آخرین جزئیات طرح آمایش سرزمین در کهگیلویه و بویراحمد

کبنا ؛معاون برنامه‌ریزی استاندار کهگیلویه و بویراحمد آخرین جزئیات طرح آمایش این استان را تشریح کرد.
طرح آمایش سرزمین در هر منطقه و هر استان از ضروریاتی است که بدون آن، برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری یا با نگاه کوتاه مدت و مقطعی است و یا کاملا غلط و اشتباه خواهد بود.
در استان کهگیلویه و بویراحمد اما در همه این سال‌ها توجهی به طرح آمایش نشد تا از این حیث ضربات زیادی را متحمل و راه رسیدنش به توسعه طولانی‌تر و خسته‌کننده‌تر شود.
با شروع به کار دولت تدبیر و امید، سیاست‌های کلی این دولت از یک سو و دیدگاه علمی و کارشناسی مدیریت حاکم بر این استان سبب شده که به حوزه برنامه‌ریزی و کار کارشناسی توجه نسبتا خوبی شود.
برای بررسی این موضوع به سراغ معاون برنامه‌ریزی استاندار کهگیلویه و بویراحمد رفتیم و از او سوالاتی در این‌باره پرسیدیم.
دکتر علی‌حسن نوروزی در این مصاحبه به بخش نخست سوالات ما پاسخ داد.
*طرح آمایش سرزمین دقیقا چیست و چه چیزی را دنبال می‌کند؟
آمایش سرزمین مجموعه عملیاتی است که بخش خصوصی یا بخش عمومی به منظور مهیا ساختن پهنه یک سرزمین برای زندگی بهتر در پیش می‌گیرد. همچنین آمایش سرزمین تنظیم کنش متقابل بین عوامل انسانی و عوامل محیطی است که به منظور ایجاد سازمان سرزمینی عقلایی مبتنی بر بهره‌گیری بهینه از استعدادهای انسانی و محیطی از طریق افزایش کارایی و بازدهی اقتصادی، گسترش عدالت اجتماعی، رفع فقر و محرومیت و برقراری تعادل و توازن در برخورداری از سطح معقول توسعه و رفاه در نقاط و مناطق جغرافیایی، ایجاد نظام کاربری اراضی متناسب با اهداف توسعه‌ای و زیست محیطی، ایجاد و تحکیم پیوندهای اقتصادی درون و برون منطقه‌ای و به کارگیری ملاحظات امنیتی و دفاعی و حفظ هویت اسلامی- ایرانی می‌باشد.
*سابقه آمایش سرزمین در ایران به چه سالی بر می‌گردد؟
سابقه آمایش سرزمین در ایران به سال 1353 باز می‌گردد که وزارت آبادانی و مسکن به وزارت مسکن و شهرسازی تغییر نام یافت و  وظیفه تهیه طرح جامع آمایش سرزمین به این وزارتخانه محول شود و پس از آن از سوی شورای اقتصاد این وظیفه به مرکز مطالعات و تحقیقات بهره‌وری از سرزمین واگذار شد که البته طرح جامع سرزمین بسیار وسیع و مبهم تعریف شده بود. درسال 1354 مرکز برنامه‌ریزی آمایش سرزمین با مهندسین مشاور ستیران قرارداد تهیه طرح آمایش سرزمین را منعقد کرد که نتایج آن با نام طرح پایه آمایش سرزمین در سال 1355 انتشار یافت. در همین سال نتایج نهایی از مطالعات دور اول و دوم ستیران با عنوان رهنمودهای آمایش سرزمین برای تهیه برنامه عمرانی ششم منتشر شد.
*آمایش سرزمین در ایران پس از انقلاب چگونه بود؟
پس از انقلاب موضوع آمایش سرزمین تا سال 1363 فراموش شد. در این سال کلیات مطالعات آمایش سرزمین در هئیت دولت تصویب شد و به دنبال آن نتایج مطالعات انجام یافته توسط دفتر برنامه‌ریزی منطقه‌ای سازمان برنامه منتشر گردید. در سال 1368 مطالعات طرح کالبدی ملی ایران توسط وزارت مسکن و شهرسازی آغاز شد و نتیجه آن در مهرماه 1369 انتشار یافت.
