تاریخ انتشار
سه شنبه ۲۷ خرداد ۱۳۹۹ ساعت ۱۰:۰۵
کد مطلب : ۴۲۲۱۵۱
بررسی گفتههای «احمدینژاد» در باره کاندیداتوریاش در انتخابات ریاست جمهوری؛
احمدی نژاد و 1400 / شرط بازگشت احمدینژاد
۲۰
کبنا ؛ محمود احمدینژاد همچنان میتواند خبرساز باشد حتی اگر همه متحدان دیروزش بگویند او در سال 96 با ثبت نام در انتخابات خودکشی کرده و دیگر جایی در عرصه سیاسی ایران ندارد. به نظر میرسد خودکشی سیاسی احمدینژاد را نباید چندان مورد توجه قرار داد چرا که او هربار که اظهار نظری سیاسی داشته یا سفری به شهرستان داشته کما فی السابق واکنشهای زیادی را برانگیخته است. وقتی 1392 پاستور را ترک کرد کمتر کسی گمان میکرد کارنامه احمدینژاد جای دفاع داشته باشد اما این روزها با وجود برخی اقدامات دولت روحانی در بعضی حوزهها شاید هستند کسانی که میگویند صد رحمت به احمدینژاد! با این حال نمیتوان نادیده گرفت که او در هشت سال ریاست جمهوری خود پایههای بسیاری را کج نهاد. شاید مهمترین آن در عرصه اقتصادی خصولتیسازیهایی بود که در دولت او جا افتاد و در دولت روحانی نیز ادامه یافت تا غولهای اقتصادی شبه دولت ظهور کنند. با این حال وقتی سال 1396 شورای نگهبان احمدینژاد را رد صلاحیت کرد بسیاری منتظر واکنشهای رئیس جمهور سابق بودند اما او تقریبا در این سالها گوشه نشینی را ترجیح داده است. هرچند گهگاه
نگارنده از ابتدا احمدی نژاد را مدیری شکست خورده می دانستم که همواره تلاش کرده با وعده تقسیم ثروت کشور برای خود حامیانی دست و پا کند درحالی که ثروت کشور به عنوان یک سرمایه مهم باید در راستای تقویت اقتصادی در بخشهای مهم سرمایه گذاری شود تا با ایحاد ارزش افزوده سطح زندگی مردم را ارتقا دهد. بنابراین در میان کارشناسان و خبرگان مدیریت کشوری و کسانی که طرفدار استحکام نظام و علاقه مند به ایران هستند هیچ جایگاهی برای احمدی نژاد وجود ندارد و معتقدم او امروز یک ورشکسته سیاسی است که جز خسارت برای کشور نخواهد داشت.
شرط بازگشت احمدینژاد
اعتماد نوشت، مساله صلاحيت احمدينژاد كه روزگاري بهترين رابطه ممكن را با نهادهاي حاكميتي و انتصابي همچنين طيف موسوم به «حزباللهي» ديروز و «انقلابي» امروز داشت از آنجا آغاز شد كه او پس از خداحافظياش از كاخ «پاستور»، در پي محاكمه نزديكانش، مقابل همين نهادها ايستاد و همزمان با بيتوجهي به «نهي رهبري» در انتخابات رياستجمهوري اعلام كانديداتوري كرد تا شوراي نگهبان را ناچار به ردصلاحيت مردي كند كه تنها 4 سال پيش از آن، رييسجمهوري نزديك به نظام بود. اين مهم سبب شد تا بخش قابل توجهي از چهرههاي نزديك به او براي آنكه شانس تاييد صلاحيت خود را حفظ كنند، رفتهرفته از احمدينژاد و مواضعش فاصله بگيرند. تصميمي كه ازقضا جواب داد و سبب شد تا تعداد قابل توجهي از ياران بهاري احمدينژاد، حالا در «بهارستاننشينان» دوره يازدهم باشند و همزمان حاميان جدي او، براي بازگشت دوباره به حلقه اصلي قدرت.
شرط تاييد
«ممكن است در انتخابات رياستجمهوري 1400شرايط عوض شود و تاييد صلاحيت شوند.» اين عين عبارتي است كه فريدون عباسي، رييس سازمان انرژي اتمي دولت احمدينژاد درباره وضعيت او در انتخابات رياستجمهوري آينده در آخرين گفتوگوي خود با روزنامه «اعتماد» به كار ميبرد. عبارتي كه روزهاي بعد از انتشار با گفتههاي نزديكان احمدينژاد تكميل شد تا خبر از تهيه پازلي از سوي بهاريها با افق 1400 دهد. احمد خورشيدي آزاد، پدر داماد احمدينژاد كه در جريان رقابت بر سر كرسي رياست مجلس ازجمله حاميان علي نيكزاد، وزير راه و شهرسازي احمدينژاد بود، در اظهاراتي قابل تامل كه خبرگزاري برنا آن را منتشر كرد از «احتمال توافق ميان احمدينژاد و شوراي نگهبان» براي «تاييد صلاحيت» او سخن به ميان آورد. او جزييات بيشتري از چيستي مباني اين مذاكره احتمالي ارايه نكرده ولي عباس اميريفر، مشاور و رياست شوراي فرهنگي و امام جماعت مسجد سلمان نهاد رياستجمهوري در دولت دهم نيز ديروز در گفتوگو با خبرآنلاين «انتخاب تيم و مديران انقلابي» را يكي از شروط «بازگشت احمدينژاد» عنوان كرده است.
