تاریخ انتشار
سه شنبه ۲۸ شهريور ۱۴۰۲ ساعت ۱۳:۴۷
کد مطلب : ۴۶۷۱۷۲
در گفت‌وگو با کبنانیوز مطرح شد
جمالی‌آرند، معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد: کتاب‌ها توزیع شده و مشکل خاصی وجود ندارد / هیچ گونه کمبود معلمی در استان وجود ندارد / آمارهای ترک تحصیل دانشآموزان نگران کننده است / تعصبات قومی و کلاس‌های مختلف از عوامل ترک تحصیل دانشآموزان است / پنج آموزشگاه شبانه روزی برای جلوگیری از ترک تحصیل ایجاد کردیم / نگاه سیاسی به آموزش و پرورش نگاه قشنگی نیست / اینکه می‌گویند؛ هر مدرسه به مثابه یک پایگاه رأی است، اصلاً صحت ندارد / آموزش و پرورش در همه دوره‌ها سیاسی بوده است/ سیاست دولت بر این است که از ترک تحصیل دانشآموزان جلوگیری کند
۰
کبنا ؛ترک تحصیل دانشآموزان استان کهگیلویه و بویراحمد عوامل مختلفی دارد. این استان به دلیل محرومیت تاریخی از نبود خیلی از زیرساخت‌ها رنج می‌برد. نبود راه مناسب، عدم اطلاع‌رسانی، آموزش و فرهنگ‌سازی کافی و پراکندگی روستاها موانع زیادی را بر سر راه تحصیل دانشآموزان رقم زده است. این در حالی است که دولت تلاش وافری برای احداث زیرساخت‌ها کرده تا جایی که 17 مدرسه روستایی در یک سال گذشته در منطقه دیشموک احداث گردیده است. کبنا نیوز در این رابطه با محمد جمالی‌آرند_ معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد_ گفت‌وگویی انجام داده که در ادامه آن را می‌خوانید.
محمد جمالی‌آرند_ معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد_ می‌گوید: طبق شاخصه‌های آموزشی و تربیتی مدارس دولتی استان برتر از مدارس غیر انتفاعی هستند و اکنون ۳۰ هزار دانش‌آموز در این مدارس مشغول تحصیل هستند.
جمالی‌آرند در ادامه اظهار داشت: مدارس دولتی استان هم از نظر فضا، امکانات و خروجی از غیرانتفاعی‌ها بهتر هستند البته مدارس غیر دولتی کمک کار آموزش و پرورش هستند.
وی افزود: بیش از ۳۰ هزار دانش‌آموز استان در مدارس غیرانتفاعی تحصیل می‌کنند، بنده هیچوقت توصیه نمی‌کنم که دانشآموزان به مدارس غیردولتی بروند. زیرا کیفیت آموزش مدارس دولتی استان قطعاً بهتر از مدارس غیر انتفاعی است.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: بیش از سه هزار آموزشگاه در سطح استان پذیرای دانشآموزان است و پیش‌بینی ما این است که ۱۷۲ هزار نفر روز اول مهرماه در مدارس حضور پیدا کنند. ۲۹ شهریورماه نیز با حضور ۱۷ هزار دانش‌آموز کلاس اولی، جشن جوانه‌ها برگزار می‌شود.
جمالی آرند عنوان کرد: کلیه مقدمات لازم برای بازگشایی مدارس استان انجام گرفته است و هیچ گونه کمبود معلمی در استان وجود ندارد. اگر کمبود و کسری هم وجود داشته باشد با استخدام‌های جدید ماده ۲۸ جبران شده است.
وی تأکید کرد: همه مقدمات لازم برای بازگشایی خوب آماده شده، مدارس آماده شده‌اند. کتاب‌ها توزیع شده و مشکل خاصی وجود ندارد.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: در این دولت تجهیزات خوبی از طریق آموزش و پرورش استان و همراهی نوسازی از جمله کامپیوتر، میز و صندلی در اختیار مدارس استان قرار گرفته است.
