پرونده دلار ۴۰ تومانی روی میز بهارستان‌نشینان / گزارشی از ارزیابی سیاست‌ها و اقدامات ارزی دولت در صحن علنی مجلس

بازار دلار این روزها با شیب تند مسیر صعودی را طی می کند این در حالی است که مجلس شورای اسلامی با مصوبه ای ریل حرکت قطار دلار را برای دولت ترسیم کرده بود اما مغفول واقع شد. با این حال موضوع دلار ۴۰ هزار تومانی امروز روی میز مجلس بود تا با ابزار نظارتی بتواند دولت را در مسیر قانون قرار دهد.
به گزارش کبنا به نقل از خانه ملت، وضعیت افسارگسیخته بازار ارز و افزایش قیمت دلار در یک هفته گذشته باعث نگرانی مردم از شرایط اقتصادی کشور شد از این رو مجلس شورای اسلامی، تیم اقتصادی دولت سیزدهم  از وزیر اقتصاد تا رئیس کل بانک مرکزی را به صحن علنی فراخواند.
نمایندگان پیش از صحن علنی، در نشستی غیرعلنی گزارشی از علی صالح آبادی رئیس کل بانک مرکزی دریافت کردند،  جزییات مطالبی که صالح آبادی به نمایندگان ارائه کرده رسانه ای نشده است اما عزت اله اکبری تالارپشتی این گزارش را فرافکنی از واقعیت خواند و گفته مسئله ارز ربطی به رئیس جمهور چین ندارد و اعتقاد دارد این اینگونه صحبت‌ها ارتباطی به سیاست ها و برنامه های بانک مرکزی در قبال ارز ندارد. این نماینده مجلس می گوید که تعدادی از وزرا و مقامات گزارش های غلطی به دولت و مجلس می دهند که رئیس بانک مرکزی یکی از این مسئولین است.
با علنی شدن نشست امروز مجلس شورای اسلامی مهدی طغیانی سخنگوی کمیسیون اقتصادی، گزارش این کمیسیون از وضعیت ارز در کشور را قرائت کرد، در بخشی از این گزارش تاکید شده است: "یکی از دلایل اساسی که موجب تکرار اتخاذ سیاست‌های ناکارآمد، «تعیین دستوری نرخ ارز» و «افزایش عرضه اسکناس ارز» گردیده، ادامه رویکرد سیاست تثبیت نرخ اسمی ارز با وجود تورم و رشد نقدینگی است."
قدرت پول ملی سوریه جنگ زده 8 برابر ایران است
روح اله ایزدخواه با اشاره به افزایش 50 درصدی نرخ دلار در دولت سیزدهم، تاکید می کند: تقاضا برای تبدیل پول ریالی به ارز همیشه بوده. باید در بانک ها حساب ارزی ایجاد کرد تا نگهداری ارز و معاملات غیر رسمی در پیاده رو ها قاچاق محسوب شود، قدرت پول ملی سوریه جنگ زده 8 برابر ایران است چرا که بازار غیر رسمی را مدیریت کرده است.
بانک مرکزی اعتقادی به حفظ ارزش پول ملی ندارد
محسن زنگنه با انتقاد از عملکرد بانک مرکزی در مدیریت بازار است بر این باور است که رئیس بانک مرکزی اعتقادی به حفظ ارزش پول ملی ندارد و نرخ ارز را تابع نرخ تورم می داند و ادامه می دهد: گزارش کمیسیون اقتصادی نشان داد که اعتقادی به وظیفه بانک مرکزی برای حفظ ارزش پول ملی ندارد. در تیم اقتصادی دولت شاهد بهم ریختگی هستیم به نحوی که رئیس بانک مرکزی نرخ ارز را تابع نرخ تورم می داند، وزیر صمت نرخ خودرو را تابع نرخ ارز.
همچنین  محمدحسین حسین زاده بحرینی  بر توجه به واقعیت بازار ارز تاکید می کند و می گوید: افرادی که دارایی شان را در کشورهای دیگر سرمایه گذاری می کنند و با آنها برخورد نمی شود به این منظور است که نسبت به تضعیف ارزش پول ملی حق دارد و باید مجلس در این زمینه ورود کند.
نماینده دیگری بر این باور است که یکی از دلایل برهم ریختگی بازار ارز این است که دولت هیچ وقت از سرمایه گذاران ایرانی خارج از کشور استقبال نکرد و اجازه نداده سرمایه گذارانی که در حاشیه خلیج فارس هستند، وارد اقتصاد کشور شوند. مسلم صالحی ادامه می دهد: بسیاری از سرمایه گذاران می خواهند ارز را وارد کشور کنند، اما به دلایل و بهانه هایی همچون اینکه پولشویی است و هزار بهانه دیگر، مانع این کار می شویم. اگر کشور در شرایط تحریم قرار دارد، چرا از این ظرفیت استفاده نمی شود؟
سید غنی نظری خانقاه با بیان اینکه نمایندگان پاسخ قانع کننده ای برای مردم در خصوص وضعیت اقتصادی و بازار ارز ندارند، مطرح می کند: حفظ ارزش پول ملی وظیفه دولت است، اینکه مردم پول خود را از بانک ها خارج می کنند به این دلیل است که می دانند ارزش پول آنها به راحتی در حال از بین رفتن است.
