چرا مردم ادعا‌های ترامپ را باور می‌کنند؟! / شانتاژهای ترامپ به جایی خواهد رسید؟ / تئوری‌ توطئه در انتخابات آمریکا؛ ماژیک شارپی چیست و چرا متهم به ابطال آرا شد؟ /

کبنا ؛در حالی که شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در ایالت‌های باقی مانده حساس‌تر می‌شود همزمان انتشار اطلاعات نادرست و تئوری‌های توطئه، فضایی برای دامن زدن به شایعات در شبکه‌های اجتماعی پیدا کرده است.
 به گزارش کبنا، یورونیوز نوشت، برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی ادعا کردند که در ایالت آریزونا مقام‌های برگزاری انتخابات «ماژیک‌های شارپی» را در اختیار رای دهندگان گذاشته‌اند که طبق ادعای آن‌ها دستگاه‌های شمارش آرا قادر به پردازش رای‌هایی که با این قلم‌ها نوشته شده‌اند نیست. آن‌ها با هشتگ «شارپی‌گیت» در شبکه‌های اجتماعی به این تئوری توطئه دامن زدند. این موضوع بیشتر از سوی حامیان ترامپ مطرح شده است.
 با این وجود مدرکی در اثبات این موضوع هنوز ارائه نشده است. مقام‌های برگزاری انتخابات در آریزونا تایید کردند که از خودکار‌های شارپی برای رای دادن استفاده شده است، اما آن‌ها تاکید کردند که این موضوع باعث ابطال آرا نمی‌شود و اگر هم مشکلی پیش بیاید، فرآیندی وجود دارد که از باطل شدن این آرا جلوگیری می‌کند.
 اداره انتخابات شهر ماریکوپا در آریزونا روز انتخابات در توئیتی گفتند که مراکز رای‌دهی از خودکار‌های شارپی استفاده می‌کنند تا هنگام شمارش آرا جوهر پخش نشود.
 با این حال ویدئویی یک روز پس از انتخابات آمریکا منتشر شد که بیش از ۸۲۱ هزار بار دیده شده است و در آن زنی را نشان می‌دهد که می‌پرسد چطور در چهار حوزه مختلف رای‌گیری از شارپی استفاده می‌شود و در این هنگام مردی به او پاسخ می‌دهد: «این آرا شمارش نخواهند شد» و «غیر معتبر» هستند. این مرد اضافه می‌کند: «آن‌ها آرا را باطل می‌کند.»
این ویدئو چنان بازتابی داشت که باعث شد کتی هابز، وزیر ایالتی آریزونا به آن واکنش نشان دهد و بگوید که آرا بدون توجه به نوع قلمی که استفاده شده است حتی شارپی، شمارش می‌شوند.
 با این حال به این شایعه چنان دامن زده شد که برخی از رای دهندگان در اعتراض به این موضوع تجمعی را راه انداختند. وزیر ایالتی آریزونا در این باره گفت که هدف این معترضان را نمی‌فهمد. وی افزود: «مطمئنا می‌خواهیم همه آرا را بشماریم. از نظر قانونی موظف به چنین کاری هستیم.»
 ماجرا به اینجا ختم نشد و حتی دو رای دهنده به دلیل استفاده از ماژیک‌های شارپی برای پر کردن برگه‌های رای علیه آدرین فونتس از مقام‌های برگزاری انتخابات در شهرستان ماریکوپا و هیات نظارت ماریکوپا، پرجمعیت‌ترین شهرستان در ایالت آریزونا شکایت کردند.
 در همین حال، در شهرستان الگینی ایالت پنسیلوانیا مقام‌های برگزاری انتخابات به یورونیوز گفتند که ادعا‌های مربوط به استفاده از خودکار‌ها یا ماژیک‌های شارپی تنها یک «شایعه» است.
 سخنگوی این الگینی به یورونیوز گفت که اگر اسکنر قادر به خواندن برگه رای نباشد، چندین بار پردازش رای تکرار خواهد شود.
 وی با این حال باز هم تاکید کرد که حتی اگر این تلاش موفقیت آمیز نباشد، برگه‌های رای در طی مراحلی دوباره اسکن و شمارش می‌شوند.
 
مقام‌های قضایی چه نظری دارند؟
در نهایت شب گذشته مارک برنوویچ، دادستان کل آریزونا در توییتی نوشت که شواهدی مبنی بر اینکه پرکردن برگه‌های رای با خودکار‌های شارپی مشکلی را ایجاد کند پیدا نکرده‌اند.
