تاریخ انتشار
دوشنبه ۳۰ آبان ۱۴۰۱ ساعت ۱۴:۳۳
کد مطلب : ۴۵۴۶۹۵
جام جهانی 2022 قطر؛ پنج بُعد سیاسی جام جهانی قطر برای ایران و جامعه جهانی
رد پای سیاست در میدان فوتبال
۰
کبنا ؛تيمي که در رده بيست و دوم فيفا ايستاده انتظار دارد براي کسب مقام دوم در گروه B با ولز و آمريکا مبارزه کند، اما ايران که درگير جنجال‌هاي پيش از مسابقات شده بود و فدراسيون مغرض و فرصت‌طلب اوکراين به دليل ادعاي اينکه اين کشور براي جنگ جاري در اروپاي شرقي به روسيه سلاح مي‌دهد، درخواست اخراج ايران از جام‌جهاني را کرد، اما شاگردان کارلوس کي‌روش اکنون براي سومين بار متوالي خود را براي حضور در مرحله نهايي آماده مي‌کنند و جالب اينکه رئيس فيفا نه تنها درخواست مضحک اوکراين را رد کرد بلکه گفته اميدوار است روزي ايران ميزبان جام‌جهاني باشد. تعجب‌آور نيست اگر بدانيم ايران در 5 دوره قبلي حضورش در جام‌جهاني تنها در دو بازي اين مسابقات پيروز شده که يکي از آنها مقابل مراکش در جام‌جهاني قبلي در روسيه بود و اولين پيروزي هم در جام‌جهاني 1998 فرانسه مقابل آمريکا يکي از تيم‌هاي همگروه دو تيم به دست آمد. تيم‌ملي ايران پيش از سفر به قطر در مصاف دوستانه مقابل نيکاراگوئه برنده شد و چهارشنبه گذشته به مصاف تونس رفت و بازنده زمين را ترک کرد تا سومين شکست در 22 بازي اخير را تجربه کند در حالي که دو شکست در بازي‌هاي دوستانه بوده است. ميانگين گلزني ايران در هر بازي جام‌جهاني کمتر از يک در هر مسابقه است که آمار بدي محسوب مي‌شود. يوزهاي ايران قصد دارند اولين پيروزي خود را در برابر حريفان اروپايي در نهمين مصاف‌شان به دست آورند، که مطمئنا شوک اوليه را در قطر ايجاد مي‌کند چون پيش‌بيني‌ها در خوشبينانه‌ترين حالت از تساوي شاهزاده‌هاي پارسي حکايت دارد.
شرايط انگليس
تلاش ديگري براي تقليد از قهرمان سال 1966 در انتظار محصول جوان و جوشان گرت ساوت گيت است و اگر سه شيرها به موضوع بهتر شدن در اصلي‌ترين تورنمنت فيفا زير نظر اين مرد 52 ساله ادامه دهند، چمدان خالي که دکلان رايس با خود از خانه آورده را با کاپ به لندن مي‌برد. وقتي کايران تريپير چهار سال پيش در نيمه نهايي مقابل کرواسي آن ضربه آزاد به ياد ماندني را به ثمر رساند، مردم انگليس به سختي مي‌توانستند خوشحال باشند و حتي آن لحظه زماني که لوک شاو اولين ضربه را به ايتاليا در فينال يورو 2020 زد، به اوج رسيد، اما انگليس هر دو تورنمنت را به پايان رساند، بدون اينکه مدالي به گردن بازيکنانش باشد. اين بار، خوش‌بيني چندان زياد نيست، چراکه قهرمان 1966 پس از يک رقابت بدون برد در ليگ ملت‌ها وارد جام‌جهاني شدند که منجر به سقوط آنها به دسته B شد و همچنين نتوانستند باز گلزني کنند تا اينکه تساوي 3 بر 3 مقابل آنها به پايان رسيد. شکست آلمان در بازي فينال برشي از تاريخ ناخواسته تنها قهرماني انگليس است، زيرا سه شيرها مي‌توانند تنها براي دومين بار در هفت بازي متوالي شکست بخورند و اين رکورد را در سال 1958 به ثبت رسانده بودند، که لکه بزرگي بود. حال در دفتر يادداشت ساوت گيت در حالي که گمانه‌زني‌ها در مورد آينده او پس از جام‌جهاني داغ شده و وداع با قهرماني نقطه پايان حضورش روي نيمکت اين تيم است. انگليس همچنين عادت کرده که در يک بازي افتتاحيه در جام‌جهاني پيروز شود و در بازي بعدي شکست بخورد - در روز اول در سال‌هاي 1998، 2006 و 2018 پيروز شد اما در سال‌هاي 2002، 2010 و 2014 کوتاه آمد - و برابر ايران نوبت شکست شده، خرافاتي‌ها مي‌ترسند و بر اين باورند فشار کائنات به‌شدت روي تيم‌شان است. کايل واکر، مدافع راست انگليس و منچسترسيتي، قبلا اعتراف کرده که در بازي روز دوشنبه ممکن است بازگشت به ترکيب براي او خيلي زود باشد زيرا او پس از جراحي کشاله ران براي آمادگي مبارزه مي‌کند، در حالي که جيمز مديسون اوايل اين هفته تمرينات خود را براي مديريت حجم کاري خود به دليل ترس از مصدوميت آخر هفته گذشته از دست داد. با اين حال، هرگز انتظار نمي‌رفت که بازيکن لسترسيتي از سوت اول در اينجا به ميدان برود، و کايران تريپير بايد در غياب واکر به سمت راست اشاره کند، در حالي که سوال قديمي اين است که آيا ساوت گيت با سه مدافع به دنبال خط دفاعي خواهد بود يا با چهار مدافع بازي مي‌کند و سه هافبک را به کار مي‌گيرد. دکلان رايس و کالوين فيليپس در يورو 2020 همکاري موثري در خط هافبک داشتند، اما کمبود زمان بازي بعد از جراحي شانه مي‌تواند ساوت گيت را وسوسه کند تا جود بلينگهام مورد علاقه هواداران را براي بازي افتتاحيه تيمش انتخاب کند.
تاريخچه
ديدار اول تيم‌ملي ايران در جام‌جهاني مقابل انگليس، اولين تقابل تاريخ فوتبال اين دو کشور خواهد بود. انگليس پيش از اين تنها يک‌بار مقابل تيمي آسيايي به‌ميدان رفته، که پيروزي مقابل کويت در سال 1982 بوده است.
