تاریخ انتشار
جمعه ۱۳ تير ۱۴۰۴ ساعت ۱۹:۳۵
کد مطلب : ۵۰۱۴۶۴
حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزه علمیه در گفت‌وگوی اختصاصی با کبنانیوز؛
کربلا، نه فقط یک جغرافیا؛ بلکه فرهنگی ریشه‌دار از آغاز خلقت / اگر عاشورا تحلیل نشود، تاریخ تکرار می‌شود / چرا برخی در عاشورا نماندند و برخی به آن پیوستند؟ / «کل یوم عاشورا» فقط شعار نیست؛ دعوتی همیشگی به بصیرت
۰
کبنا ؛کربلا، در دل آیات قرآن نیز ریشه دارد؛ حجت‌الاسلام کاظمی‌راد با استناد به آیه ۱۲۰ سوره هود، نقش عاشورا را در تثبیت ایمان، تذکر به مؤمنان، موعظه و اثبات حقانیت دین تبیین می‌کند. وی بر این باور است که قصه‌های قرآنی، ابزار بصیرت‌افزایی هستند و عاشورا نیز با همین منطق باید روایت و تحلیل شود؛ نه صرفاً به‌عنوان یک سوگ، بلکه به‌عنوان درس‌نامه‌ای زنده برای نسل امروز.
به گزارش کبنا نیوز، در ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و فارس و کارشناس مسائل مذهبی و دینی، در گفت‌وگویی تفصیلی با کبنا نیوز به پرسش‌های مهمی درباره جایگاه معنوی و اجتماعی امام حسین (ع) و ضرورت برگزاری مراسم عزاداری در ایام محرم پاسخ داد.
استاد حوزه علمیه با برجسته کردن اهمیت جایگاه معنوی امام حسین (ع)، از روایتی نبوی یاد کرد که مضمون آن در منابع معتبر حدیثی شیعه و سنی آمده است: «إنّ الحُسينَ بنَ عليٍّ في السَّماءِ أكبَرُ مِنهُ في الأرضِ؛ فإنَّهُ مَكتوبٌ عَن يَمينِ العَرشِ: مِصباح هادٍ و سَفينَةُ نَجاةٍ»
این روایت، حضور والای حسین بن علی (ع) در درجات الهی را نشان می‌دهد و زمینه را برای درک عمیق‌تر از نقش او در بقای دین الهی فراهم می‌کند.
در پاسخ به این پرسش که چرا امام حسین (ع) این‌قدر در متون دینی و مراسم مذهبی مورد توجه قرار گرفته است، کاظمی‌راد گفت: «این موضوع تنها مربوط به عاطفه و احساس نیست، بلکه ریشه در اصول قرآنی، روایی، عقلی و فطری دارد. ما در اینجا به سه محور اصلی اشاره می‌کنیم: قرآنی-روایی، عقلی و فطری.»
او افزود: «قرآن کریم، هدف اصلی از نزول انبیا و ائمه (ع) را تعلیم، تربیت و تزکیه نفس معرفی می‌کند. خداوند در سوره آل عمران می‌فرماید: «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ...»* (آل عمران: ۱۶۴)
همچنین در سوره الحديد آمده است: «وَأَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»* (الحدید: ۲۵) اما رسالت انبیا به طور کامل تا ظهور امام آخر الزمان، حضرت مهدی (عج)، به اتمام نمی‌رسد. این هدف در قالب امامت ادامه یافته است.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد با تأکید بر نقش برجسته امام حسین (ع) در بقای دین اسلام، گفت: «در منابع معتبر حدیثی، احادیثی چون: «الإسلام نبوی الحدوث وحسینی البقاء»
یا «حسین منی وأنا من حسین» وجود دارند که نشان می‌دهند قیام حسینی (ع)، علت بقای دین محمدی (ص) است.»
این کارشناس مسائل دینی اضافه کرد: «در زیارت وارث، ابتدا از تمام انبیا الهی از حضرت آدم تا خاتم (ص) سلام می‌کنیم و سپس به حضرت اباعبدالله (ع) سلام عرضه می‌کنیم. این عمل نمادین، برجسته‌کننده نقش ایشان در بقای رسالت الهی است.»
همچنین، در روایاتی آمده است که خداوند در ازای شهادت امام حسین (ع)، امامت را در ذریه ایشان مستقر کرد. این، یکی از امتیازات برجسته امام حسین (ع) است.
استاد حوزه علمیه با اشاره به دلایل عقلی و فطری توجه به امام حسین (ع)، گفت: «در تاریخ بشریت، حوادث بزرگی رخ داده است، اما واقعه کربلا از جمله آن دسته از حوادث است که نه تنها در بعد تاریخی، بلکه در بعد انسانی و اخلاقی نیز تأثیرات عمیق و پایداری داشته است.»
وی ادامه داد: «این واقعه، نه فقط یک ماجرای شخصی یا گروهی بود، بلکه تقابل دو مکتب: مکتب توحیدی و الهی با مکتب مادی و استبدادی بود. درس‌های این واقعه شامل توحید، امامت، حقیقت‌جویی، ظلم‌ستیزی، عزت نفس، وفاداری، ایثار و خیرخواهی است.»
بیشتر بدانید | عزاداری برای امام حسین (ع) تنها یک حرکت عاطفی نیست، بلکه یک حرکت هوشمندانه و معنوی است که از دیرباز توسط اهل بیت (ع) تشویق شده است. این مراسم، فرصتی است برای یادآوری ارزش‌های الهی و بازنمایی این مکتب بزرگ انسانی
-----------------------------------------------------------------
استاد حوزههای علمیه در ادامه افزود: «اگر این مکتب انسان‌ساز نسل به نسل منتقل شود، بشریت می‌تواند از آن بهره‌مند شود، اما اگر فراموش شود، بیشترین زیان به جامعه بشری و به ویژه مسلمانان وارد خواهد شد.»
در پاسخ به شبهاتی که گاهی در فضای مجازی مطرح می‌شود و مراسم عزاداری را نوعی مرده‌پرستی معرفی می‌کنند، کاظمی‌راد تصریح کرد: «عزاداری برای امام حسین (ع) تنها یک حرکت عاطفی نیست، بلکه یک حرکت هوشمندانه و معنوی است که از دیرباز توسط اهل بیت (ع) تشویق شده است. این مراسم، فرصتی است برای یادآوری ارزش‌های الهی و بازنمایی این مکتب بزرگ انسانی.»
