پاسخ به ۱۰ سؤال درباره فروش ۳۰ درصدی سهام عدالت

سهام عدالت ۱۳ ساله امسال به زمان آزادسازی و انجام معامله رسیده و از ابتدای امسال فرایند آزادسازی آن آغاز شد، آزادسازی که البته برای همه ۴۹ میلیون نفر صاحب سهام عدالت شفاف و روشن نبوده است.
به گزارش کبنا به نقل از راه پرداخت؛ براساس آخرین تصمیم شورای عالی بورس، مشمولان سهام عدالت که روش مدیریت مستقیم را انتخاب کرده‌اند، می‌توانند فقط ۳۰ درصد از سهام در اختیار خود را در مرحله نخست به فروش برسانند و به مرور در زمینه مراحل بعدی فروش تصمیم‌گیری و زمان دقیق آن اطلاع‌رسانی خواهد شد.

این اولین ابهام در این مرحله از سهام عدالت است، درحالی که گفته می‌شد از خردادماه هر صاحب سهام عدالتی که بخواهد می‌تواند سهمش را بفروشد، حالا سیاست‌گذار اعلام کرده در فاز اول مشمولان فقط حق آزادسازی ۳۰ درصد سهام خود را دارند. آن هم تنها کسانی که روش مستقیم را برای آزادسازی خود انتخاب کرده‌اند.
طبق آنچه سخنگوی ستاد راهبری آزادسازی سهام عدالت می‌گوید، حدود ۱۰ میلیون نفر روش مستقیم آزادسازی سهام عدالت را انتخاب کرده‌اند. همچنین براساس آمار موجود از ۴۹ میلیون نفر مشمول سهام عدالت، ۳۵ میلیون نفر ارزش سهام ۴۸۰ تا ۵۳۰ هزار تومان و بقیه سهام یک میلیون تومانی دارند.
ما پیش از این گزارش‌های متعددی درباره جزئیات سهام عدالت و نحوه فروش آن نوشته‌ایم، اما باتوجه به نظرهایی که مخاطبان برای ما ارسال کردند، هنوز ابهامات زیادی برای این طرح وجود دارد. در این گزارش قصد داریم به سؤالات و ابهاماتی که درباره نحوه فروش سهام عدالت وجود دارد، پاسخ دهیم.
۱. چه کسانی می‌توانند سهام عدالت خود را بفروشند؟
برای اینکه بتوانید سهام عدالت خود را بفروشید باید یکی از روش‌های آزادسازی سهام، مستقیم یا غیرمستقیم را انتخاب کنید. در روش آزادسازی مستقیم سهامدار خودش مسئولیت پرتفوی بورسی را به عهده دارد، اما در روش غیرمستقیم پرتفوی افراد در شرکت سرمایه گذاری استانی قرار می‌گیرد و شرکت‌ها به نیابت از سهامداران، سهام آنها را مدیریت می‌کنند؛ بنابراین در روش دوم شخص به‌طور مستقیم درگیر نیست.
اگر هنوز روش آزادسازی سهام خود را انتخاب نکرده‌اید، تا پنجشنبه این هفته یعنی ۱۵ خردادماه وقت دارید تا با مراجعه به سامانه سهام عدالت این کار را انجام دهیم. اگر روش مستقیم را انتخاب کنید، اطلاعات شما از سازمان خصوصی سازی به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ارسال می‌شود و صاحب کد بورسی خواهید شد.
۲. آیا امکان فروش سهام عدالت در روش غیرمستقیم وجود دارد؟
آنطور که مسئولان ستاد راهبردی سهام عدالت اعلام کرده‌اند، امکان فروش سهام برای کسانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند هم وجود دارد، اما آنها باید منتظر پذیرش شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی در بورس بمانند. این مورد ممکن است تا پایان سال طول بکشد.
۳. چگونه می‌توانیم سهام خود را در هر یک از شرکت‌های بورسی ببینیم؟
شما می‌توانید با مراجعه به سایت سامانه استعلام و آزادسازی سهام عدالت شرکت‌های بورسی را که شما از آنها سهم دارید، ببینید. در این سامانه دارایی‌های شما در هر شرکت نشان داده می‌شود.
۴. چطور می‌توانیم سهام عدالت خود را بفروشیم؟
به ‌دو صورت امکان فروش سهام عدالت وجود دارد. روش اول مراجعه به بانک و تکمیل فرم درخواست فروش سهام عدالت بوده که تا امروز ۱۳ خردادماه فرصت داشتید این اقدام را انجام دهید. در روش دوم با مراجعه به کارگزاری‌ها و سایت منتخب شرکت سپرده‌گذاری مرکزی می‌توانید اقدام به فروش تک‌تک سهام شرکت‌ها کنید.
۵. اگر سهام عدالت را از طریق بانک نفروشیم چه مشکلی پیش می‌آید؟
مهلت تعیین شده برای فروش سهام عدالت از طریق بانک‌ها امروز به پایان می‌رسد. اگر از این فرصت استفاده نکنید، باید برای فروش سهام عدالت خود کد بورسی بگیرید. چراکه صرفاً بانک‌ها بدون نیاز به کد بورسی سهام عدالت شما را می‌فروشند. اگر عجله‌ای برای فروش سهام ندارید، می‌توانید هر موقع خواستید برای دریافت کد بورسی اقدام کنید. همچنین اگر کد بورسی دارید، نگرانی بابت پایان مهلت فروش سهام عدالت از طریق بانک‌ها وجود ندارد.
