تاریخ انتشار
شنبه ۱ دی ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۴۰
کد مطلب : ۴۰۵۶۳۳
فرهنگیان و دانش‌آموزان قربانی بودجه ناکافی می‌شوند
آتش‌سوزی در مدارس و توجیهات تکراری
۰
کبنا ؛همچنین آیت‌ا... لطف ا... صافی گلپایگانی در پیامی آورده است: ضایعه دلخراش جان باختن تعدادی از نونهالان عزیز، دختران معصوم در زاهدان موجب تأسف و تأثر گردید؛ این حادثه بار دیگر قلوب ملت ایران را جریحه‌دار کرد. این پیام حاکی‌است:مرجع عالیقدر آیت ا... صافی گلپایگانی با خانواده‌های داغدار در این غم بزرگ شریک و همدرد بوده و از خداوند متعال صبر و بردباری برای آنان مسألت داشته و از مسئولان امر می‌خواهند که نسبت به این حادثه با دقت و حساسیت بررسی کامل نموده و در تقلیل آلام خانواده‌های مکرم معزی کوشش نمایند. در این پیام آمده است:قطعا عدم اختصاص اعتبارات کافی نباید زمینه ساز چنین حوادثی باشد و یقینا اولویت اول اعتبارات بر آموزش و تربیت فرزندان عزیز اسلام به‌خصوص در مناطق محروم می‌باشد. در ادامه این پیام آمده است:حسب الامر مرجع عالیقدر هیأتی از سوی معظم له برای عرض تسلیت به خانواده‌های داغدار اعزام گردید.دبستان و پیش دبستانی غیرانتفاعی دخترانه اسوه حسنه زاهدان روز سه شنبه (27 آذرماه) دچار حریق شد که دراین حادثه چهار دانش آموز جان باختند.همچنین انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به حادثه آتش‌سوزی مدرسه‌ای در زاهدان و فوت چهار دانش‌آموز در این حادثه نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور منتشر کرد. به گفته رئیس سازمان مدارس غیردولتی، حدود یک ماه قبل این مدرسه به فضای جدید نقل مکان کرده است، اما هنوز تاییدیه نوسازی و استحکام بنا را نگرفته بود. این در حالی است که محمد خرم، مشاور وزیر آموزش و پرورش مشکل اصلی در زاهدان را استفاده اغلب ساختمان‌ها از بخاری نفتی اعلام کرد. وزیر آموزش و پرورش هم به این مساله ورود کرد و گفت که تمامی ابعاد و جوانب این حادثه ناگوار مورد بررسی قرار می‌گیرد. وی گفت: تمامی مدارس سیستان و بلوچستان تا دو سال آینده به وسایل گرمایشی استاندارد مجهز می‌شود. تنها مدارس سیستان و بلوچستان نیستند که تحت خطر آتش‌سوزی با وسایل گرمایشی غیراستاندارد هستند. رئیس سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور در این زمینه گفت: ۸۳ هزار کلاس درس مدارس دولتی با بخاری نفتی گرم می‌شوند که بابت ایمنی آنها نگران هستیم. به گزارش انتخاب، مهرا... رخشانی‌مهر ادامه داد: اعتبارات در اختیار ما برای نوسازی سیستم گرمایشی مدارس دولتی است و نمی‌توانیم اعتبارات دولتی را در مدارس غیردولتی هزینه کنیم.
مدارس غیراستاندارد زیادی داریم
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه مجلس مستقیما بحث بودجه را در نظر نمی‌گیرد، به «آرمان» می‌گوید: معمولا مجلس درباره لایحه‌ای که دولت ارائه می‌کند نظر می‌دهد. اصل 75 قانون اساسی می‌گوید که مجلس نمی‌تواند یک ریال بار مالی بر دولت تحمیل کند. تا به حال موردی نبود که مجلس بودجه‌ای که برای آموزش و پرورش درنظر گرفتند را کم کند؛ اما برای اینکه مجلس بتواند بودجه آموزش و پرورش را اضافی کند باید از بودجه وزارتخانه دیگری بردارد بنابراین اولویت این اقدام را باید دولت دهد و مجلس هم قبول می‌کند. به گفته میرحمایت میرزاده باید این واقعیت تلخ را بپذیریم که حل این مساله از توان آموزش و پرورش خارج است، او ادامه می‌دهد: آموزش و پرورش نمی‌تواند با این اعتبارات حتی حقوق کارکنان خود را پرداخت کند، چه برسد که تمام مدارس کشور را استاندارد سازی کند. ما مدارس غیراستاندارد زیادی داریم اما وقتی یک حادثه روی می‌دهد یادمان می‌آید که جایی مشکل دارد. میرزاده با بیان اینکه موضوع رسیدگی به استانداردهای مدارس باید در سطح ملی انجام شود و از آموزش و پرورشی که هر سال با کسر بودجه مواجه است نمی‌توان انتظار استانداردسازی مدارس را داشت، ادامه می‌دهد: البته موضوع ابراز تاسف در اتفاقی که برای دانش‌آموزان زاهدان افتاد باید اعلام شود این مساله به اعتبارات دولت مربوط نیست و این مدرسه غیردولتی است و اگر قصور صورت گرفته، باید به مجوز دادن‌ها برای تاسیس مدارس دقت شود که مدرسه استاندارد لازم را دارد و این مساله مورد بررسی نهادهای مختلف قرار گرفته است و مجلس هم برای بررسی این مساله به زاهدان می‌روند. او درباره وجود شاخص برای دریافت مجوز مدارس توضیح می‌دهد: شاخص‌هایی برای اعطای مجوز به مدارس وجود دارد و به صور متداوم نوسازی مدارس را هم بررسی می‌کنند فضای آموزشی و تربیتی و استاندارد بودن آنها را سازمان‌های مختلف و از جمله کمیسیون آموزش مجلس بررسی می‌کند.