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در ادامه گفت: «با این حال، باید به این نکته توجه کنیم که گاهی اوقات، این مراسم بدون عمق فرهنگی و معنوی همراه می‌شود. ممکن است برخی از افراد تنها در ظاهر این مراسم شرکت کنند و از محتوای عمیق آن غفلت کنند. بنابراین، نیازمند این هستیم که مراسم عزاداری را به یک حرکت آگاهانه و تربیتی تبدیل کنیم.»
وی افزود: «همچنین، باید به نحوه انتقال این میراث فرهنگی به نسل جوان توجه بیشتری شود. آموزش صحیح، انتشار آثار علمی و هنری در خدمت این مکتب، و تقویت حضور رسانه‌ای مسئولانه از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به حفظ و توسعه این میراث بزرگ کمک کند.»
جریان کربلا ریشه در خلقت دارد / عاشورا، فرهنگ جاری در تاریخ انبیاست
علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه، در ادامه گفت‌وگو با کبنا نیوز با تأکید بر جایگاه بی‌بدیل حادثه کربلا در سیر تاریخ انبیای الهی، گفت: واقعه عاشورا نه‌فقط یک رویداد تاریخی بلکه حقیقتی ماندگار و پیوند خورده با آفرینش انسان و بعثت پیامبران الهی است.
وی با بیان اینکه زنده نگه‌داشتن نام و راه امام حسین(ع) ریشه در آموزه‌های دینی دارد، اظهار کرد: در منابع معتبر روایی آمده است که از آغاز خلقت، دو موضوع مهم همواره در میان انبیاء مطرح بوده است؛ نخست ماجرای کربلا و دیگری جریان منجی و حاکمیت صالحان بر عالم؛ چرا که قرآن می‌فرماید؛ «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» این نشان می‌دهد که عاشورا یک حقیقت فراتاریخی است.
کاظمی‌راد به داستان توبه حضرت آدم(ع) اشاره کرد و افزود: پس از آنکه حضرت آدم(ع) از ترک اولی توبه کرد، جبرئیل بر او نازل شد و گفت: «خدا را به پنج نور مقدس قسم بده تا مورد رحمت واقع شوی؛ بگو: الهی یا حمید بحق محمد، یا عالی بحق علی، یا فاطمة بحق فاطمة، یا محسن بحق الحسن، و یا قدیم الإحسان بحق الحسین.» هنگامی که حضرت آدم(ع) نام پنجم، یعنی حسین(ع)، را بر زبان آورد، دچار اندوه شد و اشک از دیدگانش جاری گردید. علت را از جبرئیل جویا شد و جبرئیل پاسخ داد: «فرزند پیامبر خاتم در سرزمینی به نام کربلا مظلومانه به شهادت می‌رسد و خون پاکش بر زمین ریخته می‌شود.»
استاد حوزه علمیه با استناد به نقل‌های معتبر از بحارالانوار افزود: در برخی روایات، ارتباط سایر انبیاء با سرزمین کربلا نیز ذکر شده است. از جمله آنکه پای حضرت آدم(ع) در کربلا به سنگی خورد و خون جاری شد، کفش حضرت موسی(ع) در آن سرزمین پاره شد و خون از پایش روان گردید، و نیز سر حضرت ابراهیم(ع) به چوبی برخورد کرد و خون جاری شد. انبیا در مواجهه با این حوادث، از پروردگار علت را پرسیدند و خداوند فرمود: «این سرزمین، کربلاست؛ جایی که خون فرزند پیامبر آخرالزمان به ناحق ریخته می‌شود. خواستیم شما با این سرزمین انس بگیرید.»
وی با تأکید بر اینکه «کربلا یک فرهنگ و یک اقیانوس همیشه جاری است»، گفت: روایت معروف «کل أرض کربلا و کل یوم عاشورا» اشاره به همین حقیقت دارد که انسان در هر زمان و مکان، باید در مسیر حسین‌بن‌علی(ع) قدم بردارد و در برابر ظلم، سکوت نکند.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با کبنا نیوز به پشتوانه‌های قرآنی توجه به عاشورا پرداخت و با استناد به آیه ۱۲۰ سوره هود گفت: «وَکُلًّا نَقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَکَ»؛ این آیه شریفه، چهار اثر اساسی برای نقل سرگذشت انبیا ذکر می‌کند که همگی در فهم و درک بهتر واقعه عاشورا نیز کاربرد دارند:
تثبیت قلب پیامبر(ص): داستان انبیا، موجب آرامش قلب و اطمینان خاطر پیامبر اسلام(ص) می‌شود. به‌عنوان مثال، در ماجرای حضرت موسی(ع) وقتی یارانش از تعقیب فرعونیان هراسان شدند و گفتند: «إِنَّا لَمُدْرَکُونَ» (شعراء: ۶۱)، موسی(ع) با قاطعیت فرمود: «کَلَّا إِنَّ مَعِیَ رَبِّی سَیَهْدِینِ» (شعراء: ۶۲). این ایمان و توکل، درس بزرگی در مبارزه با استکبار و قدرت‌های فرعونی است.
بیان حقانیت: «وَجَاءَکَ فِی هَذِهِ الْحَقُّ»؛ نقل این داستان‌ها، حقایق الهی را به مخاطب می‌آموزد. مانند درس عفت، پاکدامنی، صبر و پرهیز از گناه در داستان حضرت یوسف(ع).
موعظه و عبرت: «وَمَوْعِظَةٌ»؛ سرگذشت‌ها، منبع پند و اندرزند. شیطان با وجود عبادت طولانی، به دلیل تکبر، از درگاه خدا رانده شد؛ درسی برای انسان در برابر غرور و استکبار.
