آمار و ارقام شیوع سرطان در کشور / جزئیات غربالگری ۳ سرطان شایع در ایرانیان

کبنا ؛مدیرکل مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره برنامه‌ریزیهای صورت گرفته برای غربالگری سه سرطان شایع توضیح داد.
دکتر جعفر جندقی با اشاره به سه سرطان شایع در کشور، اظهار کرد: سرطان‌های «پستان»، «دهانه رحم» و «روده بزرگ» جزو سرطان‌های مهم و قابل پیشگیری هستند و به همین دلیل نیز غربالگری این سرطان‌ها در کانون توجه وزارت بهداشت قرار گرفته است. به عبارت دیگر، وزارت بهداشت در حال طراحی برنامه‌ای جامع است تا غربالگری سرطان‌های «پستان»، «دهانه رحم» و «روده بزرگ» را بر بستر برنامه پزشکی خانواده عملیاتی کند. پیش از این نیز برنامه غربالگری سرطان‌های   «پستان»، «دهانه رحم» و «روده بزرگ» در کشور اجرا می‌شد اما در حال تدوین برنامه جامع غربالگری این سرطان‌ها هستیم.  
اجرای پایلوت  غربالگری ۳ سرطان در چند استان
وی درباره اجرای آزمایشی غربالگری این سه سرطان توضیح داد: برنامه غربالگری سرطان‌های «پستان»، «دهانه رحم» و «روده بزرگ»   را در ۳ استان قم، مازندارن و بخش‌هایی از اصفهان به صورت پایلوت اجرا می کنیم ولی این احتمال وجود دارد که تعداد استان‌ها در مرحله اجرای آزمایشی افزایش یابد. پس از اجرای ۶ تا ۷ ماهه برنامه‌غربالگری، درنظر داریم که این برنامه را در وهله نخست در استان‌هایی که پزشکی خانواده در آن اجرا می‌شود گسترش دهیم و سپس در سراسر کشور اجرا کنیم.  
مدیرکل مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت گفت: سرطان‌های «پستان»، «دهانه رحم» و «روده بزرگ»  نه تنها تست‌های تشخیصی مرحله اول دارند، بلکه تست‌های تشخیصی مراحل بعدی نیز برای این ۳ سرطان در دسترس است. وزارت بهداشت در نظر دارد که برنامه غربالگری سرطان‌های مذکور را به صورت جامع از زمان تولد تا سال‌های پایانی زندگی در سیستم PHC  و سیستم خدمات بهداشتی_درمانی اجرا شود؛ به نحوی که خدمات درمانی، خدمات تسکینی و خدمات درمان در منزل برای افراد تعریف شود.
تعریف بسته‌های خدماتی در سیستم بهداشتی و درمانی
وی درباره تعریف‌ بسته‌های خدماتی مختلف توضیح داد: بسته‌های مختلف در برنامه غربالگری جامع سرطان می‌تواند لحاظ شود؛ به طور مثال، بسته‌های پیشگیری در معاونت بهداشت و بسته‌های درمانی در معاونت درمان درنظر گرفته شود. همچنین بسته‌های توانبخشی برای دستگاه‌هایی که بسته‌های حمایتی ارائه می‌دهند و خیرین نیز می‌توانند به عنوان واسط در برنامه جامع غربالگری نقش‌آفرینی کنند. همچنین استفاده از منابع معتبر جهانی و تولید شواهد علمی داخلی می‌بایست در کانون توجه قرار گیرد و استفاده از فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی می‌تواند در تشخیص و ارائه خدمات مناسب به وزارت بهداشت  کمک کند. تمام این موارد در دستور کار قرار می‌گیرد و امیدواریم که بتوانیم اجرای پایلوت برنامه جامع غربالگری سرطان را در فصل بهار اجرا کنیم.
آمار و ارقام شیوع سرطان در کشور
مدیرکل مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت درباره میزان شیوع سرطان توضیح داد: آمار و ارقام مربوط به شیوع سرطان‌ها به صورت تفکیک‌شده برای هر استان در دسترس است. شیوع سرطان در کشور یعنی بروز اختصاصی  آن ۱۷۳ در ۱۰۰هزار است ولی این آمار برای سال ۱۳۷۹ است. وزارت بهداشت، سامانه ثبت سرطان را به‌روزرسانی کرده تا آمارهای پس از سال ۷۹ را ثبت کرده و پس از ثبت اطلاعات، نسبت به انتشار گزارش‌ها اقدام کنیم.
سرطان پستان؛ شایع‌ترین سرطان در زنان
۴۰ درصد سرطانها قابل پیشگیری هستند
جندقی با بیان اینکه سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در میان زنان ایرانی است، افزود: اگرچه سرطان‌های پستان، دهانه رحم و روده بزرگ جزو سرطان‌های شایع کشور به حساب می‌آیند اما قابل پیشگیری هستند. به طور کلی، ۴۰ درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند و با تست‌های مختلف می‌توان نسبت به غربالگری زودهنگام آن اقدام کرد. غربالگری زودهنگام سرطان سبب افزایش عمر مبتلایان به سرطان می‌شود و برخی سرطان‌ها به شرط اینکه در مراحل اولیه بیماری تشخیص داده شوند، قابل درمان هستند.
گروه‌های هدف غربالگری سرطان
وی درباره گروه‌های هدف در غربالگری جامع سرطان اظهار کرد: گروه‌های هدف برنامه جامع غربالگری سرطان متفاوت هستند؛ افراد ۳۰ تا ۷۰ ساله به عنوان گروه‌های هدف غربالگری درنظر گرفته شده‌اند و برای برخی سرطان‌ها نیز افراد ۴۰ تا ۷۵ ساله به عنوان گروه هدف درنظر گرفته شده‌اند. به طور معمول، افرادی که وارد دوره میانسالی می‌شوند به عنوان گروه هدف غربالگری درنظر گرفته می‌شوند.  
چگونگی غربالگری سرطان در کشورها
مدیرکل مرکز مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه هیچ کشوری نسبت به غربالگری سرطان برای تمام جمعیت اقدام نمی‌کند، توضیح داد: کشورها با پرسش‌نامه نسبت به شناسایی گروه‌های پرخطر اقدام می‌کنند و سپس آنها را در کانون توجه قرار می‌دهند. گفته می‌شود که برخی سرطان‌ها «ارثی» هستند؛ منظور این است که اگر یک فرد سرطانی در یک خانواده حضور داشته باشد تمام افراد خانواده با یک پرسش‌نامه مورد غربالگری قرار می‌گیرند و سپس غربالگری کامل را برای آنها انجام می‌دهند تا خدمات لازم را در اختیار آنها قرار دهند.