تمايلي ندارم اما...
هيچ يك از چهرههاي نزديك به رييسجمهوري سابق منظور خود از كليدواژه «تيم انقلابي» را تشريح نكردهاند ولي با اتكا به نوع كنش و واكنش نهادهاي حاكميتي با احمدينژاد، به نظر ميرسد شرط بازگشت او، خداحافظي با نزديكترين رفقايش از اسفنديار رحيم مشايي و حميد بقايي گرفته تا مرتضي تمدن و محمدرضا الهام است. چهرههايي كه در روزگار سختي رييسجمهوري دولتهاي نهم و دهم پس از خداحافظي با پاستور كنارش ايستادند و همين مساله كنار گذاشتنشان را دشوار كرده است؛ هر چند كه اميريفر از ايجاد تغيير در دفتر او گفته و تاكيد كرده است: «احمدينژاد تيم سابقش را در دفترش عوض كرده و افراد داناتري را آورده است و ديگر اسمي از آقاي بقايي و مشايي نيست.» با اين حال و از قرار معلوم بايد منتظر گذشت زمان بود و تغييرات احتمالي در تيم و ياران احمدينژاد را به نظاره نشست ولي تا آن زمان گفتهها و مواضع او قابل توجه خواهد بود. رييسجمهوري سابق ايران درباره گمانهزنيها درباره حضورش در انتخابات در اظهاراتي كه شبكه ماهوارهاي «يو اِس ايران تيوي» منتشر كرده، صراحتا حاضر به تكذيب ماجرا نشده و با تاكيد بر اينكه او «به عنوان يكي از هفت و نيم ميليارد انسان اين كره خاكي» دوست دارد «شاهد آسايش، آزادي، رفاه و عزت» باشد، گفته است كه «هنوز هيچ فكري درباره انتخابات رياستجمهوري» نكرده و «شخصا تمايلي به اين مساله ندارد» ولي «همانند همه ايرانيان آماده فداكاري در راه ايران» است.
معاون اولي آقاي رييس؟
نكته قابل توجه در اين ميان آنكه از قرار معلوم اصولگرايان براي استفاده از سبد راي احمدينژاد به ويژه در شهرها و روستاهاي كوچكتر خواب و خيالهايي ديدهاند؛ چنان كه اميريفر از احتمال ارايه پيشنهاد معاون اولي به احمدينژاد، از جانب «ابراهيم رييسي» و «سعيد جليلي» سخن به ميان آورده است؛ پيشنهادي كه دستكم در مورد رييسي با توجه به تكذيب حضورش در انتخابات رياستجمهوري ازجانب محسني اژهاي - قائممقام اين روزهايش در دستگاه قضا- كمي دور از ذهن است ولي درباره جليلي كه روابطي حسنه با نهادهاي حاكميتي دارد، ممكن است عملياتي شود هر چند كه تحقق اين مهم به معناي سايه انداختن معاون اول بر رييس دولت است و چندان منطقي به نظر نميرسد ولي احتمال حضور احمدينژاد در بيرون از صحنه و حمايت از جليلي و حتي مهرداد بذرپاش همچنان وجود دارد؛ بهويژه آنكه حدادعادل ثابت كرده در ميان اصولگرايان نيز سبد راي قابل توجهي ندارد و اين مهم همزمان با گسترش دايره نفوذ عدالتخواهان و به اصطلاح نيروهاي انقلاب درميان اصولگرايان ميتواند به منزله فرصتي براي حضور رييسجمهوري سابق در راس هرم اصولگرايان يا دستكم بخش تندرو آنان تلقي شود.
تغيير مواضع
اميريفر در بخشي از اظهاراتش درباره احمدينژاد و شرط و شروط تاييد صلاحيت دوبارهاش از سوي شوراي نگهبان به مواضع اخير او اشاره كرده و گفته است: «اين پيغامها براي من ميرسد كه ايشان مواضع خودشان را تغيير داده است.» احتمالا منظور او از تغيير مواضع رييسجمهوري سابق ايران، نوع نگرش به نهادهاي حاكميتي و رهبري است اما از قرار معلوم تغيير مواضع احمدينژاد شامل نوع نگاه او به امريكا و جهان غرب نيز شده است. رييسجمهوري سابق ايران كه در روزهاي حضورش در راس دولت بهزعم تحليلگران يكي از خصمانهترين روابط ميان جمهوري اسلامي با اروپا و امريكا را رقم زد، حالا از لزوم «حل و فصل مشكلات» گفته و خواستار «مذاكره بيواسطه تهران و واشنگتن» شده و تاكيد ميكند كه «رفتارهاي تند» حاصلي ندارد.
