یارانه ثروتمندان حذف می‌شود؛ آیا سیاست‌های حمایتی دولت به سه دهک آسیب‌پذیر کمک می‌کند یا آن‌ها را در معرض خطر بیشتری قرار می‌دهد؟

کبنا ؛در حالی که دولت در آستانه حذف یارانه‌های ثروتمندان قرار دارد، کارشناسان و نمایندگان مجلس نسبت به تأثیرات این اقدام بر معیشت سه دهک پایین جامعه ابراز نگرانی کرده‌اند. آیا این سیاست می‌تواند به عدالت اجتماعی کمک کند یا موجب افزایش آسیب‌پذیری این اقشار خواهد شد؟
به گزارش کبنا نیوز، غلام‌رضا تاج‌گردون، رئیس «کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات» مجلس شورای اسلامی با هشدار درباره عدم هماهنگی سیاست‌های حمایتی دولت، تأکید کرد که این موضوع می‌تواند به آسیب‌دیدگی بیشتر سه دهک پایین جامعه منجر شود.
غلامرضا تاجگردون در تشریح جلسه کمیسیون برنامه و بودجه با وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: «کمیسیون امروز دومین جلسه خود درباره مبحث رونق سرمایه‌گذاری، ایجاد اشتغال و مدیریت یارانه‌ها را با حضور وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی برگزار کرد.»
نماینده مردم «گچساران و باشت» در مجلس شورای اسلامی با اشاره به وظایف ذاتی وزارت تعاون در زمینه تنظیم بازار و ارائه راهکارهایی برای ایجاد اشتغال بیان کرد: «در این راستا، دستگاه‌هایی همچون وزارت اقتصاد و دارایی مسئول تنظیم، تأمین و توزیع منابع و انعقاد قراردادها هستند، در حالی که سازمان برنامه و بودجه و وزارت تعاون وظیفه نظارت بر این امور را دارند. از این رو، وزیر تعاون امروز گزارشی در این بخش ارائه کردند.»
تاجگردون با بیان اینکه گزارش‌های وزارت تعاون و اقتصاد در موضوعات مطرح شده براساس جمع‌بندی نهایی کمیسیون تلفیق خواهد شد، افزود: «همچنین در جلسات آتی که با وزیر اقتصاد خواهیم داشت، به مباحثی همچون ایجاد اشتغال خواهیم پرداخت. در این جلسه، گزارش‌های متقن و خوبی ارائه شد.»
وی در ادامه به مباحث مربوط به مدیریت یارانه‌ها اشاره کرد و گفت: «در این بخش، همچنان اختلاف نظراتی وجود دارد. مجلس مُصر است تا با حذف سه دهک ثروتمند، از دو مسیر، دهک‌های پایین یارانه‌گیر را از منظر معیشتی تقویت کند.»
رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با اشاره به منابع حاصل از حذف سه دهک ثروتمند یارانه‌بگیر، بیان کرد: «وزارت تعاون به موجب قانون مکلف به حذف این سه دهک است و دولت باید از محل حذف این سه دهک، در راستای تقویت سه دهک پایین یارانه‌گیر نیز اقدام کند.»
این نماینده مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه دولت باید به بررسی جوانب کار در این بخش توجه کند، افزود: «فرآیند پیش‌بینی شده وزارت تعاون برای رسیدن به این هدف بر این مبناست که پس از اعتراض یارانه‌گیر به حذف، وضعیت آن مشخص شود. این در حالی است که قانون‌گذار بر حذف یارانه سه دهک ثروتمند تأکید دارد.»
وی همچنین به اهمیت توجه به معیشت سه دهک پایین جامعه در شرایط کنونی اشاره کرد و گفت: «ما منابعی دیگری چون تغییر مبنای نرخ ارز را برای تقویت معیشت اقشار پایین جامعه پیش‌بینی کرده بودیم. دولت در این بخش از نظر قبلی و مصوبه خود منصرف شد، اگرچه به نظر بنده و سایر کارشناسان، تغییر نرخ ارز تأثیرات خود را بر بازار گذاشته است. در این بخش، ۱۰۰ همت از محل تغییر مبنای نرخ ارز برای کمک به سه دهک پایین پیش‌بینی شده بود که این مسئله نیز کنار گذاشته شد.»