پيش بيني انگليسي‌ها
نشريه «ديلي ميل» دو روز مانده تا اولين ديدار تيم‌ملي انگليس در جام‌جهاني 2022 برابر ايران، به سراغ کارشناسان خود رفته و نظر آنها را درباره نتيجه اين ديدار جويا شد. «کريس ساتن» با پيش‌بيني پيروزي يک بر صفر انگليس مقابل ايران گفت: گرت ساوت‌گيت با هر ترکيبي به مصاف ايران برود، چه دفاع سه نفره چه چهار نفره، سه‌شيرها بايد بيش از اندازه براي شکست‌دادن ايران قوي باشند. من پيش‌بيني پيروزي نزديک مي‌کنم. «مارتين کيون» با پيش‌بيني پيروزي دو بر يک انگليس برابر ايران گفت: بازي با ايران پيچيده خواهد بود، اما من با اين وجود، پيش‌بيني پيروزي انگليس را دارم، مانند پيروزي بر تونس در جام‌جهاني 2018 که با گل دقايق پاياني هري کين به دست آمد. «يان ليدي‌من» هم با پيش‌بيني برد دو بر يک سه‌شيرها مقابل يوزها مي‌گويد: من انتظار يک شروع فوق‌العاده را ندارم اما اگر آنها مي‌خواهند در اين تورنمنت خوب ظاهر شوند، اين مسابقه‌اي خواهد بود که باعث رشد آنها مي‌شود. من انتظار دارم انگليس در اين بازي پيروز شود؛ يک پيروزي هدفمند با يک گل از روي ضربه آزاد و يک گل از روي نقطه پنالتي. «برايان رابسون» نيز با پيش‌بيني برد دو بر صفر انگليس مقابل ايران، گفت: من انتظار بازي محتاطانه‌اي را دارم. ايران پر از انرژي خواهد بود و به انگيزه بيشتري نياز ندارد. ما بايد از توپ‌ها هوشمندانه استفاده کنيم و با ضرباهنگ سريع، بازيکنان ايران را مجبور به جابه‌جايي زياد از پست کنيم و اميدوار باشيم در پي آن، هري کين از فضاهاي خالي استفاده کند.
پيش بيني دولتي!
«علي بهادري جهرمي» روز چهارشنبه در حاشيه هيات دولت در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره پيش‌بيني وي از نتيجه ديدار تيم‌هاي ملي فوتبال ايران و انگليس در جام‌جهاني 2022 قطر، گفت: مثل هميشه ما مي‌بريم؛ البته پيش‌تر گفتم و باز هم تکرار مي‌کنم پيروزي ما در اين است که جانانه براي مردم در زمين بجنگيم. وي افزود: ما يقين داريم که بازيکنان ما جانانه در زمين مي‌جنگند و اين تلاش آنها پيروزي است و البته طرفدار 6 بر هيچ هستيم.
داور
شبکه قطري BeIN Sports گزارش کرد «رافائل کلاوس» داور برزيلي، ديدار ايران و انگليس در جام‌جهاني 2022 را قضاوت خواهد کرد. کلاوس 43 ساله يکي از باتجربه‌ترين داورهاي حاضر در جام‌جهاني است که سابقه قضاوت در مسابقات جام ملت‌هاي آمريکاي جنوبي 2021 و همچنين جام‌جهاني جوانان 2019 را در کارنامه دارد. رافائل کلاوس، داور 43ساله برزيلي، قصاوت نخستين بازي تيم‌ملي ايران در جام‌جهاني فوتبال 2022 قطر را به‌عهده خواهد داشت. کلاوس اهل سانتا باربارا در ايالت سائوپائولو در شرق برزيل است که موفق شد از سال 2012 قضاوت در سري A برزيل را تجربه کند. او از سال 2015 به ليست اليت فيفا ورود پيدا کرد و قضاوت در تورنمت‌هاي معتبري مثل کوپا آمريکا، ليبرتادورس و جام‌جهاني زير بيست سال 2019 را در کارنامه دارد. کلاوس بعد از حضور در بيش از 300 مسابقه، توسط فيفا براي حضور در قطر فرا خوانده شد. ميانگين 7. 4 کارت زرد در هر مسابقه براي اين داور برزيلي به ثبت رسيده است.
صحبت‌هاي کي‌روش
کارلوس کي‌روش در آستانه اولين ديدار تيمش در گروه B مسابقات جام‌جهاني 2022 قطر که مقابل انگليس خواهد بود، در گفت‌وگو با شبکه تلويزيوني «اسکاي اسپورتس» گفت: ترديدي نيست که ايران امروز يکي از بهترين تيم‌هاي قاره آسياست. در سال‌هاي اخير گروهي از بازيکنان نخبه و سطح بالاي ايران پيشرفت قابل‌توجهي داشته‌اند. آنها تجربه زيادي اندوخته‌اند. بازيکنان نخبه ما در تيم‌ملي فوتبال ايران از سال 2014 در عضويت اين تيم هستند و در همين تيم رشد و پيشرفت کرده‌اند. زماني که من هدايت تيم‌ملي فوتبال ايران (در سال 2011 و در مقطع اول مربيگري‌اش) را برعهده گرفتم، تنها يکي از بازيکنان تيم‌ملي ايران در اروپا بازي مي‌کرد، اما حالا 18 يا 20 بازيکن ايران در اروپا بازي مي‌کنند. پس مي‌توانيد تصور کنيد که وقتي چنين تيمي فرصت رسيدن به جام‌جهاني را دارد و سپس در بين بهترين تيم‌هاي جهان قرار مي‌گيرد، بازي مقابل بهترين بازيکنان و بهترين تيم‌هاي دنيا، رؤيايي است که آنها در تمام طول زندگي‌شان داشته‌اند. اين لحظه خاصي براي همه است. سرمربي پرتغالي تيم‌ملي فوتبال ايران افزود: به‌طور حتم تقابل با انگليس بازي بسيار پرفشاري خواهد بود، درست مثل تمام بازي‌هاي اول در مسابقات جام‌جهاني. مهم نيست که در بازي اول به مصاف چه تيمي مي‌رويد، چون معمولا وقتي در يک تورنمنت کوتاه که قرار است سه بازي - در مرحله گروهي‌اش - انجام دهيد، رويکرد من اين است که ما يک بازي در سه بخش در پيش داريم، اين رويکرد استراتژيکي است که ما بايد در خود آن را بسازيم. ما بايد نيمه اول بازي‌مان را مقابل انگليس انجام بدهيم، نيمه دومش را برابر ولز و نيمه سومش را مقابل آمريکا. در بخش اول ما بايد در تقابل با انگليس رويکرد خاصي داشته باشيم. ما بايد خودمان را با توجه به نوع بازي حريف‌مان و وضعيت موجود وفق دهيم و سازگار کنيم.