دومین مکان امن مدرسه است
چندی است که خبرهای تلخ از مدارس به گوش می‌رسد، خبرهای آتش‌سوزی در مدارس از یک طرف و از طرف دیگر تعرضی که در بعضی مدرس به برخی دانش آموزان شده بود، که ممکن است موجب از بین رفتن اعتماد سابق به مدارس شود. میرزاده در توضیح افزایش اتفاق‌های تلخ مدارس می‌گوید: باید صادقانه قضاوت کنیم، این طور نیست که بگوییم هر روز اتفاق‌های تلخ متعدد روی می‌دهد. اگر به گذشته نگاه کنیم، آگاهی دانش‌آموزان، خانواده و معلم‌ها بالا رفته است. امروز فضای مجازی فعالیت گسترده‌ای پیدا کرده است و اینکه بگوییم اتفاق‌ها زیاد است درست نیست. هر اتفاقی در هر گوشه از شهر بیافتد در فضای مجازی پخش می‌شود. وقوع اتفاق‌ها نسبت به قدیم کم شده است. این نماینده مجلس با بیان اینکه چنین روندی نباید منجر به این شود که مردم از تعلیم و تربیت ناامید باشند، می‌گوید: امید مردم به خانواده‌ها است و بعد از خانواده دومین مکان امن مدرسه است. هر تحقیقی که انجام دهید باز هم اطمینان مردم به دستگاه تعلیم و تربیت بیش از سایر دستگاه‌ها است. آموزش و پرورش به تنهایی توانایی بیرون رفت از این مشکلات را ندارد. این دغدغه باید در کل نظام وجود داشته باشد. مدرسه همچنان قابل اطمینان‌ترین مکان‌ها است و می‌توانیم کودکان‌مان را به آنها بسپاریم و هر جایی کوچک‌ترین خطایی اتفاق افتاد هم با جدیت به آن رسیدگی می‌کنیم تا کسی جرات نکند کوچک‌ترین خطایی به خصوص در دستگاه پاک آموزش و پرورش انجام دهد.
سهم آموزش و پرورش در تنوع مدارس
از شمال تا جنوب شهر تهران تفاوت زیادی در ساختمان‌ها، پوشش و رفتار مردم می‌بینیم. مدارس هم در نقاط مختلف تهران از کیفیت و امکانات مختلفی برخوردار هستند. همچنین کیفیت مدارس در شهرهای کوچک و روستاها متفاوت است. به گفته میرزاده مدارسی که مشارکت‌های مردمی بیشتر دارد امکانات استانداردتری دارد، چرا که جمعیت در این مدارس کم و امکانات زیاد است و این‌طور نیست که دولت به آنها رسیدگی کند. شهریه‌هایی گرفته شده است که هیچ مدرسه دیگری چنین مبالغی را دریافت نکرده است. حتی برخی مدارس درآمدهای غیرقانونی با برگزاری کلاسهای بعد از ظهر کسب می‌کند. این نماینده مجلس با تاکید روی مساله تنوع مدارس، که آموزش و پرورش هم در آن سهم دارد، توضیح می‌دهد: بهترین مدارس به افرادی داده شده است و پا برهنه‌ها که نمی‌توانند هزینه ثبت نام بالاتری برای ثبت نام دریافت کنند یا در طول سال از والدین کمک هزینه بگیرند، باید در مخروبه‌هایی با نام مدرسه تحصیل کنند. مدارسی که استاندارد نیست. ما به اسم‌های مختلف مدرسه ساختیم و بچه‌های از ما بهتران به آن مدارس می‌روند و اینها خلاف قانون و سند تحول بنیادین است. هیچ ضرورتی هم ندارد و تفکیک طبقاتی ایجاد می‌کند. کودکانی که در این مدارس تحصیل می‌کنند از واقعیت‌های جامعه دور می‌مانند و در آینده دچار مشکل خواهند شد.
فرهنگیان و دانش‌آموزان قربانی بودجه ناکافی
لایحه بودجه پیشنهادی سال 98 این هفته برای بررسی و تصویب به مجلس سپرده خواهد شد. گرچه تا هنگام تهیه این گزارش از جزئیات لایحه خبری نیست اما بنابر تجربه‌های چندین ساله، بودجه آموزش و پرورش از بخش‌های پر چالش آن خواهد بود. بی گمان بخشی از این چالش به دلیل بودجه ناکافی نهاد آموزش و در نتیجه ناکارآمدی و عدم تناسب آن با نیازهای واقعی در گسترده ترین و در عین حال بنیادی ترین وزارتخانه کشور است.