تاجگردون در پایان تأکید کرد: «اگر عملاً سیاست‌های حمایتی از اقشار جامعه را هماهنگ نکنیم، سه دهک پایین جامعه آسیب بیشتری خواهد دید. البته اینکه دولت راهکارهایی دیگری را لحاظ می‌کند، دلیل بر اشتباه آن مسیر نیست، اما این راهکارها ممکن است موجب کسری بودجه شدیدتری شود و عملاً به بخش‌های دیگر، سیستم بانکی و طرح‌های عمرانی فشار وارد کند. با این حال، مجلس مُصر به اجرای قانون است و در غیر این صورت، دولت باید لایحه جدیدی در این بخش ارائه دهد و بودجه را اصلاح کند تا مجلس را در این خصوص قانع کند.»
یارانه ثروتمندان در آستانه حذف/ توزیع درآمد حاصل از حذف، بین دهک‌های پایین
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی از طراحی سامانه‌ای برای به‌روزرسانی اطلاعات خانوارها خبر داد و گفت: «در این سامانه وضعیت افرادی که جزو سه دهک بالا هستند مشخص شده و به آن‌ها نیز اعلام شده است. لذا ما می‌توانیم از ماه جاری، در صورت صلاحدید دولت، سایر موارد را اعلام کنیم و خانوارهای ثروتمندی که مشمول حذف هستند را در این فرآیند قرار دهیم.»
احمد میدری پس از پایان نشست با اعضای کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس درباره مسائل مربوط به تقویت دهک‌های یارانه‌بگیر گفت: «در این جلسه گزارشی از عملکرد وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره مباحثی همچون اشتغال و هدفمندی یارانه به موجب بودجه سال 1404 به نمایندگان ارائه شد.»
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان اینکه منابع و مصارف هدفمندی یارانه‌ها به موجب بودجه سالیانه مشخص شده است، افزود: «به موجب قانون، حذف سه دهک بالای یارانه‌بگیر مد نظر قرار گرفته است. همچنین در این قانون اشاره شده که درآمد حاصل از این بخش برای تأمین و توزیع کالابرگ به کار گرفته شود.»
وی ادامه داد: «اطلاعات ما از درآمد خانوار و افراد در راستای توزیع کالابرگ و یارانه به‌روز شده است و سامانه مربوطه در این بخش طراحی شده است. در این سامانه وضعیت افرادی که جزو سه دهک بالا هستند به آن‌ها اعلام شده است. لذا اگر این خانوارها نسبت به حذف یارانه‌شان اعتراضی نداشته باشند، یارانه آن‌ها حذف می‌شود. اما اگر اعتراضی ثبت شود، آن اعتراض مورد بررسی قرار خواهد گرفت.»
میدری همچنین با بیان اینکه سه دهک بالای یارانه‌بگیر بیش از 20 میلیون نفر هستند، گفت: «پس از حذف افرادی که یارانه دریافت نمی‌کنند و در سال گذشته حذف شدند، یارانه‌بگیران در این بخش به 18 میلیون نفر رسید که اگر یارانه این افراد حذف شود، رقمی بالغ بر 5 همت در ماه درآمد ایجاد می‌شود تا براساس آن بتوانیم درآمد حاصل برای توزیع کالابرگ را تأمین کنیم.»
وی در ادامه توضیح داد: «سامانه‌های مذکور در این بخش پیش از جنگ تحمیلی طراحی شده بود و ما می‌توانیم از ماه جاری، در صورت صلاحدید دولت، سایر موارد را اعلام کنیم و در واقع خانواده‌هایی که مشمول حذف هستند را در فرآیند قرار دهیم.»
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره تقویت یارانه سه دهک پایین یارانه‌بگیر از محل حذف سه دهک بالا گفت: «به غیر از تقویت معیشت سه دهک پایین از محل حذف سه دهک بالای یارانه‌بگیر، دولت براساس مصوبه سران قوا و همچنین مجوزی که از مقام معظم رهبری اخذ کرده، در سه نوبت اقدام به توزیع کالابرگ در جهت حمایت از این سه دهک کرده است.»
وی همچنین به موضوع بازگشت منابع حاصل از مالیات بر ارزش افزوده برای حمایت از یارانه‌بگیران اشاره کرد و گفت: «در این بخش جلساتی با مسئولین سازمان امور مالیاتی و بانک مرکزی برگزار کردیم. با این حال سامانه ما امکان تشخیص اطلاعات مبنی بر خرید سه دهک پایین جامعه از کالاهای مشمول مالیات بر ارزش افزوده را ندارد. یعنی خرید افراد مشخص است، اما همه کالاها هم مشمول مالیات بر ارزش افزوده نمی‌شود. به عنوان مثال، استفاده از لبنیات مالیات بر ارزش افزوده ندارد که منابع آن برگشت داده شود. بنابراین سازمان امور مالیاتی تأکید دارد که منابع لازم در این بخش غیرقابل اجراست و تنها منبع همان منابع حذف سه دهک یارانه‌بگیر است.»