۶. آیا می‌توان فروش سهام عدالت را لغو کرد؟
بعضی مشمولان بعد از امضای توافقنامه با بانک‌ها برای فروش سهام عدالت یا ثبت سفارش فروش به‌صورت غیرحضوری، از این اقدام پشیمان شده‌اند، اما امکان لغو سفارش فروش سهام از طریق بانک‌ها و سامانه‌های دیگر وجود ندارد، چراکه آنها سفارش مشتریانشان را جمع کرده و پس از آن در بورس می‌فروشند.
۷. پس از فروش، سهام عدالت چه زمانی و از چه طریقی واریز می‌شود؟
واریز مبلغ فروش سهام عدالت به حساب مشمول، صرفاً در روش فروش سهام از طریق بانک‌ها انجام می‌شود. اگر سهام عدالت خود را از طریق کارگزاری بفروشید، مبلغ آن به حساب شما نزد کارگزاری واریز می‌شود و از بخش توان خرید قابل مشاهده است. می‌توانید از منوی «تقاضای وجه» سامانه معاملات آنلاین برای واریز پول به حساب بانکی‌تان استفاده کنید.
آنطور که در فرم درخواست فروش سهام آمده است، انتخاب زمان فروش و سهامی که باید به فروش برسد به عهده کارگزار با هماهنگی ناظر بازار است و در این خصوص اختیار تام به کارگزار و ناظر بازار داده می‌شود.
۸. افراد دارای کد بورسی چگونه می‌توانند سهام عدالت خود را بفروشند؟
اگر دارای کد بورسی هستید می‌توانید از طریق سامانه‌های فروش اینترنتی سهام عدالت بدون مراجعه حضوری به شرکت‌های کارگزاری نسبت به فروش سهام عدالت یا مشاهده سهامتان اقدام کنید. سامانه سعدی سامانه آنلاینی است که سهامدار پس از ورود به آن می‌تواند پرتفوی خود را مشاهده و تا سقف ۳۰ درصد از ارزش کل سبد را برای فروش انتخاب کند. کارگزاری نیز کلیه سفارش‌های فروش همه مالکان سهام عدالت را به قیمت بازار اخذ و تا ساعت ۱۴ آن روز به سپرده‌گذاری مرکزی ارسال می‌کند. سپرده‌گذاری مرکزی تا پایان آن روز دارایی سهام به اندازه سفارشات ارسالی هر کارگزار را در کد اختصاصی آن شرکت ایجاد می‌کند.
کارگزار روز کاری بعدی از ساعت ۱۲:۴۵ تا ۱۴ سفارشات فروش تجمیع‌شده را در هر نماد به قیمت پایانی همان روز وارد سامانه می‌کند و اهالی بازار می‌توانند به‌قیمت پایانی آن روز معاملاتی سهام مورد نظر را خریداری کنند.
بر اساس اطلاعیه سازمان بورس از امروز ۱۳ خردادماه تا چهارشنبه هفته آینده (۲۱ خردادماه) شرایط امکان خرید سهام در شرکت‌های سرمایه‌پذیر سهام عدالت وجود دارد. بر اساس این اطلاعیه تنها کارگزارانی امکان خرید سهام عدالت را دارند که از سوی کمیته پایش ریسک بازار به عنوان کارگزاری «پرریسک» شناسایی نشده باشند. 
نمادهای معاملاتی «فایرا، خودرو، وتجارت، وبصادر، وبملت، بسویچ، شبندر، شتران، شبریز، شپنا، وپست، کچاد، حپترو، خساپا، وتوصا، ورنا، ساراب، سدشت، فولاژ، فخوز، فولاد، حکشتی، کگل، اخابر، رمپنا، فملی، بنیرو، دانا، جم، فارس، بفجر» شرکت‌های سرمایه‌پذیری هستند که در پورتفوی سهام عدالت سهام‌داران وجود دارند.
۹. شماره موبایل برای ورود به سامانه را چطور تغییر دهیم؟
بسیاری از مشمولان زمان مراجعه به سایت شرکت سپرده‌گذاری مرکزی به نشانی sahamedalat.ir یا ورود به سامانه‌های فروش سهام عدالت با پیام «شماره موبایل اشتباه است» روبه‌رو می‌شوند. این شماره موبایل از سازمان خصوصی‌سازی به شرکت سپرده‌گذاری مرکزی ارسال شده و برای تغییر آن باید به سایت samanese.ir مراجعه کنید و از منوی سمت راست گزینه تغییر شماره تماس را انتخاب کنید.
۱۰. آیا بانک‌ها اجازه دارند کمتر از ۳۰ درصد سهام عدالت را واریز کنند؟
برخی از مردم زمانی که برای فروش ۳۰ درصد سهام عدالت خود مراجعه کرده‌اند، بانک‌ها گفته‌اند ارزش فروش سهام عدالت آنها فقط ۴۵۰ هزار تومان است، اما حسن علائی، معاون سازمان خصوصی‌سازی این خبر را جعلی اعلام کرده و گفته است که چنین ادعایی صحت ندارد. طی تماسی هم که با برخی از بانک‌ها داشتیم، به فروش ۳۰ درصد سهام اشاره کردند وپرداخت تنها ۴۵۰ هزار تومان از فروش سهام عدالت را نفی کردند.
مشمولان سهام عدالت می‌توانند از طریق شماره تلفن ۱۵۶۹ سوالات خود را با کارشناسان این مرکز مطرح کنند. همچنین شماره تماس ۸۳۳۳۸ سازمان خصوصی سازی، برای پاسخگویی به مشمولان سهام عدالت در دسترس است.