با این که آموزش و پرورش در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نسبت به دولت‌های پیشین، افزایش بودجه بیشتری را تجربه کرده است اما کسرِ بودجه چندین هزار میلیاردی، هزینه‌های تعمیر و نگهداری 30 تا 60 درصدی مدرسه‌های فرسوده، گله مندی فرهنگیان از میزان دریافتی خویش و صدها نیاز ریز و درشت این وزارتخانه، بررسی بودجه این نهاد را همواره از پرچالش ترین بخش‌های بودجه کرده است. البته امسال فشارهای اقتصادی برآمده از تحریم‌های خارجی از سویی و فشارهای برآمده از رقابت‌های سیاسی درونی بر دولت، افزایش بودجه این نهاد را با چالش‌های جدی تری نیز روبرو کرده است. فرهنگیان، کارشناسان آموزشی، بسیاری از نمایندگان مجلس و حتی بسیاری از دست اندرکاران اجرایی در بدنه آموزش و پرورش، بر این باورند که بودجه آموزشی ناکافی است؛ حتی برخی با توجه به شرایط موجود بر این باورند که این بودجه برای کارآمدی واقعی نیازمند افزایشی صدرصدی است! عدم توجه به نیازهای واقعی نهاد آموزش در یک روند چند دهه ای، سال به سال توان مالی آموزش و پرورش و در نتیجه توان پاسخگویی بهینه به وظایف ذاتی آن را کمتر کمتر کرده است. «مردم سالاری آنلاین» در آستانه فصل بررسی بودجه در مجلس، به سراغ چند تن از کنشگران صنفی- رسانه ای معلمان رفته این تا انتظارات و خواسته‌های آنان نسبت به بودجه را با مخاطبان به اشتراک بگذارد.
آموزش و پرورش و شعارهای همیشگی
عبدالجلیل کریم‌پور دبیر جامعه شناسی از شهرستان خواف و از فعالین رسانه ای معلمان در این زمینه می‌گوید: هر ساله، همین ایام که می‌رسد، به طرق مختلف به یاد همه می‌اندازیم که تعلیم و تربیت، بی مایه فطیر است، که فرهنگ را به شعار نمی‌شود فربه کرد، که باز هم گوشه گوشه آموزش و پرورش لنگ می‌زند، که هنوز هم کلاسهای ناامن زیادی داریم و همچنان کلاسهای کپری در بخش‌هایی از کشور فراوانند، که کمتر کسی را شوق فربهی این نهاد در سر است، کسانی هستند که یا باور نمی‌کنند یا نمی‌خواهند دلمشغولی شان توسعه ای ترین نهاد کشور باشد! هیچ کس، حتی ککش هم نمی‌گزد که فرزندی از همین مرز و بوم هم شاید به آب دهان، روزش را سپری کند و همان بچه حق دارد که از مدرسه ای سالم و کامل برخوردار باشد و ... البته نمی‌توان انتظار داشت که مدارس مان یک وعده غذای گرم داشته باشند یا حتی تغذیه ای اندک و شیری گرم تا دانش آموزش را به آموزشی پربار هدایت کند که سهم آموزش و پرورش، آن قدرها نیست، اما آیا این نهاد را سهم آن قدر نیست که معلمش شغل دوم نداشته باشد؟ که کتاب‌هایش بسته به کتاب‌های کمک آموزشی نباشد!؟ که فرزندانش بی هیچ دغدغه ای درس بخوانند؟ بودجه این نهاد، هرساله قسمت عمده‌اش کفاف حق الزحمه اندک معلمانش را می‌دهد و برای پرداخت حق التدریس اضافه‌اش، فقط باید دعا خواند ....
این کارشناس آموزشی در پایان می‌گوید: فصل بودجه رسیده است و باز هم «دست ما کوتاه و خرما بر نخیل»! تنها امیدوار می‌شویم شاید این دوره، حداقل نگاهی خوشبینانه تر به این نهاد شود تا کمی از اندوهش را بکاهد که بی شک، این مهم زمانی محقق می‌گردد که غمِ فرهنگ در دل فرادستان افتد و آنها را تلنگری جانانه زند که رشد و توسعه پایدار بی مایه فطیر است!
باز هم دست ما معلمین کوتاه و خرما بر نخیل....
فروغ تیموریان فرهنگی دیگری است که درباره سهم اندک بودجه آموزش و پرورش و البته راهکارهایش برای افزایش و متناسب کردنِ پر مخاطب ترین وزاتخانه کشور می‌گوید: از آنجایی که آموزش و پرورش چندین سال است در هزینه یابی اولیه فعالیت‌های خود، با محدودیت‌های مالیِ بسیاری مواجه است امید می‌رود که امسال نمایندگان مجلس سهم قابل توجهی را برای تعلیم و تربیت نسلهای آینده و معلمین در نظر بگیرند. به ویژه برای سال 98 و با توجه به شرایط اقتصادی کشور و افزایش بی سابقه تورم و هزینه‌های جاری، دولت و مجلس موظف هستند که بودجه آموزش و پرورش را با دست و دل بازتری بررسی و تصویب کنند.