تذکر برای مؤمنان: «وَذِکْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ»؛ این تذکرات، برای مؤمنان یادآور مسیر هدایت است. چگونه جامعه اسلامی، تنها نیم قرن پس از رحلت پیامبر(ص)، به فاجعه‌ای چون کربلا رسید؟ چرا عمربن‌سعد که نامه دعوت به امام حسین(ع) نوشت، فرمانده لشکر یزید شد و نخستین تیر را رها کرد؟ و در نقطه مقابل، چگونه حربن‌یزید ریاحی از بازدارنده آب به نخستین شهید کربلا بدل شد؟ این تحولات، برای مؤمنان جای تأمل و درس‌آموزی دارد.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در ادامه، با اشاره به آیه ۲۳ سوره شوری «قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى»، تصریح کرد: پیامبر(ص) پس از ۲۳ سال مجاهدت در راه هدایت امت اسلامی، تنها خواسته‌اش محبت به اهل‌بیت(ع) بود و فرمود: «مَا أُوذِیَ نَبِیٌّ مِثْلَ مَا أُوذِیتُ»؛ هیچ پیامبری مانند من اذیت نشد. اما در نهایت، تنها مزد رسالتش را مودت اهل‌بیت(ع) دانست. بنابراین، مجالس عزاداری برای امام حسین(ع)، نه‌تنها یک سنت دینی، بلکه عمل به فرمان صریح قرآن است و نشانه وفاداری به پیامبر و اهل‌بیت اوست.
مجالس عزای امام حسین(ع)، راهی برای آمرزش، تقرب و هم‌نشینی با اهل‌بیت(ع) در بهشت است
حجت‌الاسلام علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه، در ادامه با اشاره به یکی دیگر از عوامل ضرورت توجه به نهضت عاشورا، گفت: در روایات اسلامی، تأکید فراوانی بر برپایی مجالس عزای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و زنده نگه‌داشتن نام ایشان شده است؛ آن‌چنان‌که خود اهل‌بیت(ع) پیشگام برگزاری این مجالس بودند.
وی افزود: به گواه منابع تاریخی، ائمه اطهار(ع) تا حد توان خیمه‌های عزاداری برپا می‌کردند. این سنت در دوران امامان باقر(ع)، صادق(ع)، کاظم(ع) و به‌ویژه امام رضا(ع) در ایران استمرار داشت. در گزارش‌های معتبر آمده است که امام رضا(ع)، روضه‌خوان دعوت می‌کردند تا برای جدشان، امام حسین(ع)، مرثیه بخواند و خود با حضور در این مجالس اشک می‌ریختند.
استاد حوزه علمیه با استناد به عیون اخبار الرضا، اثر شیخ صدوق، اظهار کرد: امام رضا(ع) در روز نخست ماه محرم، خطاب به ابن‌شبیب، یکی از محبان اهل‌بیت(ع)، چنین فرمودند: «ای ابن‌شبیب! اگر می‌خواهی در قیامت در غرفه‌های بهشتی با ما باشی، قاتلان امام حسین(ع) را لعن کن.» «اگر دوست داری خداوند را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی بر ذمه‌ات نباشد، زیارت امام حسین(ع) را به‌جا آور.» «اگر می‌خواهی ثوابی هم‌سنگ شهادت در رکاب امام حسین(ع) در کربلا برایت نوشته شود، هرگاه نام آن حضرت را شنیدی یا به یادش افتادی، بگو: یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِیمًا (ای کاش با آنان بودم تا به رستگاری بزرگی نائل می‌شدم).»
وی ادامه داد: امام رضا(ع) همچنین فرمودند: «اگر می‌خواهی در درجات عالی بهشت با ما باشی، در غم ما اندوهگین و در شادی ما شاد باش و به ولایت ما پایبند بمان. بدان که اگر کسی حتی به اندازه یک سنگ‌ریزه به ولایت ما وفادار باشد، خداوند در قیامت او را با همان ولایت محشور خواهد کرد.»
کاظمی‌راد تأکید کرد: این سخنان نورانی، بیانگر عظمت جایگاه عزاداری برای امام حسین(ع) و آثار فردی و اجتماعی آن در تقرب به اهل‌بیت(ع) و رشد معنوی انسان‌هاست.
وی در ادامه با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) گفت: آن حضرت می‌فرماید: «إنَّ الحسینَ ینْظُرُ إلی مَنْ یَبْکِی و یَستَغْفِرُ لَهُ»؛ امام حسین(ع) به عزاداران خود نظر می‌افکند و برای آنان طلب مغفرت می‌کند.
او افزود: گریه بر امام حسین(ع) بی‌پاسخ نمی‌ماند. این نگاه لطف‌آمیز و دعای استغفار حضرت برای عزاداران، نشان‌دهنده عمق ارتباط معنوی آن حضرت با پیروان‌شان است و توفیق بزرگی است که نام ما در دعای استغفار سیدالشهدا(ع) ذکر شود.
استاد حوزه علمیه با اشاره به روایت دیگری از منابع تاریخی اظهار کرد: هنگامی که حضرت فاطمه زهرا(س) نوزاد خود، امام حسین(ع)، را در قنداقه به پیامبر اسلام(ص) دادند، پیامبر(ص) با دیدن این کودک گریستند. حضرت زهرا(س) علت را جویا شدند و پیامبر(ص) فرمودند: «این فرزند تو، مظلومانه در کربلا به شهادت خواهد رسید.»
وی ادامه داد: حضرت زهرا(س) پرسیدند: «آیا کسی برای او عزاداری خواهد کرد؟» و پیامبر(ص) فرمودند: «بله، مؤمنان و انسان‌های پاک، در هر سال و هر نسل، بر مصیبت‌های فرزند تو خواهند گریست و عزای او را زنده نگاه خواهند داشت.»
کاظمی‌راد در پایان به سخن دیگر پیامبر اکرم(ص) اشاره کرد که فرمودند: «إنَّ لِقَتْلِ الحسینِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ المُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَدًا»؛
به‌سبب شهادت امام حسین(ع)، حرارتی در دل‌های مؤمنان افروخته شده است که هرگز خاموش نخواهد شد.
وی افزود: این حرارت ایمانی، همان عشق به حقیقت، ایستادگی در برابر ظلم، و تداوم راه حسین‌بن‌علی(ع) است که در طول تاریخ زنده مانده و تا ظهور حجت خدا(عج) ادامه خواهد داشت.
بیشتر بدانید| باید بررسی کرد که چگونه ممکن است عده‌ای در یک جامعه اسلامی، با ادعای مسلمانی، غسل شهادت کنند و به جنگ حجت خدا، امام معصوم و ولی‌الله الاعظم، حضرت سیدالشهدا(ع)، بروند. بی‌رحمی‌ها، پیمان‌شکنی‌ها، تغییر موضع‌ها، فریب رسانه‌ای و تحریف حقایق از جمله مواردی است که باید در این مجالس تبیین شود.