جمالی آرند ابراز کرد: برای هوشمندسازی مدارس استان کهگیلویه و بویراحمد نیازمند کمک‌های خارج از آموزش و پرورش هستیم و ضرورت دارد سازمان برنامه و بودجه استان حتماً پای کار بیاید.
وی عنوان کرد: همچنین کمک نمایندگان استان کهگیلویه و بویراحمد را می‌طلبد تا آموزش و پرورش از این وضعیت بیرون بیاید.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: سرویس مدارس در اختیار آموزش و پرورش نیست و در اختیار شهرداری است. کار آموزش و پرورش پیشنهاد دهنده است و گرنه خیلی نقشی در این خصوص ندارد.
جمالی آرند در پاسخ به سئوالی در خصوص ترافیک شهر یاسوج و جانمایی نادرست مدارس، تصریح کرد: جانمایی مدارس دولتی در شهر یاسوج اشکال اساسی دارد و برنامه‌ریزی مناسبی برای جانمایی مدارس وجود نداشته است. جا‌هایی وجود دارد که بیش از پنج مدرسه وجود دارد و جا‌های دیگر اصلاً مدرسه‌ای وجود ندارد و بد جانمایی شده است.
وی گفت: زیرساخت شهر یاسوج خیلی مهیا نیست. طراحان شهر یاسوج باید طوری برنامه‌ریزی می‌کردند که در گوشه گوشه شهر فضای آموزشی وجود داشت.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: هنرستان طالقانی، هنرستان اقبال لاهوری، دبیرستان متوسطه اول فرهنگیان همه و همه با قریب چهار هزار دانش‌آموز در یک نقطه واقع شده‌اند و این باعث ایجاد ترافیک می‌شود.
وی با اشاره به ترک تحصیل دانشآموزان در سطح استان کهگیلویه و بویراحمد، افزود: آمارهای ترک تحصیل نگران کننده است و عوامل مختلف دارد که شامل؛ تعصبات قومی، فقر، کمبود امکانات، مدارس مختلط، کمبود فضای خوابگاهی، انتخاب رشته نامناسب می‌باشد که همه اینها در ترک تحصیل دانشآموزان اثر گذارند.
جمالی آرند در پاسخ به این سئوال راهکار شما برای برون رفت از این وضعیت چیست؟ گفت: رسانه‌ها نقش بسیار زیادی در ممانعت از ترک تحصیل دانشآموزان با آگاه‌سازی خانواده‌ها دارند زیرا در این استان افرادی هستند که مانع تحصیل دختران و پسران‌شان می‌شوند.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: یکی از دلایلی که پدران و مادران اجازه تحصیل به دانشآموزان نمی‌دهند کلاس‌های مختلط است که در این استان ۵۰۰ کلاس مختلط وجود دارد که آمار نگران‌کننده‌ای است.
وی تصریح کرد: همچنین پدران و مادران اجازه ادامه تحصیل دانش‌آموز دختر را در روستای مجاور نمی‌دهند و این مهم همان تعصبات قومی و قبیله‌ای و عشیره‌ای است.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: در خصوص جلوگیری از ترک تحصیل دانشآموزان رسانه‌ها باید پای کار بیایند و کمک بکنند رسانه‌ها می‌توانند در آگاهی بخشی به خانواده‌ها و هم کمک کار آموزش و پرورش باشند.
جمالی آرند افزود: ما امسال پنج آموزشگاه شبانه روزی برای جلوگیری از ترک تحصیل ایجاد کردیم. تا دانشآموزان دختری که ترک تحصیل کرده‌اند و یا در آستانه ترک تحصیل هستند بتوانند در خوابگاه‌های دانش‌آموزی ادامه تحصیل دهند.