این معلم و مولف کتاب‌های درسی جامعه شناسی و فعال در عرصه رسانه با توجه به قیل و قال درباره اجرای فاز دوم لایحه رتبه بندی معلمان که قرار است اجرایش گره کوچکی از گرفتاری‌های بزرگ معلمان بگشاید، می‌افزاید: حال با توجه به محدودیت‌های اشاره شده، مشخص نیست که معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش چگونه با قطعیت از تامین بار مالی لایحه رتبه‌بندی معلمان در لایحه بودجه ۹۸ سخن گفته است. لایحه ای که هر چند هنوز از بار مالی اجرای آن برآورد دقیقی ارائه نشده است ولی براساس اظهارات و گمانه زنی‌های نمایندگان مجلس و مسئولان آموزش و پرورش برای اجرا در سال آینده بین ۸ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.
تیموریان درباره علت کم کاری مسئولان آموزش و پرورش در پیگیری‌های جدی برای افزایش بودجه می‌افزاید: گویا حقوق‌های با رقم‌های بالا و نسبتا خوب مدیران وزارتخانه و ادارات، کارانه‌ها و پاداش‌ها، وام‌های بدون بهره، مزایایی مانند کارمندان دیگر وزارتخانه‌ها و .... توان فکر کردن به درآمد اندک معلم را از مسئولین گرفته است و در آخر این دانش آموز و معلم و ساختار آموزشی است که باید تاوان بی توجهی‌ها و بی عدالتی‌های موجود در این وزارتخانه را بدهند.
وی با همه ناامیدی‌هایش نسبت به عدم تحرک مسئولان آموزش و پرورش در بهبود بودجه، سخنان خود را چنین به پایان می‌رساند که: انتظار معلمین از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي اين است كه با نگاهی کارشناسانه به همه ابعاد نظام تعلیم و تربیت و تاثیر بی مانند آن بر همه جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... در جهت افزایش بودجه این وزارتخانه بکوشند. تا کی باید شاهد بی عدالتی بین معلمین و دستگاهای دیگر دولتی بود و همچنان انتظار داشت با صداقت و با وجدان کاری بالا کار کنند و دم برنیاورند؟
روزنه‌های امید هرروز تنگتر می‌شود!
صفیه بسیم دبیر ریاضی و از فعالین صنفی استان البرز و شهر کرج درباره بودجه سال آینده آموزش و پرورش می‌گوید: آذر و دی که می‌شود تنور بودجه ریزی و طرح آن در مجلس و البته رسانه‌ها داغ می‌شود و تلاش‌ها برای هر چه بیشتر بهره بردن از نان‌های درآمده از این تنور بیشتر و بیشتر. سالهاست که وزارت آموزش و پرورش در رقابت دریافت نان داغ از تنور بودجه عقب می‌ماند و جز چند نان سرد و بیات حاصلش نمی‌شود. نانی که این روزها حتی کفاف حداقل‌ها را هم نمی‌دهد. امسال در آستانه نوشتن لایحه بودجه، معلمان با تحصن و تعطیلی کلاسهای درس، خالی بودن این سفره را با زبان سکوت فریاد زدند؛ به این امید که بودجه ریزان کشور در تقسیم نان بیت المال سهم بیشتری برای آموزش و پرورش در نظر بگیرند. سفره آموزش و پرورش، نان خورهای زیادی دارد که شمارش آنها در این مجال میسر نیست ولی مهمترین آنها حقوق و دستمزد کارکنان و هزینه‌های سرانه مدارس و بودجه نوسازی است. حقوق و دستمزد کارکنان این وزارتخانه، غیر از درصد کمی که بالای خط فقر دریافتی دارند، شبیه لقمه ای است که رفع گرسنگی می‌کند ولی سیر نمی‌کند. اغلب دریافتی‌های فرهنگیان زیر خط فقر اعلامی است و هرسال هم این لقمه کوچکتر و کوچکتر می‌شود. موعد بودجه که می‌شود مسئولان از دولتیان تا نمایندگان مجلس بودجه آموزش و پرورش را لقلقه دهان شان کرده و داد از تغییر در این سفره کم قوت می‌زنند ولی در عمل افزایش که هیچ، بودجه دچار کاهش هم می‌شود!
این معلم نویسنده می‌افزاید: فرهنگیان که این روزها بیش از همیشه زیر بار فشار اقتصادی کمر خم کرده‌اند، از نمایندگان مجلس انتظار دارند که بازی با کلمات را وانهاده و با استفاده از وظایف شغلی و نظارتی خویش به شکل واقعی برای حل مشکلات فرهنگیان قدم بردارند.
