تاریخ انتشار
يکشنبه ۳ اسفند ۱۳۹۹ ساعت ۲۳:۳۲
کد مطلب : ۴۳۱۱۳۸
متن ارسالی
تحلیل بازنمایی ناقص «زلزله سی سخت»در شبکه های اجتماعی
سید حسین حسینی
۰
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛متن ارسالی:برای بررسی دلایل این بازنمایی ناقص، ابتدا باید تئوری های رسانه و ارتباطات را بدانیم، چون واقعیت این است که در جامعه امروزی،واقعیت در پرتو رسانه های جمعی برجسته می شوند.برخی اخبار برجسته، برخی اخبار تزریق، برخی اخبار دروازبانی و برخی اخبار کاشت می شوند.
امروز با نوعی از شهروندی روبرو هستیم که میتوان آن را شهروندی شبکه ای نامید، ما هم عضوی از این شهروندان هستیم که از طریق این فضا با هم تعامل،همدردی،به اشتراک گذاری،نقد و .... داریم.
اما این نوع از شهروندی به دلیل اینکه ناشی از فرسودگی عاطفی ما در واقعیت عینیت یافته و تجسدیافته بیرونی است، نوعی تراکنش بی مهار است که اتفاقا بعد از مدتی پایه های شهروندی مدنی ما را سست می کند.علاوه بر این، چون بمباران اطلاعات، یا به تعبیر بودریار پرنوگرافی اطلاعات (منظورش طلاعاتی است که ارزش و عمق ندارند وسطحی هستند) زیاد است، اعتبار اخبار محل مناقشه است.
با این حال با این مقدمه به این بپردازیم که چرا این حادثه برجسته نشده است.
رسانه ان هم در شبکه های اجتماعی صاحب ندارند و میتوان به هر شکلی در این فضا بازی کرد. اما اینکه افراد یک حادثه را برجسته و بازنمایی کنند به امری برمیگردد که افراد قدرت مانور و برجسته سازی داشته باشند.
دیگر به دلایلی قدرت برجسته سازی اخبار را نداریم،چون ظرفیت های ما بار هستی موجود را نمیتواند حمل کند و نوعی تعلیق وجودی را تجربه میکنیم. این چیزی است که میتوان آن را عدم قطعیت های جامعه امروز ما نامید.وارد فضایی شدیم که بی تفاوتی و فرسودگی عاطفی دیروز بدل به عدم قطعیت امروز و اکنون شده است؛ اکنونیتی که خودش هرز و بی مقداره شده است. در این فضا فرد و جامعه دیگر قدرت کنش ندارد، فقط واکنش نشان می دهند آن هم در برابر فشارهای خیلی سخت که هم باید کمیت انها بالا باشد و هم کیفیت آنها.
عمق فاجعه در سی سخت بالاست،اما مردم به کمیت ها هم توجه دارند.دقیقا مثل فرد معتادی که دیگر مواد معمولی آنرا سرحال نمی اورد،بلکه باید مواد خیلی قوی مصرف کند. یا مثل کسی که تزریق می کند.
جامعه بی تفاوت قهر میکند،گلایه دارد و به قولی خود را عامدانه کنار می زند،اما زنده است.ولی جامعه ای که عدم قطعیت ها را دارد تجربه میکند،سردرگم است و یک جامعه گم شده است.جامعه اول حفظ شدگی خود را نگه میدارد و انسجام حداقلی دارد اما عدم قطعیت ها با نوعی آنومی بی مهار روبروست که حس دارد،اما احساس ندارد.
البته اینکه این عدم قطعیت از کجا بر ما آوار شده،هم دلایل اجتماعی و هم فلسفی دارد که بیان آنها فرصت دیگری می خواهد.
با این توصیف دلایل عدم بازنمایی زلزله سی سخت در رسانه ها و عدم واکنش های جامعه می توان دلایل زیر را بر شمرد؛
1- تعداد کشته همیشه معیار بزرگی حادثه های این چنینی است که به نظرمی رسد اشتباهست.،چون شرایط مردم سیسخت دست کمی از مرگ ندارد. به علاوه خراب شدن خانه هم به اندازه کافی شوک سنگینی است آنهم در این اوضاع نگران کننده کرونا و ناکارآمدی ملی و جایی که هنوز خانه های زلزله کرمانشاه کاملا تحویل داده نشده است این حادثه به نظر به دلیل آمار کم شاید در صدر اخبار نیست. هرچند شرایط سخت مردم ربطی به آمار ندارد.
