تاریخ انتشار
دوشنبه ۳ بهمن ۱۴۰۱ ساعت ۱۹:۲۱
کد مطلب : ۴۵۷۴۵۷
موافقت مجلس با کلیات لایحه بودجه 1402؛
نقطه نظرات موافقان و مخالفان بودجه 1402
۰
کبنا ؛نمایندگان مجلس در جلسه علنی دیروز با کلیات لایحه بودجه 1402 موافقت کردند. در این جلسه بعد از توضیحات و دفاعیات رئیس جمهوری از لایحه بودجه سال آینده، نمایندگان مخالف و موافق به ارائه نظراتشان درباره بودجه پرداختند؛ سپس کلیات لایحه بودجه 1402 به رای مجلس گذاشته شد که با 169 رای موافق، 54 رای مخالف و 7 رای ممتنع از مجموع 235 نماینده حاضر به تصویب رسید.
پس از تصویب کلیات لایحه بودجه سال آینده در صحن مجلس، کلیات لایحه بودجه به کمیسیون‌های تخصصی مجلس ارجاع شد. در کمیسیون‌های تخصصی مجلس،نمایندگان پیشنهادات خود را درباره جزئیات لایحه بودجه مطرح خواهند کرد.
در ابتدای بررسی لایحه بودجه سال آینده، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس،گزارشی از بررسی لایحه بودجه در این کمیسیون را بیان کرد.
وی گفت: مبلغ 2164 هزار میلیارد تومان (حدود 40 درصد) رقم بودجه کل کشور مربوط به بودجه عمومی دولت است که در مقایسه با قانون بودجه سال 1401 حدود 43 درصد افزایش یافته است.
مفتح افزود: ارقام کلی لایحه بودجه بودجه کل کشور در لایحه بودجه سال 1402 به میزان 5109 هزار میلیارد تومان تعیین شده است. مبلغ 3097 هزارمیلیارد تومان (حدود60 درصد) بودجه کل کشور مربوط به گردش مالی شرکتهای دولتی و بانکهاست که نسبت به رقم پیش‌بینی شده برای سال گذشته حدود 38 درصد افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: مبلغ 2164 هزار میلیارد تومان (حدود 40 درصد) رقم بودجه کل کشور نیز مربوط به بودجه عمومی دولت است.که در مقایسه با قانون بودجه سال 1401 حدود 43 درصد افزایش یافته است. البته بخشی از این رشد به دلیل انتقال مصارف هدفمندی به سقف بودجه عمومی است.
به گفته مفتح،کسری تراز عملیاتی در سال 1402 حدود 476 هزار میلیارد تومان است که مبلغ 384 هزار میلیارد تومان، از مازاد تراز سرمایه‌ای و مبلغ 93 هزار میلیارد تومان از مازاد تراز مالی پوشش داده شده است. به عبارت دیگر در لایحه بودجه سال 1402 نیز مطابق با رویه گذشته بخش قابل توجهی از اعتبارات هزینه‌ای از محل فروش دارایی و بخشی نیز از محل استقراض تامین شده است.
سپس رحیم زارع سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس نیز ضمن ارائه گزارش شور اول کمیسیون تلفیق در خصوص کلیات لایحه بودجه سال 1402 کل کشور از رشد 37 درصدی منابع حاصل از صادرات نفت و فروش اموال دولتی در بودجه سال 1402 نسبت به بودجه سال جاری خبر داد.
* رئیسی مطرح کرد: برنامه کوتاه‌مدت دولت در حوزه‌های مسکن،معیشت، خودرو و سلامت
رئیس جمهور در دفداع از کلیات لایحه بودجه سال 1402 با اشاره به بحث‌های مربوط به بودجه یادآور شد: جلسه ما برای بررسی بودجه 1402 است در جلسه قبل اشاره کردم به برخی عملکردهای دولت که مجلس مطلع است ولی باید بیشتر اطلاع داشته باشند. تمام تلاش دولت این بوده که بودجه 1401 را با رشد اقتصادی دنبال کند، چون قبل از این دولت 4 دهم رشد را داشتیم و در دهه نود مشکلات زیادی داشتم. الان قریب به 4 درصد رشد داریم که نشانگر تلاش همه بخش‌هاست.
رئیسی اضافه کرد: شرایط نشان از رشد سرمایه‌گذاری، کاهشی شدن تورم و رشد در حوزه تولید است که هم شاهد رشد تولید هستیم هم رشد تجهیزات و ابزار تولید. 5 درصد رشد تولید داریم و بیش از آن رشد تجهیزات تولید داریم. رشد اشتغال و کاهش بیکاری نشانه این است که سمت سوی دولت در جهت تحقق بودجه 1401 و برنامه‌هایی است که برای دولت تصویب شده است. علیرغم همه تهدید‌ها و تحریم‌ها افزیش صادرات نفت خام و معیانات گازی را داشتیم.
وی خاطرنشان کرد: قرار شد در این دوره از تنخواه خزانه استفاده نشود و استقراض نشود این هم سمت و سوی دولت بوده که در گذشته برخی تذکر می‌دادند این اتفاق نیفتند ما هم تلاش کردیم علیرغم مردمی‌سازی یارانه‌ها و افزایش 7 برابری پرداخت یارانه نقدی استقراض صورت نگیرد که این موفقیتی برای دولت است.
رئیس‌جمهور یادآور شد: وقتی قانون برای کالابرگ تصویب می‌شد زیرساخت‌ها آماده نبود و عزیزان مجلس در جریان بودند اما تلاش شد و اخیرا زیرساخت‌ها آماده شده در استان‌هایی کار آغاز شده است و نتایج این کار به مجلس اعلام می‌شود و مردم در جریان قرار می‌گیرند.
رئیسی گفت: کارهایی که به تاخیر افتاده بود مانند رتبه‌بندی معلمان، تعرفه‌های پرستاری علیرغم همه محدودیت‌های بودجه‌ای تحقق پیدا کرد. رشد بخش صنعت از سال 96 بی‌سابقه است و معادل 4/6 درصد رشد داشته است، رشد حوزه معدن در 6 فصل متوالی منفی بوده است که امروز مثبت است. تولیدات صنعتی که نگرانی شما و مردم است، افزایش داشته است. در تولیدات صنعتی مانند خودرو در تولید انواع سواری 13 درصد، وانت 50 درصد رشد داشته‌ایم.
وی افزود: احزار رتبه هفتم فولاد در جهان در پاییز جاری را داشتیم، اینها نگرانی‌هایی است که مردم عزیز دارند. درباره تولید، گام‌های خوبی برداشته می‌شود و این سخنی است که رهبر معظم انقلاب تاکید می‌کنند رشد تولید وجود داشته باشد. افزایش 17 درصدی شرکتهای دانش‌بیان، رشد 19 درصدی صادرات غیرنفتی، رشد 19 درصدی کالاهای سرمایه‌ای اینها مواردی است که وثتی نگاه می‌کنیم نشانه‌ای از رشد و پیشرفت است.
رئیسی گفت: درباره آنچه دولت دولت قول و وعده داده برای ایجاد یک میلیون اشتغال مستندات نشان می‌دهد، کد ملی و محل اشتغال نشان می‌دهد که قریب به یک میلیون شغل محقق شده است. نسبت به حوزه کشاوزی 17 درصد رشد در تولید غلات، 21 میلیون تن بهبود در تولید محصولات کشاورزی داشتیم. وضعیت تجاری در این رابطه بسیار رشد داشته است و 37 میلیون تن رشد تراز کشاورزی داشتیم و صادرات محصولات کشاورزی از 16 میلیون به 20 میلیون رسیده است؛ آنچه رهبری فرمودند تولید، اشتغال‌آفرین و دانش‌بنیان صورت گیرد، همین است و ان‌شاالله ظرف چند روز آینده گزارشات را در این زمینه ارائه می‌دهیم.