او نیز درباره طرح رتبه بندی معلمان می‌گوید: طبق برنامه، رتبه بندی باید اجرا می‌شد ولی هنوز لایحه آن به مجلس نرفته است، چه برسد به اجرا. این روزها هم شنیده می‌شود که قرار است 2هزارمیلیارد تومان برای اجرای رتبه بندی در بودجه 98منظور شود! این در حالی است که اجرای مرحله اول آن که با سر و صدای زیادی هم همراه بود با 3500 میلیارد تومان انجام گرفت و بر خلاف پیش بینی‌ها افزایش ناچیزی در مقدار حقوق فرهنگیان ایجاد کرد. حال پرسش این است که ا این 2هزارمیلیارد تومان قرار است چه تغییری در سفره نسبتا خالی فرهنگیان ایجاد کنیم؟ با توجه به این مبلغ ناچیز، آیا مجلس و دولت تنها برای رفع تکلیف به دنبال اجرای آن نیستند؟
خانم بسیم در پایان با یادآوری سه وعده وزیر در روزهای نخستین آغاز کارش در دولت کنونی می‌افزاید: وزیر محترم آموزش و پرورش باید به سه وعده داده شده خود در ابتدای وزارت شان عمل کند و با تمام توان خود سعی کند که این طرح به درستی اجرا شود و خدای ناکرده فقط برای بستن دهان معلمان معترض نبوده باشد. از طرف دیگر نمایندگانی که خود را مدافع عدالت آموزشی، دانش آموزان و معلمان می‌دانند باید توجه داشته باشند که بودجه ناکارآمد و اندک آموزش و پرورش دست مدارس دولتی را از سرانه نوسازی مدارس فرسوده، تهیه مایحتاج اولیه بهداشتی، آموزشی و پرورشی، برنامه‌های کیفیت بخشی به آموزش و .... کوتاه تر کرده و بر بی‌انگیزگی معلمان و بی تفاوتی‌های شغلی آنان و افزایش فاصله حقوق آنها با خط فقر، ناتوانی بیشتر مدارس دولتی در پیشبرد اهداف آموزشی و ..... دامن
می‌زند.
مدارس غیراستاندارد زیادی داریم
سخنگوی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس با بیان اینکه مجلس مستقیما بحث بودجه را در نظر نمی‌گیرد، به «آرمان» می‌گوید: معمولا مجلس درباره لایحه‌ای که دولت ارائه می‌کند نظر می‌دهد. اصل 75 قانون اساسی می‌گوید که مجلس نمی‌تواند یک ریال بار مالی بر دولت تحمیل کند. تا به حال موردی نبود که مجلس بودجه‌ای که برای آموزش و پرورش درنظر گرفتند را کم کند؛ اما برای اینکه مجلس بتواند بودجه آموزش و پرورش را اضافی کند باید از بودجه وزارتخانه دیگری بردارد بنابراین اولویت این اقدام را باید دولت دهد و مجلس هم قبول می‌کند. به گفته میرحمایت میرزاده باید این واقعیت تلخ را بپذیریم که حل این مساله از توان آموزش و پرورش خارج است، او ادامه می‌دهد: آموزش و پرورش نمی‌تواند با این اعتبارات حتی حقوق کارکنان خود را پرداخت کند، چه برسد که تمام مدارس کشور را استاندارد سازی کند. ما مدارس غیراستاندارد زیادی داریم اما وقتی یک حادثه روی می‌دهد یادمان می‌آید که جایی مشکل دارد. میرزاده با بیان اینکه موضوع رسیدگی به استانداردهای مدارس باید در سطح ملی انجام شود و از آموزش و پرورشی که هر سال با کسر بودجه مواجه است نمی‌توان انتظار استانداردسازی مدارس را داشت، ادامه می‌دهد: البته موضوع ابراز تاسف در اتفاقی که برای دانش‌آموزان زاهدان افتاد باید اعلام شود این مساله به اعتبارات دولت مربوط نیست و این مدرسه غیردولتی است و اگر قصور صورت گرفته، باید به مجوز دادن‌ها برای تاسیس مدارس دقت شود که مدرسه استاندارد لازم را دارد و این مساله مورد بررسی نهادهای مختلف قرار گرفته است و مجلس هم برای بررسی این مساله به زاهدان می‌روند. او درباره وجود شاخص برای دریافت مجوز مدارس توضیح می‌دهد: شاخص‌هایی برای اعطای مجوز به مدارس وجود دارد و به صور متداوم نوسازی مدارس را هم بررسی می‌کنند فضای آموزشی و تربیتی و استاندارد بودن آنها را سازمان‌های مختلف و از جمله کمیسیون آموزش مجلس بررسی می‌کند.
دومین مکان امن مدرسه است
چندی است که خبرهای تلخ از مدارس به گوش می‌رسد، خبرهای آتش‌سوزی در مدارس از یک طرف و از طرف دیگر تعرضی که در بعضی مدرس به برخی دانش آموزان شده بود، که ممکن است موجب از بین رفتن اعتماد سابق به مدارس شود. میرزاده در توضیح افزایش اتفاق‌های تلخ مدارس می‌گوید: باید صادقانه قضاوت کنیم، این طور نیست که بگوییم هر روز اتفاق‌های تلخ متعدد روی می‌دهد. اگر به گذشته نگاه کنیم، آگاهی دانش‌آموزان، خانواده و معلم‌ها بالا رفته است. امروز فضای مجازی فعالیت گسترده‌ای پیدا کرده است و اینکه بگوییم اتفاق‌ها زیاد است درست نیست. هر اتفاقی در هر گوشه از شهر بیافتد در فضای مجازی پخش می‌شود. وقوع اتفاق‌ها نسبت به قدیم کم شده است. این نماینده مجلس با بیان اینکه چنین روندی نباید منجر به این شود که مردم از تعلیم و تربیت ناامید باشند، می‌گوید: امید مردم به خانواده‌ها است و بعد از خانواده دومین مکان امن مدرسه است. هر تحقیقی که انجام دهید باز هم اطمینان مردم به دستگاه تعلیم و تربیت بیش از سایر دستگاه‌ها است. آموزش و پرورش به تنهایی توانایی بیرون رفت از این مشکلات را ندارد. این دغدغه باید در کل نظام وجود داشته باشد. مدرسه همچنان قابل اطمینان‌ترین مکان‌ها است و می‌توانیم کودکان‌مان را به آنها بسپاریم و هر جایی کوچک‌ترین خطایی اتفاق افتاد هم با جدیت به آن رسیدگی می‌کنیم تا کسی جرات نکند کوچک‌ترین خطایی به خصوص در دستگاه پاک آموزش و پرورش انجام دهد.