نظر جهانبخش
با گذشت نزديک به سه سال از آن مداخله ديرهنگام تماشايي در ورزشگاه آمکس، جهانبخش اميد‌هاي يک ملت را بر دوش خود دارد و ايران آماده مي‌شود تا روز دوشنبه بازي‌هايش را در گروه B آغاز کند. جهانبخش مي‌گويد: «دو سه نفر از بازيکنان تيم‌ملي قرعه کشي جام‌جهاني را تماشا مي‌کرديم. در آن لحظه ما فقط مي‌خنديديم. اولين برداشت اين بود، اوه، واي. هيجان زيادي وجود خواهد داشت. انگليس مي‌تواند همزمان سه تيم‌ملي مختلف داشته باشد – بازيکنان با کيفيت زيادي. آنها يکي از مدعيان قهرماني در جام‌جهاني هستند، بنابراين اين به اندازه کافي در مورد انگليس گوياست. بازي مقابل انگليس براي من بسيار خوب است، زيرا مقابل اکثر اين بازيکنان بازي کرده‌ام.» جهانبخش در حالي از اتاق هتلي در هلند با اتلتيک صحبت مي‌کند که خود را براي بازي ديگري با فاينورد آماده مي‌کند، باشگاه هلندي که در تابستان پس از سه فصل بسيار خسته کننده با برايتون به آن پيوست. او يکي از بازيکناني است که در تصاوير تبليغاتي منقش به آسمان‌خراش‌هاي قطر، ميزبانان بحث‌برانگيز جام‌جهاني امسال، استفاده مي‌شود.
هماهنگي
ديروز با حضور سرپرست، رئيس دپارتمان پزشکي و افسر امنيتي تيم‌هاي ملي ايران و انگليس جلسه هماهنگي بازي دو تيم در ورزشگاه خليفه برگزار شد. بر اساس تصميم اتخاذ شده ايران در اين بازي از پيراهن‌هاي قرمز رنگ خود استفاده خواهد کرد و دروازه‌بان ايران هم لباس آبي رنگ خواهد پوشيد.
رد پای سیاست در میدان فوتبال
طی سال‌های گذشته همین که جام جهانی در کشوری برگزار شد که تنها ۱۱٬۵۸۱ کیلومتر مربع (۴۴۰۰ مایل مربع) مساحت دارد که عمدتاً از صحرای بایر تشکیل می‌شود، حرف و حدیث‌های فراوانی را به همراه داشت. همین‌که جام جهانی فوتبال بر خلاف رویه مرسوم چند دهه‌ای، به فصل پاییز موکول شد؛ و حتی سپ بلاتر رئیس وقت فیفا در زمان انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ در دسامبر ۲۰۱۰، اکنون بر «بد» بودن این انتخاب اعتراف می‌کند، نشان می‌دهد تا چه اندازه این گزینش نادرست بوده است.
در جریان آماده‌سازی ورزشگاه‌ها و امکانات لازم برای برگزاری جام جهانی نیز مرگ‌های تکان‌دهنده کارگران مهاجر که اکثریت جمعیت کشور قطر را تشکیل می‌دهند (حدود ۲.۳ میلیون از جمعیت ۲.۶ میلیون نفری قطر)، بیش از بیش انتقادات را به سوی این انتخاب نامناسب متمرکز کرد. گاردین در سال ۲۰۲۱ در گزارشی مدعی شد که در بازه زمانی‌ای ۱۰ ساله تعدادی زیادی از کارگران مهاجر از کشور‌های هند، پاکستان، نپال، بنگلادش و سریلانکا در جریان ساخت‌وساز ورزشگاه‌ها و تاسیسات جام جهانی جان باخته‌اند.
افزون بر این، گرمای عجیب قطر -حتی در فصل پاییز و زمستان-توقف عجیب و غیر معمول لیگ‌های فوتبال در کشور‌های مختلف، دیگر مساله‌ای است که انتخاب قطر به عنوان میزبان بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان را زیر رادیکال انتقادات شدید قرار داده است. با این اوصاف، حالا فراتر از ابعاد عجیب فنی، ورزشی و زمانی سپرده شدن جام جهانی به یک کشور غیرمعمول، جام جهانی قطر اگر نگوییم به سیاسی‌ترین، بلکه به یکی از سیاسی‌ترین جام‌جهانی‌های تاریخ فوتبال تبدیل شده است. البته ابعاد سیاسی این تورنمنت برای ایرانی‌ها به مراتب بیشتر از مردمان دیگر مناطق و کشور‌های جهان است. در ادامه به ۵ محور اهمیت سیاسی جام جهانی ۲۰۲۲ برای ایرانیان و جهان پرداخته می‌شود.
۱- شایعات حذف ایران از جام جهانی
جام جهانی قطر بیش از هر مردمان دیگری برای ایرانیان طعم و بویی سیاسی دارد. در میانه ناآرامی‌های اخیر کشور بعد از فوت مهسا امینی، از سوی برخی افراد و جریان‌های تلاش شد کمپینی برای حذف تیم ملی ایران شکل داده شود. رهبری این کمپین را برخی سلبریتی‌های رسانه‌ای خارج از کشور بر عهده داشتند و تلاش کردند با گردآوری امضای ایرانیان، بر فدراسیون جهانی فوتبال برای کنار گذاشتن تیم ملی از جام جهانی اعمال فشار کنند.
این فشار‌ها از اواسط ماه نوامبر (اوخر مهر) با ارسال نامه‌های مختلف به فیفا آغاز شد. در اواخر ماه اکتبر (اوایل آبان) با ورود برخی رسانه‌ها و البته تیم‌های ورزشی اوکراینی این موضوع بُعد جدی‌تری به خود گرفت. باشگاه شاختار دونتسک اوکراین از فدراسیون جهانی خواسته بود ایران را به دلیل آنچه که دخالت نظامی در اوکراین نامیده بود، از جام جهانی کنار بگذارد و تیم ملی این کشور را جایگزین ایران کند. اما مهم‌تر از همه فدراسیون فوتبال اوکراین روز در ۳۱ اکتبر (۹ آبان) در بیانیه‌ای رسمی تایید کرد که هیات رئیسه این فدراسیون «به دلیل احتمال مشارکت تهران در تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و نقض حقوق بشر در ایران» خواهان اخراج تیم ملی فوتبال ایران از مسابقات جام جهانی قطر است.
با وجود تمامی این تلاش‌ها، آن‌چنان که انتظار می‌رفت فیفا به این خواسته پاسخ منفی داد. حتی در بیستمین اجلاس این نهاد به میزبانی اوکلند، پایتخت نیوزلند، حتی به این موضوع پاسخ داده نشد تا بار روانی شایعه حذف از جام جهانی برداشته شود.
۲- سیاسی شدن کنش‌های فوتبالی‌ها
ناآرامی‌های چند وقت اخیر، سیاست را به تمامی حوزه‌های غیرسیاسی بسط داده است. به روایت شفاف‌تر، چرخ سیاست، اقتصاد، فرهنگ، ورزش و حتی کنش‌های روزمره ایرانیان را در خود درگیر کرده است. در این میان، وضعیت انسداد به وجود آمده در سطح کلان جامعه، موجب شده که کنش‌های ورزشکاران و بازیگران سینمای ایرانی به عنوان کنش‌های رادیکال در ارتباط با مسائل داخلی کشور بازخوانی شود.