 وی در بیانیه‌ای نوشت: «طبق مکاتبه‌ها و گفتگو‌های صورت گرفته با مقامات شهرستان ماریکوپا اکنون اطمینان داریم که استفاده از ماژیک‌های شارپی منجر به تضییع حق رای دهندگان و ابطال آرا در آریزونا نشده است.»
وی از مقام‌های برگزاری انتخابات در این ایالت به‌خاطر رفع سریع نگرانی‌های عمومی قدردانی کرد.
 
چرا مردم ادعا‌های ترامپ را باور می‌کنند؟!
فرارو نوشت: اطلاعات غلط خلاء را دوست دارد و انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا با عدم‌قطعیت‌هایی که پیرامون آن شکل گرفته، یکی از قدرتمندترین خلاء‌ها را ایجاد کرده است. درحالیکه مسئولان انتخابات آمریکا همچنان در حال شمارش آراء هستند؛ دونالد ترامپ و تیمش تاکنون چندین‌بار ادعا کرده‌اند که در انتخابات تقلب شده است.
اعلان‌های دروغین پیروزی و اتهام‌های غلط درباره تقلب در انتخابات مدام خلاء اطلاعاتی را تقویت می‌کند و در این بین روایت‌های نزدیکتر به واقعیت مانند اینکه شمردن آراء زمان می‌برد باید برای پذیرفته شدن با این ادعا‌های غلط رقابت کنند.
 با کارشناسان اطلاعات غلط درباره این پرسیدیم که چرا مردم اطلاعات و روایت‌های غلطی را که ترامپ مطرح کرده باور می‌کنند، این مردم چه واکنشی ممکن است نشان دهند و چرا نظریه اخیر توطئه ترامپ آن‌طور که او امیدوار بود پیش نخواهد رفت.
 دروغ بزرگ
ترامپ از ماه‌ها قبل مشغول کاشتن بذر شک‌وتردید درباره مشروعیت رأی‌های پستی بود؛ او [با این کار]برای مطرح کردن نظریه‌های توطئه پرابهام خود درباره تقلب در انتخابات که از روز چهارشنبه مدام در حال توئیت کردنِ آن‌هاست، زمینه‌چینی می‌کرد.
 یک استاد رشته ارتباطات در دانشگاه سیراکیوز می‌گوید: «ادعا‌های ترامپ کاملاً مناسب افرادی است که دارای «چارچوب‌های ممتیکِ ژرف» هستند.» [میم یا مِم رفتار یا روشی است که از طریق فرهنگ از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. میم‌ها واحد‌های فرهنگی‌ای هستند که از طریق نوشتار، سخنرانی، ژست‌ها، مناسک یا سایر پدیده‌های تقلیدپذیر از ذهنی به ذهنِ دیگر منتقل می‌شوند. چارچوب‌های ممتیکِ ژرف، آن چیز‌هایی درباره جهان هستند که ما با تمام وجودمان درست می‌دانیم.]ویتنی فیلیپس توضیح می‌دهد که چارچوب‌های ممتیک ژرف آن داستان‌هایی درباره جهان است که حقیقت را برای ما شکل می‌دهد و واکنشی که ما باید به این حقیقت نشان دهیم را نیز به ما یاد می‌دهد.»
فیلیپس می‌گوید، ویژگی یکی از این چارچوب‌ها بی‌اعتمادی عمیق به نهاد‌ها یا «این احساس عمومی است که مردمی آن بیرون منتظر هستند که مردمی شبیه شما را می‌ربایند – چیزی شبیه وجود یک "دولت درسایه".
 فیلیپس می‌گوید، این ذهنیت بعد از ظهور جامعه کیوآنون QAnon و جوامعی که نسبت به وجود بیماری کووید تردید داشتند، در جامعه آمریکا رواج پیدا کرده است. [کیوآنون یک نظریه راست‌گرای افراطی است که مدعی است شبکه‌ای از شیطان‌پرستان کودک‌آزار یک حلقه جهانی قاچاق کودک را اداره می‌کند و علیه دونالد ترامپ که می‌خواهد این شبکه را براندازد، طرح‌ریزی کرده است. این جامعه معتقد است که ترامپ برای رهاسازی مردم از فساد، غلبه رسانه و ... مبارزه با این شبکه جهان‌گستر آمده است. ترامپ نیز از این جنبش تقدیر کرده و آن‌ها را میهن‌پرست می‌داند.]
 فیلیپس می‌گوید: «از برخی جهات بخش‌های پرشور روایت کیوآنون درباره وجود گروهی که کودک‌خوار و خون‌خوار است، درواقع حواس ما را از بخش‌های ویرانگرتر این روایت که شامل این ایده است که لیبرال‌ها و دانشمندان همه می‌خواهند شما را بدزدند، پس بهتر است تفنگ‌های خود را بردارید؛ پرت می‌کند.»