وی ادامه داد: در حوزه کشاورزی بیش از 70 درصد رشد شرکتهای دانش بنیان را داریم. سعی کردیم در بودجه سال 1402 سیاست‌های کلی برنامه هفتم مورد توجه قرار گیرد، سند ملی آمایش سرزمین، سند تحول دولت مردمی در بودجه 1402 لحاظ شود و سعی کردیم از درج احکام غیرمرتبط با بودجه اجتناب شود و احکام از یکدیگر تفکیک شوند.
رئیسی تاکید کرد: شفافیت و درج تمام منابع و مصارف، بهبود معیشت مردم، حمایت از بازار سرمایه که مردم در کوی برزن می‌گویند صورت گیرد. افزایش سهم درآمدهای مالیاتی از طریق مودیان جدید و توجه به بودجه بهداشت و درمان را داشتیم. در خصوص فعال شدن صندوق‌های عدالت و پیشرفت در همه استان‌ها تلاش کردیم دست همه استان‌ها باز شود تا بتوانند پروژه‌های نیمه‌تمام را تمام کنند که تمرکززدایی در آن وجود دارد تامین یارانه نقدی معادل 360 همت برای تامین نان داشتیم. رشد 20 درصدی حقوق شاغلین و بازنشستگان، افزایش حداقل حقوق‌ها تا 7 میلیون تومان و معافیت مالی برای حقوق‌های تا 7 میلیونی را پیش‌بینی کردیم. در حوزه تولید خوردو و واردات خودرو افزایش را شاهد بودیم. در زمینه خودرو باید تولید و وادرات را باهم در نظر داشته باشیم.
وی افزود: توجه به مسئله تولید و اشتغال، اختصاص 31 هزار میلیارد تومان به صندوق که بتوانند برای ایجاد اشتغال استفاده کنند که معادل هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
رئیسی با اشاره به برخی جزئیات لایحه بودجه سال آینده از افزایش اعتبارات تملک دارایی 26 درصدی، پیش‌بینی 540 همت برای سرمایه‌گذاری شهرک‌های صنعتی شرکتهای تولیدی، اختصاص 15 همت سهام دولت به صندوق تثبیت سرمایه، رشد 43 درصدی اعتبارات بخش سلامت، اختصاص 10 درصد از منابع هدفمندی به یارانه دارو و تامین زمین مورد نیاز برای پروژه‌های مسکن و پیش‌بینی تخفیف مالیاتی برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن خبر داد و گفت: تمام تلاش ما این است که مغایرتی بین درآمدها و هزینه‌ها نباشد هم امسال هم سال آینده تلاش ما همین است که ریسک در منابع باید به حداقل برسد بلکه اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی هم هست اما تلاش ما این است.
وی با تاکید بر اینکه مدیریت بودجه و بانک‌ها و بازار سرمایه از نکات مورد تاکید در بودجه است، خاطرنشان کرد: نمایندگان توجه دارند ما سهم 40 درصدی صندوق توسعه را نیاوردیم در سنوات گذشته دیگران میاوردند و این منبع مهمی برای دولت‌ها بود. نسبت به درآمدها می‌گویند چطور افزایش پیدا کرده افزایش روی مالیات است و مربوط به فرارهای مالیاتی و مودیان جدید است، افزایش هزینه‌ها هم بخشی برای حقوق و دستمزد و بخشی هم مربوط به 150 همتی است که از هدفمندی آمده است، اصلش بیش از 21 درصد نیست اما وقتی اینها را کنارش می‌گذاریم عدد افزایش پیدا می‌کند.
رئیس‌جمهور یادآور شد: چند نکته محوری وجود دارد که دولت برای آن برنامه دارد اگر خداوند عمری داد در چند روز آینده نسبت به برنامه کوتاه‌مدت دولت توضیح می‌دهم درباره مسکن و معیشت و سفره مردم و خودرو و حوزه سلامت در این 4 حوزه دولت برنامه کوتاه‌مدتی دارد و حتما وضعیت در آینده نزدیک متفاوت خواهد شد. پیامی که از دولت و مجلس دریافت می‌شود باید پیام امیدبخشی به مردم باشد امروز همه توان دشمن خالی کردن دل مردم و ایجاد تردید در دل جوان‌هاست. راهبرد دشمن، راهبرد ایجاد یاس است همه اقدامات و تصمیمات دولت در مجلس باید راهبرد ایجاد امید باشد در همه این موارد دولت برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت دارد.
رئیسی با بیان اینکه بدانید گرانی‌ها روندش کاهشی خواهد شد، گفت: علیرغم تلاش دشمن برای القای ناامیدی و تردیدها با توجه به ظرفیت و منابع کشور و همکاری دولت و مجلس در اجرای منویات رهبری آینده را روشن می‌بینم و گام‌هایی که برداشته شده و آمارها در مرکز آمار و بانک مرکزی نشاندهنده رشد است. آنچه می‌بینیم شاخص‌های رشد را نشان می‌دهد. دشمن نمی‌خواهد این رشد را ببیند اما با همت همه کارگزاران و مشارکت مردم رشد را ارتقا خواهیم بخشید و زمینه هر گونه ناامیدی و یاس را از بین خواهیم برد.
در ادامه نمایندگان موافق و مخالف کلیات لایحه بودجه سال اینده به بیان نقطه نظرات خود پرداختند. نمایندگان موافق کلیات لایحه بودجه 1402 نیز توجه دولت به سلامت، آموزش و پرورش، گردشگری، محرومیت‌زدایی، رشد شرکتهای دانش بنیان، کشاورزی را از جمله دلایل خود برای موافقت عنوان کردند. عدم شفافیت و ناترازی و کسری بودجه،افزایش تورم بالای 40 درصد،افزایش فشار معیشتی،عدم انطابق لایحه بودجه با سند تحول دولت و عدم تحول آفرینی لایحه بودجه در شرایط فعلی اقتصاد از جمله دلایل مخالفت نمایندگان با کلیات لایحه بودجه سال 1402 بود.
* اظهارات موافقان کلیات لایحه بودجه
مجتبی رضاخواه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در موافقت با کلیات لایحه بودجه گفت که در لایحه بودجه سال 1402 به موضوع معیشت توجه شده است.
جعفر قادری نماینده شیراز هم عدم دست اندازی به منابع صندوق توسعه ملی و مولد سازی اموال دولتی را از نقاط قوت لایحه بودجه سال آتی قلمداد کرد.
وی گفت: در وهله اول تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران توسط اتحادیه اروپا را محکوم کرده و اگر این اقدام جدی شود قطعا ما نیز مقابله به مثل خواهیم کردو در بخشی از سخنانش خاطرنشان کرد که مولد سازی اموال و دارایی‌های دولتی در لایحه بودجه سال آینده مورد توجه قرار گرفته و تکمیل طرح‌های آبی و طرح‌های مسکن برای حمایت از خانواده‌ها باید مورد توجه مجلس شورای اسلامی باشد. ازسوی دیگر باید عدم تعادل بین تولید و مصرف حامل‌های انرژی مورد توجه مجلس قرار گرفته و خلا ناترازی پر شود.
