تاریخ انتشار
دوشنبه ۲ تير ۱۳۹۹ ساعت ۱۴:۲۱
کد مطلب : ۴۲۲۳۸۴
خط و نشانهاي نمايندگان براي اينستاگرام در اولين برخورد رسمي با وزير ارتباطات؛
مسدود ميكنم پس هستم
۰
کبنا ؛
«سندرم مسدودسازي» شايد توصيفي كوتاه و البته دقيق باشد از نوع نگاه نمايندگان يازدهمين دوره مجلس شوراي اسلامي به فضاي مجازي و دسترسي آزادانه ايرانيان به شبكههاي اجتماعي؛ نگاهي كه نخستين بار در جريان حضور وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي به نوعي به آن اشاره شد ولي نقطه اوج آن ساعتي پيش از اظهارات وزير و زماني رقم خورد كه رييس سازمان تبليغات اسلامي در صحن مجلس از بيتوجهيها به فرهنگ و فرهنگسازي در فضاي مجازي انتقاد كرد. حالا اما آن گلايهها و انتقادها رنگ و بوي جديتري به خود گرفته؛ چنانكه اولين برخورد رسمي اصولگرايان پارلمان يازدهم با جوانترين وزير دولت دوازدهم به ميدان جدال لفظي او به عنوان يكي از مخالفان مسدودسازي فضاي مجازي با موافقان پروپاقرص اين مهم تبديل شد، جدالي كه گويا سالهاست در سطوح بالاي سياست ايران نيز در جريان است. تاريخ كنش و واكنشهاي رخ داده در جمهوري اسلامي از اعتراضات به نتايج انتخابات رياستجمهوري 88 و فيلتر توييتر و يوتيوب و ايجاد اخلال در ارسال پيامك گرفته تا اعتراضات دي ماه و فيلتر تلگرام و اعتراضات آبان ماه 98 و قطعي اينترنت در سراسر ايران به خوبي خبر از رابطه غيردوستانه بخشي از حاكميت با شبكههاي اجتماعي دارد. رابطهاي كه حسن روحاني چه سال 92 و چه 96 با استفاده از آن و با شعار آزادي فعاليت اين شبكهها توانست بخشي از جامعه را با خود همراه كند و بر رقبايش پيروز شود ولي حالا و با توجه به حضور 2 رقيب اصلياش در انتخاباتهاي رياستجمهوري گذشته راس قواي قضاييه و مقننه از يك سو و عمر يكساله دولتش از ديگر سو از قرار معلوم توان پايبندي تمام و كمال به آن را ندارد و همين مساله احتمال فيلترينگ اينستاگرام را كه اين روزها دومين شبكه اجتماعي محبوب ايرانيان است، افزايش ميدهد؛ فيلترينگي كه حالا شايد مسوولان اجرايي همچنان مخالفش باشند اما دستكم حامياني پروپاقرص در قواي مقننه و قضاييه دارد.
در مسير توسعه خوديها
«قمار آنلاين در شبكههاي اجتماعي»، «سهامداران خارجي در اسنپ و ديجيكالا»، «عدم ارايه مطلوب آنتن تلفن همراه در روستاها» و «عدم توسعه اينترنت ملي» از مهمترين واژگاني بود كه نمايندگان مجلس روز گذشته و در جريان حضور محمدجواد آذريجهرمي در پارلمان براي بررسي مسائل و مشكلات حوزه ارتباطات به زبان آوردند ولي در اين ميان آنچه بيش از هر چيز توجه ناظران و شبكههاي اجتماعي را به خود جلب كرد، انتقادات صريح تازهنمايندشدگان از اينستاگرام بود. موسي غضنفرآبادي كه روزگاري به عنوان رييس دادگاه انقلاب مشغول فعاليت بود و حالا يكي از اصليترين گزينههاي رياست كميسيون حقوقي و قضايي مجلس به شمار ميرود در همين راستا فضاي مجازي را «اتوباني» براي «حمله به عمق جمهوري اسلامي» توصيف كرد و با اشاره به وظايف وزارت ارتباطات در حالي مدعي عدم حمايت از پيامرسانهاي داخلي مقابل پيامرسانهاي خارجي شد كه دستكم پس از اعتراضات دي ماه 96 از نهادهاي اجرايي گرفته تا آموزشي و فرهنگي يك به يك به پيامرسانهاي داخلي نظير سروش و... به اميد جلب نظر مردم كوچ كردند ولي به رغم ارايه بودجههاي حمايتي به اين پيامرسانها نه تنها عموم جامعه روي خوشي به اين پيامرسانها و كوچ غريبانه مسوولان نشان نداد بلكه ميزان دانلود فيلترشكن در ايران چندين برابر شد و بازاري پولساز را براي فعالان اين عرصه ايجاد كرد.