ضرورت بازخوانی جهاد تبیینی در مواکب و مجالس حسینی / عاشورا باید تحلیل شود، نه فقط روایت
حجت‌الاسلام علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه، با تأکید بر اهمیت نقش مواکب و خیمه‌های حسینی در آگاهی‌بخشی به جامعه، اظهار داشت: خیمه‌ها و مراسمی که به نام حضرت اباعبدالله الحسین(ع) برگزار می‌شود، اگر صرفاً به صورت ظاهری برگزار گردد و نقش تبلیغی و تبیینی نداشته باشد، از ظرفیت واقعی آن بهره‌برداری نشده است.
وی با اشاره به فرمایش حضرت امام خمینی(ره) که فرمودند «محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته»، افزود: آنچه موجب زنده‌ماندن اسلام شده، صرف عزاداری نیست، بلکه «تبیین جریان عاشورا» و جهاد تبیینی است که پس از واقعه کربلا به دست حضرت زینب(س) آغاز شد و در طول تاریخ توسط خطبا، علما و آگاهان به وظیفه، ادامه یافته است.
کاظمی‌راد تصریح کرد: حادثه کربلا، تنها یک مصیبت نیست، بلکه مجموعه‌ای از وقایع پیشینی، زمینه‌ساز و پیامدهایی است که اگر مورد تحلیل و بررسی قرار نگیرد، در لابه‌لای تاریخ فراموش خواهد شد و درس‌های آن نادیده می‌ماند.
وی با اشاره به پیچیدگی‌های روانی و تبلیغاتی جریان کربلا، گفت: باید بررسی کرد که چگونه ممکن است عده‌ای در یک جامعه اسلامی، با ادعای مسلمانی، غسل شهادت کنند و به جنگ حجت خدا، امام معصوم و ولی‌الله الاعظم، حضرت سیدالشهدا(ع)، بروند. بی‌رحمی‌ها، پیمان‌شکنی‌ها، تغییر موضع‌ها، فریب رسانه‌ای و تحریف حقایق از جمله مواردی است که باید در این مجالس تبیین شود.
کاظمی‌راد ادامه داد: فضای رسانه‌ای آن دوران به حدی قوی بود که حتی فردی چون حرّ بن یزید ریاحی در مواجهه با امام حسین(ع) گفت: «قلوبهم معک و سیوفهم علیک - به‌سوی جماعتی می‌روی که قلب‌‌های آن‌ها باتو؛ ولی شمشیرهایشان بر علیه توست». این جمله عمق فاجعه جنگ تبلیغاتی آن دوران را نشان می‌دهد.
وی با اشاره به تضاد میان هجده‌هزار نامه دعوت به امام و حضور بیش از سی‌هزار نفر در سپاه دشمن در کربلا، تأکید کرد: این تناقض، هشدار مهمی است برای امروز ما؛ اگر جریان عاشورا تحلیل نشود، جامعه دچار همان فریب‌ها خواهد شد.
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: بسیاری از پرسش‌ها باید در مجالس حسینی پاسخ داده شود؛ از جمله اینکه چگونه برخی تا شب عاشورا همراه امام بودند و در لحظه آخر اجازه گرفتند که جان خود را نجات دهند؟ چرا عده‌ای حاضر شدند به امام امکانات جنگی بدهند دادند؛ اما در میدان حاضر نشدند؟ چرا جریان توابین، پس از عاشورا شکل گرفت، اما در روز واقعه نتوانست نقشی ایفا کند؟
وی افزود: این پرسش‌ها نباید بدون پاسخ بماند. این مجالس باید به محافلی برای تربیت، بیدارگری و اصلاح ذهن‌ها و اندیشه‌ها تبدیل شود، نه صرفاً آیین‌های احساسی و مناسکی.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در ادامه، چهار اثر و برکت مهم مجالس تحلیلی حسینی را برشمرد:
ایجاد وحدت واقعی: مجالس امام حسین(ع) یکی از نادرترین نمونه‌های همدلی و اتحاد میان آحاد مختلف جامعه است. با هر سلیقه، پوشش، دیدگاه سیاسی و فکری، همه در کنار هم می‌نشینند و برای هدفی مشترک، یعنی یاد سیدالشهدا(ع)، گرد هم می‌آیند. این همگرایی حتی در مناسکی چون حج نیز به این شکل دیده نمی‌شود.
آشنایی با سیره اهل‌بیت(ع): این مجالس بهترین فرصت برای بیان سبک زندگی، رفتار، اهداف و بصیرت اهل‌بیت(ع) به‌ویژه سیدالشهدا(ع) است. آن حضرت فرمودند: «إنی لم أخرج أشراً ولا بطراً ولا مفسداً ولا ظالماً، إنما خرجت لطلب الإصلاح فی أمة جدی، أرید أن آمر بالمعروف و أنهى عن المنکر و أسیر بسیرة جدی و أبی.»
کاظمی‌راد خاطرنشان کرد: حتی جزئیاتی چون خریدن زمین کربلا توسط امام حسین(ع) برای حفظ حق‌الناس یا توصیه امام به یاران در شب عاشورا برای ترک میدان، نشان‌دهنده عظمت اخلاقی و فقهی آن حضرت است که باید تبیین شود.
ایجاد پیوند قلبی با حجت‌های الهی: محبت و ارتباط با اهل‌بیت(ع)، دریچه‌ای برای بهره‌مندی از عنایات خاص آنان است. گریه، زیارت و یاد امام حسین(ع) موجب جلب توجه خاص آن حضرات می‌شود.
اصلاح جامعه و نظام فکری آن: بیان ظلم‌ها، انحرافات، دشمنی‌ها و شاخص‌های جبهه حق و باطل در عاشورا، نقشه راهی برای اصلاح جامعه اسلامی است. تحلیل روشمند این مسائل، موجب بصیرت عمومی و آگاهی سیاسی و فرهنگی خواهد شد.
در پایان این بخش از گفت‌وگو، حجت‌الاسلام کاظمی‌راد ضمن تشکر از مخاطبان، اظهار داشت: «این مجالس، فرصت‌هایی برای تربیت اندیشه و وجدان جامعه است. باید این فرصت‌ها را مغتنم شمرد و عاشورا را فقط روایت نکرد؛ بلکه آن را تحلیل کرد، شناخت و از آن درس گرفت. والسلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته.»