با اجرای پیشنهادات کمیسیون اقتصادی دلار ارزان می شود
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با اشاره به مشکلات ارزی کشور تنها راه کار را در اصلاح ساختار بودجه و مشکل ناترازی بودجه می داند و می گوید: اگر این روند اصلاح نشود در صورت ادامه این ناترازی اثرات آن استمرار پیدا خواهد کرد. او بر این باور است که اگر پیشنهادات کمیسیون اقتصادی اجرایی شود حتما نرخ ارز کاهش می‌یابد.

در ادامه بررسی وضعیت بازار ارز، تعدادی از نمایندگان در قالب تذکر شفاهی نکاتی مطرح کردند از جمله علی بابایی کارنامی با استناد مواد 11 و 22 آیین نامه داخلی مجلس گفت: متاسفانه رئیس بانک مرکزی افزایش نرخ ارز و بی ثباتی این بازار را ناشی از افزایش مزد کارگران کشور دانسته است، بانک مرکزی خود برای مدیریت بازار باید برنامه داشته باشد و تیم اقتصادی دولت نیز باید از برنامه کوتاه، میان و بلندمدت برخوردار باشد.
همچنین کاظم دلخوش تاکید کرد: وقتی یک شبه کالاها گران می شود همه به دنبال تبدیل منابع خود به ارز هستند، اما دولت توپ را به زمین دیگران می اندازد! ولی این حرف ها هیچکدام جواب مردم نیست و اگر قانون نیز لازم است کمیسیون اقتصادی موظف است طرحی را تدوین و در مجلس مطرح کند و به دولت برای مدیریت درست کمک کند.
علیرضا سلیمی در اخطار قانون اساسی با انتقاد از عملکرد دولت در بحث نرخ ارز تصریح کرد: اگر قوانین مصوب مجلس درست اجرا می شد، شاهد این وضعیت در بازار ارز نبودیم. چرا نرخ ETS ارز که مجلس برای آن قانونگذاری کرد، توسط دولت به درستی اجرا نمی‌شود.
وعده یک ماه وزیر اقتصاد برای ساماندهی بازار ارز
در ادامه نشست علنی امروز مجلس، وزیر امور اقتصاد و رئیس بانک مرکزی مطالبی را بیان کردند، احسان خاندوزی به نمایندگان وعده داد که در عرض یک ماه بازار ارز از سوی بانک مرکزی ساماندهی شود و اظهار داشت: امیدواریم با همدلی بین سه قوه از بی ثباتی موقت بگذریم ضمن اینکه بنده 21 شهریور امسال در نامه ای به رئیس مجلس خواسته بودم که یک ابزار کنترلی برای کنترل تقاضاهای دلالی، سفته بازی و سوداگری بازار ارز ایجاد شود همچنین با تصویب طرح مالیات بر سوداگری و عایدی سرمایه به دوران سوداگری و سفته بازی در بازار ارز خاتمه می دهد که 100 درصد آماده اجرای آن هستیم.

صالح آبادی: کمبود ارز نداریم
علی صالح آبادی که در نشست غیر علنی نکاتی را بیان کرده بود، در جلسه علنی مجدد فرصت اظهارنظر پیدا کرد و ضمن دفاع از عملکرد بانک مرکزی گفت: هیچ کمبود و مشکلی برای تأمین ارز در کشور وجود ندارد و نرخ ارز از بازار غیررسمی تأثیر می‌پذیرد. رئیس جمهور تاکید دارد که عرضه‌ها در بازار و تقاضا در حوزه وزارت صمت، نفت و سایر دستگاه‌ها با هماهنگی بانک مرکزی باید باشد. بانک مرکزی باید در بازار ارز قدرت بالایی داشته باشد و همه دستگاه‌ها نیز مکلف به همکاری با بانک مرکزی هستند.
قالیباف: قانون اجازه تعدد قیمت ارز در میدان را نداده است
در پایان بررسی گزارش کمیسیون اقتصادی مجلس از وضعیت بازار ارز، دکتر محمدباقر قالیباف از عملکرد تیم اقتصادی دولت در این حوزه انتقاد کرد و تاکید داشت: ما در میدان نباید تعدد قیمت ارزی داشته باشیم و قانون نیز به ما این اجازه را نمی دهد. براساس برخی گزارشات، کالاهایی توسط افراد خارجی در داخل کشور با نرخ ریال خریداری شده، سپس آن را صادر می کنند و ارز آن از داخل کشور تامین می شود، این در حالی است که ما با صادراتی که داریم، مشکل ارزی از جهت میزان ارز در کشور نداریم، اما این دلیل نمی شود که مدیریت بر ارز و کنترل میدان نداشته باشیم و ظرفیت ارزی بانک مرکزی و ذخایر ارزی را به میدان بیاوریم.