نمايندگان مجلس ديروز اما به جاي پرداختن به آسيبهاي فيلترينگ كوشيدند اكثر نقاط ضعف موجود در زمينه اينترنت و فضاي مجازي و حتي برنامه فضايي ايران را به وزير ارتباطات نسبت دهند تا جايي كه عليرضا دهنوي، نماينده تهران و عضو هيات رييسه مجلس كه به واسطه اقداماتش در تحركات دانشجويي سالهاي نهچندان دور، رابطهاي نه چندان حسنه نيز با دانشجويان امروز و ديروز دارد، در اظهارات خود در نشست روز گذشته مجلس مدعي شد كه دولت روحاني با «برجام صنعت هستهاي كشور را تعطيل كرد» و «صنعت فضايي» را نيز «به دست آذريجهرمي تعطيل كرد.» اظهاراتي كه البته با گفتههاي وزير ارتباطات 180 درجه متفاوت بود؛ چراكه او تاكيد كرد كه «در برنامه فضايي تعداد ماهوارههاي جمهوري اسلامي ساخت داخل در حركتي بسيار عظيم تا سال ۹۲، سه مورد، تا سال ۹۶، هفت مورد و تا پايان سال ۹۸، پانزده مورد بود كه اين ميزان تا پايان سال ۹۹ به ۱۸ ماهواره توليد داخل ميرسد.»
مديريت خودرويي
با اين حال و به رغم تمام اين اظهارات، جالبترين بخش جدال لفظي صورت گرفته ميان موافقان و مخالفان فيلترينگ در صحن مجلس به گفتههاي محمدباقر قاليباف در قامت قدرتمندترين فرد پارلمان اختصاص دارد. جايي كه او «امنيت ملي، عمومي، اجتماعي و اخلاقي» جمهوري اسلامي را «در گروي» راهاندازي «شبكه ملي اطلاعات» كه منتقدان پروپاقرصي دارد، دانست و مدعي شد كه ميان ترافيك اهدايي به شبكههاي اجتماعي و پيامرسانهاي خارجي و داخلي «تناسب وجود ندارد». او همچنين در بخش ديگري از اظهارات خود با اشاره به «نقطه ضعف جدي» پيامرسانهاي خارجي گفت كه «در ارسال يك پيام ساده بين دو شهروند ابتدا اين پيام به خارج از كشور ميرود و بعد به داخل بازميگردد.» رييس مجلس البته براي مديريت فضاي مجازي راهكار نيز ارايه داد و درحالي گفت كه در اين حوزه نيز همچون «حوزه خودرو سياستگذاري، تعرفهگذاري و حمايت از صنعت داخل» لازمه «رشد» است كه نه تنها اعتدالگرايان و اصلاحطلبان بلكه اصولگرايان و نيروهاي به اصطلاح انقلابي نيز صنعت خودرو در ايران را شكستخورده تلقي كرده و هر كدام به شيوه خود خواستار اصلاح سياستگذاريها و اقدامات در اين حوزه ميشوند.
امان از سياستگذاريها
گفتههاي قاليباف و ساير نمايندگان دلواپس درباره شبكههاي اجتماعي اما از سوي آذريجهرمي كه از قرار معلوم و مطابق پيشبينيها كار سادهاي براي تعامل با مجلس يازدهم حتي حفظ كرسي وزارتش در يك سال پاياني دولت دوازدهم در پيش ندارد، بيپاسخ باقي نماند. او كه تلاش كرد با ارايه آمار به انتقادات درباره شبكه ملي اطلاعات، حمايت از دانشآموزان، آنتندهي تلفن همراه و حتي برنامه فضايي ايران پاسخ دهد در زمينه فضاي مجازي و پيامرسانهاي خارجي قدري صريحتر سخن گفت و با اعلام مخالفت تلويحي خود با فيلترينگ اين شبكهها، دليل گسترش مخاطبان اينستاگرام را برخلاف قاليباف و يارانش ارايه ترافيك بيشتر ندانست بلكه تاكيد كرد:«دغدغههاي فرهنگي، ديني و تغيير سبك زندگي بجاست ولي با دست روي دست گذاشتن و بستن كار درست نميشود؛ بايد در اين زمينه كار كرد. اينستاگرام با سياستهاي ما به قطب تبديل شده؛ زيرا پلتفرمهاي ديگر بسته است. اگر اينستاگرام صفحه سردار دلهاي ما را ميبندد، طبيعي است آنها دولت تروريستي هستند و تروريستهايي در كت و شلوارند؛ در اين موضوع شكي نداريم اما مگر زماني كه سردار ما را در بغداد به شهادت رساندند، ما بغداد را خالي كرديم؟ عرصه رسانه بينالمللي است؛ پس آيا ما نبايد حضور جريانساز مورد تاكيد رهبري را ببينيم؟ كسي موافق بيديني نيست اما شما به عنوان نماينده با مخاطبتان چطور ارتباط برقرار ميكنيد؟» با اين حال و به رغم مخالفتهاي صورت گرفته در شبكههاي اجتماعي همچنين رسانههاي ارتباط جمعي و ناظران و فعالان سياسي و فرهنگي با مقوله فيلترينگ به نظر ميرسد اينستاگرام و واتسآپ و چند پيامرسان فيلتر نشده و مورد استفاده ايرانيان در روزهاي فعاليت پارلمان يازدهم روزگار سختي را پشت سر بگذارند؛ روزگاري كه احتمالا با تغيير دولت و خداحافظي روحاني و اعتدالگرايان از «پاستور» دشوارتر هم خواهد شد و چندان دور از ذهن نيست، بلايي كه بر سر تلگرام و مخاطبانش آمد بر سر اينستاگرام نيز بيايد اما بايد منتظر ماند و ديد باز هم بازپرسي در يكي از شعب دادسراي فرهنگ و رسانه براي 80 ميليون ايراني تصميم ميگيرد يا اينكه اين بار خواهانان اين مهم ترجيح ميدهند با استفاده از نمايندگانشان در نهادي كه دستكم از ديد قانون اساسي تنها مرجع قانونگذاري در جمهوري اسلامي به شمار ميرود، كار را پيش ببرند و به جاي فرهنگسازي، مسدودسازي را پيش گيرند.
«قمار آنلاين در شبكههاي اجتماعي»، «سهامداران خارجي در اسنپ و ديجيكالا»، «عدم ارايه مطلوب آنتن تلفن همراه در روستاها» و «عدم توسعه اينترنت ملي» از مهمترين واژگاني بود كه نمايندگان مجلس روز گذشته و در جريان حضور محمدجواد آذريجهرمي در پارلمان براي بررسي مسائل و مشكلات حوزه ارتباطات به زبان آوردند ولي در اين ميان آنچه بيش از هر چيز توجه ناظران و شبكههاي اجتماعي را به خود جلب كرد، انتقادات صريح تازهنمايندشدگان از اينستاگرام بود. موسي غضنفرآبادي كه روزگاري به عنوان رييس دادگاه انقلاب مشغول فعاليت بود و حالا يكي از اصليترين گزينههاي رياست كميسيون حقوقي و قضايي مجلس به شمار ميرود در همين راستا فضاي مجازي را «اتوباني» براي «حمله به عمق جمهوري اسلامي» توصيف كرد و با اشاره به وظايف وزارت ارتباطات در حالي مدعي عدم حمايت از پيامرسانهاي داخلي مقابل پيامرسانهاي خارجي شد كه دستكم پس از اعتراضات دي ماه 96 از نهادهاي اجرايي گرفته تا آموزشي و فرهنگي يك به يك به پيامرسانهاي داخلي نظير سروش و... به اميد جلب نظر مردم كوچ كردند ولي به رغم ارايه بودجههاي حمايتي به اين پيامرسانها نه تنها عموم جامعه روي خوشي به اين پيامرسانها و كوچ غريبانه مسوولان نشان نداد بلكه ميزان دانلود فيلترشكن در ايران چندين برابر شد و بازاري پولساز را براي فعالان اين عرصه ايجاد كرد.
نمايندگان مجلس ديروز اما به جاي پرداختن به آسيبهاي فيلترينگ كوشيدند اكثر نقاط ضعف موجود در زمينه اينترنت و فضاي مجازي و حتي برنامه فضايي ايران را به وزير ارتباطات نسبت دهند تا جايي كه عليرضا دهنوي، نماينده تهران و عضو هيات رييسه مجلس كه به واسطه اقداماتش در تحركات دانشجويي سالهاي نهچندان دور، رابطهاي نه چندان حسنه نيز با دانشجويان امروز و ديروز دارد، در اظهارات خود در نشست روز گذشته مجلس مدعي شد كه دولت روحاني با «برجام صنعت هستهاي كشور را تعطيل كرد» و «صنعت فضايي» را نيز «به دست آذريجهرمي تعطيل كرد.» اظهاراتي كه البته با گفتههاي وزير ارتباطات 180 درجه متفاوت بود؛ چراكه او تاكيد كرد كه «در برنامه فضايي تعداد ماهوارههاي جمهوري اسلامي ساخت داخل در حركتي بسيار عظيم تا سال ۹۲، سه مورد، تا سال ۹۶، هفت مورد و تا پايان سال ۹۸، پانزده مورد بود كه اين ميزان تا پايان سال ۹۹ به ۱۸ ماهواره توليد داخل ميرسد.»