به گزارش کبنا نیوز، در ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان، حضرت اباعبدالله الحسین (ع)، حجت‌الاسلام و المسلمین علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه استان‌های کهگیلویه و بویراحمد و فارس و کارشناس مسائل مذهبی و دینی، در گفت‌وگویی تفصیلی با کبنا نیوز به پرسش‌های مهمی درباره جایگاه معنوی و اجتماعی امام حسین (ع) و ضرورت برگزاری مراسم عزاداری در ایام محرم پاسخ داد.
استاد حوزه علمیه با برجسته کردن اهمیت جایگاه معنوی امام حسین (ع)، از روایتی نبوی یاد کرد که مضمون آن در منابع معتبر حدیثی شیعه و سنی آمده است: «إنّ الحُسينَ بنَ عليٍّ في السَّماءِ أكبَرُ مِنهُ في الأرضِ؛ فإنَّهُ مَكتوبٌ عَن يَمينِ العَرشِ: مِصباح هادٍ و سَفينَةُ نَجاةٍ»
این روایت، حضور والای حسین بن علی (ع) در درجات الهی را نشان می‌دهد و زمینه را برای درک عمیق‌تر از نقش او در بقای دین الهی فراهم می‌کند.
در پاسخ به این پرسش که چرا امام حسین (ع) این‌قدر در متون دینی و مراسم مذهبی مورد توجه قرار گرفته است، کاظمی‌راد گفت: «این موضوع تنها مربوط به عاطفه و احساس نیست، بلکه ریشه در اصول قرآنی، روایی، عقلی و فطری دارد. ما در اینجا به سه محور اصلی اشاره می‌کنیم: قرآنی-روایی، عقلی و فطری.»
او افزود: «قرآن کریم، هدف اصلی از نزول انبیا و ائمه (ع) را تعلیم، تربیت و تزکیه نفس معرفی می‌کند. خداوند در سوره آل عمران می‌فرماید: «لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ إِذْ بَعَثَ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ...»* (آل عمران: ۱۶۴)
همچنین در سوره الحديد آمده است: «وَأَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَیِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْکِتَابَ وَالْمِیزَانَ لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»* (الحدید: ۲۵) اما رسالت انبیا به طور کامل تا ظهور امام آخر الزمان، حضرت مهدی (عج)، به اتمام نمی‌رسد. این هدف در قالب امامت ادامه یافته است.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد با تأکید بر نقش برجسته امام حسین (ع) در بقای دین اسلام، گفت: «در منابع معتبر حدیثی، احادیثی چون: «الإسلام نبوی الحدوث وحسینی البقاء»
یا «حسین منی وأنا من حسین» وجود دارند که نشان می‌دهند قیام حسینی (ع)، علت بقای دین محمدی (ص) است.»
این کارشناس مسائل دینی اضافه کرد: «در زیارت وارث، ابتدا از تمام انبیا الهی از حضرت آدم تا خاتم (ص) سلام می‌کنیم و سپس به حضرت اباعبدالله (ع) سلام عرضه می‌کنیم. این عمل نمادین، برجسته‌کننده نقش ایشان در بقای رسالت الهی است.»
همچنین، در روایاتی آمده است که خداوند در ازای شهادت امام حسین (ع)، امامت را در ذریه ایشان مستقر کرد. این، یکی از امتیازات برجسته امام حسین (ع) است.
استاد حوزه علمیه با اشاره به دلایل عقلی و فطری توجه به امام حسین (ع)، گفت: «در تاریخ بشریت، حوادث بزرگی رخ داده است، اما واقعه کربلا از جمله آن دسته از حوادث است که نه تنها در بعد تاریخی، بلکه در بعد انسانی و اخلاقی نیز تأثیرات عمیق و پایداری داشته است.»
وی ادامه داد: «این واقعه، نه فقط یک ماجرای شخصی یا گروهی بود، بلکه تقابل دو مکتب: مکتب توحیدی و الهی با مکتب مادی و استبدادی بود. درس‌های این واقعه شامل توحید، امامت، حقیقت‌جویی، ظلم‌ستیزی، عزت نفس، وفاداری، ایثار و خیرخواهی است.»
بیشتر بدانید | عزاداری برای امام حسین (ع) تنها یک حرکت عاطفی نیست، بلکه یک حرکت هوشمندانه و معنوی است که از دیرباز توسط اهل بیت (ع) تشویق شده است. این مراسم، فرصتی است برای یادآوری ارزش‌های الهی و بازنمایی این مکتب بزرگ انسانی
-----------------------------------------------------------------
استاد حوزههای علمیه در ادامه افزود: «اگر این مکتب انسان‌ساز نسل به نسل منتقل شود، بشریت می‌تواند از آن بهره‌مند شود، اما اگر فراموش شود، بیشترین زیان به جامعه بشری و به ویژه مسلمانان وارد خواهد شد.»
در پاسخ به شبهاتی که گاهی در فضای مجازی مطرح می‌شود و مراسم عزاداری را نوعی مرده‌پرستی معرفی می‌کنند، کاظمی‌راد تصریح کرد: «عزاداری برای امام حسین (ع) تنها یک حرکت عاطفی نیست، بلکه یک حرکت هوشمندانه و معنوی است که از دیرباز توسط اهل بیت (ع) تشویق شده است. این مراسم، فرصتی است برای یادآوری ارزش‌های الهی و بازنمایی این مکتب بزرگ انسانی.»
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در ادامه گفت: «با این حال، باید به این نکته توجه کنیم که گاهی اوقات، این مراسم بدون عمق فرهنگی و معنوی همراه می‌شود. ممکن است برخی از افراد تنها در ظاهر این مراسم شرکت کنند و از محتوای عمیق آن غفلت کنند. بنابراین، نیازمند این هستیم که مراسم عزاداری را به یک حرکت آگاهانه و تربیتی تبدیل کنیم.»
وی افزود: «همچنین، باید به نحوه انتقال این میراث فرهنگی به نسل جوان توجه بیشتری شود. آموزش صحیح، انتشار آثار علمی و هنری در خدمت این مکتب، و تقویت حضور رسانه‌ای مسئولانه از جمله راهکارهایی است که می‌تواند به حفظ و توسعه این میراث بزرگ کمک کند.»