محمدحسین فرهنگی نماینده تبریز هم در موافقت گفت: عدم استقراض از صندوق توسعه ملی و افزایش سهم صندوق به 40 درصد از نقاط قوت لایحه بودجه سال 1402 به شمار می‌رود.
وی اضافه کرد: براساس لایحه بودجه، درآمدها حدود 40 درصد افزایش داشته است و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و دارایی‌های مالی دولت حدود 44 درصد رشد پیدا کرده و منابع عمومی بودجه نیز 42 درصد رشد داشته است. ازسوی دیگر این بودجه تراز منفی نخواهد داشت. ما در سال جاری با 300 همت کسری بودجه مواجه شدیم اما امسال چنین نگرشی در خصوص منابع وجود ندارد. به عبارت دیگر تراز منفی در بودجه 1402 وجود ندارد.
محمد رضا میرتاج‌الدینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز افزایش سن بازنشستگی و توجه به معیشت مردم را از نقاط قوت لایحه بودجه سال 1402 قلمداد کرد.
وی خاطرنشان کرد: در لایحه بودجه سال آتی اعتبارات دستگاه‌ها همراه با برنامه آنها در جداول مطرح شده است. توجه به معیشت مردم از دیگر نقاط قوت این لایحه است. رئیس‌جمهور تاکید داشتند یارانه‌های نقدی که در سال جاری هفت برابر شده در سال آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود البته نیازمند یک گام مکمل نیز در این حوزه هستیم که دولت کار خود را شروع کرده و مجلس هم باید کار را کامل کند. با یارانه ارائه شده مردم باید بتوانند حدود 12 قلم از کالاهای ضروری خود را خریداری کنند. از یک سو دستگاه‌ها باید تخفیف ویژه دهند و ازسوی دیگر باید سازوکاری اندیشیده شود که کالاهای ضروری برای یک سال قیمت ثابتی داشته باشند. این دو موضوع را در کمیسیون تلفیق دنبال خواهیم کرد.
یحیی ابراهیمی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم به توجه ویژه به بخش سلامت در لایحه بودجه سال 1402 اشاره کرد. وی اظهارداشت: نقاط مثبتی در بودجه در حوزه سلامت وجود دارد که از جمله آن اختصاص هفت همت اعتبار برای صندوق حمایت از بیماران صعب‌العلاج و اختصاص حدود پنج همت برای تعرفه خدمات پرستاری، همچنین 47 هزار میلیارد تومان برای اجرای نظام سلامت پیش‌بینی شده است.
مجتبی یوسفی نماینده اهواز در مجلس هم در موافقت با کلیات لایحه بودجه گفت که افزایش حقوق 20 درصدی برای سال آینده خوب است اما افزایش پلکانی هم در کنارش مدنظر قرار گیرد.
وی هشدار داد: اگر کلیات بودجه به تصویب نرسد بدان معناست که التهاب در بازار ایجاد شده و وضعیت اجرای پروژه‌های عمرانی با مشکل مواجه می‌شود.
مهرداد ویس کرمی نماینده خرم آباد نیز یکی از مزایای لایحه بودجه 1402 را توجه به واقعیتهای موجود و تلاش برای حل آنها دانست و گفت: یکی از مشکلات گذشته ما غیر واقعی و خیالی نوشتن بودجه بوده که باعث ایجاد مشکلاتی در کشور شده است.
وی گفت: همانطور که رهبری نیز بارها در دولت‌های مختلف فرمودند، واقعیت این است که دولت باید بودجه را اجرایی کند و به نظر می‌رسد که مجلس ضمن حفظ جایگاه قانونگذاری و نظارتی خود باید کمک کند تا نقایص بودجه مرتفع شود، ولی تغییرات اساسی پیدا نکند.
محسن دهنوی نماینده تهران هم گفت: امروز در شرایط بازار ارز و در شرایط التهابات اقتصادی موجود در کشور، تایید کلیات بودجه، پیام ثبات اقتصادی به جامعه می‌دهد.
وی طی اظهاراتی در موافقت با کلیات این لایحه با بیان اینکه "باید در این لایحه اصلاحاتی لحاظ شود"، اظهارداشت: برخی از نمایندگان به بدنه کارشناسی دولت اعتراض کردند درحالی که الحق و انصاف برخی از کسانی که در بدنه کارشناسی بودجه زحمت کشیدند، بچه‌های خوب و انقلابی و دل‌سوز هستند.
* اظهارات مخالفان کلیات لایحه بودجه
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در کخالفت با کلیات لایحه بودجه سال آینده تاکید کرد: در بررسی لایحه بودجه سال 1401 باید به مولفه مهم ناترازی‌ها که یکی از آنها ناترازی بودجه در نظام اقتصادی کشور است، توجه کنیم.
وی اضافه کرد: مهمترین سند اقتصادی که بعد از استقرار دولت در دستور کار دولت قرار دارد، بودجه است. آثار و پیامدهای بودجه به جز بر حوزه فعالیت‌های یکساله دولت، بر بخشهای دیگر نیز اثر گذار است بر همین اساس نیز انتظار ما از دولت درباره بودجه این بود که لایحه‌ای ارائه کند که آنچه که به عنوان اصلاح ساختار بودجه ازسوی رهبری مطرح شد، اجرایی شود.
علی حدادی نماینده طالقان و ساوجبلاغ نیز از شفاف نبودن لایحه بودجه 1401 انتقاد کرد.
وی گفت: بودجه باید اثربخشی لازم را داشته باشد. طبق سیاست‌های کلی برنامه هفتم باید ثبات اقتصادی را شاهد باشیم که از جمله آن در موضوع ارز است.
علیرضا سلیمی نماینده محلات هم گفت: در حوزه شفافیت قوانین فراوانی داشته ایم، اما در لایحه بودجه 1402 که به مجلس ارائه شده بسیاری از موارد به صورت شفاف ارائه نشده است.
وی اظهارداشت: در لایحه بودجه‌ای که الان به مجلس ارائه شده است، بحث اصلاح ساختار است. حضرت آقا به صراحت فرمودند ترکیب غلط بودجه هنوز اصلاح نشده است؛ حال سوال این است در لایحه‌ای که به مجلس ارائه شده چند درصد اصلاح بودجه داریم. بحث این نیست که گام‌هایی برداشته شده، اصل مطلب این است که ما در حوزه اصلاح ساختار قدم هایمان به اندازه‌ای که باید بلند نبوده است. سلیمی گفت: امسال حضور 300 هزار میلیارد کسری داشتیم که با مجوزهایی که از صندوق توسعه داده شد و اصلاحیه‌هایی که مجلس انجام داد آن را پوشش دادیم، اما واقعیت این است که در لایحه بودجه 1402 حدود 400 هزار میلیارد بیش برآوردی داریم. حال اگر مجوزهایی که امسال داده شد سال آینده داده نشود و اصلاحیه‌ها را نداشته باشیم، این 400 هزار میلیارد کسری بودجه همان‌ام الخبائث مشکلات اقتصادی است که برای آن چاره اندیشی نشده است.
سیدکاظم دلخوش نماینده صومعه سرا هم گفت که تورم 40 درصد در برابر افزایش 20 درصدی حقوق کارکنان دولت غیرمنصفانه است و مشکل آنها را حل نخواهد کرد.
وی گفت: هنوز گزارش عملکرد برنامه توسعه ارائه نشده و لایحه بودجه هم با یک ماه تاخیر آمده است که این به معنای از دست دادن زمان و بی‌انضباطی رویه‌ای است که بعد از انقلاب سابقه نداشته است.
