وقتی فیک نیوزها به سلاح تبدیل می شوند؛ موج سواری پاکستان بر اخبار جعلی/ رویارویی دهلی نو و اسلام آباد زیر سایه جنگ سایبری

کبنا ؛در پی حمله تروریستی در کشمیر و آغاز جنگ چهارروزه میان هند و پاکستان، موج گسترده‌ای از اطلاعات نادرست در فضای مجازی منتشر شد که اغلب با هدف تحریک احساسات، انحراف افکار عمومی و نمایش اغراق‌آمیز قدرت نظامی به‌کار رفت. تصاویر ماهواره‌ای اما بسیاری از ادعاهای پاکستان را رد کرده و نشان داده‌اند که حملات هند مؤثرتر بوده است. این درگیری نشان می‌دهد که اطلاعات جعلی به سلاحی کم‌هزینه و مؤثر در جنگ‌های مدرن تبدیل شده‌اند.
به گزارش کبنا نیوز، ژئوپلتیکال مانیتور با انتشار یادداشتی مدعی شد، در تاریخ ۲۲ آوریل، حمله‌ای تروریستی در منطقه کشمیر تحت کنترل هند جان ۲۶ نفر را گرفت که در میان آن‌ها تعدادی گردشگر هندی و همسر یک زوج تازه‌ازدواج‌کرده نیز حضور داشتند. شواهد حاکی از آن است که مردان هندو هدف اصلی مهاجمان بودند. گروه تروریستی «جبهه مقاومت» (TRF) که گمان می‌رود شاخه‌ای از گروه مسلح پاکستانی لشکر طیبه باشد، مسئولیت این حمله را بر عهده گرفت. هند معتقد است که دولت پاکستان با این گروه ارتباط دارد و بنابراین دولت اسلام‌آباد را در قبال این حمله تا حدی مسئول می‌داند. در تاریخ ۶ مه، جنگی چهارروزه میان هند و پاکستان آغاز شد که در آن، حملات هوایی دو طرف حتی تا عمق ۱۰۰ مایلی قلمرو یکدیگر نیز پیش رفت.
وقتی فیک نیوز به یک سلاح تبدیل می شود
این موسسه مطالعاتی در ادامه آورد، با شروع درگیری، رسانه‌ها تلاش کردند تا رویدادها را دنبال و بازسازی زمانی کنند؛ اما سیلی از اطلاعات نادرست، فضای آنلاین را در بر گرفت. گرچه گسترش اطلاعات نادرست در زمان جنگ پدیده‌ای جدید نیست، اما حجم و هماهنگی دقیق آن در این درگیری اخیر نشان داد که توانمندی‌های تولید اطلاعات جعلی تا چه اندازه پیشرفته شده‌اند.بررسی‌های واقعیت‌سنج‌ها نشان داده که در لحظات خاصی از جنگ، «افزایشی ناگهانی» در انتشار اطلاعات نادرست رخ داده که حاکی از هماهنگی گسترده این عملیات‌هاست. برخلاف گذشته که اطلاعات جعلی به‌صورت پراکنده و در پاسخ به رویدادهای خاص منتشر می‌شد، در این درگیری شاهد استفاده هم‌زمان و بلادرنگ از اطلاعات نادرست به‌عنوان یک سلاح واقعی بودیم؛ به‌طوری‌که تقریباً هر تحول جدیدی با کارزار فوری تحریف واقعیت همراه بود.گرچه اطلاعات نادرست از هر دو طرف در حال انتشار است، شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهند که برخی مقامات ارشد دولت پاکستان در انتشار چنین اطلاعاتی نقش داشته‌اند، موضوعی که اکنون در حال افشا شدن است. اما قبل از بررسی جزئیات این موارد، ابتدا باید بررسی کرد که چرا اطلاعات جعلی در این درگیری چنین پرکاربرد و مؤثر بوده است.