جریان کربلا ریشه در خلقت دارد / عاشورا، فرهنگ جاری در تاریخ انبیاست
علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه، در ادامه گفت‌وگو با کبنا نیوز با تأکید بر جایگاه بی‌بدیل حادثه کربلا در سیر تاریخ انبیای الهی، گفت: واقعه عاشورا نه‌فقط یک رویداد تاریخی بلکه حقیقتی ماندگار و پیوند خورده با آفرینش انسان و بعثت پیامبران الهی است.
وی با بیان اینکه زنده نگه‌داشتن نام و راه امام حسین(ع) ریشه در آموزه‌های دینی دارد، اظهار کرد: در منابع معتبر روایی آمده است که از آغاز خلقت، دو موضوع مهم همواره در میان انبیاء مطرح بوده است؛ نخست ماجرای کربلا و دیگری جریان منجی و حاکمیت صالحان بر عالم؛ چرا که قرآن می‌فرماید؛ «وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ» این نشان می‌دهد که عاشورا یک حقیقت فراتاریخی است.
کاظمی‌راد به داستان توبه حضرت آدم(ع) اشاره کرد و افزود: پس از آنکه حضرت آدم(ع) از ترک اولی توبه کرد، جبرئیل بر او نازل شد و گفت: «خدا را به پنج نور مقدس قسم بده تا مورد رحمت واقع شوی؛ بگو: الهی یا حمید بحق محمد، یا عالی بحق علی، یا فاطمة بحق فاطمة، یا محسن بحق الحسن، و یا قدیم الإحسان بحق الحسین.» هنگامی که حضرت آدم(ع) نام پنجم، یعنی حسین(ع)، را بر زبان آورد، دچار اندوه شد و اشک از دیدگانش جاری گردید. علت را از جبرئیل جویا شد و جبرئیل پاسخ داد: «فرزند پیامبر خاتم در سرزمینی به نام کربلا مظلومانه به شهادت می‌رسد و خون پاکش بر زمین ریخته می‌شود.»
استاد حوزه علمیه با استناد به نقل‌های معتبر از بحارالانوار افزود: در برخی روایات، ارتباط سایر انبیاء با سرزمین کربلا نیز ذکر شده است. از جمله آنکه پای حضرت آدم(ع) در کربلا به سنگی خورد و خون جاری شد، کفش حضرت موسی(ع) در آن سرزمین پاره شد و خون از پایش روان گردید، و نیز سر حضرت ابراهیم(ع) به چوبی برخورد کرد و خون جاری شد. انبیا در مواجهه با این حوادث، از پروردگار علت را پرسیدند و خداوند فرمود: «این سرزمین، کربلاست؛ جایی که خون فرزند پیامبر آخرالزمان به ناحق ریخته می‌شود. خواستیم شما با این سرزمین انس بگیرید.»
وی با تأکید بر اینکه «کربلا یک فرهنگ و یک اقیانوس همیشه جاری است»، گفت: روایت معروف «کل أرض کربلا و کل یوم عاشورا» اشاره به همین حقیقت دارد که انسان در هر زمان و مکان، باید در مسیر حسین‌بن‌علی(ع) قدم بردارد و در برابر ظلم، سکوت نکند.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود با کبنا نیوز به پشتوانه‌های قرآنی توجه به عاشورا پرداخت و با استناد به آیه ۱۲۰ سوره هود گفت: «وَکُلًّا نَقُصُّ عَلَیْکَ مِنْ أَنْبَاءِ الرُّسُلِ مَا نُثَبِّتُ بِهِ فُؤَادَکَ»؛ این آیه شریفه، چهار اثر اساسی برای نقل سرگذشت انبیا ذکر می‌کند که همگی در فهم و درک بهتر واقعه عاشورا نیز کاربرد دارند:
تثبیت قلب پیامبر(ص): داستان انبیا، موجب آرامش قلب و اطمینان خاطر پیامبر اسلام(ص) می‌شود. به‌عنوان مثال، در ماجرای حضرت موسی(ع) وقتی یارانش از تعقیب فرعونیان هراسان شدند و گفتند: «إِنَّا لَمُدْرَکُونَ» (شعراء: ۶۱)، موسی(ع) با قاطعیت فرمود: «کَلَّا إِنَّ مَعِیَ رَبِّی سَیَهْدِینِ» (شعراء: ۶۲). این ایمان و توکل، درس بزرگی در مبارزه با استکبار و قدرت‌های فرعونی است.
بیان حقانیت: «وَجَاءَکَ فِی هَذِهِ الْحَقُّ»؛ نقل این داستان‌ها، حقایق الهی را به مخاطب می‌آموزد. مانند درس عفت، پاکدامنی، صبر و پرهیز از گناه در داستان حضرت یوسف(ع).
موعظه و عبرت: «وَمَوْعِظَةٌ»؛ سرگذشت‌ها، منبع پند و اندرزند. شیطان با وجود عبادت طولانی، به دلیل تکبر، از درگاه خدا رانده شد؛ درسی برای انسان در برابر غرور و استکبار.
تذکر برای مؤمنان: «وَذِکْرَى لِلْمُؤْمِنِینَ»؛ این تذکرات، برای مؤمنان یادآور مسیر هدایت است. چگونه جامعه اسلامی، تنها نیم قرن پس از رحلت پیامبر(ص)، به فاجعه‌ای چون کربلا رسید؟ چرا عمربن‌سعد که نامه دعوت به امام حسین(ع) نوشت، فرمانده لشکر یزید شد و نخستین تیر را رها کرد؟ و در نقطه مقابل، چگونه حربن‌یزید ریاحی از بازدارنده آب به نخستین شهید کربلا بدل شد؟ این تحولات، برای مؤمنان جای تأمل و درس‌آموزی دارد.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در ادامه، با اشاره به آیه ۲۳ سوره شوری «قُلْ لَا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى»، تصریح کرد: پیامبر(ص) پس از ۲۳ سال مجاهدت در راه هدایت امت اسلامی، تنها خواسته‌اش محبت به اهل‌بیت(ع) بود و فرمود: «مَا أُوذِیَ نَبِیٌّ مِثْلَ مَا أُوذِیتُ»؛ هیچ پیامبری مانند من اذیت نشد. اما در نهایت، تنها مزد رسالتش را مودت اهل‌بیت(ع) دانست. بنابراین، مجالس عزاداری برای امام حسین(ع)، نه‌تنها یک سنت دینی، بلکه عمل به فرمان صریح قرآن است و نشانه وفاداری به پیامبر و اهل‌بیت اوست.