کاهش 6 ماهه طرح تعهد خدمت پزشکان به ازای تولد هر فرزند
پس از بررسی شرایط ارز در کشور، رسیدگی به گزارش کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری درمورد طرح اصلاح تبصره(۴)بند(۳)ماده واحده قانون برقراری عدالت آموزشی در پذیرش دانشجو در دوره های تحصیلات تکمیلی و تخصصی در دستور کار قرار گرفت که با آن موافقت شد، بنابراین متعهدین مشمول این بند به ازای تولد هر فرزند پس از تصویب این قانون، شش ماه از مدت تعهد خدمت کسر می شود. همچنین در صورت تقاضای زوجین متعهد از طریق سامانه مربوطه، با موافقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، محل خدمت آنان، درمنطقه کم برخوردار مورد تعهد یکی از زوجین یکسان می شود.
ناطقان
طبق روال همیشکی جلسات علنی 5 نماینده مجلس نطق میان دستور داشتند که به شرح زیر است:
ناطقان میان دستور 4 دی ماه
- محمدتقی نقدعلی نماینده مردم خمینی شهر: تخلف از حجاب قانون شکنی است/ قرارگاه اقتصادی تشکیل شود
- پروین صالحی مبارکه نماینده مردم مبارکه: دشمن به دنبال نفوذ و ایجاد انحراف در دبستان‌ها، دبیرستان‌ها و دانشگاه‌ها است
- الهویردی دهقانی نماینده مردم ورزقان: وزیر صمت ترمز گرانی خودرو را بکشد/ذخایر مس در کشور به گروگان گرفته شده است
- حسینعلی حاجی دلیگانی نماینده مردم شاهین شهر، میمه و برخوار: برخی گزارش‌های وزرا با واقعیت جامعه تطابق ندارد
- ابراهیم رضائی نماینده مردم دشتستان: همراهی نکردن مردم با اغتشاشگران به معنای رضایت از وضع موجود نیست
تذکرات شفاهی
تذکرات شفاهی 4 دی ماه
سپس نوبت به بیان تذکرات شفاهی نمایندگان رسید و آنها مجدد در خصوص مسائل اقتصادی کشور به مسئولان تذکر دادند.
صالحی در تذکر شفاهی:افزایش قیمت خودرو به دلیل عرضه کم در بازار بورس کالا
حیدری در تذکر شفاهی:بودجه بخش ملی سال جاری صرفاً ۶ درصد تحقق یافته است
آصفری در تذکر شفاهی: چرا وزارت نفت نسبت به استانداردسازی سوخت لازم برای نیروگاه‌ها اقدام نمی‌کند
رئیسی در تذکر شفاهی: تیم اقتصادی دولت به فکر رفع گرانی، تورم و مشکلات اقتصادی مردم باشد
رضازاده در تذکر شفاهی مطرح کرد: لزوم بازگشت به کار پرستاران به جهت رفع کمبود کادر پزشکی
مولوی در تذکر شفاهی: دولت در مسیر پدیده بلاتکلیفی قرار گرفته است
محمدبیگی در تذکر شفاهی خطاب به رئیس جمهور؛ ناهماهنگی در تیم اقتصادی دولت مشهود است؛ به داد ملت برسید
نصیرائی در تذکر شفاهی: سالن مدیریت بحران بشرویه بعد از ۱۰ سال هنوز تکمیل نشده است
پاک فطرت در تذکر شفاهی: عده ای به رئیس جمهور گزارش غلط می دهند
یوسفی در تذکر شفاهی: چه افرادی مسئول آبگرفتگی اهواز هستند
موسوی در تذکر شفاهی: بانک مرکزی باید در خصوص کاهش ۳۳ درصدی ارزش پول پاسخگو باشد
حسین‌پور در تذکر شفاهی: بازار ارز کشور یله و رها است
همچنین محمد رشیدی دو سوال نمایندگان از وزیر ورزش و دو  سوال وکلای مردم از وزیر آموزش و پرورش را اعلام وصول کرد.
در نهایت عبدالرضا مصری نایب رئیس مجلس زنگ پایان نشست علنی امروز (یکشنبه، 4 دی ماه) مجلس شورای اسلامی را رأس ساعت 12 به صدا درآورد و گفت: نشست بعدی روز (دوشنبه، 5 دی ماه) رأس ساعت 7:45 با ادامه بررسی دستور کار نشست علنی برگزار خواهد شد.