به اين ترتيب ظاهرا بايد منتظر ماند و ديد احمدينژاد براي بازگشت دوباره به حاكميت تا چه حد حاضر به كنار گذاشتن دوستانش است و همزمان براي جلب نظر طيف دانشگاهي و روشنفكر جامعه ايراني كه چندان تمايلي به او ندارد، حاضر است از برخي از تفكرات خود عبور كند يا اينكه در بر همان پاشنه خواهد چرخيد كه پيش از اين ميچرخيد؟
مصاحبههایی را انجام میدهد و تصاویری از لبخندهای معروف او در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز از دیده دوربینهای عکاسان دور نمیماند. شاید سکوت نسبی احمدینژاد در این سالها را با این فرضیه بتوان ارزیابی کرد که او برای 1400 صبر کرده است. برخلاف بسیاری از کشورها که روسای جمهور بعد از پایان کار خود به بازنشستگی سیاسی میروند در ایران اما اینگونه نیست و تقریبا همه روسای جمهور دوباره سودای بازگشت به پاستور را داشتهاند و البته تا کنون هیچ یک در این مسیر موفق نبودهاند، هاشمی رفسنجانی در سال 92 رد صلاحیت شد و احمدینژاد 96! رئیس دولت اصلاحات هم برای سال 88 یا 92 تمایل چنین کاری را داشت اما مجالی حتی برای ثبت نام نیز به او داده نشد. احمدینژاد اگر برای 1400 شرکت کند در واقع دومین بار است که بعد از هشت سال ریاست جمهوری تلاش میکند به پاستور بازگردد. او دیروز در یک مصاحبه ویدیویی درباره احتمال حضور در انتخابات1400 گفت:« امسال سال تحول است و از جمله در جهان. باید به فکر جهان و اصلاح آن بود. تا انتخابات زمان زیادى مانده است. درباره حضور در انتخاب هنوز فکرى نکردهام و تمایلى ندارم، گرچه آماده فداکارى براى ایران هستم.» درباره این جملات دو نکته را میتوان گفت. نخست اینکه احمدینژاد در طول این سالها اصلا عوض نشده است. او بار دیگر از تحول و اصلاح درجهان گفت! در دوره ریاست جمهوری نیز بارها ایده مدیریت جهانی را مطرح کرده بود در شرایطی که در همان زمان ایران با بحران مدیریت مواجه بود! حالا بار دیگر او از تهران وعده تحول و اصلاح جهانی را میدهد درحالی که این روزها بیش از همه بحث برسر این است که در کشور چگونه میتوان اصلاحات را انجام داد اصلا شدنی است یا خیر! نکته دوم این است که او گفته تمایلی به حضور در انتخابات ندارد اما برای فداکاری آماده است. ترجمه این جمله از زبان سیاستمداران ایرانی به زبان عادی فارسی (!) این است که بسیار تمایل به شرکت در انتخابات دارم و امیدوارم چنین فرصتی مهیا شود که بار دیگر رئیس جمهور شوم! اصولا تعداد مواردی که یک مسئول در ایران گفته تمایلی به حضور نداشتم اما برای خدمت به مردم آمدهام از شمارش گذشته است! بنابراین باید گفت احمدینژاد همان فرد قبل است و با همان دیدگاهها به دنبال حضور مجدد در 1400!
> احمدینژاد میآید!
در همین زمینه عباس امیریفر مشاور وریاست شورای فرهنگی و امام جماعت مسجد سلمان نهاد ریاست جمهوری در دولت دهم دیروز گفت: با شناختی که من دارم او در انتخابات شرکت خواهد کرد. ممکن است که افراد دیگری هم در این انتخابات شرکت کنند، منتهی باید شرایط زمان را هم در نظر بگیریم، الان با توجه به این تورم بیسابقه و فضای اقتصادی این سالها و...محبوبیت آقای احمدینژاد بالا رفته است، بنابراین به نظر من شرکت میکنند.
او افزود: اما بحثی که الان داریم بحث شورای محترم نگهبان است که اگر بتوانند مذاکره کنند، امیدی است که برگردد. مشابه این اتفاق در مجلس هم افتاد یعنی تعدادی که الان منتقد آقای احمدینژاد هستند اما مدتی در دولت ایشان بودند، مردم به آنها اقبال کردند و تعدادی انتخاب شدند، این نکتهای است که بستگی به عملکرد ایشان دارد، یعنی باید مذاکراتی داشته باشد که با مقداری تفاهم در مسائل، میتواند خودشان را عرضه کند.
امیری فر اظهار داشت: بله. من با دوستان که مذاکره میکنم شواهدی وجود دارد که آقای احمدینژاد تیم سابقش را در دفترش عوض کرده است و افراد داناتری راآورده است و دیگر اسمی از آقای بقایی و مشایی نیست یعنی اصلا دیگر در دفتر رفت و آمدی ندارند و یعنی تغییراتی ایجاد شده است. با روحیاتی که من از آقای احمدینژاد میشناسم تغییر مواضع میدهد یعنی اینگونه نیست که حتما روی موضع خودش باشد و الان هم با گذشت ۸ سال با تجربهای که به دستآورده است این روحیه را دارد که بخواهد در گذشته خود تجدیدنظر کند و اشتباهات خود را در گذشته تکرار نکند.
احمد خورشیدی آزاد، دبیرکل جمعیت خدمتگزاران انقلاب اسلامی درباره احمدینژاد میگوید:« آقای احمدینژاد قطعا انقلابی است.» او افزود:« به نظر من احمدینژاد یا هر کسی دیگر که اطمینان از تائید صلاحیت خود نداشته باشد به میدان آمدنش چه سودی به حال خود یا کشور دارد؟ طبیعی است بنده هم وقتی بخواهم در حوزه انتخابات ورود پیدا کنم، رصد میکنم که به من تائید صلاحیت میدهند یا خیر.» او در پاسخ به این سوال که به نظر شما آیا او میتواند با شورای نگهبان به توافق برسد؟، گفت:«بله در شرایطی امکان دارد. به نظر من اگر او تصمیم بگیرد بیاید زمینه تائید صلاحیتش وجود دارد.»