وی با اشاره به سیاست‌های کلی برنامه هفتم از جمله ایجاد ثبات اقتصادی و تک نرخی شدن نرخ ارز اظهار کرد: در بودجه دائمی کردن برخی از احکام آمده که خلاف قانون است چون ماهیت بودجه یکساله است و نمی‌توان بر آن احکام دائمی آورد.
مجتبی محفوظی نماینده آبادان در مجلس نیز در مخالفت با لایحه بودجه سال 1402 گفت: علامت‌های سوال بسیار بزرگی در لایحه بودجه وجود دارد که برای آنها پاسخی دیده نشده است.
وی افزود: آمارهایی که توسط رئیس دولت طی دوجلسه درصحن مجلس ارائه شد،بعضاً خطا و غیر واقعی بوده ما شخص رئیسی را انسانی صادق و وارسته میدانیم، بنابراین این آمارهای غیر واقعی ناشی از آماری است که اطرافیان و دولتمردان به رئیس‌جمهور ارائه میدهند درحالیکه واقعیتهای جامعه چیز دیگری است.
علیرضا پاک فطرت نماینده شیراز هم گفت: براساس لایحه بودجه ارائه شده به مجلس تورم در سال آینده 50 درصد خواهد بود اما افزایش حقوق کارمندان تنها 20 درصد بوده و از همه مهم‌تر بودجه عمرانی نیز آن طور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است.
وی گفت: مجلس امروز در خصوص سرنوشت اقتصادی آینده مردم و معیشت آنان تصمیم‌گیری می‌کند. قرار بود بودجه سال آینده تحول آفرین باشد اما این بودجه نمی‌تواند تحولی در اقتصاد مریض کشور ایجاد کند. به تذکرات رهبری در نوشتن این بودجه کمتر توجه شده است. این بودجه نمی‌تواند تحولی در اقتصاد ایجاد کند بلکه فقط می‌تواند روزمرگی کشور را اداره کند.
مهدی عسگری نماینده کرج هم در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال 1402 گفت: با وجود ناترازی‌های متعدد اقتصادی، طراحی آشوب پولی و ارزی و جنگ تمام عیار اقتصادی، نشانه‌هایی از یک آرایش جنگی متناسب در برنامه‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و بودجه دولت مشاهده نمی‌شود.
وی با بیان اینکه "رد پای چندانی از اصلاح ساختار در بودجه دیده نمی‌شوند"، اظهارداشت: گویا در سازمان برنامه همچنان در بر همان پاشنه سابق می‌چرخد و هنوز دولت در این سازمان تغییر نکرده است. مشخص نیست که بودجه چگونه و در کجا و توسط چه کسانی بسته می‌شود چراکه از برخی از کارشناسان و دفاتر تخصصی سازمان برنامه این گلایه را می‌شنویم که حتی آنها هم در جریان نحوه بستن بودجه نیستند.
مالک شریعتی نماینده تهران نیز با بیان اینکه بعضی تغییرات در بودجه 1402 مثبت است اما کافی نیست، تاکید کرد: انتظار تحول بیشتری از دولت داشتیم. وی گفت: بودجه 1401 وقتی تنظیم شد که نیمی از وقت آن را دولت گذشته داشت و اما این بودجه به نام این دولت و بعد به نام این مجلس تمام خواهد شد و عملا از سال آینده ما هستیم که بانی وضع موجود خواهیم بود.
* میرکاظمی: در بودجه سال آینده،603 هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش نفت پیش‌بینی شده است
در ادامه رئیس سازمان برنامه و بودجه در دفاع از کلیات لایحه بودجه سال آینده تاکید کرد: در بودجه سال آینده 700 هزار میلیارد تومان درآمد از محل مالیات و 603 هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش نفت پیش‌بینی شده که انتظار می‌رود با کمترین کسری در این بخش‌ها مواجه شویم.
مسعود میرکاظمی اضافه کرد: یکی از موضوعاتی که ازسوی نمایندگان اشاره شد این بود که آیا منابع پیش‌بینی شده در بودجه سال آتی قابل وصول است یا نیست. باید بگویم ما در بودجه سال 1401 تنها در تبصره 14 بخشی کسری داریم اما در بودجه عمومی کشور و در منابع و مصارف به لطف خداوند به سمتی می‌رویم که 95 درصد بین عملکرد و قانون همپوشانی وجود دارد و کمتر از 10 درصد مغایرت بین عملکرد بودجه با آنچه که مصوب شده است خواهیم داشت. از آنجایی که در بودجه سال 1401 سقف بودجه ازسوی مجلس شورای اسلامی تغییر نکرد ما کمترین مغایرت را در عملکرد بودجه خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه میزان پایه پولی در لایحه بودجه 1402 کاهش پیدا خواهد کرد، توضیح داد: با تکالیف و تبصره‌هایی که در سایر عوامل تورم ایجاد کرده‌ایم، بانک مرکزی اضافه برداشت بانک‌ها را مدیریت خواهد کرد که با این کار افزایش پایه پولی کنترل می‌شود همچنین از مجلس می‌خواهیم اجازه دهد مدیریت تبصره‌ها براساس آیین‌نامه تدوین شده ازسوی دولت پیش برود تا بتوانیم پایه پولی را مدیریت کنیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور افزود: سال آینده تسویه 250 میلیارد تومانی بدهی خواهیم داشت. امسال ماهیانه 180 میلیارد اوراق منتشر کردیم و ماهیانه 15 هزار میلیارد تومان اوراق تسویه کردیم و 330 هزار میلیارد تومان به صندوق‌ها کمک کرده‌ایم که با در نظر گرفتن 180 هزار میلیارد تومان کمک به سازمان تامین اجتماعی، 345 هزار میلیارد تومان پرداخت شده درحالی که دولت هیچ نقشی در این موارد نداشته است.
* رئیس کمیسیون تلفیق: کلیات لایحه بودجه 1402 براساس ضرورت تصویب شد
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1402 هم در این نشست گفت: لایحه بودجه سال آینده با توجه به معیارهای کفایت، ضرورت و قابلیت در کمیسیون تلفیق به تصویب رسید. سید شمس الدین حسینی افزود: ایراداتی که به جزییات لایحه بودجه بر می‌گردد قابل اصلاح است و باید نمایندگان در رسیدگی به کلیات لایحه به این موضوع توجه کنند.
وی با بیان اینکه منابع دولت از بخش‌هایی چون مالیات، حقوق گمرکی و سود شرکت‌ها به دست می‌آید، اظهار داشت: اگر در برخی از پایه‌های مالیاتی پیش برآورد وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد کم برآوردی وجود دارد اما در کل باید گفت که درآمدهای مالیاتی قابل تحقق است.
حسینی در مورد بخش تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در لایحه بودجه نیز گفت: در بررسی کلیات بودجه شاخص‌هایی چون نرخ ارز، میزان فروش نفت و نه حتی قیمت نفت مورد تصویب قرار نگرفته است زیرا این موارد هیچگاه در بودجه قید نمی‌شود. دولت رقمی حدود 604 هزار میلیارد تومان برای فروش نفت پیش‌بینی کرده است که این رقم و تحقق آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. وی پیش‌بینی فروش در شرکتهای دولتی را 104 هزار میلیارد تومان اعلام کرد و اظهار داشت: دولت سهم صندوق توسعه ملی را به 40 درصد افزایش داده است و ازسوی دیگر فروش اوراق نیز رشد کرده است تا پیش بینی‌های درآمدی دولت قابل تحقق باشد.
