من عکس میگیرم پس هستم
18 مرداد 1396 ساعت 10:11
صیاد خردمند
تا چند سال پیش عکس گرفتن یک پدیده شخصی و فردی تلقی میشد، در حین سفر یا جمع شدن خانواده در کنار هم عکسی گرفته میشد و بعد از در آلبوم عکس میماند! خاک میخورد! تا اینکه سال به سال شاید دیده شود و تجدید خاطره ای شود، عکس در اذهان ماها چیزی بیشتر از این نبود… عکس دیگری را (نامحرم) دیدن پدید ه ای تابو قلمداد میشد.
اما روایت امروزه پدیده عکس و عکس گرفتن چیزی متفاوت از روایت دیروز آن است؛ امروزه عکس پدیده شخصی نیست بلکه دست بر قضا دارای هویتی جمعی وگروهی میباشد! فردی سرش را کج میکند و شاتر را فشرا میدهد. ماجرا همین جا تمام نمیشود، ساعتها گوشی همراهش را در دستش میگیرد و عکس را ویرایش میکند و در نهایت با وسواس زیادی سلفیاش را در اینستاگرام میگذارد و اول از همه عکس خودش را لایک میکند،. در گذشته عکسها صرفاً با هدف ثبت لحظات و به یادگار گذاشتن آن لحظه ای که در آن قرار دارند گرفته میشدند و مخاطب عکسها صرفاً خود صاحبان آنها و نزدیکانشان بودند ولی امروز عکسها به منزله یادگاری و ثبت خاطرات نیست، بلکه ماهیت و موجودیت هویتی، ارزشی و اجتماعی پیدا کردهاند، عکسها در جهان امروز برای دیگران و عموم به اشتراک گذاشته میشود دیگر مرزهای خودی” و غیره خودی از میان رفته است، دیگر تابو و خط قرمز نیست! دست بر قضا مفهوم و خاصی را منتقل میکنند که برای مخاطبان اش معنا دار و و دارای پیام خاصی میباشد.
بودریار ” اندیشمند پست مدرن فرانسوی معتقد است جهان کنونی برساخته رسانههاست، وی بر این باور است که در جوامع جدید بمباران تصاویر زندگی انسانها را درنوردیده، گویی که گریزی از آن نیست، در این جوامع تلاش میشود همه چیز در دریچه صفحه نمایش دیده شود و در نتیجه جهان مدرن، جهان تصویرهاست، وی در ادامه تبیین میکند که در چنین وضعیتی مرز بین واقعیت و فرا اقعیت کم رنگ میشود و نمیتوان تشخیص داد چه چیزی واقعی است و چه چیز کپی و جلوه ای از واقعیت! رسانه ای شدن جامعه امروز خود را در قالب پروفایلها، پستهای مجازی و عکسهای سلفی، استیکر و شکلک نشان میدهد. و اینجاست که تصاویر (جلوههای واقعیت) از خود واقعیت مهم تر میشوند و عکسهای انسان زیبا تر از خود آنها میگردد و امر غلو رخ میدهد.
مصرف از ویژگیهای اساسی حیات انسان است و انسان برای تداوم حیاط خود نیازمند مصرف کالا و خدماتی است که نیازهای اولیه او را برآورده کند. در گذشته انسان بر اساس نیاز خود به مصرف روی میآورد اما بعد با هر ورود مدرنیته دیگر انسانها صرفاً برای رفع نیاز روی به مصرف نمیآوردند بلکه فاصله میان نیاز و مصرف تا حد زیادی افزایش یافته است به نحوی که دیگر مصرف انسانی با نیازهای وی مطابقت ندارد، عکسها نیز جنبه جدید مصرف در جوامع کنونی هستند و به اشکال مختلف روزانه تولید و مصرف میشوند، از طریق آنها افراد سعی دارند خود را متمایز و خاص تر از دیگران نشان دهند.
در گذشته نه چندان دور افراد در دنیای مجازی میل داشتند، غریب و پنهان باقی بمانند. آنها برای چت کردن و ایمیلهای خود هویت جعلی انتخاب میکردند. این کار نشان از این داشت که آدمی میل به دیده نشدن و در سایه ماندن دارد که این این امر نتیجه کنترل اجتماعی شدید در گذشته بوده است، حال زمان ابراز وجود علنی فرا رسیده است. توجه به منیت و ابراز وجود علنی که دنیای اینترنت و تکنولوژی خالق و مسبب آن است،. ابراز وجود و توجه به منیتی که سالیان سال در بیشتر جوامع به نوعی ناهنجار یا خارج از عرف بوده و هست. عرفی که توسط تکنولوژی روز شکسته و از پای درآمده است.
حال انسانها خود را درجامعه بزرگی تصور میکنند که در آن همیشه دیده میشوند، عکسها نمود عینی، تقلای ما برای اثبات خوب بودن مان در جهان مجازی هستند. ما با خوشبختیهای کوچک مان، با دوستان مان که فکر میکنیم زیبا هستند و چیزی بر زیبایی ما اضافه خواهند کرد، با غذاهای رنگ رنگ مان، با پدرها و مادرهای مان، با بچههای با نمک خودمان و اقوام و همسایگان مان، ما حتی با آینه آسانسور سلفی میگیریم که ثابت کنیم ما هستیم و از قضا شبیه آن چیزی هستیم که انسان امروز در ذهنش از یک آدم خوشبخت تصویر میکند.
*دانشجوی کارشناسی ارشد جامعه شناسی
کد مطلب: 265680