حالا شرایط به گونه‌ای شده که سرود ملی خواندن، شادی کردن یا نکردن بعد از موفقیت، نحوه ورود و حتی چهره ورزشکاران در میادین ورزشی بین‌المللی با خوانشی سیاسی همراه باشد. حتی دیدار اعضای تیم ملی فوتبال با سید ابراهیم رئیسی، قبل از سفر به قطر نیز واکنش‌های بسیار گسترده سیاسی کاربران فضای مجازی و رسانه‌ها را به همراه داشته است. در روزهای قبل از آغاز مسابقات نیز انتشار عکس‌هایی از خنده بازیکنان تیم ملی با واکنش‌های گسترده کابران فضای مجازی همراه شد. بخشی بزرگ از کاربران چنین باور داشتند که در وضعیت فعلی کشور کسی حق خندین یا گرفتن ژست خوشحالی ندارد.
اکنون به جرات می‌توان گفت در آستانه برگزاری اولین بازی تیم ملی فوتبال در ساعت ۱۶ و ۳۰ دقیقه امروز –دوشنبه- مقابل تیم ملی انگلستان در ورزشگاه بین‌المللی «الخلیفه» فوتبالیست‌های ایرانی، نمی‌توانند تنها بر روی مسائل فنی و فوتبالی تمرکز داشته باشند. حتی شاید بتوان گفت آنها از نظر ذهنی، درگیر در مسائل سیاسی و فشارهای مجازی هستند که در روزهای گذشته بر آنها تحمیل شده است. هر چند کی‌روش در هیچ یک از بازی‌های ابتدایی که در سه جام جهانی گذشته مربی‌گری کرده، نباخته است، اما شاید این بار ورود نابهنگام سیاست بر ذهن و روان فوتبالیست‌های ایرانی این طلسم را برای او بشکند.
۳- هم‌گروهی سیاسی ایران با کشور‌های جبهه استکبار جهانی
علاوه بر ورود جدید مسائل سیاسی مربوط به ناآرامی‌های داخلی به فوتبال ملی ایران، قرعه ایران در مسابقات نیز به شکلی عجیب با سیاست گره خورد. گویی قرعه چنان رقم خورده بود که سیاسی‌ترین گروه جام جهانی در سال ۲۰۲۲ شکل بگیرد. در گروه B مسابقات جام جهانی ایران، با سه تیم انگلیسی‌زبان آمریکا، انگلستان و ولز همگروه شده است.
تقابل‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران با دو کشور آمریکا و انگلستان طی بیش از چهار دهه گذشته بر کسی پوشیده نیست. طی سال‌های متمادی، در تمامی راهپیمایی‌ها حکومتی شعار «مرگ بر آمریکا و انگلستان» به عنوان نماینده‌های استکبار جهانی سر داده شده است. اما حالا ایران در گروهی قرار گرفته که هم آمریکا حضور دارد و هم بریتانیا. همین امر موجب شده که شاید به جرات بتوان گفت، سیاسی‌ترین گروه تاریخ جام جهانی فوتبال در گروه B مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ شکل گرفته است.
هر چند این روایت برای شهروندان آمریکایی و انگلیسی چندان معنا نداشته باشد، اما برای مردم ایران، بازی با تیم‌های ملی آمریکا و انگلستان، رنگ‌وبویی به شدت سیاسی دارد. شاید در باب تایید این موضوع به ۲۴ سال قبل و جام جهانی ۱۹۹۸ بازگشت که بازی تیم‌های ملی ایران و آمریکا، «بازی قرن» نامیده شد. در چند وقت اخیر نیز افزایش تنش‌ها میان ایران و غرب بر مسائلی همچون برجام، جنگ اوکراین و ناآرامی‌های اخیر ایران بر حساسیت هر چه بیشتر بازی‌های ایران در این گروه افزوده است.
۴- انتقادات جهانی نسبت به وضعیت حقوق بشر در قطر
علاوه بر ابعاد سیاسی جام جهانی قطر برای ایرانیان، در چند وقت اخیر انتقاد جامعه جهانی از وضعیت حقوق بشر در کشور قطر، زمینه‌ساز سیاسی بودن هر چه بیشتر این تورنمنت شده است. گزارش گاردین مبنی بر جان باختن ۶۵۰۰ کارگر مهاجر در قطر، طی فرآیند آماده‌سازی ورزشگاه‌ها و تاسیسات در سطح جهانی واکنش شدیداللحن نهاد‌های حقوق‌بشری را به همراه داشت.
شرایط کاری نفرت انگیز - از جمله کار اجباری - و گرمای طاقت فرسا از جمله دلایل این موضوع بیان شده است. همچنین، اخیرا گزارش اخیر دیده‌بان حقوق بشر بیان می‌کند که دستگیری شهروندان همجنس‌گرا و ترنس و گاهی مجبور کردن آنها به عمل جراحی تبدیل جنسیت، توسط نیرو‌های امنیتی قطر موجی از واکنش‌ها و انتقادات را در سطح جهانی به همراه داشته است. حتی این فرضیه مطرح شده که انتظار می‌رود ۹ کاپیتان اروپایی بازوبند «OneLove» را برای افزایش آگاهی در مورد تبعیض جنسیتی بر بازو خواهند بست. هر چند ورزش منهای سیاست، یکی از شعار‌های اصلی فدراسیون جهانی فوتبال است، اما به نظر می‌رسد در قطر دیگر این شعار نه قابل اجرا است و نه قابل تحقق.
یکی دیگر از ابعاد مهم دیگر در همین ارتباط مربوط به تصمیمات محدودکننده ویژه قطر برای میهمانان جام جهانی بوده که انتقادات را به شدت افزایش داده است. بر اساس اعلام دولت قطر، هر نوع شرط‌بندی در قطر غیرقانونی است. همچنین دولت قطر نوشیدن مشروبات الکلی، در ملاء عام و مست بودن در ملاء عام را غیرقانونی اعلام کرده است؛ بنابراین در داخل محوطه ورزشگاه آبجو سرو نخواهد شد.
۵- سایه جنگ اوکراین بر آوردگاه جام جهانی
حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (۵ اسفند ۱۴۰۰) یکی دیگر از موضوعاتی است که پای سیاست را بیش از بیش به جریان مسابقات جام جانی قطر کشاند. در همان ابتدای امر، فیفا و یوفا تیم ملی فوتبال روسیه را از رقابت‌های جهانی و اروپایی محروم کردند. روسیه در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی به لهستان برخورد کرده بود که با حذف این کشور، مقرر شد لهستان برای صعود به جام جهانی به مصاف پیروز دیدار تیم‌های سوئد و جمهوری چک برود.