 فیلیپس می‌گوید ترامپ از این نظریه بهره‌برداری کرده است. «در چند ماه اخیر ترامپ مستقیماً از وجود دولت در سایه صحبت کرد؛ او به خصوص درباره علاقه‌اش به جامعه کیو‌آنون گفت. آن چارچوب پنهان و زیرینِ «به آن‌ها اعتماد نکن»، زمینه را برای تلاش‌های او در رقابت انتخاباتی فراهم کرد.
 در همین ارتباط، رئیس رصدخانه اینترنتی استنفورد، الکس استاموس، در توئیتی که در روز چهارشنبه نوشت: «واضح است که تلاش‌ها برای اشاعه اطلاعات غلط رویکرد بالا به پایین دارد. این اطلاعات غلط از بازیگران خارجی یا بدنه مردمی سرچشمه نگرفته است. همان اینفلوئنسر‌های شناخته‌شده این کار را می‌کنند.»

از آنلاین به آفلاین
در میان مردمی که ادعا‌های غلط ترامپ درباره تقلب انتخاباتی را باور می‌کنند، احتمالاً انگیزه قوی برای اقدام وجود دارد. جوآن دونوان، رئیس مرکز سیاست عمومی، سیاست و رسانه در دانشگاه هاروارد، می‌گوید: «هر زمانی مردم احساس کنند حق‌شان از آن‌ها دریغ شده، به خصوص که دولت این کار را کرده باشد، ما شاهد ناآرامی‌ها اجتماعی گسترده خواهیم بود.»
 معترضان در دیترویت خواستار دسترسی به دفتری بودند که آراء در آن در حال شمارش بود؛ و موضوع نگران‌کننده این است که سنت راست‌گرایان افراطی در اعتراضات خیابانی شباهتی به سنت چپ‌گرایان ندارد.
دونوان می‌گوید: «اگر در هنگام رفتن به خیابان تاکتیک قدرتمندی نداشته باشید، کاربرد خشونت به عنوان پیام‌رسان برایتان ابزار جذابی می‌شود؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود روحیه سازمان‌های شبه‌نظامی و مردمی که طرفدار متمم دوم قانون اساسی آمریکا (حق حمل اسلحه) هستند در جامعه احیا شود. می‌توان انتظار داشت که رئیس‌جمهور دموکرات طی روز‌های آینده مشغول جمع‌آوری اسلحه از دست مردم باشد.»
 نقش پلتفرم‌ها
پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی که مدت‌های طولانی به ترامپ اجازه داده بودند سیاست‌های آن‌ها را زیرپا بگذارد، تحت فشار رسانه‌های خبری سنتی، محققان و جامعه مدنی اکنون نسبت به ادعا‌های غلط او درباره انتخابات موضع تهاجمی‌تری در‌پیش‌گرفته‌اند. توئیتر و فیس‌بوک سیاست‌های متفاوتی در قبال سخنان غلط در پیش گرفتند که شامل پرچم گذاشتن برای ادعا‌های غلط، حذف پیام‌ها و قطع کردن سخنان رئیس‌جمهور است.
فیلیپس می‌گوید برچسب زدن بر پیام‌ها به‌هیچ‌عنوان نوشدارو نیست. او می‌گوید: «برای مردمی که از چارچوب خاصی حمایت می‌کنند، برچسب زدن به یک پیام توئیتری به عنوان پیام انحرافی و غلط بیشتر از هر زمان دیگری به معنای سانسور است. استاموس می‌گوید فقدان یک جریمه ماندگار (مانند تعلیق یا ممنوعیت از حضور در رسانه‌های اجتماعی) برای افرادی که مدام قوانین را نقض می‌کنند حتی باعث شده که برخی اینفلوئنسر‌ها از نقض قوانین و تنبیه شدن منفعت ببرند. «به نظر می‌رسد آن‌ها از جریمه شدن لذت می‌برند. این اکنون به بخشی از برند آن‌ها تبدیل شده است.»
 
استفاده از بلندگو
درحالیکه ترامپ ایده بی‌اساس ربوده‌شدنِ انتخابات را مطرح کرده و برخی از حامیان او هم عمیقاً به روایت او باور دارند، هنوز مشخص نیست که این روایت تا چه اندازه بتواند گسترش پیدا کند.»