وی اضافه کرد: هر ساله بخش زیادی از دانشآموزان بخش سرفاریاب ترک تحصیل می‌کردند اما امسال مدرسه شبانه روزی برای آن‌ها تأسیس شده است تا از ترک تحصیل‌شان جلوگیری شود. سیاست دولت بر این است که از ترک تحصیل دانشآموزان جلوگیری کند.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: در بخش دیشموک خوابگاه دانش‌آموزی نداریم و فضایی که در آنجا آموزش و پرورش بتواند خوابگاهی بسازد نداریم. ساخت خوابگاهی در این منطقه آغاز شده و انتظار می‌رود نوسازی کمک کند.
جمالی آرند عنوان کرد: در شهرستان‌های بویراحمد و کهگیلویه ترک تحصیل بالاست و ضرورت دارد همکاری و همیاری شود. ضرورت دارد نهادهای حمایتی (کمیته امداد امام خمینی ره، بهزیستی) و دستگاه قضایی کمک کنند و مانع ترک تحصیل دختران استان شوند.
وی بیان کرد: اعتقاد داریم که خانواده‌ها نگاه واقع بینانه‌ای به مسائل روز در جامعه داشته باشند. چنانچه بخواهند همینطور در گذشته بمانند گرفتار خیلی از تعصبات هستند. دانش‌آموز بر گردن والدین حق و حقوقی دارد و یکی از آن‌ها تحصیل‌شان است.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: بعد از پایه ششم به تعداد زیادی از دانشآموزان استان کهگیلویه و بویراحمد اجازه ادامه تحصیل نمی‌دهند. دانشآموزان زیادی داریم که بعد از پایه ششم ازدواج می‌کنند (کودک همسری) و ترک تحصیل می‌کنند. ترک تحصیل باعث آسیب‌های بیشتر در جامعه می‌شود.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد در بخش دیگری از صحبت‌هایش به بازگشایی مدارس گریزی زد و گفت: شعار‌مان ایران قوی و مدرسه قوی و مهر مهدوی است و انتظار داریم در اول مهر ماه همه پای کار باشند و آموزش و پرورش متعلق به همه جامعه است و اجازه ندهند آموزش و پرورش تنها بماند. نگاه سیاسی به آموزش و پرورش نگاه قشنگی نیست.
وی در پاسخ به این سئوال که بعضی از سیاسی‌‌زدگی در آموزش و پرورش حرف می‌زنند و اینگونه مطرح می‌شود که هر مدرسه به عنوان یک پایگاه رأی انتخاب شده، اظهار داشت: اینکه می‌گویند؛ هر مدرسه به مثابه یک پایگاه رأی است، اصلاً صحت ندارد و طرح چنین مسائلی درست نیست. به نظر من هر مدرسه یک پایگاه برای دفاع از نظام اسلامی ایران است. متأسفانه آموزش و پرورش در همه دوره‌ها سیاسی بوده است. طبق سند تحول بنیادین یکی از ساحت‌های آموزش و پرورش سیاسی بودن است.
جمالی آرند در ادامه توضیح داد که مسائل سیاسی از گذشته دور در آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد پر رنگ است؛ چرا که تأثیرگذارترین افراد فرهنگی هستند. ۱۴ هزار معلم در استان وجود دارد که در هر بخش و منطقه تأثیر‌گذار هستند و یقیناً دستگاه آموزش و پرورش نسبت به سایر ادارات در نزد سیاسیون و کاندیداها اهمیت بیشتری دارد.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: فعالترین اقشار جامعه معلمان هستند و سیاسی‌ترین اقشار جامعه هم معلمان هستند. پاک‌ترین دستگاه آموزش و پرورش است و متعهد‌ترین کارمندان هم معلمان هستند.
وی در پاسخ به این سئوال که آموزش و پرورش دو رسالت مهم تعلیم و تربیت نسل جوان و آینده را برعهده دارد و انتظار اینکه آموزش و پرورش بر مدار شایسته‌سالاری، قانون و قاعده اداره شود، مطالبه به حقی است؟ گفت: آموزش و پرورش نمی‌تواند کل جامعه را اصلاح کند، یک دانش‌آموز ۶ تا ۸ ساعت در اختیار آموزش و پرورش است و در بقیه ساعات در اختیار خانواده و جامعه می‌باشد.