در ادامه حضور فوتبال اوکراین و امکان راهیابی این تیم به جام جهانی قطر که کشورش در آستانه جنگ با روس‌ها بود، از سوی رسانه‌ها به شدت مورد توجه واقع شد. به دلیل همین امر تعویق، دولت اوکراین خواستار تعویق دیدار با اسکاتلند در چارچوب انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ شد. هر چند در ادامه تیم ملی اوکراین بر اسکاتلند غلبه کرد، اما این تیم ملی ولز بود که با بر غلبه بر این تیم، نگذاشت گروه B مسابقات جام جهانی از آنچه که اکنون هست، سیاسی‌تر نیز شود. چرا که دولت اوکراین در چند وقت اخیر ادعا‌هایی را مبنی بر انتقاد از تهران برای ارائه پهپاد‌های به روسیه مطرح کرده است.
اخیرا نیز اظهارات جیانی اینفاتینو، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا، با حضور در نشست سران کشور‌های گروه ۲۰ در اندونزی، که خواستار توقف فعالیت‌های جنگی در اوکراین در زمان برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر شده، باز هم جنگ اوکراین را در میانه برگزاری جام جهانی قطر اهمیت بخشیده است.
شرايط انگليس
تلاش ديگري براي تقليد از قهرمان سال 1966 در انتظار محصول جوان و جوشان گرت ساوت گيت است و اگر سه شيرها به موضوع بهتر شدن در اصلي‌ترين تورنمنت فيفا زير نظر اين مرد 52 ساله ادامه دهند، چمدان خالي که دکلان رايس با خود از خانه آورده را با کاپ به لندن مي‌برد. وقتي کايران تريپير چهار سال پيش در نيمه نهايي مقابل کرواسي آن ضربه آزاد به ياد ماندني را به ثمر رساند، مردم انگليس به سختي مي‌توانستند خوشحال باشند و حتي آن لحظه زماني که لوک شاو اولين ضربه را به ايتاليا در فينال يورو 2020 زد، به اوج رسيد، اما انگليس هر دو تورنمنت را به پايان رساند، بدون اينکه مدالي به گردن بازيکنانش باشد. اين بار، خوش‌بيني چندان زياد نيست، چراکه قهرمان 1966 پس از يک رقابت بدون برد در ليگ ملت‌ها وارد جام‌جهاني شدند که منجر به سقوط آنها به دسته B شد و همچنين نتوانستند باز گلزني کنند تا اينکه تساوي 3 بر 3 مقابل آنها به پايان رسيد. شکست آلمان در بازي فينال برشي از تاريخ ناخواسته تنها قهرماني انگليس است، زيرا سه شيرها مي‌توانند تنها براي دومين بار در هفت بازي متوالي شکست بخورند و اين رکورد را در سال 1958 به ثبت رسانده بودند، که لکه بزرگي بود. حال در دفتر يادداشت ساوت گيت در حالي که گمانه‌زني‌ها در مورد آينده او پس از جام‌جهاني داغ شده و وداع با قهرماني نقطه پايان حضورش روي نيمکت اين تيم است. انگليس همچنين عادت کرده که در يک بازي افتتاحيه در جام‌جهاني پيروز شود و در بازي بعدي شکست بخورد - در روز اول در سال‌هاي 1998، 2006 و 2018 پيروز شد اما در سال‌هاي 2002، 2010 و 2014 کوتاه آمد - و برابر ايران نوبت شکست شده، خرافاتي‌ها مي‌ترسند و بر اين باورند فشار کائنات به‌شدت روي تيم‌شان است. کايل واکر، مدافع راست انگليس و منچسترسيتي، قبلا اعتراف کرده که در بازي روز دوشنبه ممکن است بازگشت به ترکيب براي او خيلي زود باشد زيرا او پس از جراحي کشاله ران براي آمادگي مبارزه مي‌کند، در حالي که جيمز مديسون اوايل اين هفته تمرينات خود را براي مديريت حجم کاري خود به دليل ترس از مصدوميت آخر هفته گذشته از دست داد. با اين حال، هرگز انتظار نمي‌رفت که بازيکن لسترسيتي از سوت اول در اينجا به ميدان برود، و کايران تريپير بايد در غياب واکر به سمت راست اشاره کند، در حالي که سوال قديمي اين است که آيا ساوت گيت با سه مدافع به دنبال خط دفاعي خواهد بود يا با چهار مدافع بازي مي‌کند و سه هافبک را به کار مي‌گيرد. دکلان رايس و کالوين فيليپس در يورو 2020 همکاري موثري در خط هافبک داشتند، اما کمبود زمان بازي بعد از جراحي شانه مي‌تواند ساوت گيت را وسوسه کند تا جود بلينگهام مورد علاقه هواداران را براي بازي افتتاحيه تيمش انتخاب کند.
تاريخچه
ديدار اول تيم‌ملي ايران در جام‌جهاني مقابل انگليس، اولين تقابل تاريخ فوتبال اين دو کشور خواهد بود. انگليس پيش از اين تنها يک‌بار مقابل تيمي آسيايي به‌ميدان رفته، که پيروزي مقابل کويت در سال 1982 بوده است.
پيش بيني انگليسي‌ها
نشريه «ديلي ميل» دو روز مانده تا اولين ديدار تيم‌ملي انگليس در جام‌جهاني 2022 برابر ايران، به سراغ کارشناسان خود رفته و نظر آنها را درباره نتيجه اين ديدار جويا شد. «کريس ساتن» با پيش‌بيني پيروزي يک بر صفر انگليس مقابل ايران گفت: گرت ساوت‌گيت با هر ترکيبي به مصاف ايران برود، چه دفاع سه نفره چه چهار نفره، سه‌شيرها بايد بيش از اندازه براي شکست‌دادن ايران قوي باشند. من پيش‌بيني پيروزي نزديک مي‌کنم. «مارتين کيون» با پيش‌بيني پيروزي دو بر يک انگليس برابر ايران گفت: بازي با ايران پيچيده خواهد بود، اما من با اين وجود، پيش‌بيني پيروزي انگليس را دارم، مانند پيروزي بر تونس در جام‌جهاني 2018 که با گل دقايق پاياني هري کين به دست آمد. «يان ليدي‌من» هم با پيش‌بيني برد دو بر يک سه‌شيرها مقابل يوزها مي‌گويد: من انتظار يک شروع فوق‌العاده را ندارم اما اگر آنها مي‌خواهند در اين تورنمنت خوب ظاهر شوند، اين مسابقه‌اي خواهد بود که باعث رشد آنها مي‌شود. من انتظار دارم انگليس در اين بازي پيروز شود؛ يک پيروزي هدفمند با يک گل از روي ضربه آزاد و يک گل از روي نقطه پنالتي. «برايان رابسون» نيز با پيش‌بيني برد دو بر صفر انگليس مقابل ايران، گفت: من انتظار بازي محتاطانه‌اي را دارم. ايران پر از انرژي خواهد بود و به انگيزه بيشتري نياز ندارد. ما بايد از توپ‌ها هوشمندانه استفاده کنيم و با ضرباهنگ سريع، بازيکنان ايران را مجبور به جابه‌جايي زياد از پست کنيم و اميدوار باشيم در پي آن، هري کين از فضاهاي خالي استفاده کند.