> معمای مذاکره با شورای نگهبان
هفته پیش مرتضی طلایی نایب رئیس سابق شورای اسلامی شهر تهران در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به احتمال حضور محمود احمدینژاد در انتخابات آتی ریاست جمهوری اظهار داشت: گفته بودم که احمدینژاد در حال رایزنی برای تایید صلاحیت خود در شورای نگهبان است و صرفا پیشبینیام این است که او تایید صلاحیت شود، اما ممکن است که این اتفاق رقم نخورد. او ادامه داد: به نظرم بسیاری از افراد در حال آمدن به میدان انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هستند، اما معلوم نیست که در نهایت چه اتفاقی رقم بخورد، اما میتوان گفت که اگر احمدینژاد وارد میدان شود میتواند تبدیل به موج سومی شود که در وضعیت موجود جامعه ما استقبال زیادی هم در پی خواهد داشت. طلایی افزود: آن قِشری که در جامعه امروز متمایل به رفتار، گفتار، سبک زندگی و الگوی رفتاری آقای احمدینژاد هستند به اکثریت قابل توجهی تبدیل شدند و حجم جمعیتی بسیاری امروز به سبب مشکلات اقتصادی و سایر مشکلات به سمت او تمایل خواهند شد؛ زیرا مردم ما رهبری، ولایت، حکومت و جامعهشان را دوست دارند، اما از عملکرد مدیران کارگزاران ناراضی هستند؛ بنابراین احمدینژاد به عنوان کسی که پیشینهاش در نزد افکار عمومی به عنوان یک مدیر مردمی ساده زیست و فعال شناخته شده اگر به میدان بیاید به نظرم اقبال عمومی به او بسیار خوب خواهد بود. از سوی دیگر اما بهمن شریف زاده از نزدیکان سیاسی احمدینژاد درباره رایزنی محمود احمدینژاد با شورای نگهبان برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گفت: این خبر دروغ است و صحت ندارد. هیچ رایزنی صورت نگرفته است. این فعال سیاسی نزدیک به احمدینژاد انتخابات ریاست جمهوری را خیلی مهمتر از انتخابات مجلس خواند و اظهار کرد: از چند ماه پیش بحرانهای معیشتی در حال گسترش است که قطعا رغبت و اشتیاق مردم را برای مشارکت در رقابتهای سیاسی کاهش میدهد اما ظرفیت هواداران آقای احمدینژاد میتواند تنور انتخابات را گرم کند، برای همین خبرهایی از این دست را مطرح میکنند. وی در پاسخ به این سوال که «اصولگرایان میخواهند از ظرفیت هواداری آقای احمدینژاد به نفع خود در انتخابات ریاست جمهوری استفاده کنند یا اصلاحطلبان به طرح این مسئله میپردازند تا با ایجاد ترس در جامعه، اقبال عمومی برای شان ایجاد شود؟» گفت: اهداف گوناگونی برای طرح یک مسئله ممکن است وجود داشته باشد اما من به این نتیجه نرسیدم که اصلاحطلبان دنبال طرح این خبر هستند اما چند شخصیت اصولگرا این مسئله خلاف واقع را بیان کردند. شریف زاده اظهار کرد: آقای احمدینژاد بدون مطالبه مردم هیچ تصمیمی برای آمدن در انتخابات ریاست جمهوری ندارد. وی افزود: یک شاهد مهم برای کذب بودن این اخبار آن است که هیچ کس درباره نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری با شورای نگهبان وارد مذاکره و رایزنی نمیشود. همیشه درباره نامزدی انتخابات ریاست جمهوری دو مسیر وجود دارد، بزرگان سیاسی که میخواهند نامزد شوند استیذان میکنند، راه دوم نیز آن است که افرادی خودشان تصمیم میگیرند و ثبت نام میکنند اما مسیری به عنوان رایزنی با شورای نگهبان وجود ندارد. معتقدم کسی که خبر رایزنی آقای احمدینژاد با شورای نگهبان را داده است فقط میخواسته این خبر را تثبیت کند حال آنکه کذب بودن این خبر از محتوای خودش عیان است.