2- در ساخت اجتماعی و بازتاب حادثه و به ویژه، هشتگ زنی برای همدردی چند فاکتور مهم هست،یکی وجود لیدرهای خوب و فعال در دل منطقه است که از قبل نفوذ رسانه ای کافی داشته باشند تا حادثه جدید را هم بالا ببرند.
بحث قومیت و حضور ان قوم در فضای مجازی هم از عوامل تاثیر گذار هست. به نظر می رسد درحوادث مشابه برای ترک زبان ها و کرد ها آنها فارغ از بحث تعداد و درصد جمعیت،حضور فعالان اجتماعی شان در فضای مجازی نسبتا پررنگ تراست و از قبل یک فضای آماده احساسی در این باره داشته اند و از آن استفاده می کنند.
به عنوان نمونه در زلزله ارس باران از عبارت آماده " آذربایجان باشین ساغ اولسون" یعنی آذربایجان سرت سلامت و کلی جملات مشابه و تصویر استفاده کردند که خیلی زود فضا احساسی شد و گسترش یافت.
هوادارای تیم تراکتور هم تاثیر زیادی داشتند،درصورتی که در همان شهر یاسوج مرکز استان بسیاری از فعالان اجتماعی و رسانه ای به خود زحمت نداده اند به سیسخت بروند و از نزدیک در کنار مردم باشند وعنق فاجعه را رسانه ای کنند.
3- جامعه سرش شلوغ است و مسائل بسیار و پرشماری سر جامعه آوار شده است(گرانی های سرسام آور اخیر ، کاهش ارزش پول ملی ، حوادث سیل و زلزله و...)که باعث شده این حادثه را ندید.
4- شاید جامعه ما دیگر قدرت ابراز همدردی را هم از دست داده است و دیگر نمیتواند"ما" درست کند،هویت جمعی ایجاد کند که این پدیده بسیار خطرناک است و سبب خواهد شد تا مای ایرانی و ملی دچار آسیب های جدی شود.
سر سخت مثل سی سخت
مثل کوه پشت دناییم.
--------------------------------------------
سید حسین حسینی
دانش اموخته دکتری جامعه شناسی
امروز با نوعی از شهروندی روبرو هستیم که میتوان آن را شهروندی شبکه ای نامید، ما هم عضوی از این شهروندان هستیم که از طریق این فضا با هم تعامل،همدردی،به اشتراک گذاری،نقد و .... داریم.
اما این نوع از شهروندی به دلیل اینکه ناشی از فرسودگی عاطفی ما در واقعیت عینیت یافته و تجسدیافته بیرونی است، نوعی تراکنش بی مهار است که اتفاقا بعد از مدتی پایه های شهروندی مدنی ما را سست می کند.علاوه بر این، چون بمباران اطلاعات، یا به تعبیر بودریار پرنوگرافی اطلاعات (منظورش طلاعاتی است که ارزش و عمق ندارند وسطحی هستند) زیاد است، اعتبار اخبار محل مناقشه است.
با این حال با این مقدمه به این بپردازیم که چرا این حادثه برجسته نشده است.
رسانه ان هم در شبکه های اجتماعی صاحب ندارند و میتوان به هر شکلی در این فضا بازی کرد. اما اینکه افراد یک حادثه را برجسته و بازنمایی کنند به امری برمیگردد که افراد قدرت مانور و برجسته سازی داشته باشند.
دیگر به دلایلی قدرت برجسته سازی اخبار را نداریم،چون ظرفیت های ما بار هستی موجود را نمیتواند حمل کند و نوعی تعلیق وجودی را تجربه میکنیم. این چیزی است که میتوان آن را عدم قطعیت های جامعه امروز ما نامید.وارد فضایی شدیم که بی تفاوتی و فرسودگی عاطفی دیروز بدل به عدم قطعیت امروز و اکنون شده است؛ اکنونیتی که خودش هرز و بی مقداره شده است. در این فضا فرد و جامعه دیگر قدرت کنش ندارد، فقط واکنش نشان می دهند آن هم در برابر فشارهای خیلی سخت که هم باید کمیت انها بالا باشد و هم کیفیت آنها.