مجالس عزای امام حسین(ع)، راهی برای آمرزش، تقرب و هم‌نشینی با اهل‌بیت(ع) در بهشت است
حجت‌الاسلام علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه، در ادامه با اشاره به یکی دیگر از عوامل ضرورت توجه به نهضت عاشورا، گفت: در روایات اسلامی، تأکید فراوانی بر برپایی مجالس عزای حضرت اباعبدالله الحسین(ع) و زنده نگه‌داشتن نام ایشان شده است؛ آن‌چنان‌که خود اهل‌بیت(ع) پیشگام برگزاری این مجالس بودند.
وی افزود: به گواه منابع تاریخی، ائمه اطهار(ع) تا حد توان خیمه‌های عزاداری برپا می‌کردند. این سنت در دوران امامان باقر(ع)، صادق(ع)، کاظم(ع) و به‌ویژه امام رضا(ع) در ایران استمرار داشت. در گزارش‌های معتبر آمده است که امام رضا(ع)، روضه‌خوان دعوت می‌کردند تا برای جدشان، امام حسین(ع)، مرثیه بخواند و خود با حضور در این مجالس اشک می‌ریختند.
استاد حوزه علمیه با استناد به عیون اخبار الرضا، اثر شیخ صدوق، اظهار کرد: امام رضا(ع) در روز نخست ماه محرم، خطاب به ابن‌شبیب، یکی از محبان اهل‌بیت(ع)، چنین فرمودند: «ای ابن‌شبیب! اگر می‌خواهی در قیامت در غرفه‌های بهشتی با ما باشی، قاتلان امام حسین(ع) را لعن کن.» «اگر دوست داری خداوند را ملاقات کنی در حالی که هیچ گناهی بر ذمه‌ات نباشد، زیارت امام حسین(ع) را به‌جا آور.» «اگر می‌خواهی ثوابی هم‌سنگ شهادت در رکاب امام حسین(ع) در کربلا برایت نوشته شود، هرگاه نام آن حضرت را شنیدی یا به یادش افتادی، بگو: یَا لَیْتَنِی کُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزًا عَظِیمًا (ای کاش با آنان بودم تا به رستگاری بزرگی نائل می‌شدم).»
وی ادامه داد: امام رضا(ع) همچنین فرمودند: «اگر می‌خواهی در درجات عالی بهشت با ما باشی، در غم ما اندوهگین و در شادی ما شاد باش و به ولایت ما پایبند بمان. بدان که اگر کسی حتی به اندازه یک سنگ‌ریزه به ولایت ما وفادار باشد، خداوند در قیامت او را با همان ولایت محشور خواهد کرد.»
کاظمی‌راد تأکید کرد: این سخنان نورانی، بیانگر عظمت جایگاه عزاداری برای امام حسین(ع) و آثار فردی و اجتماعی آن در تقرب به اهل‌بیت(ع) و رشد معنوی انسان‌هاست.
وی در ادامه با اشاره به روایتی از امام صادق(ع) گفت: آن حضرت می‌فرماید: «إنَّ الحسینَ ینْظُرُ إلی مَنْ یَبْکِی و یَستَغْفِرُ لَهُ»؛ امام حسین(ع) به عزاداران خود نظر می‌افکند و برای آنان طلب مغفرت می‌کند.
او افزود: گریه بر امام حسین(ع) بی‌پاسخ نمی‌ماند. این نگاه لطف‌آمیز و دعای استغفار حضرت برای عزاداران، نشان‌دهنده عمق ارتباط معنوی آن حضرت با پیروان‌شان است و توفیق بزرگی است که نام ما در دعای استغفار سیدالشهدا(ع) ذکر شود.
استاد حوزه علمیه با اشاره به روایت دیگری از منابع تاریخی اظهار کرد: هنگامی که حضرت فاطمه زهرا(س) نوزاد خود، امام حسین(ع)، را در قنداقه به پیامبر اسلام(ص) دادند، پیامبر(ص) با دیدن این کودک گریستند. حضرت زهرا(س) علت را جویا شدند و پیامبر(ص) فرمودند: «این فرزند تو، مظلومانه در کربلا به شهادت خواهد رسید.»
وی ادامه داد: حضرت زهرا(س) پرسیدند: «آیا کسی برای او عزاداری خواهد کرد؟» و پیامبر(ص) فرمودند: «بله، مؤمنان و انسان‌های پاک، در هر سال و هر نسل، بر مصیبت‌های فرزند تو خواهند گریست و عزای او را زنده نگاه خواهند داشت.»
کاظمی‌راد در پایان به سخن دیگر پیامبر اکرم(ص) اشاره کرد که فرمودند: «إنَّ لِقَتْلِ الحسینِ حَرَارَةً فِی قُلُوبِ المُؤْمِنِینَ لَا تَبْرُدُ أَبَدًا»؛
به‌سبب شهادت امام حسین(ع)، حرارتی در دل‌های مؤمنان افروخته شده است که هرگز خاموش نخواهد شد.
وی افزود: این حرارت ایمانی، همان عشق به حقیقت، ایستادگی در برابر ظلم، و تداوم راه حسین‌بن‌علی(ع) است که در طول تاریخ زنده مانده و تا ظهور حجت خدا(عج) ادامه خواهد داشت.
بیشتر بدانید| باید بررسی کرد که چگونه ممکن است عده‌ای در یک جامعه اسلامی، با ادعای مسلمانی، غسل شهادت کنند و به جنگ حجت خدا، امام معصوم و ولی‌الله الاعظم، حضرت سیدالشهدا(ع)، بروند. بی‌رحمی‌ها، پیمان‌شکنی‌ها، تغییر موضع‌ها، فریب رسانه‌ای و تحریف حقایق از جمله مواردی است که باید در این مجالس تبیین شود.