پس از تصویب کلیات لایحه بودجه سال آینده در صحن مجلس، کلیات لایحه بودجه به کمیسیون‌های تخصصی مجلس ارجاع شد. در کمیسیون‌های تخصصی مجلس،نمایندگان پیشنهادات خود را درباره جزئیات لایحه بودجه مطرح خواهند کرد.
در ابتدای بررسی لایحه بودجه سال آینده، سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس،گزارشی از بررسی لایحه بودجه در این کمیسیون را بیان کرد.
وی گفت: مبلغ 2164 هزار میلیارد تومان (حدود 40 درصد) رقم بودجه کل کشور مربوط به بودجه عمومی دولت است که در مقایسه با قانون بودجه سال 1401 حدود 43 درصد افزایش یافته است.
مفتح افزود: ارقام کلی لایحه بودجه بودجه کل کشور در لایحه بودجه سال 1402 به میزان 5109 هزار میلیارد تومان تعیین شده است. مبلغ 3097 هزارمیلیارد تومان (حدود60 درصد) بودجه کل کشور مربوط به گردش مالی شرکتهای دولتی و بانکهاست که نسبت به رقم پیش‌بینی شده برای سال گذشته حدود 38 درصد افزایش یافته است.
وی اضافه کرد: مبلغ 2164 هزار میلیارد تومان (حدود 40 درصد) رقم بودجه کل کشور نیز مربوط به بودجه عمومی دولت است.که در مقایسه با قانون بودجه سال 1401 حدود 43 درصد افزایش یافته است. البته بخشی از این رشد به دلیل انتقال مصارف هدفمندی به سقف بودجه عمومی است.
به گفته مفتح،کسری تراز عملیاتی در سال 1402 حدود 476 هزار میلیارد تومان است که مبلغ 384 هزار میلیارد تومان، از مازاد تراز سرمایه‌ای و مبلغ 93 هزار میلیارد تومان از مازاد تراز مالی پوشش داده شده است. به عبارت دیگر در لایحه بودجه سال 1402 نیز مطابق با رویه گذشته بخش قابل توجهی از اعتبارات هزینه‌ای از محل فروش دارایی و بخشی نیز از محل استقراض تامین شده است.
سپس رحیم زارع سخنگوی کمیسیون تلفیق مجلس نیز ضمن ارائه گزارش شور اول کمیسیون تلفیق در خصوص کلیات لایحه بودجه سال 1402 کل کشور از رشد 37 درصدی منابع حاصل از صادرات نفت و فروش اموال دولتی در بودجه سال 1402 نسبت به بودجه سال جاری خبر داد.
* رئیسی مطرح کرد: برنامه کوتاه‌مدت دولت در حوزه‌های مسکن،معیشت، خودرو و سلامت
رئیس جمهور در دفداع از کلیات لایحه بودجه سال 1402 با اشاره به بحث‌های مربوط به بودجه یادآور شد: جلسه ما برای بررسی بودجه 1402 است در جلسه قبل اشاره کردم به برخی عملکردهای دولت که مجلس مطلع است ولی باید بیشتر اطلاع داشته باشند. تمام تلاش دولت این بوده که بودجه 1401 را با رشد اقتصادی دنبال کند، چون قبل از این دولت 4 دهم رشد را داشتیم و در دهه نود مشکلات زیادی داشتم. الان قریب به 4 درصد رشد داریم که نشانگر تلاش همه بخش‌هاست.
رئیسی اضافه کرد: شرایط نشان از رشد سرمایه‌گذاری، کاهشی شدن تورم و رشد در حوزه تولید است که هم شاهد رشد تولید هستیم هم رشد تجهیزات و ابزار تولید. 5 درصد رشد تولید داریم و بیش از آن رشد تجهیزات تولید داریم. رشد اشتغال و کاهش بیکاری نشانه این است که سمت سوی دولت در جهت تحقق بودجه 1401 و برنامه‌هایی است که برای دولت تصویب شده است. علیرغم همه تهدید‌ها و تحریم‌ها افزیش صادرات نفت خام و معیانات گازی را داشتیم.
وی خاطرنشان کرد: قرار شد در این دوره از تنخواه خزانه استفاده نشود و استقراض نشود این هم سمت و سوی دولت بوده که در گذشته برخی تذکر می‌دادند این اتفاق نیفتند ما هم تلاش کردیم علیرغم مردمی‌سازی یارانه‌ها و افزایش 7 برابری پرداخت یارانه نقدی استقراض صورت نگیرد که این موفقیتی برای دولت است.
رئیس‌جمهور یادآور شد: وقتی قانون برای کالابرگ تصویب می‌شد زیرساخت‌ها آماده نبود و عزیزان مجلس در جریان بودند اما تلاش شد و اخیرا زیرساخت‌ها آماده شده در استان‌هایی کار آغاز شده است و نتایج این کار به مجلس اعلام می‌شود و مردم در جریان قرار می‌گیرند.
رئیسی گفت: کارهایی که به تاخیر افتاده بود مانند رتبه‌بندی معلمان، تعرفه‌های پرستاری علیرغم همه محدودیت‌های بودجه‌ای تحقق پیدا کرد. رشد بخش صنعت از سال 96 بی‌سابقه است و معادل 4/6 درصد رشد داشته است، رشد حوزه معدن در 6 فصل متوالی منفی بوده است که امروز مثبت است. تولیدات صنعتی که نگرانی شما و مردم است، افزایش داشته است. در تولیدات صنعتی مانند خودرو در تولید انواع سواری 13 درصد، وانت 50 درصد رشد داشته‌ایم.
وی افزود: احزار رتبه هفتم فولاد در جهان در پاییز جاری را داشتیم، اینها نگرانی‌هایی است که مردم عزیز دارند. درباره تولید، گام‌های خوبی برداشته می‌شود و این سخنی است که رهبر معظم انقلاب تاکید می‌کنند رشد تولید وجود داشته باشد. افزایش 17 درصدی شرکتهای دانش‌بیان، رشد 19 درصدی صادرات غیرنفتی، رشد 19 درصدی کالاهای سرمایه‌ای اینها مواردی است که وثتی نگاه می‌کنیم نشانه‌ای از رشد و پیشرفت است.
رئیسی گفت: درباره آنچه دولت دولت قول و وعده داده برای ایجاد یک میلیون اشتغال مستندات نشان می‌دهد، کد ملی و محل اشتغال نشان می‌دهد که قریب به یک میلیون شغل محقق شده است. نسبت به حوزه کشاوزی 17 درصد رشد در تولید غلات، 21 میلیون تن بهبود در تولید محصولات کشاورزی داشتیم. وضعیت تجاری در این رابطه بسیار رشد داشته است و 37 میلیون تن رشد تراز کشاورزی داشتیم و صادرات محصولات کشاورزی از 16 میلیون به 20 میلیون رسیده است؛ آنچه رهبری فرمودند تولید، اشتغال‌آفرین و دانش‌بنیان صورت گیرد، همین است و ان‌شاالله ظرف چند روز آینده گزارشات را در این زمینه ارائه می‌دهیم.
وی ادامه داد: در حوزه کشاورزی بیش از 70 درصد رشد شرکتهای دانش بنیان را داریم. سعی کردیم در بودجه سال 1402 سیاست‌های کلی برنامه هفتم مورد توجه قرار گیرد، سند ملی آمایش سرزمین، سند تحول دولت مردمی در بودجه 1402 لحاظ شود و سعی کردیم از درج احکام غیرمرتبط با بودجه اجتناب شود و احکام از یکدیگر تفکیک شوند.