 دونوان می‌گوید: «برای آنکه اطلاعات غلط به خوبی اشاعه پیدا کنند باید چند عامل اصلی داشته باشید. یکی از آن‌ها داشتن ارتش قوی از ترول‌هاست. دوم وجود یک شخصیتِ بانفوذ و مهم یا یک سند کلیدی است که بتوانید به کمک آن ادعای خود را اثبات کنید. سومین چیز آن است که ادعای شما باید سرراست باشد و مردم هم باید چیزی داشته باشند که بتوانند آن را به چرخش دربیاورند.
 دونوان می‌گوید: «ویدیو‌ها و عکس‌های متعددی با عنوان «سند» تقلب منتشر شده، اما همه آن‌ها توسط راستی‌آزمایان رد شده و به‌نظر می‌رسد هیچ‌کدام برای پخش در ساعات پربیننده – که چهارمین عامل مهم و کلیدی در یک کارزار اشاعه اطلاعات غلط است – آماده نبوده است.»
 «اگر واقعاً بخواهید چیزی مانند بمب صدا کند باید بتوانید به بلندگوی یک رسانه محافظه‌کار دسترسی پیدا کنید.»
در شب انتخابات، فاکس‌نیوز از تأیید نظریه توطئه ترامپ خودداری کرد و به‌جای‌آن به پیش‌بینی‌های مبتنی بر شواهد تلاش کرد. دونوان افزود: «اتئلاف ماگا که ترامپ را به ریاست‌جمهوری رسانده بود درهم‌شکسته است. اگر فاکس‌نیوز به اندازه کافی با ایدئولوژی و شواهد ترامپ همراه نباشد، او نبرد سختی برای کنترل روایت برنده خواهد داشت.»
 
شانتاژهای ترامپ به جایی خواهد رسید؟
 در ساعاتی که افکار عمومی همچنان منتظر اعلام نتیجه نهایی انتخابات ریاست جمهوری آمریکا است برخی از نگرانی‌ها درباره بحران‌های پساانتخاباتی در آمریکا سخن می‌گویند.
 اظهارات دونالد ترامپ در به چالش کشیدن روند انتخابات و ساختار موزاییکی آمریکا این پرسش‌ها را پیش می‌کشد که آیا این ساختار مستعد خشونت‌های سیاسی و بحران‌های پسانتخاباتی است؟ چرا علیرغم شکاف‌های قومی، نژادی وفرهنگی که از قبل بوده در این دوره نگرانی‌ها بابت وقوع بحران پساانتخاباتی در آمریکا زیاد شده است؟
 این پرسش‌ها را با رحمن قهرمانپور پژوهشگر ارشد روابط بین‌الملل در میان نهادیم.
قهرمانپور در این باره گفت: اصولا هنر کمپین‌های انتخاباتی در این است که مسایل روزمره و عادی را مقداری هیجانی و احساسی جلوه می‌دهند. اصطلاحا می‌گوییم کمپین یعنی برانگیختگی؛ برانگیختگی احساسات مردم. مردم در فضای انتخابات که قرار می‌گیرند، همانگونه که خود ما هم تجربه کردیم، احساس می‌کنند اگر انتخابات را ببازند، همه چیز تمام شده است و اگر آن را ببرند همه چیز گل و بلبل می‌شود. در حال حاضر در ایران هم طرفداران بایدن فکر می‌کنند او بیاید همه چیز ارزان می‌شود و طرفداران ترامپ هم فکر می‌کنند با انتخاب مجدد ترامپ همه چیز حل می‌شود.
 وی افزود: واقعیت این است که هنر کمپین‌های انتخاباتی در این است که فضا را برانگیخته می‌کنند تا رای دهنده برای رفتن پای صندوق رای انگیزه داشته باشد. این شکاف‌های فرهنگی، قومی و نژادی در آمریکا شکاف‌های جدیدی در آمریکا نیست و پیش از این هم بوده، اما این بار از سال ۲۰۱۶ آدمی در آمریکا پیدا شده است که این شکاف‌ها را بزرگنمایی و تحریک می‌کند. در مناظرات انتخاباتی می‌گوید طرفداران من بنشینند و آماده باشند. تا حالا چنین چیز‌هایی در کمپین‌های انتخاباتی نبوده و آقای ترامپ خارج از قاعده رایج و سیاست در آمریکا عمل کرده است. به هرحال کسانی که صحنه سیاست آمریکا را تحلیل می‌کنند نگران این هستند که مبادا ترامپ بخواهد حرکتی خارج از قاعده مرسوم انجام بدهد. اما واقعیت این است که نظام سیاسی آمریکا تا الان نشان داده است حاکمیت قانون در آن به قدری قوی شده است که این شکاف‌ها را به شکل مسالمت آمیز مدیریت کند و امکان جا به جایی مسالمت آمیز قدرت از طریق انتخابات را تضمین کند.