سهم آموزش و پرورش در تنوع مدارس
از شمال تا جنوب شهر تهران تفاوت زیادی در ساختمان‌ها، پوشش و رفتار مردم می‌بینیم. مدارس هم در نقاط مختلف تهران از کیفیت و امکانات مختلفی برخوردار هستند. همچنین کیفیت مدارس در شهرهای کوچک و روستاها متفاوت است. به گفته میرزاده مدارسی که مشارکت‌های مردمی بیشتر دارد امکانات استانداردتری دارد، چرا که جمعیت در این مدارس کم و امکانات زیاد است و این‌طور نیست که دولت به آنها رسیدگی کند. شهریه‌هایی گرفته شده است که هیچ مدرسه دیگری چنین مبالغی را دریافت نکرده است. حتی برخی مدارس درآمدهای غیرقانونی با برگزاری کلاسهای بعد از ظهر کسب می‌کند. این نماینده مجلس با تاکید روی مساله تنوع مدارس، که آموزش و پرورش هم در آن سهم دارد، توضیح می‌دهد: بهترین مدارس به افرادی داده شده است و پا برهنه‌ها که نمی‌توانند هزینه ثبت نام بالاتری برای ثبت نام دریافت کنند یا در طول سال از والدین کمک هزینه بگیرند، باید در مخروبه‌هایی با نام مدرسه تحصیل کنند. مدارسی که استاندارد نیست. ما به اسم‌های مختلف مدرسه ساختیم و بچه‌های از ما بهتران به آن مدارس می‌روند و اینها خلاف قانون و سند تحول بنیادین است. هیچ ضرورتی هم ندارد و تفکیک طبقاتی ایجاد می‌کند. کودکانی که در این مدارس تحصیل می‌کنند از واقعیت‌های جامعه دور می‌مانند و در آینده دچار مشکل خواهند شد.
فرهنگیان و دانش‌آموزان قربانی بودجه ناکافی
لایحه بودجه پیشنهادی سال 98 این هفته برای بررسی و تصویب به مجلس سپرده خواهد شد. گرچه تا هنگام تهیه این گزارش از جزئیات لایحه خبری نیست اما بنابر تجربه‌های چندین ساله، بودجه آموزش و پرورش از بخش‌های پر چالش آن خواهد بود. بی گمان بخشی از این چالش به دلیل بودجه ناکافی نهاد آموزش و در نتیجه ناکارآمدی و عدم تناسب آن با نیازهای واقعی در گسترده ترین و در عین حال بنیادی ترین وزارتخانه کشور است.
با این که آموزش و پرورش در دولت‌های یازدهم و دوازدهم نسبت به دولت‌های پیشین، افزایش بودجه بیشتری را تجربه کرده است اما کسرِ بودجه چندین هزار میلیاردی، هزینه‌های تعمیر و نگهداری 30 تا 60 درصدی مدرسه‌های فرسوده، گله مندی فرهنگیان از میزان دریافتی خویش و صدها نیاز ریز و درشت این وزارتخانه، بررسی بودجه این نهاد را همواره از پرچالش ترین بخش‌های بودجه کرده است. البته امسال فشارهای اقتصادی برآمده از تحریم‌های خارجی از سویی و فشارهای برآمده از رقابت‌های سیاسی درونی بر دولت، افزایش بودجه این نهاد را با چالش‌های جدی تری نیز روبرو کرده است. فرهنگیان، کارشناسان آموزشی، بسیاری از نمایندگان مجلس و حتی بسیاری از دست اندرکاران اجرایی در بدنه آموزش و پرورش، بر این باورند که بودجه آموزشی ناکافی است؛ حتی برخی با توجه به شرایط موجود بر این باورند که این بودجه برای کارآمدی واقعی نیازمند افزایشی صدرصدی است! عدم توجه به نیازهای واقعی نهاد آموزش در یک روند چند دهه ای، سال به سال توان مالی آموزش و پرورش و در نتیجه توان پاسخگویی بهینه به وظایف ذاتی آن را کمتر کمتر کرده است. «مردم سالاری آنلاین» در آستانه فصل بررسی بودجه در مجلس، به سراغ چند تن از کنشگران صنفی- رسانه ای معلمان رفته این تا انتظارات و خواسته‌های آنان نسبت به بودجه را با مخاطبان به اشتراک بگذارد.