رئیسی تاکید کرد: شفافیت و درج تمام منابع و مصارف، بهبود معیشت مردم، حمایت از بازار سرمایه که مردم در کوی برزن می‌گویند صورت گیرد. افزایش سهم درآمدهای مالیاتی از طریق مودیان جدید و توجه به بودجه بهداشت و درمان را داشتیم. در خصوص فعال شدن صندوق‌های عدالت و پیشرفت در همه استان‌ها تلاش کردیم دست همه استان‌ها باز شود تا بتوانند پروژه‌های نیمه‌تمام را تمام کنند که تمرکززدایی در آن وجود دارد تامین یارانه نقدی معادل 360 همت برای تامین نان داشتیم. رشد 20 درصدی حقوق شاغلین و بازنشستگان، افزایش حداقل حقوق‌ها تا 7 میلیون تومان و معافیت مالی برای حقوق‌های تا 7 میلیونی را پیش‌بینی کردیم. در حوزه تولید خوردو و واردات خودرو افزایش را شاهد بودیم. در زمینه خودرو باید تولید و وادرات را باهم در نظر داشته باشیم.
وی افزود: توجه به مسئله تولید و اشتغال، اختصاص 31 هزار میلیارد تومان به صندوق که بتوانند برای ایجاد اشتغال استفاده کنند که معادل هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
رئیسی با اشاره به برخی جزئیات لایحه بودجه سال آینده از افزایش اعتبارات تملک دارایی 26 درصدی، پیش‌بینی 540 همت برای سرمایه‌گذاری شهرک‌های صنعتی شرکتهای تولیدی، اختصاص 15 همت سهام دولت به صندوق تثبیت سرمایه، رشد 43 درصدی اعتبارات بخش سلامت، اختصاص 10 درصد از منابع هدفمندی به یارانه دارو و تامین زمین مورد نیاز برای پروژه‌های مسکن و پیش‌بینی تخفیف مالیاتی برای پروژه‌های نهضت ملی مسکن خبر داد و گفت: تمام تلاش ما این است که مغایرتی بین درآمدها و هزینه‌ها نباشد هم امسال هم سال آینده تلاش ما همین است که ریسک در منابع باید به حداقل برسد بلکه اتفاقات غیرقابل پیش‌بینی هم هست اما تلاش ما این است.
وی با تاکید بر اینکه مدیریت بودجه و بانک‌ها و بازار سرمایه از نکات مورد تاکید در بودجه است، خاطرنشان کرد: نمایندگان توجه دارند ما سهم 40 درصدی صندوق توسعه را نیاوردیم در سنوات گذشته دیگران میاوردند و این منبع مهمی برای دولت‌ها بود. نسبت به درآمدها می‌گویند چطور افزایش پیدا کرده افزایش روی مالیات است و مربوط به فرارهای مالیاتی و مودیان جدید است، افزایش هزینه‌ها هم بخشی برای حقوق و دستمزد و بخشی هم مربوط به 150 همتی است که از هدفمندی آمده است، اصلش بیش از 21 درصد نیست اما وقتی اینها را کنارش می‌گذاریم عدد افزایش پیدا می‌کند.
رئیس‌جمهور یادآور شد: چند نکته محوری وجود دارد که دولت برای آن برنامه دارد اگر خداوند عمری داد در چند روز آینده نسبت به برنامه کوتاه‌مدت دولت توضیح می‌دهم درباره مسکن و معیشت و سفره مردم و خودرو و حوزه سلامت در این 4 حوزه دولت برنامه کوتاه‌مدتی دارد و حتما وضعیت در آینده نزدیک متفاوت خواهد شد. پیامی که از دولت و مجلس دریافت می‌شود باید پیام امیدبخشی به مردم باشد امروز همه توان دشمن خالی کردن دل مردم و ایجاد تردید در دل جوان‌هاست. راهبرد دشمن، راهبرد ایجاد یاس است همه اقدامات و تصمیمات دولت در مجلس باید راهبرد ایجاد امید باشد در همه این موارد دولت برنامه کوتاه‌مدت و بلندمدت دارد.
رئیسی با بیان اینکه بدانید گرانی‌ها روندش کاهشی خواهد شد، گفت: علیرغم تلاش دشمن برای القای ناامیدی و تردیدها با توجه به ظرفیت و منابع کشور و همکاری دولت و مجلس در اجرای منویات رهبری آینده را روشن می‌بینم و گام‌هایی که برداشته شده و آمارها در مرکز آمار و بانک مرکزی نشاندهنده رشد است. آنچه می‌بینیم شاخص‌های رشد را نشان می‌دهد. دشمن نمی‌خواهد این رشد را ببیند اما با همت همه کارگزاران و مشارکت مردم رشد را ارتقا خواهیم بخشید و زمینه هر گونه ناامیدی و یاس را از بین خواهیم برد.
در ادامه نمایندگان موافق و مخالف کلیات لایحه بودجه سال اینده به بیان نقطه نظرات خود پرداختند. نمایندگان موافق کلیات لایحه بودجه 1402 نیز توجه دولت به سلامت، آموزش و پرورش، گردشگری، محرومیت‌زدایی، رشد شرکتهای دانش بنیان، کشاورزی را از جمله دلایل خود برای موافقت عنوان کردند. عدم شفافیت و ناترازی و کسری بودجه،افزایش تورم بالای 40 درصد،افزایش فشار معیشتی،عدم انطابق لایحه بودجه با سند تحول دولت و عدم تحول آفرینی لایحه بودجه در شرایط فعلی اقتصاد از جمله دلایل مخالفت نمایندگان با کلیات لایحه بودجه سال 1402 بود.
* اظهارات موافقان کلیات لایحه بودجه
مجتبی رضاخواه عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس در موافقت با کلیات لایحه بودجه گفت که در لایحه بودجه سال 1402 به موضوع معیشت توجه شده است.
جعفر قادری نماینده شیراز هم عدم دست اندازی به منابع صندوق توسعه ملی و مولد سازی اموال دولتی را از نقاط قوت لایحه بودجه سال آتی قلمداد کرد.
وی گفت: در وهله اول تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران توسط اتحادیه اروپا را محکوم کرده و اگر این اقدام جدی شود قطعا ما نیز مقابله به مثل خواهیم کردو در بخشی از سخنانش خاطرنشان کرد که مولد سازی اموال و دارایی‌های دولتی در لایحه بودجه سال آینده مورد توجه قرار گرفته و تکمیل طرح‌های آبی و طرح‌های مسکن برای حمایت از خانواده‌ها باید مورد توجه مجلس شورای اسلامی باشد. ازسوی دیگر باید عدم تعادل بین تولید و مصرف حامل‌های انرژی مورد توجه مجلس قرار گرفته و خلا ناترازی پر شود.
محمدحسین فرهنگی نماینده تبریز هم در موافقت گفت: عدم استقراض از صندوق توسعه ملی و افزایش سهم صندوق به 40 درصد از نقاط قوت لایحه بودجه سال 1402 به شمار می‌رود.
وی اضافه کرد: براساس لایحه بودجه، درآمدها حدود 40 درصد افزایش داشته است و واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و دارایی‌های مالی دولت حدود 44 درصد رشد پیدا کرده و منابع عمومی بودجه نیز 42 درصد رشد داشته است. ازسوی دیگر این بودجه تراز منفی نخواهد داشت. ما در سال جاری با 300 همت کسری بودجه مواجه شدیم اما امسال چنین نگرشی در خصوص منابع وجود ندارد. به عبارت دیگر تراز منفی در بودجه 1402 وجود ندارد.