عمق فاجعه در سی سخت بالاست،اما مردم به کمیت ها هم توجه دارند.دقیقا مثل فرد معتادی که دیگر مواد معمولی آنرا سرحال نمی اورد،بلکه باید مواد خیلی قوی مصرف کند. یا مثل کسی که تزریق می کند.
جامعه بی تفاوت قهر میکند،گلایه دارد و به قولی خود را عامدانه کنار می زند،اما زنده است.ولی جامعه ای که عدم قطعیت ها را دارد تجربه میکند،سردرگم است و یک جامعه گم شده است.جامعه اول حفظ شدگی خود را نگه میدارد و انسجام حداقلی دارد اما عدم قطعیت ها با نوعی آنومی بی مهار روبروست که حس دارد،اما احساس ندارد.
البته اینکه این عدم قطعیت از کجا بر ما آوار شده،هم دلایل اجتماعی و هم فلسفی دارد که بیان آنها فرصت دیگری می خواهد.
با این توصیف دلایل عدم بازنمایی زلزله سی سخت در رسانه ها و عدم واکنش های جامعه می توان دلایل زیر را بر شمرد؛
1- تعداد کشته همیشه معیار بزرگی حادثه های این چنینی است که به نظرمی رسد اشتباهست.،چون شرایط مردم سیسخت دست کمی از مرگ ندارد. به علاوه خراب شدن خانه هم به اندازه کافی شوک سنگینی است آنهم در این اوضاع نگران کننده کرونا و ناکارآمدی ملی و جایی که هنوز خانه های زلزله کرمانشاه کاملا تحویل داده نشده است این حادثه به نظر به دلیل آمار کم شاید در صدر اخبار نیست. هرچند شرایط سخت مردم ربطی به آمار ندارد.
2- در ساخت اجتماعی و بازتاب حادثه و به ویژه، هشتگ زنی برای همدردی چند فاکتور مهم هست،یکی وجود لیدرهای خوب و فعال در دل منطقه است که از قبل نفوذ رسانه ای کافی داشته باشند تا حادثه جدید را هم بالا ببرند.
بحث قومیت و حضور ان قوم در فضای مجازی هم از عوامل تاثیر گذار هست. به نظر می رسد درحوادث مشابه برای ترک زبان ها و کرد ها آنها فارغ از بحث تعداد و درصد جمعیت،حضور فعالان اجتماعی شان در فضای مجازی نسبتا پررنگ تراست و از قبل یک فضای آماده احساسی در این باره داشته اند و از آن استفاده می کنند.
به عنوان نمونه در زلزله ارس باران از عبارت آماده " آذربایجان باشین ساغ اولسون" یعنی آذربایجان سرت سلامت و کلی جملات مشابه و تصویر استفاده کردند که خیلی زود فضا احساسی شد و گسترش یافت.
هوادارای تیم تراکتور هم تاثیر زیادی داشتند،درصورتی که در همان شهر یاسوج مرکز استان بسیاری از فعالان اجتماعی و رسانه ای به خود زحمت نداده اند به سیسخت بروند و از نزدیک در کنار مردم باشند وعنق فاجعه را رسانه ای کنند.
3- جامعه سرش شلوغ است و مسائل بسیار و پرشماری سر جامعه آوار شده است(گرانی های سرسام آور اخیر ، کاهش ارزش پول ملی ، حوادث سیل و زلزله و...)که باعث شده این حادثه را ندید.
4- شاید جامعه ما دیگر قدرت ابراز همدردی را هم از دست داده است و دیگر نمیتواند"ما" درست کند،هویت جمعی ایجاد کند که این پدیده بسیار خطرناک است و سبب خواهد شد تا مای ایرانی و ملی دچار آسیب های جدی شود.
سر سخت مثل سی سخت
مثل کوه پشت دناییم.
--------------------------------------------
سید حسین حسینی
دانش اموخته دکتری جامعه شناسی