بنا بر این گزارش، ۱۲۰ فضای آموزشی جدید اول مهر به مدارس کهگیلویه و بویراحمد یا اعتبار چهار هزار میلیارد ریال افزوده می‌شود. اول مهر سال تحصیلی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ تعداد ۱۷۲ هزار دانش‌آموز در بیش از سه هزار فضای آموزشی سال تحصیلی را آغاز می‌کنند. ۱۷ هزار دانش‌آموز کلاس اولی با شعار «مهر مهدوی و مدرسه ایران قوی» در جشن شکوفه‌ها ۲۹ شهریور سال تحصیلی خود را آغاز خواهند کرد.
محمد جمالی‌آرند_ معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد_ می‌گوید: طبق شاخصه‌های آموزشی و تربیتی مدارس دولتی استان برتر از مدارس غیر انتفاعی هستند و اکنون ۳۰ هزار دانش‌آموز در این مدارس مشغول تحصیل هستند.
جمالی‌آرند در ادامه اظهار داشت: مدارس دولتی استان هم از نظر فضا، امکانات و خروجی از غیرانتفاعی‌ها بهتر هستند البته مدارس غیر دولتی کمک کار آموزش و پرورش هستند.
وی افزود: بیش از ۳۰ هزار دانش‌آموز استان در مدارس غیرانتفاعی تحصیل می‌کنند، بنده هیچوقت توصیه نمی‌کنم که دانشآموزان به مدارس غیردولتی بروند. زیرا کیفیت آموزش مدارس دولتی استان قطعاً بهتر از مدارس غیر انتفاعی است.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: بیش از سه هزار آموزشگاه در سطح استان پذیرای دانشآموزان است و پیش‌بینی ما این است که ۱۷۲ هزار نفر روز اول مهرماه در مدارس حضور پیدا کنند. ۲۹ شهریورماه نیز با حضور ۱۷ هزار دانش‌آموز کلاس اولی، جشن جوانه‌ها برگزار می‌شود.
جمالی آرند عنوان کرد: کلیه مقدمات لازم برای بازگشایی مدارس استان انجام گرفته است و هیچ گونه کمبود معلمی در استان وجود ندارد. اگر کمبود و کسری هم وجود داشته باشد با استخدام‌های جدید ماده ۲۸ جبران شده است.
وی تأکید کرد: همه مقدمات لازم برای بازگشایی خوب آماده شده، مدارس آماده شده‌اند. کتاب‌ها توزیع شده و مشکل خاصی وجود ندارد.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: در این دولت تجهیزات خوبی از طریق آموزش و پرورش استان و همراهی نوسازی از جمله کامپیوتر، میز و صندلی در اختیار مدارس استان قرار گرفته است.
جمالی آرند ابراز کرد: برای هوشمندسازی مدارس استان کهگیلویه و بویراحمد نیازمند کمک‌های خارج از آموزش و پرورش هستیم و ضرورت دارد سازمان برنامه و بودجه استان حتماً پای کار بیاید.
وی عنوان کرد: همچنین کمک نمایندگان استان کهگیلویه و بویراحمد را می‌طلبد تا آموزش و پرورش از این وضعیت بیرون بیاید.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: سرویس مدارس در اختیار آموزش و پرورش نیست و در اختیار شهرداری است. کار آموزش و پرورش پیشنهاد دهنده است و گرنه خیلی نقشی در این خصوص ندارد.
جمالی آرند در پاسخ به سئوالی در خصوص ترافیک شهر یاسوج و جانمایی نادرست مدارس، تصریح کرد: جانمایی مدارس دولتی در شهر یاسوج اشکال اساسی دارد و برنامه‌ریزی مناسبی برای جانمایی مدارس وجود نداشته است. جا‌هایی وجود دارد که بیش از پنج مدرسه وجود دارد و جا‌های دیگر اصلاً مدرسه‌ای وجود ندارد و بد جانمایی شده است.
