چگونه می‌توان سربلندی یا بی‌کفایتی مدیران را سنجید؟

کبنا ؛در سال 1934 میلادی (1313 ش)، سیمون کوزنتس «Simon Kuznets» اقتصاددان آمریکایی گزارشی به کنگره این کشور ارائه داد که تا امروز معیار زندگی تمامی افراد روی کره زمین را شکل می-دهد. مبنای این گزارش، قضاوت ما در مورد میزان موفقیت کشورهاست؛ درواقع طی 85 سال گذشته از دو شاخصِ کمی تولید ناخالص داخلی- مقدار درآمدهای یک کشور- و نرخ بیکاری برای ارزیابی موفقیت کشورها استفاده کرده‌اند؛ اما از سال 2012 میلادی شاخص کیفی پیشرفت‌های اجتماعی نظیر (دسترسی به تحصیلات، جاده‌های امن و مرگ‌ومیر ناشی از تصادفات جاده‌ای، بهداشت و دسترسی به آب لوله-کشی، امکان رسیدن به آرزوها و اهداف، محیط‌زیست سالم، غذا، مسکن و...) راهی کاملاً جدید براي ارزیابی رفاه در بین کشورهاي جهان ارائه داده است. مهم‌ترین نهاد پذیرفته‌شده برای ارزیابی سالانه‌ی این شاخص‌ها، موسسه‌ی پیشرفت اجتماعی «Social Progress Imperative» است که با جمع‌آوری اطلاعات از منابع مختلف همچون بانک جهانی، سازمان ملل و موسسه نظرسنجی Gallup، حدود 99% جمعیت جهان را پوشش می‌دهد. نتایج بررسی‌های سالانه این گروه که هر کشور را از نظر 50 شاخص مورد ارزیابی قرار می‌دهد، بیانگر این است که در سال 2018 رتبه‌ی ایران در میان 133 کشور با امتیاز 64، 88 مین کشور است و جزو کشورهای با پیشرفت اجتماعی متوسط به پایین طبقه‌بندی شده است. ایران در شاخص بهداشت بهترین وضعیت را دارد.
آمریکا را در نظر بگیرید. هرچند این کشور از نظر سرانه‌ی تولید ناخالص داخلی، یکی از پنج کشور برتر دنیا است اما از نظر پیشرفت اجتماعی در رتبه‌ی هجدهم قرار دارد و کشورهای نروژ، ایسلند و سوئیس در رتبه‌های اول تا سوم شاخص‌های پیشرفت اجتماعی قرار دارند.
در ایران همانند جهان میزان پیشرفت‌های اجتماعی متفاوت است. سه استان تهران، اصفهان و سمنان دارای بیش‌ترین شاخص‌های پیشرفت و استان‌های ایلام، بوشهر، کهگیلویه و بویراحمد و سیستان و بلوچستان دارای ضعیف‌ترین شاخص‌ها هستند. استان ما اگرچه در بعضی از شاخص‌ها مانند توسعه ارتباطات و فناوری اطلاعات دارای امتیاز نسبی متوسط 18 از میان 31 استان کشور می‌باشد اما در اصلی‌ترین شاخص‌ها همانند آموزش، ایمنی جاده‌ها، بهداشت ضعیف‌ترین امتیاز را دارد که این شاخص‌ها حتی در میان شهرستان‌های استان نیز دارای میزان متفاوتی است. به‌طور مثال، پدیده طلاق از سال 86 تا 96 از 600 واقعه به یک هزار و 569 مورد رسیده که شاهد افزایش 161 درصدی آن و از رتبه 23 کشور به رتبه 16 رسیده است.
یا اگرچه تصادفات جاده‌ای یکی از مهم‌ترین عوامل مرگ‌ومیر در کشور می‌باشد و نخستین علت مرگ در سنین زیر 40 سال است، اما در استان ما به دلیل نبود جاده‌های مناسب و بی‌تفاوتی مسئولین حوادث رانندگی در استان از سال 1390 تا 1395 بیش از یک هزار کشته، 30 هزار زخمی و 150 ضایعه نخاعی در پی داشته است که به نسبت جمعیت استان فاجعه‌آمیز است.
همین طور می‌توان به مسئله آموزش و پرورش و محرومان از تحصیل اشاره کرد به طوری که می‌توان به 3 هزار کودک بازمانده از تحصیل اشاره کرد که فقر خانواده‌ها، سبك زندگی عشایری و نیاز برخی از آنان به درآمد ازجمله دلایل مهم بازماندن دانش آموزان از تحصیل است كه می‌تواند بسترساز آسیب‌های دیگر ازجمله افزایش كودكان كار باشد.
مهم‌ترین معضل استان کهگیلویه و بویراحمد با توجه به سنت قومیتی و ناپسند بودن این پدیده درگذشته، خودکشی است که دلیل عمده آن فقر، بیکاری و نابرابری در استخدام می‌باشد استان ما به نسبت جمعیت رتبه سوم کشور را در تعداد خودکشی دارد. این جایگاه برای استانی که در کمتر شاخصی از پیشرفت اجتماعی رتبه بهتر از بیست و پنجم را دارد نگران‌کننده است.

----------------------------------------------------------
مهرشاد غفاری زاده
دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل اصفهان