شورای عالی اداری در تاریخ نهم اردیبهشت سال 71 وظیفه تهیه طرح آمایش سرزمین را به سازمان برنامه و بودجه و وظیفه طرح‌های کالبدی ملی و منطقه‌ای را به وزارت مسکن و شهرسازی واگذار کرد. در سال 76-75  مطالعات آمایش سرزمین در سازمان برنامه و بودجه شروع شد. ( دور سوم مطالعات آمایش سرزمین)
* اجرای این طرح مهم در کهگیلویه و بویراحمد چگونه بود؟
در استان کهگیلویه و بویراحمد در سال 1385 سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی وقت اقدام به تهیه مطالعات آمایش سرزمین کرد که پس از ادغام سازمان مذکور با استانداری به تشخیص استاندار وقت این وظیفه به معاونت توسعه مدیریت و منابع انسانی استانداری محول شد.
پس از انعقاد قراردادی با دانشکده هنر و معماری دانشگاه شیراز این طرح در 4 فاز و در تاریخ 26 اسفند سال 85 شروع شد.
گرازش مرحله اول در تاریخ 16 آبان 86 توسط مشاور ارائه گردید و گزارش مرحله دوم طرح مذکور در تاریخ 20 آذر 88 و در تاریخ 27 اسفند همین سال نیز گزارش فاز سوم و اصلاحیه فازهای قبلی توسط مشاور ارائه گردید.
در نهایت در تاریخ یکم بهمن 92 با تغییر دولت و پیگیری‌های استاندار و معاون برنامه‌ریزی وضع موجود پایان یافت.
در سال 1393 ادامه کار آمایش سرزمین با جدیت پیگیری و پس از انجام مراحل مناقصه، مشاور جدید انتخاب شد و مقرر گردید پس از انتخاب ناظر و قرارداد با آن فاز جدید آمایش سرزمین استان آغاز شود.
*مهمترین رویکرد تهیه آمایش سرزمین چیست؟ چه اتفاقی قرار است بیفتد؟
جایگاه آمایش سرزمین در نظام برنامه‌ریزی کشور بسیار حیاتی است و نقشی که می‌تواند ایجاد کند بهره‌وری بهینه از منابع و ظرفیت‌های اقتصادی، اجتماعی و محیطی سرزمین می‌باشد. به طور کلی آمایش سرزمین همه ابعاد جامعه و زندگی انسانی را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و می‌تواند محیط اطرافمان را در جهت بهره‌وری مناسب‌تر تغییر دهد و باعث رشد و توسعه برنامه محور در استان و کشور گردد. آمایش سرزمین این امکان را فراهم می‌کند که هر نوع استفاده‌ای برای هر بخشی از سرزمین، با توجه به قابلیت‌های آن بخش صورت پذیرد.
* از مهمترین اهداف و اولویت‌های این برنامه چیست؟ به چه هدفی انجام می‌شود؟
از جمله اهداف این طرح می‌توان به بهره‌برداری مناسب از امکانات و قابلیت‌های مناطق، ایجاد تعادل فضایی در پهنه سرزمین، تلفیق ویژگی‌های فرهنگی مناطق در فرایند ملی - منطقه‌ای، ایجاد هماهنگی بین بخش‌های مختلف اقتصادی، دادن نقش‌های محوری به مناطق و در نهایت جهت ایجاد زمینه برای رشد و توسعه کشور به مفهوم واقعی و استفاده از قابلیت‌های طبیعی، اجتماعی و اقتصادی در تسریع فرایند توسعه، اشاره کرد.
* شما چه برنامه‌ای دارید که این طرح خوب اجرا شود و تجربه گذشته تکرار نشود؟
انتخاب یک مشاور توانمند که بتواند در تهیه و تدوین سند آمایش استان گام موثری بردارد در این زمینه موثر است همچنین انتخاب یک ناظر قوی در مطالعات آمایش که مشاور را به چالش بکشد نیز در برنامه ما است.
از سوی دیگر باید از طرف کارفرما جدیت و پیگیری مستمر باشد و مشارکت همه صاحب‌نظران و نخبگان در تهیه سند آمایش لحاظ شود.
ملزم کردن مشاور برای انجام مطالعات به صورت میدانی، ارائه طرح‌ها و پروژه‌هایی متناسب با قابلیت‌ها و توانمندی‌های هر منطقه از استان، دعوت از بخش خصوصی برای اجرایی شدن طرح‌ها و پروژه‌های متناسب با قابلیت‌های هر منطقه نیز مد نظر است.