وی گفت: زیرساخت شهر یاسوج خیلی مهیا نیست. طراحان شهر یاسوج باید طوری برنامه‌ریزی می‌کردند که در گوشه گوشه شهر فضای آموزشی وجود داشت.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: هنرستان طالقانی، هنرستان اقبال لاهوری، دبیرستان متوسطه اول فرهنگیان همه و همه با قریب چهار هزار دانش‌آموز در یک نقطه واقع شده‌اند و این باعث ایجاد ترافیک می‌شود.
وی با اشاره به ترک تحصیل دانشآموزان در سطح استان کهگیلویه و بویراحمد، افزود: آمارهای ترک تحصیل نگران کننده است و عوامل مختلف دارد که شامل؛ تعصبات قومی، فقر، کمبود امکانات، مدارس مختلط، کمبود فضای خوابگاهی، انتخاب رشته نامناسب می‌باشد که همه اینها در ترک تحصیل دانشآموزان اثر گذارند.
جمالی آرند در پاسخ به این سئوال راهکار شما برای برون رفت از این وضعیت چیست؟ گفت: رسانه‌ها نقش بسیار زیادی در ممانعت از ترک تحصیل دانشآموزان با آگاه‌سازی خانواده‌ها دارند زیرا در این استان افرادی هستند که مانع تحصیل دختران و پسران‌شان می‌شوند.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد بیان کرد: یکی از دلایلی که پدران و مادران اجازه تحصیل به دانشآموزان نمی‌دهند کلاس‌های مختلط است که در این استان ۵۰۰ کلاس مختلط وجود دارد که آمار نگران‌کننده‌ای است.
وی تصریح کرد: همچنین پدران و مادران اجازه ادامه تحصیل دانش‌آموز دختر را در روستای مجاور نمی‌دهند و این مهم همان تعصبات قومی و قبیله‌ای و عشیره‌ای است.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد گفت: در خصوص جلوگیری از ترک تحصیل دانشآموزان رسانه‌ها باید پای کار بیایند و کمک بکنند رسانه‌ها می‌توانند در آگاهی بخشی به خانواده‌ها و هم کمک کار آموزش و پرورش باشند.
جمالی آرند افزود: ما امسال پنج آموزشگاه شبانه روزی برای جلوگیری از ترک تحصیل ایجاد کردیم. تا دانشآموزان دختری که ترک تحصیل کرده‌اند و یا در آستانه ترک تحصیل هستند بتوانند در خوابگاه‌های دانش‌آموزی ادامه تحصیل دهند.
وی اضافه کرد: هر ساله بخش زیادی از دانشآموزان بخش سرفاریاب ترک تحصیل می‌کردند اما امسال مدرسه شبانه روزی برای آن‌ها تأسیس شده است تا از ترک تحصیل‌شان جلوگیری شود. سیاست دولت بر این است که از ترک تحصیل دانشآموزان جلوگیری کند.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ادامه داد: در بخش دیشموک خوابگاه دانش‌آموزی نداریم و فضایی که در آنجا آموزش و پرورش بتواند خوابگاهی بسازد نداریم. ساخت خوابگاهی در این منطقه آغاز شده و انتظار می‌رود نوسازی کمک کند.
جمالی آرند عنوان کرد: در شهرستان‌های بویراحمد و کهگیلویه ترک تحصیل بالاست و ضرورت دارد همکاری و همیاری شود. ضرورت دارد نهادهای حمایتی (کمیته امداد امام خمینی ره، بهزیستی) و دستگاه قضایی کمک کنند و مانع ترک تحصیل دختران استان شوند.