محمد رضا میرتاج‌الدینی عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نیز افزایش سن بازنشستگی و توجه به معیشت مردم را از نقاط قوت لایحه بودجه سال 1402 قلمداد کرد.
وی خاطرنشان کرد: در لایحه بودجه سال آتی اعتبارات دستگاه‌ها همراه با برنامه آنها در جداول مطرح شده است. توجه به معیشت مردم از دیگر نقاط قوت این لایحه است. رئیس‌جمهور تاکید داشتند یارانه‌های نقدی که در سال جاری هفت برابر شده در سال آینده نیز ادامه‌دار خواهد بود البته نیازمند یک گام مکمل نیز در این حوزه هستیم که دولت کار خود را شروع کرده و مجلس هم باید کار را کامل کند. با یارانه ارائه شده مردم باید بتوانند حدود 12 قلم از کالاهای ضروری خود را خریداری کنند. از یک سو دستگاه‌ها باید تخفیف ویژه دهند و ازسوی دیگر باید سازوکاری اندیشیده شود که کالاهای ضروری برای یک سال قیمت ثابتی داشته باشند. این دو موضوع را در کمیسیون تلفیق دنبال خواهیم کرد.
یحیی ابراهیمی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم به توجه ویژه به بخش سلامت در لایحه بودجه سال 1402 اشاره کرد. وی اظهارداشت: نقاط مثبتی در بودجه در حوزه سلامت وجود دارد که از جمله آن اختصاص هفت همت اعتبار برای صندوق حمایت از بیماران صعب‌العلاج و اختصاص حدود پنج همت برای تعرفه خدمات پرستاری، همچنین 47 هزار میلیارد تومان برای اجرای نظام سلامت پیش‌بینی شده است.
مجتبی یوسفی نماینده اهواز در مجلس هم در موافقت با کلیات لایحه بودجه گفت که افزایش حقوق 20 درصدی برای سال آینده خوب است اما افزایش پلکانی هم در کنارش مدنظر قرار گیرد.
وی هشدار داد: اگر کلیات بودجه به تصویب نرسد بدان معناست که التهاب در بازار ایجاد شده و وضعیت اجرای پروژه‌های عمرانی با مشکل مواجه می‌شود.
مهرداد ویس کرمی نماینده خرم آباد نیز یکی از مزایای لایحه بودجه 1402 را توجه به واقعیتهای موجود و تلاش برای حل آنها دانست و گفت: یکی از مشکلات گذشته ما غیر واقعی و خیالی نوشتن بودجه بوده که باعث ایجاد مشکلاتی در کشور شده است.
وی گفت: همانطور که رهبری نیز بارها در دولت‌های مختلف فرمودند، واقعیت این است که دولت باید بودجه را اجرایی کند و به نظر می‌رسد که مجلس ضمن حفظ جایگاه قانونگذاری و نظارتی خود باید کمک کند تا نقایص بودجه مرتفع شود، ولی تغییرات اساسی پیدا نکند.
محسن دهنوی نماینده تهران هم گفت: امروز در شرایط بازار ارز و در شرایط التهابات اقتصادی موجود در کشور، تایید کلیات بودجه، پیام ثبات اقتصادی به جامعه می‌دهد.
وی طی اظهاراتی در موافقت با کلیات این لایحه با بیان اینکه "باید در این لایحه اصلاحاتی لحاظ شود"، اظهارداشت: برخی از نمایندگان به بدنه کارشناسی دولت اعتراض کردند درحالی که الحق و انصاف برخی از کسانی که در بدنه کارشناسی بودجه زحمت کشیدند، بچه‌های خوب و انقلابی و دل‌سوز هستند.
* اظهارات مخالفان کلیات لایحه بودجه
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در کخالفت با کلیات لایحه بودجه سال آینده تاکید کرد: در بررسی لایحه بودجه سال 1401 باید به مولفه مهم ناترازی‌ها که یکی از آنها ناترازی بودجه در نظام اقتصادی کشور است، توجه کنیم.
وی اضافه کرد: مهمترین سند اقتصادی که بعد از استقرار دولت در دستور کار دولت قرار دارد، بودجه است. آثار و پیامدهای بودجه به جز بر حوزه فعالیت‌های یکساله دولت، بر بخشهای دیگر نیز اثر گذار است بر همین اساس نیز انتظار ما از دولت درباره بودجه این بود که لایحه‌ای ارائه کند که آنچه که به عنوان اصلاح ساختار بودجه ازسوی رهبری مطرح شد، اجرایی شود.
علی حدادی نماینده طالقان و ساوجبلاغ نیز از شفاف نبودن لایحه بودجه 1401 انتقاد کرد.
وی گفت: بودجه باید اثربخشی لازم را داشته باشد. طبق سیاست‌های کلی برنامه هفتم باید ثبات اقتصادی را شاهد باشیم که از جمله آن در موضوع ارز است.
علیرضا سلیمی نماینده محلات هم گفت: در حوزه شفافیت قوانین فراوانی داشته ایم، اما در لایحه بودجه 1402 که به مجلس ارائه شده بسیاری از موارد به صورت شفاف ارائه نشده است.
وی اظهارداشت: در لایحه بودجه‌ای که الان به مجلس ارائه شده است، بحث اصلاح ساختار است. حضرت آقا به صراحت فرمودند ترکیب غلط بودجه هنوز اصلاح نشده است؛ حال سوال این است در لایحه‌ای که به مجلس ارائه شده چند درصد اصلاح بودجه داریم. بحث این نیست که گام‌هایی برداشته شده، اصل مطلب این است که ما در حوزه اصلاح ساختار قدم هایمان به اندازه‌ای که باید بلند نبوده است. سلیمی گفت: امسال حضور 300 هزار میلیارد کسری داشتیم که با مجوزهایی که از صندوق توسعه داده شد و اصلاحیه‌هایی که مجلس انجام داد آن را پوشش دادیم، اما واقعیت این است که در لایحه بودجه 1402 حدود 400 هزار میلیارد بیش برآوردی داریم. حال اگر مجوزهایی که امسال داده شد سال آینده داده نشود و اصلاحیه‌ها را نداشته باشیم، این 400 هزار میلیارد کسری بودجه همان‌ام الخبائث مشکلات اقتصادی است که برای آن چاره اندیشی نشده است.
سیدکاظم دلخوش نماینده صومعه سرا هم گفت که تورم 40 درصد در برابر افزایش 20 درصدی حقوق کارکنان دولت غیرمنصفانه است و مشکل آنها را حل نخواهد کرد.
وی گفت: هنوز گزارش عملکرد برنامه توسعه ارائه نشده و لایحه بودجه هم با یک ماه تاخیر آمده است که این به معنای از دست دادن زمان و بی‌انضباطی رویه‌ای است که بعد از انقلاب سابقه نداشته است.
وی با اشاره به سیاست‌های کلی برنامه هفتم از جمله ایجاد ثبات اقتصادی و تک نرخی شدن نرخ ارز اظهار کرد: در بودجه دائمی کردن برخی از احکام آمده که خلاف قانون است چون ماهیت بودجه یکساله است و نمی‌توان بر آن احکام دائمی آورد.