 این کارشناس مسایل بین‌الملل بیان کرد: بعضی در ایران می‌گویند اگر موضوع به دیوان عالی برود ترامپ برنده است، ولی چنین چیزی نیست. به هر حال دیوان عالی همان قوه قضائیه در آمریکاست. قضات دیوان عالی عموما افرادی هستند که به صورت مادام العمر انتخاب می‌شوند و افرادی معتبر و غیرسیاسی هستند. این طور نیست که ناگهان بیایند یک میلیون رای را به نفع ترامپ باطل کنند. چنین چیزی با توجه به حاکمیت قانون در آمریکا بعید به نظر می‌رسد. استراتژی که آقای ترامپ مبنی بر بازشمارش آرا در پیش گرفته نمی‌تواند راه به جایی ببرد.

 او افزود: به هر حال در آمریکا به داور این اختلافات اعتماد دارند. در آنجا داور سیاسی قوه قضائیه است. وقتی در جامعه نسبت به استقلال قوه قضائیه و بی‌طرفی آن اعتماد داشته باشند مردم عموما دعوای خود را به قوه قضائیه می‌برند. این رویه‌ای بوده که تا حالا در آمریکا وجود داشته است. مثلا موضوعی مثل سقط جنین در آمریکا موضوعی بسیار حساس است یا آموزش داورینیستی یا نظریه تکامل داروین در مدارس آمریکا ۲۰ سال است از موضوعات بحث برانگیز در آمریکاست. بار‌ها سر آن دعوا شده، اما تا به حال به خشونت کشیده نشده است. برای اینکه آنجا قاعده بازی این است که «اگر اختلافی داری ببر دادگاه حلش کن.» ایالتی در آمریکا داریم که یک بار تدریس نظریه داروین را مجاز اعلام کرد، اما مذهبی‌ها و کاتولیک‌ها شکایت کردند. دادگاه رای داد که استدلال این‌ها درست است. این که آقای ترامپ شکایت بکند این شکایت باید مستدل باشد. حقوق مبتنی بر استدلال است. اینکه یک نفر بیاید بگوید من نمی‌دانم این رای‌ها از کجا آمده است این از ناآگاهی او نسبت به روند انتخابات حکایت دارد. مگر می‌شود رای دهنده‌ای که قبل از انتخابات، اطلاعاتش را ثبت کرده؛ عنوان و مشخصاتش موجود است بعد یک نفر بیاید ادعا کند در صندوق ۲۰ هزار رای اضافه شده است. اینطوری نیست. این دعوایی که ترامپ راه انداخته است باید مستدل باشد، وکلایی که می‌گیرد باید استدلال کنند که انتخابات چرا از نظر آن‌ها مخدوش است.
 قهرمانپور عنوان کرد: افراد برای ما در سیاست مهم هستند. اینکه چه کسی بیاید و چه کسی برود. این طور نیست که فرقی با هم نداشته باشند و برای ما مهم نباشد. آقای ترامپ کار‌هایی کرده است که خرق عادت بوده و در آمریکا تا به حال سابقه نداشته است؛ بنابراین بخش‌هایی از جامعه آمریکا را که تا حالا احساس می‌کردند نمایندگانی در حاکمیت ندارند، فعال کرده است؛ گرو‌های تندرویی مانند ککروکسین‌ها که در آمریکا جزو نیرو‌های حاشیه نشین بودند؛ نیرو‌هایی که اساسا سهمی در سیاست نداشتند، همین گرو‌ها به واسطه عملکرد ترامپ امروز احساس می‌کنند که فضای مناسبی دارند که خودی نشان بدهند و وارد فضای سیاست بشوند. سرکار آمدن ترامپ این‌ها را امیدوار کرده است که می‌توانند صدایی در سیاست داشته باشند. ولی این فضای برانگیختگی ناشی از انتخابات و حضور ترامپ تا الان نتوانسته بر فضای حاکمیت قانون و رویه‌های از قبل موجود غلبه کند و خود را به سیاست آمریکا تحمیل بکند. برداشت من این است که نهاد‌های قانونی و نظامی آمریکا این خشونت‌های محدود را مهار خواهند کرد. کما اینکه از دیروز (۱۴ آبان ماه) دادگاه‌ها حکم دادند که نیرو‌های پلیس فدرال حق دارند، وارد حوزه‌های شمارش آرا شوند. این در حالی است که در آمریکا ورود نظامیان به حوزه‌های انتخاباتی ممنوع است، ولی دادگاه‌ها حکم دادند که این بار در حوزه‌های شمارش آرا، پلیس فدرال مستقر شود و این‌ها شرایط را کنترل می‌کنند.