> شانسی ندارد
با وجود چنین تناقضاتی اما به نظر میرسد اگر احمدینژاد مجالی بیابد برای حضور مجدد درنگ نخواهد کرد. در همین باره گفتوگو کردیم با یک فعال سیاسی اصلاحطلب. علی صوفی به «آفتاب یزد» گفت:«صحبتهای اخیر احمدینژاد و تاکید بر مواردی همچون تحول و اصلاح جهانی بار دیگر ثابت میکند که او و نزدیکانش همچنان گرفتار خیالات و نوع خاصی از تفکرات هستند که مبنای علمی و تجربی بشر را قبول ندارد بلکه بیشتر خرافه محور است. در واقع مدیریت ملی یا جهانی بیش از هر چیز نیازمند تجربه، تخصص و بهرهگیری از روشهای علمی داردو نمیتوان با بیان برخی عقاید از مدیریت و اصلاح جهانی گفت.» او افزود:«احمدینژاد در هشت سال ریاست جمهوری خود نیز تلاش کرد با استفاده از روش یا واژگانی که به نظر میرسد رنگی از توهم نیز در آن دیده میشد مدیریت و دولت خود را متفاوت از سیستمهای رایج نشان دهد درحالی که چنین امری پذیرفته شدنی نبود و کار به جایی رسید که حامیان دو آتیشه او یعنی اصولگرایان نیز از احمدینژاد به عنوان یک خطر یاد کردند و او و نزدیکانش را جریان انحرافی نامیدند!» صوفی در ادامه گفت:«در شرایط کنونی و برای 1400 نیز اگر او به دنبال بازگشت به قدرت باشد نه از سوی نهادهای بالادستی و نه از سوی اصولگرایان مورد وثوق قرار نخواهد گرفت.» صوفی در پایان گفت:«آنچه امروز مردم در این شرایط اقتصادی و اجتماعی به آن نیاز دارند رئیس جمهوری نیست که اسیر برخی خیالات به دنبال مدیریت و اصلاح جهانی باشد بلکه مردم نیازمند فردی هستند که بتواند با قابلیتهای خود وضعیت فعلی و محدودیتهای معیشتی را کاهش دهد و بتواند سطح زندگی را ارتقا دهد بنابراین احمدینژاد از نگاه مردم نیز برای 1400پذیرفته نیست.»
> احمدینژاد میآید!
در همین زمینه عباس امیریفر مشاور وریاست شورای فرهنگی و امام جماعت مسجد سلمان نهاد ریاست جمهوری در دولت دهم دیروز گفت: با شناختی که من دارم او در انتخابات شرکت خواهد کرد. ممکن است که افراد دیگری هم در این انتخابات شرکت کنند، منتهی باید شرایط زمان را هم در نظر بگیریم، الان با توجه به این تورم بیسابقه و فضای اقتصادی این سالها و...محبوبیت آقای احمدینژاد بالا رفته است، بنابراین به نظر من شرکت میکنند.
او افزود: اما بحثی که الان داریم بحث شورای محترم نگهبان است که اگر بتوانند مذاکره کنند، امیدی است که برگردد. مشابه این اتفاق در مجلس هم افتاد یعنی تعدادی که الان منتقد آقای احمدینژاد هستند اما مدتی در دولت ایشان بودند، مردم به آنها اقبال کردند و تعدادی انتخاب شدند، این نکتهای است که بستگی به عملکرد ایشان دارد، یعنی باید مذاکراتی داشته باشد که با مقداری تفاهم در مسائل، میتواند خودشان را عرضه کند.
امیری فر اظهار داشت: بله. من با دوستان که مذاکره میکنم شواهدی وجود دارد که آقای احمدینژاد تیم سابقش را در دفترش عوض کرده است و افراد داناتری راآورده است و دیگر اسمی از آقای بقایی و مشایی نیست یعنی اصلا دیگر در دفتر رفت و آمدی ندارند و یعنی تغییراتی ایجاد شده است. با روحیاتی که من از آقای احمدینژاد میشناسم تغییر مواضع میدهد یعنی اینگونه نیست که حتما روی موضع خودش باشد و الان هم با گذشت ۸ سال با تجربهای که به دستآورده است این روحیه را دارد که بخواهد در گذشته خود تجدیدنظر کند و اشتباهات خود را در گذشته تکرار نکند.
احمد خورشیدی آزاد، دبیرکل جمعیت خدمتگزاران انقلاب اسلامی درباره احمدینژاد میگوید:« آقای احمدینژاد قطعا انقلابی است.» او افزود:« به نظر من احمدینژاد یا هر کسی دیگر که اطمینان از تائید صلاحیت خود نداشته باشد به میدان آمدنش چه سودی به حال خود یا کشور دارد؟ طبیعی است بنده هم وقتی بخواهم در حوزه انتخابات ورود پیدا کنم، رصد میکنم که به من تائید صلاحیت میدهند یا خیر.» او در پاسخ به این سوال که به نظر شما آیا او میتواند با شورای نگهبان به توافق برسد؟، گفت:«بله در شرایطی امکان دارد. به نظر من اگر او تصمیم بگیرد بیاید زمینه تائید صلاحیتش وجود دارد.»