پيش بيني دولتي!
«علي بهادري جهرمي» روز چهارشنبه در حاشيه هيات دولت در پاسخ به پرسش خبرنگاران درباره پيش‌بيني وي از نتيجه ديدار تيم‌هاي ملي فوتبال ايران و انگليس در جام‌جهاني 2022 قطر، گفت: مثل هميشه ما مي‌بريم؛ البته پيش‌تر گفتم و باز هم تکرار مي‌کنم پيروزي ما در اين است که جانانه براي مردم در زمين بجنگيم. وي افزود: ما يقين داريم که بازيکنان ما جانانه در زمين مي‌جنگند و اين تلاش آنها پيروزي است و البته طرفدار 6 بر هيچ هستيم.
داور
شبکه قطري BeIN Sports گزارش کرد «رافائل کلاوس» داور برزيلي، ديدار ايران و انگليس در جام‌جهاني 2022 را قضاوت خواهد کرد. کلاوس 43 ساله يکي از باتجربه‌ترين داورهاي حاضر در جام‌جهاني است که سابقه قضاوت در مسابقات جام ملت‌هاي آمريکاي جنوبي 2021 و همچنين جام‌جهاني جوانان 2019 را در کارنامه دارد. رافائل کلاوس، داور 43ساله برزيلي، قصاوت نخستين بازي تيم‌ملي ايران در جام‌جهاني فوتبال 2022 قطر را به‌عهده خواهد داشت. کلاوس اهل سانتا باربارا در ايالت سائوپائولو در شرق برزيل است که موفق شد از سال 2012 قضاوت در سري A برزيل را تجربه کند. او از سال 2015 به ليست اليت فيفا ورود پيدا کرد و قضاوت در تورنمت‌هاي معتبري مثل کوپا آمريکا، ليبرتادورس و جام‌جهاني زير بيست سال 2019 را در کارنامه دارد. کلاوس بعد از حضور در بيش از 300 مسابقه، توسط فيفا براي حضور در قطر فرا خوانده شد. ميانگين 7. 4 کارت زرد در هر مسابقه براي اين داور برزيلي به ثبت رسيده است.
صحبت‌هاي کي‌روش
کارلوس کي‌روش در آستانه اولين ديدار تيمش در گروه B مسابقات جام‌جهاني 2022 قطر که مقابل انگليس خواهد بود، در گفت‌وگو با شبکه تلويزيوني «اسکاي اسپورتس» گفت: ترديدي نيست که ايران امروز يکي از بهترين تيم‌هاي قاره آسياست. در سال‌هاي اخير گروهي از بازيکنان نخبه و سطح بالاي ايران پيشرفت قابل‌توجهي داشته‌اند. آنها تجربه زيادي اندوخته‌اند. بازيکنان نخبه ما در تيم‌ملي فوتبال ايران از سال 2014 در عضويت اين تيم هستند و در همين تيم رشد و پيشرفت کرده‌اند. زماني که من هدايت تيم‌ملي فوتبال ايران (در سال 2011 و در مقطع اول مربيگري‌اش) را برعهده گرفتم، تنها يکي از بازيکنان تيم‌ملي ايران در اروپا بازي مي‌کرد، اما حالا 18 يا 20 بازيکن ايران در اروپا بازي مي‌کنند. پس مي‌توانيد تصور کنيد که وقتي چنين تيمي فرصت رسيدن به جام‌جهاني را دارد و سپس در بين بهترين تيم‌هاي جهان قرار مي‌گيرد، بازي مقابل بهترين بازيکنان و بهترين تيم‌هاي دنيا، رؤيايي است که آنها در تمام طول زندگي‌شان داشته‌اند. اين لحظه خاصي براي همه است. سرمربي پرتغالي تيم‌ملي فوتبال ايران افزود: به‌طور حتم تقابل با انگليس بازي بسيار پرفشاري خواهد بود، درست مثل تمام بازي‌هاي اول در مسابقات جام‌جهاني. مهم نيست که در بازي اول به مصاف چه تيمي مي‌رويد، چون معمولا وقتي در يک تورنمنت کوتاه که قرار است سه بازي - در مرحله گروهي‌اش - انجام دهيد، رويکرد من اين است که ما يک بازي در سه بخش در پيش داريم، اين رويکرد استراتژيکي است که ما بايد در خود آن را بسازيم. ما بايد نيمه اول بازي‌مان را مقابل انگليس انجام بدهيم، نيمه دومش را برابر ولز و نيمه سومش را مقابل آمريکا. در بخش اول ما بايد در تقابل با انگليس رويکرد خاصي داشته باشيم. ما بايد خودمان را با توجه به نوع بازي حريف‌مان و وضعيت موجود وفق دهيم و سازگار کنيم.
نظر جهانبخش
با گذشت نزديک به سه سال از آن مداخله ديرهنگام تماشايي در ورزشگاه آمکس، جهانبخش اميد‌هاي يک ملت را بر دوش خود دارد و ايران آماده مي‌شود تا روز دوشنبه بازي‌هايش را در گروه B آغاز کند. جهانبخش مي‌گويد: «دو سه نفر از بازيکنان تيم‌ملي قرعه کشي جام‌جهاني را تماشا مي‌کرديم. در آن لحظه ما فقط مي‌خنديديم. اولين برداشت اين بود، اوه، واي. هيجان زيادي وجود خواهد داشت. انگليس مي‌تواند همزمان سه تيم‌ملي مختلف داشته باشد – بازيکنان با کيفيت زيادي. آنها يکي از مدعيان قهرماني در جام‌جهاني هستند، بنابراين اين به اندازه کافي در مورد انگليس گوياست. بازي مقابل انگليس براي من بسيار خوب است، زيرا مقابل اکثر اين بازيکنان بازي کرده‌ام.» جهانبخش در حالي از اتاق هتلي در هلند با اتلتيک صحبت مي‌کند که خود را براي بازي ديگري با فاينورد آماده مي‌کند، باشگاه هلندي که در تابستان پس از سه فصل بسيار خسته کننده با برايتون به آن پيوست. او يکي از بازيکناني است که در تصاوير تبليغاتي منقش به آسمان‌خراش‌هاي قطر، ميزبانان بحث‌برانگيز جام‌جهاني امسال، استفاده مي‌شود.
هماهنگي
ديروز با حضور سرپرست، رئيس دپارتمان پزشکي و افسر امنيتي تيم‌هاي ملي ايران و انگليس جلسه هماهنگي بازي دو تيم در ورزشگاه خليفه برگزار شد. بر اساس تصميم اتخاذ شده ايران در اين بازي از پيراهن‌هاي قرمز رنگ خود استفاده خواهد کرد و دروازه‌بان ايران هم لباس آبي رنگ خواهد پوشيد.