آموزش و پرورش و شعارهای همیشگی
عبدالجلیل کریم‌پور دبیر جامعه شناسی از شهرستان خواف و از فعالین رسانه ای معلمان در این زمینه می‌گوید: هر ساله، همین ایام که می‌رسد، به طرق مختلف به یاد همه می‌اندازیم که تعلیم و تربیت، بی مایه فطیر است، که فرهنگ را به شعار نمی‌شود فربه کرد، که باز هم گوشه گوشه آموزش و پرورش لنگ می‌زند، که هنوز هم کلاسهای ناامن زیادی داریم و همچنان کلاسهای کپری در بخش‌هایی از کشور فراوانند، که کمتر کسی را شوق فربهی این نهاد در سر است، کسانی هستند که یا باور نمی‌کنند یا نمی‌خواهند دلمشغولی شان توسعه ای ترین نهاد کشور باشد! هیچ کس، حتی ککش هم نمی‌گزد که فرزندی از همین مرز و بوم هم شاید به آب دهان، روزش را سپری کند و همان بچه حق دارد که از مدرسه ای سالم و کامل برخوردار باشد و ... البته نمی‌توان انتظار داشت که مدارس مان یک وعده غذای گرم داشته باشند یا حتی تغذیه ای اندک و شیری گرم تا دانش آموزش را به آموزشی پربار هدایت کند که سهم آموزش و پرورش، آن قدرها نیست، اما آیا این نهاد را سهم آن قدر نیست که معلمش شغل دوم نداشته باشد؟ که کتاب‌هایش بسته به کتاب‌های کمک آموزشی نباشد!؟ که فرزندانش بی هیچ دغدغه ای درس بخوانند؟ بودجه این نهاد، هرساله قسمت عمده‌اش کفاف حق الزحمه اندک معلمانش را می‌دهد و برای پرداخت حق التدریس اضافه‌اش، فقط باید دعا خواند ....
این کارشناس آموزشی در پایان می‌گوید: فصل بودجه رسیده است و باز هم «دست ما کوتاه و خرما بر نخیل»! تنها امیدوار می‌شویم شاید این دوره، حداقل نگاهی خوشبینانه تر به این نهاد شود تا کمی از اندوهش را بکاهد که بی شک، این مهم زمانی محقق می‌گردد که غمِ فرهنگ در دل فرادستان افتد و آنها را تلنگری جانانه زند که رشد و توسعه پایدار بی مایه فطیر است!
باز هم دست ما معلمین کوتاه و خرما بر نخیل....
فروغ تیموریان فرهنگی دیگری است که درباره سهم اندک بودجه آموزش و پرورش و البته راهکارهایش برای افزایش و متناسب کردنِ پر مخاطب ترین وزاتخانه کشور می‌گوید: از آنجایی که آموزش و پرورش چندین سال است در هزینه یابی اولیه فعالیت‌های خود، با محدودیت‌های مالیِ بسیاری مواجه است امید می‌رود که امسال نمایندگان مجلس سهم قابل توجهی را برای تعلیم و تربیت نسلهای آینده و معلمین در نظر بگیرند. به ویژه برای سال 98 و با توجه به شرایط اقتصادی کشور و افزایش بی سابقه تورم و هزینه‌های جاری، دولت و مجلس موظف هستند که بودجه آموزش و پرورش را با دست و دل بازتری بررسی و تصویب کنند.
این معلم و مولف کتاب‌های درسی جامعه شناسی و فعال در عرصه رسانه با توجه به قیل و قال درباره اجرای فاز دوم لایحه رتبه بندی معلمان که قرار است اجرایش گره کوچکی از گرفتاری‌های بزرگ معلمان بگشاید، می‌افزاید: حال با توجه به محدودیت‌های اشاره شده، مشخص نیست که معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی وزارت آموزش و پرورش چگونه با قطعیت از تامین بار مالی لایحه رتبه‌بندی معلمان در لایحه بودجه ۹۸ سخن گفته است. لایحه ای که هر چند هنوز از بار مالی اجرای آن برآورد دقیقی ارائه نشده است ولی براساس اظهارات و گمانه زنی‌های نمایندگان مجلس و مسئولان آموزش و پرورش برای اجرا در سال آینده بین ۸ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان بودجه نیاز دارد.
تیموریان درباره علت کم کاری مسئولان آموزش و پرورش در پیگیری‌های جدی برای افزایش بودجه می‌افزاید: گویا حقوق‌های با رقم‌های بالا و نسبتا خوب مدیران وزارتخانه و ادارات، کارانه‌ها و پاداش‌ها، وام‌های بدون بهره، مزایایی مانند کارمندان دیگر وزارتخانه‌ها و .... توان فکر کردن به درآمد اندک معلم را از مسئولین گرفته است و در آخر این دانش آموز و معلم و ساختار آموزشی است که باید تاوان بی توجهی‌ها و بی عدالتی‌های موجود در این وزارتخانه را بدهند.