> معمای مذاکره با شورای نگهبان
هفته پیش مرتضی طلایی نایب رئیس سابق شورای اسلامی شهر تهران در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با اشاره به احتمال حضور محمود احمدینژاد در انتخابات آتی ریاست جمهوری اظهار داشت: گفته بودم که احمدینژاد در حال رایزنی برای تایید صلاحیت خود در شورای نگهبان است و صرفا پیشبینیام این است که او تایید صلاحیت شود، اما ممکن است که این اتفاق رقم نخورد. او ادامه داد: به نظرم بسیاری از افراد در حال آمدن به میدان انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هستند، اما معلوم نیست که در نهایت چه اتفاقی رقم بخورد، اما میتوان گفت که اگر احمدینژاد وارد میدان شود میتواند تبدیل به موج سومی شود که در وضعیت موجود جامعه ما استقبال زیادی هم در پی خواهد داشت. طلایی افزود: آن قِشری که در جامعه امروز متمایل به رفتار، گفتار، سبک زندگی و الگوی رفتاری آقای احمدینژاد هستند به اکثریت قابل توجهی تبدیل شدند و حجم جمعیتی بسیاری امروز به سبب مشکلات اقتصادی و سایر مشکلات به سمت او تمایل خواهند شد؛ زیرا مردم ما رهبری، ولایت، حکومت و جامعهشان را دوست دارند، اما از عملکرد مدیران کارگزاران ناراضی هستند؛ بنابراین احمدینژاد به عنوان کسی که پیشینهاش در نزد افکار عمومی به عنوان یک مدیر مردمی ساده زیست و فعال شناخته شده اگر به میدان بیاید به نظرم اقبال عمومی به او بسیار خوب خواهد بود. از سوی دیگر اما بهمن شریف زاده از نزدیکان سیاسی احمدینژاد درباره رایزنی محمود احمدینژاد با شورای نگهبان برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ گفت: این خبر دروغ است و صحت ندارد. هیچ رایزنی صورت نگرفته است. این فعال سیاسی نزدیک به احمدینژاد انتخابات ریاست جمهوری را خیلی مهمتر از انتخابات مجلس خواند و اظهار کرد: از چند ماه پیش بحرانهای معیشتی در حال گسترش است که قطعا رغبت و اشتیاق مردم را برای مشارکت در رقابتهای سیاسی کاهش میدهد اما ظرفیت هواداران آقای احمدینژاد میتواند تنور انتخابات را گرم کند، برای همین خبرهایی از این دست را مطرح میکنند. وی در پاسخ به این سوال که «اصولگرایان میخواهند از ظرفیت هواداری آقای احمدینژاد به نفع خود در انتخابات ریاست جمهوری استفاده کنند یا اصلاحطلبان به طرح این مسئله میپردازند تا با ایجاد ترس در جامعه، اقبال عمومی برای شان ایجاد شود؟» گفت: اهداف گوناگونی برای طرح یک مسئله ممکن است وجود داشته باشد اما من به این نتیجه نرسیدم که اصلاحطلبان دنبال طرح این خبر هستند اما چند شخصیت اصولگرا این مسئله خلاف واقع را بیان کردند. شریف زاده اظهار کرد: آقای احمدینژاد بدون مطالبه مردم هیچ تصمیمی برای آمدن در انتخابات ریاست جمهوری ندارد. وی افزود: یک شاهد مهم برای کذب بودن این اخبار آن است که هیچ کس درباره نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری با شورای نگهبان وارد مذاکره و رایزنی نمیشود. همیشه درباره نامزدی انتخابات ریاست جمهوری دو مسیر وجود دارد، بزرگان سیاسی که میخواهند نامزد شوند استیذان میکنند، راه دوم نیز آن است که افرادی خودشان تصمیم میگیرند و ثبت نام میکنند اما مسیری به عنوان رایزنی با شورای نگهبان وجود ندارد. معتقدم کسی که خبر رایزنی آقای احمدینژاد با شورای نگهبان را داده است فقط میخواسته این خبر را تثبیت کند حال آنکه کذب بودن این خبر از محتوای خودش عیان است.
> شانسی ندارد
با وجود چنین تناقضاتی اما به نظر میرسد اگر احمدینژاد مجالی بیابد برای حضور مجدد درنگ نخواهد کرد. در همین باره گفتوگو کردیم با یک فعال سیاسی اصلاحطلب. علی صوفی به «آفتاب یزد» گفت:«صحبتهای اخیر احمدینژاد و تاکید بر مواردی همچون تحول و اصلاح جهانی بار دیگر ثابت میکند که او و نزدیکانش همچنان گرفتار خیالات و نوع خاصی از تفکرات هستند که مبنای علمی و تجربی بشر را قبول ندارد بلکه بیشتر خرافه محور است. در واقع مدیریت ملی یا جهانی بیش از هر چیز نیازمند تجربه، تخصص و بهرهگیری از روشهای علمی داردو نمیتوان با بیان برخی عقاید از مدیریت و اصلاح جهانی گفت.» او افزود:«احمدینژاد در هشت سال ریاست جمهوری خود نیز تلاش کرد با استفاده از روش یا واژگانی که به نظر میرسد رنگی از توهم نیز در آن دیده میشد مدیریت و دولت خود را متفاوت از سیستمهای رایج نشان دهد درحالی که چنین امری پذیرفته شدنی نبود و کار به جایی رسید که حامیان دو آتیشه او یعنی اصولگرایان نیز از احمدینژاد به عنوان یک خطر یاد کردند و او و نزدیکانش را جریان انحرافی نامیدند!» صوفی در ادامه گفت:«در شرایط کنونی و برای 1400 نیز اگر او به دنبال بازگشت به قدرت باشد نه از سوی نهادهای بالادستی و نه از سوی اصولگرایان مورد وثوق قرار نخواهد گرفت.» صوفی در پایان گفت:«آنچه امروز مردم در این شرایط اقتصادی و اجتماعی به آن نیاز دارند رئیس جمهوری نیست که اسیر برخی خیالات به دنبال مدیریت و اصلاح جهانی باشد بلکه مردم نیازمند فردی هستند که بتواند با قابلیتهای خود وضعیت فعلی و محدودیتهای معیشتی را کاهش دهد و بتواند سطح زندگی را ارتقا دهد بنابراین احمدینژاد از نگاه مردم نیز برای 1400پذیرفته نیست.»