مجتبی محفوظی نماینده آبادان در مجلس نیز در مخالفت با لایحه بودجه سال 1402 گفت: علامت‌های سوال بسیار بزرگی در لایحه بودجه وجود دارد که برای آنها پاسخی دیده نشده است.
وی افزود: آمارهایی که توسط رئیس دولت طی دوجلسه درصحن مجلس ارائه شد،بعضاً خطا و غیر واقعی بوده ما شخص رئیسی را انسانی صادق و وارسته میدانیم، بنابراین این آمارهای غیر واقعی ناشی از آماری است که اطرافیان و دولتمردان به رئیس‌جمهور ارائه میدهند درحالیکه واقعیتهای جامعه چیز دیگری است.
علیرضا پاک فطرت نماینده شیراز هم گفت: براساس لایحه بودجه ارائه شده به مجلس تورم در سال آینده 50 درصد خواهد بود اما افزایش حقوق کارمندان تنها 20 درصد بوده و از همه مهم‌تر بودجه عمرانی نیز آن طور که باید و شاید مورد توجه قرار نگرفته است.
وی گفت: مجلس امروز در خصوص سرنوشت اقتصادی آینده مردم و معیشت آنان تصمیم‌گیری می‌کند. قرار بود بودجه سال آینده تحول آفرین باشد اما این بودجه نمی‌تواند تحولی در اقتصاد مریض کشور ایجاد کند. به تذکرات رهبری در نوشتن این بودجه کمتر توجه شده است. این بودجه نمی‌تواند تحولی در اقتصاد ایجاد کند بلکه فقط می‌تواند روزمرگی کشور را اداره کند.
مهدی عسگری نماینده کرج هم در مخالفت با کلیات لایحه بودجه سال 1402 گفت: با وجود ناترازی‌های متعدد اقتصادی، طراحی آشوب پولی و ارزی و جنگ تمام عیار اقتصادی، نشانه‌هایی از یک آرایش جنگی متناسب در برنامه‌ها، سیاست‌گذاری‌ها و بودجه دولت مشاهده نمی‌شود.
وی با بیان اینکه "رد پای چندانی از اصلاح ساختار در بودجه دیده نمی‌شوند"، اظهارداشت: گویا در سازمان برنامه همچنان در بر همان پاشنه سابق می‌چرخد و هنوز دولت در این سازمان تغییر نکرده است. مشخص نیست که بودجه چگونه و در کجا و توسط چه کسانی بسته می‌شود چراکه از برخی از کارشناسان و دفاتر تخصصی سازمان برنامه این گلایه را می‌شنویم که حتی آنها هم در جریان نحوه بستن بودجه نیستند.
مالک شریعتی نماینده تهران نیز با بیان اینکه بعضی تغییرات در بودجه 1402 مثبت است اما کافی نیست، تاکید کرد: انتظار تحول بیشتری از دولت داشتیم. وی گفت: بودجه 1401 وقتی تنظیم شد که نیمی از وقت آن را دولت گذشته داشت و اما این بودجه به نام این دولت و بعد به نام این مجلس تمام خواهد شد و عملا از سال آینده ما هستیم که بانی وضع موجود خواهیم بود.
* میرکاظمی: در بودجه سال آینده،603 هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش نفت پیش‌بینی شده است
در ادامه رئیس سازمان برنامه و بودجه در دفاع از کلیات لایحه بودجه سال آینده تاکید کرد: در بودجه سال آینده 700 هزار میلیارد تومان درآمد از محل مالیات و 603 هزار میلیارد تومان درآمد از محل فروش نفت پیش‌بینی شده که انتظار می‌رود با کمترین کسری در این بخش‌ها مواجه شویم.
مسعود میرکاظمی اضافه کرد: یکی از موضوعاتی که ازسوی نمایندگان اشاره شد این بود که آیا منابع پیش‌بینی شده در بودجه سال آتی قابل وصول است یا نیست. باید بگویم ما در بودجه سال 1401 تنها در تبصره 14 بخشی کسری داریم اما در بودجه عمومی کشور و در منابع و مصارف به لطف خداوند به سمتی می‌رویم که 95 درصد بین عملکرد و قانون همپوشانی وجود دارد و کمتر از 10 درصد مغایرت بین عملکرد بودجه با آنچه که مصوب شده است خواهیم داشت. از آنجایی که در بودجه سال 1401 سقف بودجه ازسوی مجلس شورای اسلامی تغییر نکرد ما کمترین مغایرت را در عملکرد بودجه خواهیم داشت.
وی با بیان اینکه میزان پایه پولی در لایحه بودجه 1402 کاهش پیدا خواهد کرد، توضیح داد: با تکالیف و تبصره‌هایی که در سایر عوامل تورم ایجاد کرده‌ایم، بانک مرکزی اضافه برداشت بانک‌ها را مدیریت خواهد کرد که با این کار افزایش پایه پولی کنترل می‌شود همچنین از مجلس می‌خواهیم اجازه دهد مدیریت تبصره‌ها براساس آیین‌نامه تدوین شده ازسوی دولت پیش برود تا بتوانیم پایه پولی را مدیریت کنیم.
رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور افزود: سال آینده تسویه 250 میلیارد تومانی بدهی خواهیم داشت. امسال ماهیانه 180 میلیارد اوراق منتشر کردیم و ماهیانه 15 هزار میلیارد تومان اوراق تسویه کردیم و 330 هزار میلیارد تومان به صندوق‌ها کمک کرده‌ایم که با در نظر گرفتن 180 هزار میلیارد تومان کمک به سازمان تامین اجتماعی، 345 هزار میلیارد تومان پرداخت شده درحالی که دولت هیچ نقشی در این موارد نداشته است.
* رئیس کمیسیون تلفیق: کلیات لایحه بودجه 1402 براساس ضرورت تصویب شد
رئیس کمیسیون تلفیق بودجه 1402 هم در این نشست گفت: لایحه بودجه سال آینده با توجه به معیارهای کفایت، ضرورت و قابلیت در کمیسیون تلفیق به تصویب رسید. سید شمس الدین حسینی افزود: ایراداتی که به جزییات لایحه بودجه بر می‌گردد قابل اصلاح است و باید نمایندگان در رسیدگی به کلیات لایحه به این موضوع توجه کنند.
وی با بیان اینکه منابع دولت از بخش‌هایی چون مالیات، حقوق گمرکی و سود شرکت‌ها به دست می‌آید، اظهار داشت: اگر در برخی از پایه‌های مالیاتی پیش برآورد وجود داشته باشد، اما در بسیاری از موارد کم برآوردی وجود دارد اما در کل باید گفت که درآمدهای مالیاتی قابل تحقق است.
حسینی در مورد بخش تملک دارایی‌های سرمایه‌ای در لایحه بودجه نیز گفت: در بررسی کلیات بودجه شاخص‌هایی چون نرخ ارز، میزان فروش نفت و نه حتی قیمت نفت مورد تصویب قرار نگرفته است زیرا این موارد هیچگاه در بودجه قید نمی‌شود. دولت رقمی حدود 604 هزار میلیارد تومان برای فروش نفت پیش‌بینی کرده است که این رقم و تحقق آن مورد بررسی قرار خواهد گرفت. وی پیش‌بینی فروش در شرکتهای دولتی را 104 هزار میلیارد تومان اعلام کرد و اظهار داشت: دولت سهم صندوق توسعه ملی را به 40 درصد افزایش داده است و ازسوی دیگر فروش اوراق نیز رشد کرده است تا پیش بینی‌های درآمدی دولت قابل تحقق باشد.