رد پای سیاست در میدان فوتبال
طی سال‌های گذشته همین که جام جهانی در کشوری برگزار شد که تنها ۱۱٬۵۸۱ کیلومتر مربع (۴۴۰۰ مایل مربع) مساحت دارد که عمدتاً از صحرای بایر تشکیل می‌شود، حرف و حدیث‌های فراوانی را به همراه داشت. همین‌که جام جهانی فوتبال بر خلاف رویه مرسوم چند دهه‌ای، به فصل پاییز موکول شد؛ و حتی سپ بلاتر رئیس وقت فیفا در زمان انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی ۲۰۲۲ در دسامبر ۲۰۱۰، اکنون بر «بد» بودن این انتخاب اعتراف می‌کند، نشان می‌دهد تا چه اندازه این گزینش نادرست بوده است.
در جریان آماده‌سازی ورزشگاه‌ها و امکانات لازم برای برگزاری جام جهانی نیز مرگ‌های تکان‌دهنده کارگران مهاجر که اکثریت جمعیت کشور قطر را تشکیل می‌دهند (حدود ۲.۳ میلیون از جمعیت ۲.۶ میلیون نفری قطر)، بیش از بیش انتقادات را به سوی این انتخاب نامناسب متمرکز کرد. گاردین در سال ۲۰۲۱ در گزارشی مدعی شد که در بازه زمانی‌ای ۱۰ ساله تعدادی زیادی از کارگران مهاجر از کشور‌های هند، پاکستان، نپال، بنگلادش و سریلانکا در جریان ساخت‌وساز ورزشگاه‌ها و تاسیسات جام جهانی جان باخته‌اند.
افزون بر این، گرمای عجیب قطر -حتی در فصل پاییز و زمستان-توقف عجیب و غیر معمول لیگ‌های فوتبال در کشور‌های مختلف، دیگر مساله‌ای است که انتخاب قطر به عنوان میزبان بزرگ‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان را زیر رادیکال انتقادات شدید قرار داده است. با این اوصاف، حالا فراتر از ابعاد عجیب فنی، ورزشی و زمانی سپرده شدن جام جهانی به یک کشور غیرمعمول، جام جهانی قطر اگر نگوییم به سیاسی‌ترین، بلکه به یکی از سیاسی‌ترین جام‌جهانی‌های تاریخ فوتبال تبدیل شده است. البته ابعاد سیاسی این تورنمنت برای ایرانی‌ها به مراتب بیشتر از مردمان دیگر مناطق و کشور‌های جهان است. در ادامه به ۵ محور اهمیت سیاسی جام جهانی ۲۰۲۲ برای ایرانیان و جهان پرداخته می‌شود.
۱- شایعات حذف ایران از جام جهانی
جام جهانی قطر بیش از هر مردمان دیگری برای ایرانیان طعم و بویی سیاسی دارد. در میانه ناآرامی‌های اخیر کشور بعد از فوت مهسا امینی، از سوی برخی افراد و جریان‌های تلاش شد کمپینی برای حذف تیم ملی ایران شکل داده شود. رهبری این کمپین را برخی سلبریتی‌های رسانه‌ای خارج از کشور بر عهده داشتند و تلاش کردند با گردآوری امضای ایرانیان، بر فدراسیون جهانی فوتبال برای کنار گذاشتن تیم ملی از جام جهانی اعمال فشار کنند.
این فشار‌ها از اواسط ماه نوامبر (اوخر مهر) با ارسال نامه‌های مختلف به فیفا آغاز شد. در اواخر ماه اکتبر (اوایل آبان) با ورود برخی رسانه‌ها و البته تیم‌های ورزشی اوکراینی این موضوع بُعد جدی‌تری به خود گرفت. باشگاه شاختار دونتسک اوکراین از فدراسیون جهانی خواسته بود ایران را به دلیل آنچه که دخالت نظامی در اوکراین نامیده بود، از جام جهانی کنار بگذارد و تیم ملی این کشور را جایگزین ایران کند. اما مهم‌تر از همه فدراسیون فوتبال اوکراین روز در ۳۱ اکتبر (۹ آبان) در بیانیه‌ای رسمی تایید کرد که هیات رئیسه این فدراسیون «به دلیل احتمال مشارکت تهران در تهاجم نظامی روسیه به اوکراین و نقض حقوق بشر در ایران» خواهان اخراج تیم ملی فوتبال ایران از مسابقات جام جهانی قطر است.
با وجود تمامی این تلاش‌ها، آن‌چنان که انتظار می‌رفت فیفا به این خواسته پاسخ منفی داد. حتی در بیستمین اجلاس این نهاد به میزبانی اوکلند، پایتخت نیوزلند، حتی به این موضوع پاسخ داده نشد تا بار روانی شایعه حذف از جام جهانی برداشته شود.
۲- سیاسی شدن کنش‌های فوتبالی‌ها
ناآرامی‌های چند وقت اخیر، سیاست را به تمامی حوزه‌های غیرسیاسی بسط داده است. به روایت شفاف‌تر، چرخ سیاست، اقتصاد، فرهنگ، ورزش و حتی کنش‌های روزمره ایرانیان را در خود درگیر کرده است. در این میان، وضعیت انسداد به وجود آمده در سطح کلان جامعه، موجب شده که کنش‌های ورزشکاران و بازیگران سینمای ایرانی به عنوان کنش‌های رادیکال در ارتباط با مسائل داخلی کشور بازخوانی شود.
حالا شرایط به گونه‌ای شده که سرود ملی خواندن، شادی کردن یا نکردن بعد از موفقیت، نحوه ورود و حتی چهره ورزشکاران در میادین ورزشی بین‌المللی با خوانشی سیاسی همراه باشد. حتی دیدار اعضای تیم ملی فوتبال با سید ابراهیم رئیسی، قبل از سفر به قطر نیز واکنش‌های بسیار گسترده سیاسی کاربران فضای مجازی و رسانه‌ها را به همراه داشته است. در روزهای قبل از آغاز مسابقات نیز انتشار عکس‌هایی از خنده بازیکنان تیم ملی با واکنش‌های گسترده کابران فضای مجازی همراه شد. بخشی بزرگ از کاربران چنین باور داشتند که در وضعیت فعلی کشور کسی حق خندین یا گرفتن ژست خوشحالی ندارد.