حسین انصاری راد در مطلبی نوشت: مصاحبه اخیر رئیس جمهور سابق و اینکه محمود احمدی نژاد گفته «تمایلی به نامزدی انتخابات 1400 ندارد گرچه برای فداکاری برای ایران آماده است» نشان از نوعی آمادگی تلویحی او برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری آتی دارد و در واقع مبین این است که اگر به او فرصت کاندیداتوری داده شود او خواهد آمد. درباره تایید صلاحیت او نمی توان گمانه زنی کرد چرا که شورای نگهبان نشان داده معجزه زیاد دارد و تایید احمدی نژاد در 1400 نیز می تواند یکی دیگر از این معجزات باشد. اما درباره شرایط امروز کشور پیچیدگی های اقتصادی، تبعات کرونا و همچنین مسائل بین المللی و اینکه آیا در چنین شرایطی احمدی نژاد می تواند گزینه جدی برای 1400 باشد نکته های مختلفی را می توان برشمرد. بخشی از شرایط امروز کشور به ویژه در وضعیت اقتصادی ناشی از نوع مدیریت هشت ساله احمدی نژاد است. در حالی که حدود 800 میلیارد دلار درآمد ارزی کشور را در آن زمان هزینه کرد اما در نهایت وقتی ریاست جمهوری را تحویل داد رشد اقتصادی کشور منفی شش درصد بود! در موضوع یارانه او گفت کاری می کنم که بعد از من نیز کسی نتواند یارانه را حذف کند که البته از این حیث حرف درستی زد چرا که امکان اصلاح این تصمیم او میسر نشده است. درحالی که این یارانه بار سنگینی را بر دوش دولت گذاشت و از آن طرف برای مردمی که آن را می گیرند نیز فایده ای نداشته است.
اثرات و بار تورمی یارانه هزینه بسیار بیشتری را بر مردم تحمیل کرده است. در واقع احمدی نژاد همواره به دنبال تقسیم ثروت کشور است اما این تقسیم در واقع به تضییع منجر می شود و مردم نیز زیان میبییند. نوع عملکرد او در هشت سال ریاست جمهوری و شعارهایی که سر میداد از نظر بین المللی مخرب بود و در داخل نیز تنها منحر به افزایش توقعات در بخشهایی از مردم شده بود.نگارنده از ابتدا احمدی نژاد را مدیری شکست خورده می دانستم که همواره تلاش کرده با وعده تقسیم ثروت کشور برای خود حامیانی دست و پا کند درحالی که ثروت کشور به عنوان یک سرمایه مهم باید در راستای تقویت اقتصادی در بخشهای مهم سرمایه گذاری شود تا با ایحاد ارزش افزوده سطح زندگی مردم را ارتقا دهد. بنابراین در میان کارشناسان و خبرگان مدیریت کشوری و کسانی که طرفدار استحکام نظام و علاقه مند به ایران هستند هیچ جایگاهی برای احمدی نژاد وجود ندارد و معتقدم او امروز یک ورشکسته سیاسی است که جز خسارت برای کشور نخواهد داشت.
شرط بازگشت احمدینژاد
اعتماد نوشت، مساله صلاحيت احمدينژاد كه روزگاري بهترين رابطه ممكن را با نهادهاي حاكميتي و انتصابي همچنين طيف موسوم به «حزباللهي» ديروز و «انقلابي» امروز داشت از آنجا آغاز شد كه او پس از خداحافظياش از كاخ «پاستور»، در پي محاكمه نزديكانش، مقابل همين نهادها ايستاد و همزمان با بيتوجهي به «نهي رهبري» در انتخابات رياستجمهوري اعلام كانديداتوري كرد تا شوراي نگهبان را ناچار به ردصلاحيت مردي كند كه تنها 4 سال پيش از آن، رييسجمهوري نزديك به نظام بود. اين مهم سبب شد تا بخش قابل توجهي از چهرههاي نزديك به او براي آنكه شانس تاييد صلاحيت خود را حفظ كنند، رفتهرفته از احمدينژاد و مواضعش فاصله بگيرند. تصميمي كه ازقضا جواب داد و سبب شد تا تعداد قابل توجهي از ياران بهاري احمدينژاد، حالا در «بهارستاننشينان» دوره يازدهم باشند و همزمان حاميان جدي او، براي بازگشت دوباره به حلقه اصلي قدرت.
شرط تاييد
«ممكن است در انتخابات رياستجمهوري 1400شرايط عوض شود و تاييد صلاحيت شوند.» اين عين عبارتي است كه فريدون عباسي، رييس سازمان انرژي اتمي دولت احمدينژاد درباره وضعيت او در انتخابات رياستجمهوري آينده در آخرين گفتوگوي خود با روزنامه «اعتماد» به كار ميبرد. عبارتي كه روزهاي بعد از انتشار با گفتههاي نزديكان احمدينژاد تكميل شد تا خبر از تهيه پازلي از سوي بهاريها با افق 1400 دهد. احمد خورشيدي آزاد، پدر داماد احمدينژاد كه در جريان رقابت بر سر كرسي رياست مجلس ازجمله حاميان علي نيكزاد، وزير راه و شهرسازي احمدينژاد بود، در اظهاراتي قابل تامل كه خبرگزاري برنا آن را منتشر كرد از «احتمال توافق ميان احمدينژاد و شوراي نگهبان» براي «تاييد صلاحيت» او سخن به ميان آورد. او جزييات بيشتري از چيستي مباني اين مذاكره احتمالي ارايه نكرده ولي عباس اميريفر، مشاور و رياست شوراي فرهنگي و امام جماعت مسجد سلمان نهاد رياستجمهوري در دولت دهم نيز ديروز در گفتوگو با خبرآنلاين «انتخاب تيم و مديران انقلابي» را يكي از شروط «بازگشت احمدينژاد» عنوان كرده است.