ضرورت بازخوانی جهاد تبیینی در مواکب و مجالس حسینی / عاشورا باید تحلیل شود، نه فقط روایت
حجت‌الاسلام علیرضا کاظمی‌راد، استاد حوزههای علمیه، با تأکید بر اهمیت نقش مواکب و خیمه‌های حسینی در آگاهی‌بخشی به جامعه، اظهار داشت: خیمه‌ها و مراسمی که به نام حضرت اباعبدالله الحسین(ع) برگزار می‌شود، اگر صرفاً به صورت ظاهری برگزار گردد و نقش تبلیغی و تبیینی نداشته باشد، از ظرفیت واقعی آن بهره‌برداری نشده است.
وی با اشاره به فرمایش حضرت امام خمینی(ره) که فرمودند «محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته»، افزود: آنچه موجب زنده‌ماندن اسلام شده، صرف عزاداری نیست، بلکه «تبیین جریان عاشورا» و جهاد تبیینی است که پس از واقعه کربلا به دست حضرت زینب(س) آغاز شد و در طول تاریخ توسط خطبا، علما و آگاهان به وظیفه، ادامه یافته است.
کاظمی‌راد تصریح کرد: حادثه کربلا، تنها یک مصیبت نیست، بلکه مجموعه‌ای از وقایع پیشینی، زمینه‌ساز و پیامدهایی است که اگر مورد تحلیل و بررسی قرار نگیرد، در لابه‌لای تاریخ فراموش خواهد شد و درس‌های آن نادیده می‌ماند.
وی با اشاره به پیچیدگی‌های روانی و تبلیغاتی جریان کربلا، گفت: باید بررسی کرد که چگونه ممکن است عده‌ای در یک جامعه اسلامی، با ادعای مسلمانی، غسل شهادت کنند و به جنگ حجت خدا، امام معصوم و ولی‌الله الاعظم، حضرت سیدالشهدا(ع)، بروند. بی‌رحمی‌ها، پیمان‌شکنی‌ها، تغییر موضع‌ها، فریب رسانه‌ای و تحریف حقایق از جمله مواردی است که باید در این مجالس تبیین شود.
کاظمی‌راد ادامه داد: فضای رسانه‌ای آن دوران به حدی قوی بود که حتی فردی چون حرّ بن یزید ریاحی در مواجهه با امام حسین(ع) گفت: «قلوبهم معک و سیوفهم علیک - به‌سوی جماعتی می‌روی که قلب‌‌های آن‌ها باتو؛ ولی شمشیرهایشان بر علیه توست». این جمله عمق فاجعه جنگ تبلیغاتی آن دوران را نشان می‌دهد.
وی با اشاره به تضاد میان هجده‌هزار نامه دعوت به امام و حضور بیش از سی‌هزار نفر در سپاه دشمن در کربلا، تأکید کرد: این تناقض، هشدار مهمی است برای امروز ما؛ اگر جریان عاشورا تحلیل نشود، جامعه دچار همان فریب‌ها خواهد شد.
استاد حوزه علمیه خاطرنشان کرد: بسیاری از پرسش‌ها باید در مجالس حسینی پاسخ داده شود؛ از جمله اینکه چگونه برخی تا شب عاشورا همراه امام بودند و در لحظه آخر اجازه گرفتند که جان خود را نجات دهند؟ چرا عده‌ای حاضر شدند به امام امکانات جنگی بدهند دادند؛ اما در میدان حاضر نشدند؟ چرا جریان توابین، پس از عاشورا شکل گرفت، اما در روز واقعه نتوانست نقشی ایفا کند؟
وی افزود: این پرسش‌ها نباید بدون پاسخ بماند. این مجالس باید به محافلی برای تربیت، بیدارگری و اصلاح ذهن‌ها و اندیشه‌ها تبدیل شود، نه صرفاً آیین‌های احساسی و مناسکی.
حجت‌الاسلام کاظمی‌راد در ادامه، چهار اثر و برکت مهم مجالس تحلیلی حسینی را برشمرد:
ایجاد وحدت واقعی: مجالس امام حسین(ع) یکی از نادرترین نمونه‌های همدلی و اتحاد میان آحاد مختلف جامعه است. با هر سلیقه، پوشش، دیدگاه سیاسی و فکری، همه در کنار هم می‌نشینند و برای هدفی مشترک، یعنی یاد سیدالشهدا(ع)، گرد هم می‌آیند. این همگرایی حتی در مناسکی چون حج نیز به این شکل دیده نمی‌شود.
آشنایی با سیره اهل‌بیت(ع): این مجالس بهترین فرصت برای بیان سبک زندگی، رفتار، اهداف و بصیرت اهل‌بیت(ع) به‌ویژه سیدالشهدا(ع) است. آن حضرت فرمودند: «إنی لم أخرج أشراً ولا بطراً ولا مفسداً ولا ظالماً، إنما خرجت لطلب الإصلاح فی أمة جدی، أرید أن آمر بالمعروف و أنهى عن المنکر و أسیر بسیرة جدی و أبی.»
کاظمی‌راد خاطرنشان کرد: حتی جزئیاتی چون خریدن زمین کربلا توسط امام حسین(ع) برای حفظ حق‌الناس یا توصیه امام به یاران در شب عاشورا برای ترک میدان، نشان‌دهنده عظمت اخلاقی و فقهی آن حضرت است که باید تبیین شود.
ایجاد پیوند قلبی با حجت‌های الهی: محبت و ارتباط با اهل‌بیت(ع)، دریچه‌ای برای بهره‌مندی از عنایات خاص آنان است. گریه، زیارت و یاد امام حسین(ع) موجب جلب توجه خاص آن حضرات می‌شود.
اصلاح جامعه و نظام فکری آن: بیان ظلم‌ها، انحرافات، دشمنی‌ها و شاخص‌های جبهه حق و باطل در عاشورا، نقشه راهی برای اصلاح جامعه اسلامی است. تحلیل روشمند این مسائل، موجب بصیرت عمومی و آگاهی سیاسی و فرهنگی خواهد شد.
در پایان این بخش از گفت‌وگو، حجت‌الاسلام کاظمی‌راد ضمن تشکر از مخاطبان، اظهار داشت: «این مجالس، فرصت‌هایی برای تربیت اندیشه و وجدان جامعه است. باید این فرصت‌ها را مغتنم شمرد و عاشورا را فقط روایت نکرد؛ بلکه آن را تحلیل کرد، شناخت و از آن درس گرفت. والسلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته.»