وی بیان کرد: اعتقاد داریم که خانواده‌ها نگاه واقع بینانه‌ای به مسائل روز در جامعه داشته باشند. چنانچه بخواهند همینطور در گذشته بمانند گرفتار خیلی از تعصبات هستند. دانش‌آموز بر گردن والدین حق و حقوقی دارد و یکی از آن‌ها تحصیل‌شان است.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد تصریح کرد: بعد از پایه ششم به تعداد زیادی از دانشآموزان استان کهگیلویه و بویراحمد اجازه ادامه تحصیل نمی‌دهند. دانشآموزان زیادی داریم که بعد از پایه ششم ازدواج می‌کنند (کودک همسری) و ترک تحصیل می‌کنند. ترک تحصیل باعث آسیب‌های بیشتر در جامعه می‌شود.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد در بخش دیگری از صحبت‌هایش به بازگشایی مدارس گریزی زد و گفت: شعار‌مان ایران قوی و مدرسه قوی و مهر مهدوی است و انتظار داریم در اول مهر ماه همه پای کار باشند و آموزش و پرورش متعلق به همه جامعه است و اجازه ندهند آموزش و پرورش تنها بماند. نگاه سیاسی به آموزش و پرورش نگاه قشنگی نیست.
وی در پاسخ به این سئوال که بعضی از سیاسی‌‌زدگی در آموزش و پرورش حرف می‌زنند و اینگونه مطرح می‌شود که هر مدرسه به عنوان یک پایگاه رأی انتخاب شده، اظهار داشت: اینکه می‌گویند؛ هر مدرسه به مثابه یک پایگاه رأی است، اصلاً صحت ندارد و طرح چنین مسائلی درست نیست. به نظر من هر مدرسه یک پایگاه برای دفاع از نظام اسلامی ایران است. متأسفانه آموزش و پرورش در همه دوره‌ها سیاسی بوده است. طبق سند تحول بنیادین یکی از ساحت‌های آموزش و پرورش سیاسی بودن است.
جمالی آرند در ادامه توضیح داد که مسائل سیاسی از گذشته دور در آموزش و پرورش استان کهگیلویه و بویراحمد پر رنگ است؛ چرا که تأثیرگذارترین افراد فرهنگی هستند. ۱۴ هزار معلم در استان وجود دارد که در هر بخش و منطقه تأثیر‌گذار هستند و یقیناً دستگاه آموزش و پرورش نسبت به سایر ادارات در نزد سیاسیون و کاندیداها اهمیت بیشتری دارد.
معاون متوسطه آموزش و پرورش کهگیلویه و بویراحمد ابراز کرد: فعالترین اقشار جامعه معلمان هستند و سیاسی‌ترین اقشار جامعه هم معلمان هستند. پاک‌ترین دستگاه آموزش و پرورش است و متعهد‌ترین کارمندان هم معلمان هستند.
وی در پاسخ به این سئوال که آموزش و پرورش دو رسالت مهم تعلیم و تربیت نسل جوان و آینده را برعهده دارد و انتظار اینکه آموزش و پرورش بر مدار شایسته‌سالاری، قانون و قاعده اداره شود، مطالبه به حقی است؟ گفت: آموزش و پرورش نمی‌تواند کل جامعه را اصلاح کند، یک دانش‌آموز ۶ تا ۸ ساعت در اختیار آموزش و پرورش است و در بقیه ساعات در اختیار خانواده و جامعه می‌باشد.
بنا بر این گزارش، ۱۲۰ فضای آموزشی جدید اول مهر به مدارس کهگیلویه و بویراحمد یا اعتبار چهار هزار میلیارد ریال افزوده می‌شود. اول مهر سال تحصیلی ۱۴۰۳ – ۱۴۰۲ تعداد ۱۷۲ هزار دانش‌آموز در بیش از سه هزار فضای آموزشی سال تحصیلی را آغاز می‌کنند. ۱۷ هزار دانش‌آموز کلاس اولی با شعار «مهر مهدوی و مدرسه ایران قوی» در جشن شکوفه‌ها ۲۹ شهریور سال تحصیلی خود را آغاز خواهند کرد.
متاسفیم
یه سر به شهرستان یاسوج بزنید ببینید فغان معلمان به اسمان رسیده