تمايلي ندارم اما...
هيچ يك از چهرههاي نزديك به رييسجمهوري سابق منظور خود از كليدواژه «تيم انقلابي» را تشريح نكردهاند ولي با اتكا به نوع كنش و واكنش نهادهاي حاكميتي با احمدينژاد، به نظر ميرسد شرط بازگشت او، خداحافظي با نزديكترين رفقايش از اسفنديار رحيم مشايي و حميد بقايي گرفته تا مرتضي تمدن و محمدرضا الهام است. چهرههايي كه در روزگار سختي رييسجمهوري دولتهاي نهم و دهم پس از خداحافظي با پاستور كنارش ايستادند و همين مساله كنار گذاشتنشان را دشوار كرده است؛ هر چند كه اميريفر از ايجاد تغيير در دفتر او گفته و تاكيد كرده است: «احمدينژاد تيم سابقش را در دفترش عوض كرده و افراد داناتري را آورده است و ديگر اسمي از آقاي بقايي و مشايي نيست.» با اين حال و از قرار معلوم بايد منتظر گذشت زمان بود و تغييرات احتمالي در تيم و ياران احمدينژاد را به نظاره نشست ولي تا آن زمان گفتهها و مواضع او قابل توجه خواهد بود. رييسجمهوري سابق ايران درباره گمانهزنيها درباره حضورش در انتخابات در اظهاراتي كه شبكه ماهوارهاي «يو اِس ايران تيوي» منتشر كرده، صراحتا حاضر به تكذيب ماجرا نشده و با تاكيد بر اينكه او «به عنوان يكي از هفت و نيم ميليارد انسان اين كره خاكي» دوست دارد «شاهد آسايش، آزادي، رفاه و عزت» باشد، گفته است كه «هنوز هيچ فكري درباره انتخابات رياستجمهوري» نكرده و «شخصا تمايلي به اين مساله ندارد» ولي «همانند همه ايرانيان آماده فداكاري در راه ايران» است.
معاون اولي آقاي رييس؟
نكته قابل توجه در اين ميان آنكه از قرار معلوم اصولگرايان براي استفاده از سبد راي احمدينژاد به ويژه در شهرها و روستاهاي كوچكتر خواب و خيالهايي ديدهاند؛ چنان كه اميريفر از احتمال ارايه پيشنهاد معاون اولي به احمدينژاد، از جانب «ابراهيم رييسي» و «سعيد جليلي» سخن به ميان آورده است؛ پيشنهادي كه دستكم در مورد رييسي با توجه به تكذيب حضورش در انتخابات رياستجمهوري ازجانب محسني اژهاي - قائممقام اين روزهايش در دستگاه قضا- كمي دور از ذهن است ولي درباره جليلي كه روابطي حسنه با نهادهاي حاكميتي دارد، ممكن است عملياتي شود هر چند كه تحقق اين مهم به معناي سايه انداختن معاون اول بر رييس دولت است و چندان منطقي به نظر نميرسد ولي احتمال حضور احمدينژاد در بيرون از صحنه و حمايت از جليلي و حتي مهرداد بذرپاش همچنان وجود دارد؛ بهويژه آنكه حدادعادل ثابت كرده در ميان اصولگرايان نيز سبد راي قابل توجهي ندارد و اين مهم همزمان با گسترش دايره نفوذ عدالتخواهان و به اصطلاح نيروهاي انقلاب درميان اصولگرايان ميتواند به منزله فرصتي براي حضور رييسجمهوري سابق در راس هرم اصولگرايان يا دستكم بخش تندرو آنان تلقي شود.
تغيير مواضع
اميريفر در بخشي از اظهاراتش درباره احمدينژاد و شرط و شروط تاييد صلاحيت دوبارهاش از سوي شوراي نگهبان به مواضع اخير او اشاره كرده و گفته است: «اين پيغامها براي من ميرسد كه ايشان مواضع خودشان را تغيير داده است.» احتمالا منظور او از تغيير مواضع رييسجمهوري سابق ايران، نوع نگرش به نهادهاي حاكميتي و رهبري است اما از قرار معلوم تغيير مواضع احمدينژاد شامل نوع نگاه او به امريكا و جهان غرب نيز شده است. رييسجمهوري سابق ايران كه در روزهاي حضورش در راس دولت بهزعم تحليلگران يكي از خصمانهترين روابط ميان جمهوري اسلامي با اروپا و امريكا را رقم زد، حالا از لزوم «حل و فصل مشكلات» گفته و خواستار «مذاكره بيواسطه تهران و واشنگتن» شده و تاكيد ميكند كه «رفتارهاي تند» حاصلي ندارد.
به اين ترتيب ظاهرا بايد منتظر ماند و ديد احمدينژاد براي بازگشت دوباره به حاكميت تا چه حد حاضر به كنار گذاشتن دوستانش است و همزمان براي جلب نظر طيف دانشگاهي و روشنفكر جامعه ايراني كه چندان تمايلي به او ندارد، حاضر است از برخي از تفكرات خود عبور كند يا اينكه در بر همان پاشنه خواهد چرخيد كه پيش از اين ميچرخيد؟