نمونه‌های اخیر اطلاعات نادرست فوری و بی‌وقفه، اهداف مختلفی را دنبال می‌کنند. نخست، تصاویر و ویدیوهای جعلی برای تحریک احساسات مردم منتشر می‌شوند. این خشم عمومی سپس به‌سوی دشمن خارجی هدایت شده و موجب انحراف افکار عمومی از بحران‌های داخلی می‌شود. دولت پاکستان در ماه‌های اخیر با مشکلاتی چون فروپاشی اقتصادی، زندانی‌ شدن عمران خان و سرکوب مردم بلوچستان مواجه بوده است. در این شرایط، به نظر می‌رسد مقامات پاکستانی از درگیری با هند به‌عنوان ابزاری برای انتقال نارضایتی‌های داخلی به دشمنی خارجی بهره برده‌اند.با این‌حال، برخی از جوانان پاکستانی این فریب را درک کرده‌اند. ژنرال احمد شریف چودری در یک نشست خبری از «جوانان پاکستان به‌عنوان جنگجویان سایبری» تقدیر کرد و مدعی شد اطلاعات نادرست فقط از سوی هند منتشر شده و جوانان پاکستانی آن را افشا کرده‌اند. در پاسخ، برخی جوانان در شبکه‌های اجتماعی نوشتند: «هرچه می‌خواهید ما را بنامید—جنگجویان سایبری، جوان یا تروریست‌های دیجیتال. ما خواهان آزادی عمران خان و زندانیان سیاسی هستیم» یا «اگر به جوانان احترام می‌گذارید، به رأی آن‌ها احترام بگذارید. بگذارید قانون اساسی حاکم باشد.»


تکرار و تحریف واقعیت
اطلاعات نادرست همچنین ابزار موثری برای سرکوب اخباری است که ممکن است تصویر ملی را خدشه‌دار کند. هنگامی‌که فضای مجازی با سیلی از اطلاعات نادرست پر می‌شود، تمایز میان خبر درست و جعلی دشوار شده و کاربران یا به‌کلی به اطلاعات بی‌اعتماد می‌شوند، یا فقط مطالب هم‌سو با پیش‌فرض‌های خود را باور می‌کنند. الگوریتم‌های فضای مجازی معمولاً «محتوای نمایشی» را به‌جای محتوای دقیق پاداش می‌دهند؛ بنابراین اگر اطلاعات نادرست با صحنه‌های نمایشی همراه باشد، سریع‌تر دست‌به‌دست می‌شود. در جریان این درگیری، به‌دلیل نبود تصاویر زنده، ویدیوهایی از جنگ اوکراین برای تحریک فوری خشم عمومی استفاده شدند.نهادهای راستی‌آزمایی مختلف از سراسر جهان از زمان شروع درگیری تلاش کرده‌اند با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای، ادعاها را راستی‌آزمایی کنند. نیویورک تایمز با تحلیل تصاویر جدید از شرکت‌های Maxar Technologies و Planet Labs، ادعاهای مقامات هند و پاکستان را بررسی کرد. طبق این تحلیل، بخش عمده‌ای از خسارات وارده ناشی از حملات هند بوده و خسارات وارده به زیرساخت‌های خود هند کمتر از آن چیزی بوده که پاکستان ادعا کرده بود.
