دریافت لینک صفحه با کد QR
یادداشت؛
سوم خرداد سالروز فتح خرمشهر؛ نماد مقاومت؛ ایثار و پیروزی در دفاع مقدس
3 خرداد 1404 ساعت 14:20
بهروز دانشور - جنگ تحمیلی هشت‌ساله رژیم بعث عراق با حمایت استکبار جهانی علیه ایران در ۳۱ شهریورماه سال ۱۳۵۹ با اهداف توسعه‌طلبانه وبا حملات گسترده از زمین؛ هوا و دریا به خاک مقدس جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. در این میان، شهر خرمشهر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق استراتژیک و مرزی، از همان آغاز جنگ آماج حملات دشمن بعثی قرار گرفت.
یادداشت ارسالی - بهروز دانشور - جنگ تحمیلی هشت‌ساله رژیم بعث عراق با حمایت استکبار جهانی علیه ایران در ۳۱ شهریورماه سال ۱۳۵۹ با اهداف توسعه‌طلبانه وبا حملات گسترده از زمین؛ هوا و دریا به خاک مقدس جمهوری اسلامی ایران آغاز شد. در این میان، شهر خرمشهر به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مناطق استراتژیک و مرزی، از همان آغاز جنگ آماج حملات دشمن بعثی قرار گرفت.
علی‌رغم تمرکز ارتش بعث عراق در حمله به خرمشهر غیور مردان مدافع این شهر با ترکیبی از نیروهای مردمی و نظامی با فرماندهی سرداران سپاه پاسداران و امیران ارتش به‌ویژه سردار شهید محمد جهان‌آرا فرمانده سپاه خرمشهر و تکاوران ارتش به فرماندهی ناخدا یکم هوشنگ صمدی که اعزام او قبل از انقلاب به انگلیس برای گذراندن دوره عالی هم‌زمان با حضور صدام جهت آموزش اطلاعاتی گردید توانستند با رشادت هرچه‌تمام‌تر به مدت سی و پنج‌روز با چنگ‌ودندان از خرمشهر دفاع نمایند. خرمشهر بعد از سی و پنج‌روز مقاومت در غروب غم‌بار چهارم آبان ۱۳۵۹ به اشغال رژیم بعث صدام در آمد. با اشغال خرمشهر این شهر به مدت نوزده ماه در تصرف دشمن بعثی بود. در سال ۱۳۶۰ حضرت امام خمینی ره فرمودند حصر آبادان باید شکسته شود؛ مهم‌ترین دستاورد نیروهای مسلح ایران در این سال شکست حصر آبادان در عملیات ثامن‌الائمه بود. دستاورد مهم دیگر آزادسازی بخش عمده سرزمین خوزستان طی عملیات فتح‌المبین بود که در فروردین ۱۳۶۱ اتفاق افتاد.
بعد از موفقیت عملیات فتح‌المبین همه نگاه‌ها به سمت خرمشهر معطوف شد. خرمشهر مهم‌ترین و بزرگ‌ترین شهری بود که رژیم بعث عراق توانست در اوایل جنگ تحمیلی به تصرف خود در بیاورد؛ از طرفی خرمشهر آخرین شهری بود که نیروهای ایران توانستند آن را آزاد نموده و با فتح خرمشهر؛ ایران تقریباً تمامی مناطق اشغال شده را از تصرف ارتش بعث عراق بیرون آورد. اهمیت استراتژیک خرمشهر؛ رقابت تاریخی این شهر با بصره از زمان عثمانی؛ مجاور بودن با کشور عراق و خلیج‌فارس و جایگاه ویژه اقتصادی خرمشهر موجب شد که فتح خرمشهر به نماد پیروزی ایران در جنگ تحمیلی هشت‌ساله بدل شود؛ بنابراین نیروهای مسلح ایران بعد از اتمام عملیات فتح‌المبین در فروردین ۶۱ طراحی عملیات بیت‌المقدس را باهدف فتح خرمشهر برنامه‌ریزی و شروع نمودند. طراحی و اجرای عملیات بیت‌المقدس را فرماندهان سپاه و ارتش به‌صورت مشترک از طریق قرارگاه کربلا پیگیری می‌کردند. عملیات بیت‌المقدس در چهار مرحله طراحی و با حضور گسترده نیروهای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی؛ ارتش جمهوری اسلامی و بسیج در بامداد دهم اردیبهشت‌ماه ۶۱ با رمز یا علی بن ابی‌طالب (ع) آغاز شد. هفته اول عملیات بخش مهمی از جاده اهواز؛ خرمشهر آزاد شد.
مراحل چهارگانه عملیات بیت‌المقدس بیست و پنج‌روز طول کشید. شامگاه اول خردادماه سال ۶۱ مرحله چهارم و پایانی عملیات باهدف فتح نهایی و کامل خرمشهر آغاز و باوجود مقاومت شدید دشمن؛ رزمندگان اسلام توانستند جاده خرمشهر؛ اهواز را تصرف و ارتباط بین نیروهای ارتش بعث عراق را قطع نمایند. در تداوم مرحله چهارم عملیات نیروهای ایران در روز سوم خردادماه سال ۶۱ از چند محور وارد خرمشهر شده و نظامیان ارتش بعث عراق چاره‌ای جز تسلیم نداشتند؛ خرمشهر پس از ۵۷۸ روز اشغال؛ فتح شد.
ر عملیات پیروزمندانه فتح خرمشهر تعداد شانزده هزار نیروی دشمن کشته و بالغ بر نوزده هزار نفر نیز اسیر شدند. پیامدها و تأثیرات سیاسی؛ نظامی و اجتماعی فتح خرمشهر به‌گونه‌ای بود که پیروزی قاطع ایران در دفاع مقدس را رقم زد. در زمینه داخلی فتح خرمشهر باعث انسجام بیشتر نیروهای نظامی و تقویت هر چه بیشتر روحیه مردم شد به‌نحوی‌که در سراسر کشور مردم این فتح بزرگ را جشن گرفتند.
در سطح بین‌المللی معادلات میدانی جنگ دستخوش تغییر شد و رژیم صدام به موضع تدافعی کامل عقب‌نشینی کرد. در جمع‌بندی نهایی و نتیجه‌گیری فتح خرمشهر در سوم خرداد ۶۱ نه فقط یک پیروزی نهایی بلکه رویدادی ملی؛ تاریخی و الهام‌بخش برای نسل‌های بعدی بود. خرمشهر بعد از ۵۷۸ روز اشغال با فداکاری؛ ایثار و ایمان آزاد شد.
پیروزی خرمشهر در تعبیر زیبا و ماندگار امام راحل به مفهوم واقعی بیان شده است آنجا که فرمودند: «فتح خرمشهر فتح خاک نیست؛ فتح ارزش‌های اسلامی است.» این واقعه همچنان یکی از نقاط اوج در تاریخ هشت سال دفاع مقدس به شمار می‌رود که درس‌ها و عبرت‌های بسیاری برای مدیریت بحران؛ همبستگی ملی و دفاع از امنیت ملی و استقلال کشور همراه دارد. در همین راستا سوم خرداد به‌عنوان نماد مقاومت در تقویم جمهوری اسلامی به نام روز مقاومت؛ ایثار و پیروزی ثبت گردید.
کد مطلب: 499900