وی با همه ناامیدی‌هایش نسبت به عدم تحرک مسئولان آموزش و پرورش در بهبود بودجه، سخنان خود را چنین به پایان می‌رساند که: انتظار معلمین از نمايندگان مجلس شوراي اسلامي اين است كه با نگاهی کارشناسانه به همه ابعاد نظام تعلیم و تربیت و تاثیر بی مانند آن بر همه جنبه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و ... در جهت افزایش بودجه این وزارتخانه بکوشند. تا کی باید شاهد بی عدالتی بین معلمین و دستگاهای دیگر دولتی بود و همچنان انتظار داشت با صداقت و با وجدان کاری بالا کار کنند و دم برنیاورند؟
روزنه‌های امید هرروز تنگتر می‌شود!
صفیه بسیم دبیر ریاضی و از فعالین صنفی استان البرز و شهر کرج درباره بودجه سال آینده آموزش و پرورش می‌گوید: آذر و دی که می‌شود تنور بودجه ریزی و طرح آن در مجلس و البته رسانه‌ها داغ می‌شود و تلاش‌ها برای هر چه بیشتر بهره بردن از نان‌های درآمده از این تنور بیشتر و بیشتر. سالهاست که وزارت آموزش و پرورش در رقابت دریافت نان داغ از تنور بودجه عقب می‌ماند و جز چند نان سرد و بیات حاصلش نمی‌شود. نانی که این روزها حتی کفاف حداقل‌ها را هم نمی‌دهد. امسال در آستانه نوشتن لایحه بودجه، معلمان با تحصن و تعطیلی کلاسهای درس، خالی بودن این سفره را با زبان سکوت فریاد زدند؛ به این امید که بودجه ریزان کشور در تقسیم نان بیت المال سهم بیشتری برای آموزش و پرورش در نظر بگیرند. سفره آموزش و پرورش، نان خورهای زیادی دارد که شمارش آنها در این مجال میسر نیست ولی مهمترین آنها حقوق و دستمزد کارکنان و هزینه‌های سرانه مدارس و بودجه نوسازی است. حقوق و دستمزد کارکنان این وزارتخانه، غیر از درصد کمی که بالای خط فقر دریافتی دارند، شبیه لقمه ای است که رفع گرسنگی می‌کند ولی سیر نمی‌کند. اغلب دریافتی‌های فرهنگیان زیر خط فقر اعلامی است و هرسال هم این لقمه کوچکتر و کوچکتر می‌شود. موعد بودجه که می‌شود مسئولان از دولتیان تا نمایندگان مجلس بودجه آموزش و پرورش را لقلقه دهان شان کرده و داد از تغییر در این سفره کم قوت می‌زنند ولی در عمل افزایش که هیچ، بودجه دچار کاهش هم می‌شود!
این معلم نویسنده می‌افزاید: فرهنگیان که این روزها بیش از همیشه زیر بار فشار اقتصادی کمر خم کرده‌اند، از نمایندگان مجلس انتظار دارند که بازی با کلمات را وانهاده و با استفاده از وظایف شغلی و نظارتی خویش به شکل واقعی برای حل مشکلات فرهنگیان قدم بردارند.
او نیز درباره طرح رتبه بندی معلمان می‌گوید: طبق برنامه، رتبه بندی باید اجرا می‌شد ولی هنوز لایحه آن به مجلس نرفته است، چه برسد به اجرا. این روزها هم شنیده می‌شود که قرار است 2هزارمیلیارد تومان برای اجرای رتبه بندی در بودجه 98منظور شود! این در حالی است که اجرای مرحله اول آن که با سر و صدای زیادی هم همراه بود با 3500 میلیارد تومان انجام گرفت و بر خلاف پیش بینی‌ها افزایش ناچیزی در مقدار حقوق فرهنگیان ایجاد کرد. حال پرسش این است که ا این 2هزارمیلیارد تومان قرار است چه تغییری در سفره نسبتا خالی فرهنگیان ایجاد کنیم؟ با توجه به این مبلغ ناچیز، آیا مجلس و دولت تنها برای رفع تکلیف به دنبال اجرای آن نیستند؟
خانم بسیم در پایان با یادآوری سه وعده وزیر در روزهای نخستین آغاز کارش در دولت کنونی می‌افزاید: وزیر محترم آموزش و پرورش باید به سه وعده داده شده خود در ابتدای وزارت شان عمل کند و با تمام توان خود سعی کند که این طرح به درستی اجرا شود و خدای ناکرده فقط برای بستن دهان معلمان معترض نبوده باشد. از طرف دیگر نمایندگانی که خود را مدافع عدالت آموزشی، دانش آموزان و معلمان می‌دانند باید توجه داشته باشند که بودجه ناکارآمد و اندک آموزش و پرورش دست مدارس دولتی را از سرانه نوسازی مدارس فرسوده، تهیه مایحتاج اولیه بهداشتی، آموزشی و پرورشی، برنامه‌های کیفیت بخشی به آموزش و .... کوتاه تر کرده و بر بی‌انگیزگی معلمان و بی تفاوتی‌های شغلی آنان و افزایش فاصله حقوق آنها با خط فقر، ناتوانی بیشتر مدارس دولتی در پیشبرد اهداف آموزشی و ..... دامن
می‌زند.