تصاویر نشان‌دهنده حمله به پایگاه هوایی «بولاری» در کمتر از ۱۰۰ مایلی کراچی هستند. هند ادعا کرده بود که یک آشیانه هواپیما را هدف قرار داده و تصاویر ماهواره‌ای حفره‌ای به قطر ۱۸ متر را نشان می‌دهند که با اثر برخورد موشک مطابقت دارد. تصاویر همچنین حمله به پایگاه هوایی «نورخان» را تأیید می‌کنند؛ پایگاهی در ۱۵ مایلی ستاد ارتش پاکستان که یکی از حساس‌ترین اهداف هند در این درگیری بود. همچنین آسیب به باند پرواز پایگاه «سرگودا» نیز در دو نقطه مجزا مشاهده شده است.ادعای پاکستان مبنی بر رهگیری بیشتر موشک‌های هند توسط سامانه دفاعی‌اش، با این تصاویر در تضاد است.در مقابل، تصاویر ماهواره‌ای از پایگاه‌های ادعایی آسیب‌دیده هند، مانند پایگاه «اودهامپور»، نشان‌دهنده خسارات ناچیز هستند. این در حالی است که مقامات پاکستانی مدعی «نابودی کامل» این پایگاه بودند. در آن زمان، ویدیویی از آتش‌سوزی در کارخانه‌ای در راجستان به‌طور جعلی به‌عنوان حمله به اودهامپور منتشر شد. همچنین، ویدیویی تولیدشده توسط هوش مصنوعی، همراه با صداگذاری ساختگی، ادعا می‌کرد جنگنده‌های JF-17 پاکستان بالاخره موفق به نابودی این پایگاه شدند. ابزارهای تشخیص AI نشان داده‌اند که این ویدیو با احتمال ۹۹.۷٪ تولید مصنوعی است.رایج‌ترین شکل اطلاعات نادرست، بازنشر تصاویر قدیمی یا خارج از زمینه بوده است. تحلیل ایندیپندنت نشان داده که یکی از ویدیوهای منتسب به حمله هوایی پاکستان به هند، در واقع متعلق به بازی ویدیویی Battlefield 3 بوده است. ویدیویی دیگر که انفجار بیروت در سال ۲۰۲۰ را نشان می‌داد، به‌عنوان حمله تلافی‌جویانه پاکستان بازنشر شد.افزون بر این، افراد ناشناس با جعل هویت سخنگویان رسمی، پروتکل‌های دفاع مدنی جعلی منتشر کردند که مردم را به ذخیره مواد غذایی و دارو تشویق می‌کردند. این اطلاعات موجب هراس، خرید هیجانی و کمبود ناگهانی کالا در بازار شدند.
دولت پاکستان هرگونه نقش در گسترش اطلاعات نادرست را انکار کرده است، اما حتی در میان مقامات غیرنظامی و نظامی این کشور نیز هماهنگی وجود ندارد. گزارش بی‌بی‌سی نشان داده که وزیر اطلاعات پاکستان تعداد کشته‌شدگان هندی را بین ۴۰ تا ۵۰ نفر اعلام کرده، در حالی که وزیر دفاع عدد ۲۵ را مطرح کرده است. سخنگوی ارتش در ادامه اعلام کرد که هیچ آمار رسمی وجود ندارد و این اعداد صرفاً بر پایه «شنیده‌ها در رسانه» مطرح شده‌اند.این تناقضات، اعتبار سخنگویان رسمی پاکستان را زیر سؤال می‌برد؛ کسانی که بدون سند سخن می‌گویند و حتی میان خود نیز بر سر دروغ‌هایی که باید منتشر کنند، توافق ندارند.اگرچه شناسایی و رد همه اطلاعات نادرست ممکن نیست و منشأ بسیاری از آن‌ها ناشناخته باقی می‌ماند، اما واضح است که اطلاعات جعلی در این درگیری به‌صورت گسترده و عمدی استفاده شده است. به‌نظر می‌رسد بخشی از ساختار حکومتی پاکستان در جهت القای تصویری اغراق‌شده از موفقیت نظامی این کشور، به تولید و انتشار این اطلاعات اقدام کرده است—چه با نشان‌دادن قدرت تخریبی بالا، چه با ادعای رهگیری حملات هند.تصاویر ساختگی، بازنشر محتوای قدیمی، استفاده از ویدیوهای بازی‌های کامپیوتری، کلیپ‌های هوش مصنوعی و حتی جعل هویت، همگی برای تقویت این روایت به‌کار گرفته شده‌اند. اگرچه هنوز برای قضاوت نهایی زود است، اما شواهد تا اینجا نشان می‌دهد که این تصویرسازی‌ها با واقعیت هم‌خوانی ندارد. آنچه مسلم است، این است که اطلاعات نادرست به ابزاری کم‌هزینه اما بسیار مؤثر در جنگ‌ها تبدیل شده‌اند—و آنچه اکنون می‌بینیم، فقط آغاز عصر جدیدی از جنگ اطلاعات است.