مديريت خودرويي
با اين حال و به رغم تمام اين اظهارات، جالبترين بخش جدال لفظي صورت گرفته ميان موافقان و مخالفان فيلترينگ در صحن مجلس به گفتههاي محمدباقر قاليباف در قامت قدرتمندترين فرد پارلمان اختصاص دارد. جايي كه او «امنيت ملي، عمومي، اجتماعي و اخلاقي» جمهوري اسلامي را «در گروي» راهاندازي «شبكه ملي اطلاعات» كه منتقدان پروپاقرصي دارد، دانست و مدعي شد كه ميان ترافيك اهدايي به شبكههاي اجتماعي و پيامرسانهاي خارجي و داخلي «تناسب وجود ندارد». او همچنين در بخش ديگري از اظهارات خود با اشاره به «نقطه ضعف جدي» پيامرسانهاي خارجي گفت كه «در ارسال يك پيام ساده بين دو شهروند ابتدا اين پيام به خارج از كشور ميرود و بعد به داخل بازميگردد.» رييس مجلس البته براي مديريت فضاي مجازي راهكار نيز ارايه داد و درحالي گفت كه در اين حوزه نيز همچون «حوزه خودرو سياستگذاري، تعرفهگذاري و حمايت از صنعت داخل» لازمه «رشد» است كه نه تنها اعتدالگرايان و اصلاحطلبان بلكه اصولگرايان و نيروهاي به اصطلاح انقلابي نيز صنعت خودرو در ايران را شكستخورده تلقي كرده و هر كدام به شيوه خود خواستار اصلاح سياستگذاريها و اقدامات در اين حوزه ميشوند.
امان از سياستگذاريها
گفتههاي قاليباف و ساير نمايندگان دلواپس درباره شبكههاي اجتماعي اما از سوي آذريجهرمي كه از قرار معلوم و مطابق پيشبينيها كار سادهاي براي تعامل با مجلس يازدهم حتي حفظ كرسي وزارتش در يك سال پاياني دولت دوازدهم در پيش ندارد، بيپاسخ باقي نماند. او كه تلاش كرد با ارايه آمار به انتقادات درباره شبكه ملي اطلاعات، حمايت از دانشآموزان، آنتندهي تلفن همراه و حتي برنامه فضايي ايران پاسخ دهد در زمينه فضاي مجازي و پيامرسانهاي خارجي قدري صريحتر سخن گفت و با اعلام مخالفت تلويحي خود با فيلترينگ اين شبكهها، دليل گسترش مخاطبان اينستاگرام را برخلاف قاليباف و يارانش ارايه ترافيك بيشتر ندانست بلكه تاكيد كرد:«دغدغههاي فرهنگي، ديني و تغيير سبك زندگي بجاست ولي با دست روي دست گذاشتن و بستن كار درست نميشود؛ بايد در اين زمينه كار كرد. اينستاگرام با سياستهاي ما به قطب تبديل شده؛ زيرا پلتفرمهاي ديگر بسته است. اگر اينستاگرام صفحه سردار دلهاي ما را ميبندد، طبيعي است آنها دولت تروريستي هستند و تروريستهايي در كت و شلوارند؛ در اين موضوع شكي نداريم اما مگر زماني كه سردار ما را در بغداد به شهادت رساندند، ما بغداد را خالي كرديم؟ عرصه رسانه بينالمللي است؛ پس آيا ما نبايد حضور جريانساز مورد تاكيد رهبري را ببينيم؟ كسي موافق بيديني نيست اما شما به عنوان نماينده با مخاطبتان چطور ارتباط برقرار ميكنيد؟» با اين حال و به رغم مخالفتهاي صورت گرفته در شبكههاي اجتماعي همچنين رسانههاي ارتباط جمعي و ناظران و فعالان سياسي و فرهنگي با مقوله فيلترينگ به نظر ميرسد اينستاگرام و واتسآپ و چند پيامرسان فيلتر نشده و مورد استفاده ايرانيان در روزهاي فعاليت پارلمان يازدهم روزگار سختي را پشت سر بگذارند؛ روزگاري كه احتمالا با تغيير دولت و خداحافظي روحاني و اعتدالگرايان از «پاستور» دشوارتر هم خواهد شد و چندان دور از ذهن نيست، بلايي كه بر سر تلگرام و مخاطبانش آمد بر سر اينستاگرام نيز بيايد اما بايد منتظر ماند و ديد باز هم بازپرسي در يكي از شعب دادسراي فرهنگ و رسانه براي 80 ميليون ايراني تصميم ميگيرد يا اينكه اين بار خواهانان اين مهم ترجيح ميدهند با استفاده از نمايندگانشان در نهادي كه دستكم از ديد قانون اساسي تنها مرجع قانونگذاري در جمهوري اسلامي به شمار ميرود، كار را پيش ببرند و به جاي فرهنگسازي، مسدودسازي را پيش گيرند.