اکنون به جرات می‌توان گفت در آستانه برگزاری اولین بازی تیم ملی فوتبال در ساعت ۱۶ و ۳۰ دقیقه امروز –دوشنبه- مقابل تیم ملی انگلستان در ورزشگاه بین‌المللی «الخلیفه» فوتبالیست‌های ایرانی، نمی‌توانند تنها بر روی مسائل فنی و فوتبالی تمرکز داشته باشند. حتی شاید بتوان گفت آنها از نظر ذهنی، درگیر در مسائل سیاسی و فشارهای مجازی هستند که در روزهای گذشته بر آنها تحمیل شده است. هر چند کی‌روش در هیچ یک از بازی‌های ابتدایی که در سه جام جهانی گذشته مربی‌گری کرده، نباخته است، اما شاید این بار ورود نابهنگام سیاست بر ذهن و روان فوتبالیست‌های ایرانی این طلسم را برای او بشکند.
۳- هم‌گروهی سیاسی ایران با کشور‌های جبهه استکبار جهانی
علاوه بر ورود جدید مسائل سیاسی مربوط به ناآرامی‌های داخلی به فوتبال ملی ایران، قرعه ایران در مسابقات نیز به شکلی عجیب با سیاست گره خورد. گویی قرعه چنان رقم خورده بود که سیاسی‌ترین گروه جام جهانی در سال ۲۰۲۲ شکل بگیرد. در گروه B مسابقات جام جهانی ایران، با سه تیم انگلیسی‌زبان آمریکا، انگلستان و ولز همگروه شده است.
تقابل‌های سیاسی جمهوری اسلامی ایران با دو کشور آمریکا و انگلستان طی بیش از چهار دهه گذشته بر کسی پوشیده نیست. طی سال‌های متمادی، در تمامی راهپیمایی‌ها حکومتی شعار «مرگ بر آمریکا و انگلستان» به عنوان نماینده‌های استکبار جهانی سر داده شده است. اما حالا ایران در گروهی قرار گرفته که هم آمریکا حضور دارد و هم بریتانیا. همین امر موجب شده که شاید به جرات بتوان گفت، سیاسی‌ترین گروه تاریخ جام جهانی فوتبال در گروه B مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ شکل گرفته است.
هر چند این روایت برای شهروندان آمریکایی و انگلیسی چندان معنا نداشته باشد، اما برای مردم ایران، بازی با تیم‌های ملی آمریکا و انگلستان، رنگ‌وبویی به شدت سیاسی دارد. شاید در باب تایید این موضوع به ۲۴ سال قبل و جام جهانی ۱۹۹۸ بازگشت که بازی تیم‌های ملی ایران و آمریکا، «بازی قرن» نامیده شد. در چند وقت اخیر نیز افزایش تنش‌ها میان ایران و غرب بر مسائلی همچون برجام، جنگ اوکراین و ناآرامی‌های اخیر ایران بر حساسیت هر چه بیشتر بازی‌های ایران در این گروه افزوده است.
۴- انتقادات جهانی نسبت به وضعیت حقوق بشر در قطر
علاوه بر ابعاد سیاسی جام جهانی قطر برای ایرانیان، در چند وقت اخیر انتقاد جامعه جهانی از وضعیت حقوق بشر در کشور قطر، زمینه‌ساز سیاسی بودن هر چه بیشتر این تورنمنت شده است. گزارش گاردین مبنی بر جان باختن ۶۵۰۰ کارگر مهاجر در قطر، طی فرآیند آماده‌سازی ورزشگاه‌ها و تاسیسات در سطح جهانی واکنش شدیداللحن نهاد‌های حقوق‌بشری را به همراه داشت.
شرایط کاری نفرت انگیز - از جمله کار اجباری - و گرمای طاقت فرسا از جمله دلایل این موضوع بیان شده است. همچنین، اخیرا گزارش اخیر دیده‌بان حقوق بشر بیان می‌کند که دستگیری شهروندان همجنس‌گرا و ترنس و گاهی مجبور کردن آنها به عمل جراحی تبدیل جنسیت، توسط نیرو‌های امنیتی قطر موجی از واکنش‌ها و انتقادات را در سطح جهانی به همراه داشته است. حتی این فرضیه مطرح شده که انتظار می‌رود ۹ کاپیتان اروپایی بازوبند «OneLove» را برای افزایش آگاهی در مورد تبعیض جنسیتی بر بازو خواهند بست. هر چند ورزش منهای سیاست، یکی از شعار‌های اصلی فدراسیون جهانی فوتبال است، اما به نظر می‌رسد در قطر دیگر این شعار نه قابل اجرا است و نه قابل تحقق.
یکی دیگر از ابعاد مهم دیگر در همین ارتباط مربوط به تصمیمات محدودکننده ویژه قطر برای میهمانان جام جهانی بوده که انتقادات را به شدت افزایش داده است. بر اساس اعلام دولت قطر، هر نوع شرط‌بندی در قطر غیرقانونی است. همچنین دولت قطر نوشیدن مشروبات الکلی، در ملاء عام و مست بودن در ملاء عام را غیرقانونی اعلام کرده است؛ بنابراین در داخل محوطه ورزشگاه آبجو سرو نخواهد شد.
۵- سایه جنگ اوکراین بر آوردگاه جام جهانی
حمله نظامی روسیه به اوکراین در ۲۴ فوریه ۲۰۲۲ (۵ اسفند ۱۴۰۰) یکی دیگر از موضوعاتی است که پای سیاست را بیش از بیش به جریان مسابقات جام جانی قطر کشاند. در همان ابتدای امر، فیفا و یوفا تیم ملی فوتبال روسیه را از رقابت‌های جهانی و اروپایی محروم کردند. روسیه در رقابت‌های مقدماتی جام جهانی به لهستان برخورد کرده بود که با حذف این کشور، مقرر شد لهستان برای صعود به جام جهانی به مصاف پیروز دیدار تیم‌های سوئد و جمهوری چک برود.
در ادامه حضور فوتبال اوکراین و امکان راهیابی این تیم به جام جهانی قطر که کشورش در آستانه جنگ با روس‌ها بود، از سوی رسانه‌ها به شدت مورد توجه واقع شد. به دلیل همین امر تعویق، دولت اوکراین خواستار تعویق دیدار با اسکاتلند در چارچوب انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ شد. هر چند در ادامه تیم ملی اوکراین بر اسکاتلند غلبه کرد، اما این تیم ملی ولز بود که با بر غلبه بر این تیم، نگذاشت گروه B مسابقات جام جهانی از آنچه که اکنون هست، سیاسی‌تر نیز شود. چرا که دولت اوکراین در چند وقت اخیر ادعا‌هایی را مبنی بر انتقاد از تهران برای ارائه پهپاد‌های به روسیه مطرح کرده است.
اخیرا نیز اظهارات جیانی اینفاتینو، رئیس فدراسیون جهانی فوتبال، فیفا، با حضور در نشست سران کشور‌های گروه ۲۰ در اندونزی، که خواستار توقف فعالیت‌های جنگی در اوکراین در زمان برگزاری جام جهانی ۲۰۲۲ قطر شده، باز هم جنگ اوکراین را در میانه برگزاری جام جهانی قطر اهمیت بخشیده است.
