فریادهای معاون دانشگاه علوم پزشکی یاسوج درباره انحراف نظام سلامت: چرا مطالبه مردم شده بیمارستان؟ / سی سخت و مارگون و لنده و لیکک نیازی به بیمارستان ندارند، با چه زبانی بگوییم؟

به گزارش کبنا نیوز، دکتر مسلم شریفی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج شامگاه دوشنبه (12 آبان ماه 1404) در نشست خبری مسئولان دانشگاه علوم پزشکی یاسوج، با انتقاد صریح از وضعیت اجرای طرح پزشک خانواده در کشور و استان کهگیلویه و بویراحمد گفت از سال ۱۳۸۴ تاکنون روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر جمعیت تحت پوشش این طرح قرار گرفته‌اند و از سال ۱۳۹۲ به بعد نیز شهرهای بالای ۲۰ هزار نفر در قالب نظام سلامت خانواده وارد این چرخه شدند، اما هنوز فلسفه و هدف اصلی این طرح در جامعه درک نشده است.  

شریفی افزود: آنچه امروز قرار است اتفاق بیفتد، تکمیل همان اقداماتی است که در طول این سال‌ها آغاز شده، اما به‌دلیل سوء‌تفاهم‌ها و فاصله گرفتن از شعار پیشگیری مقدم بر درمان، طرح پزشک خانواده نه‌تنها جا نیفتاده، بلکه احترام و جایگاه لازم را در نظام اجتماعی ما پیدا نکرده است.  

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با انتقاد از مدل کنونی ارائه خدمات سلامت در کشور تصریح کرد: مدل فعلی خدمات سلامت همه را آزرده کرده است؛ مردم ناراضی‌اند، پزشکان و پرستاران ناراضی‌اند و منابع نظام سلامت به‌درستی مدیریت نمی‌شود. شاخص‌های سلامت تکان نمی‌خورند چون ما به جای پرداختن به پیشگیری، درگیر درمان و مصرف خدمات شده‌ایم.  

او با طرح این پرسش که چرا هیچ‌کس درباره حوزه بهداشت سؤال نمی‌کند، گفت چرا باید خبر رفتن یا ماندن یک مدیر برای همه مهم‌تر از افزایش بیماران سرطانی یا دیابتی باشد؟ چرا کسی سراغ مراقب سلامت را نمی‌گیرد؟ چرا پرونده سلامت خانوار برای مردم اهمیت ندارد؟ چون فلسفه پزشک خانواده را نفهمیده‌ایم و اجازه نداده‌ایم در جامعه فهمیده شود.  

شریفی با اشاره به تضاد منافع موجود در ساختار نظام سلامت خاطرنشان کرد: بخش عمده مشکلات از تضاد منافع ماست. پزشک خانواده در همه دنیا به نفع سیستم و جامعه است، اما چون اجرای آن در کوتاه‌مدت سختی دارد، بسیاری از ما از آن گریزانیم. در حالی‌که اگر این طرح به‌درستی اجرا شود، هزینه‌های درمان به‌طور چشمگیری کاهش می‌یابد.  

وی خطاب به اصحاب رسانه گفت: خواهش من از رسانه‌ها این است که بیایید بنشینیم و درباره مسائل سلامت به‌صورت تخصصی گفت‌وگو کنیم. ما باید درباره ریشه‌ها حرف بزنیم، چرا این‌همه بیمار داریم؟ چرا این‌همه مراجعه به بیمارستان؟ چرا کسی درباره پیشگیری نمی‌پرسد؟  

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با تأکید بر اینکه اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده باید به یک مطالبه اجتماعی تبدیل شود، اظهار کرد: در شهرستان بویراحمد قرار است نظام ارجاع آغاز شود، یعنی بیمار باید از مسیر پزشک خانواده عبور کند تا خدمات تخصصی بگیرد. اگر این مسیر درست طی شود، هزینه‌ها و مراجعات غیرضروری به شدت کاهش می‌یابد.  

شریفی با اشاره به لزوم فرهنگ‌سازی در این حوزه افزود: ما کانال‌های ارتباطی‌مان با مردم را بسته‌ایم و اجازه نداده‌ایم مزایای طرح پزشک خانواده برای جامعه تبیین شود. بخش زیادی از این مسئولیت بر دوش رسانه‌هاست. شما باید کمک کنید تا مردم بدانند احترام به پزشک خانواده یعنی احترام به سلامت جامعه.  

او در ادامه با اشاره به انحراف در نوع مطالبات اجتماعی درباره نظام سلامت گفت" بخش زیادی از ساخت بیمارستان‌ها در مناطق کوچک نه بر اساس نیاز واقعی، بلکه تحت فشار اجتماعی و پاسخ نمایندگان به مطالبه مردم انجام می شود. واقعیت این است که ۷۰ تا ۸۰ درصد این ساخت‌وسازها محصول فشارهای اجتماعی و سیاسی بوده‌اند.  

شریفی افزود: باید از خودمان بپرسیم چرا مطالبه مردم شده بیمارستان؟ چه کسی باید مطالبه مردم را هدایت کند؟ چه کسی باید کنار امام‌جمعه، فرماندار و نماینده بنشیند و بگوید مطالبه اصلی جامعه باید سلامت پایدار باشد، نه تخت بیمارستان؟ او با تأکید بر نقش رسانه‌ها در اصلاح نگاه عمومی ادامه داد مرجعیت اجتماعی در موضوعات سلامت از دانشگاه‌ها و سازمان‌های رسمی گرفته شده و به جاهای دیگری رفته است. من صادقانه اعتراف می‌کنم زور ما دیگر نمی‌رسد، اما شما رسانه‌ها می‌توانید کمک کنید تا مرجعیت علمی و اجتماعی دوباره به دانشگاه برگردد.  

معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج با انتقاد از تأثیر ملاحظات سیاسی در تصمیمات مدیریتی گفت خیلی وقت‌ها ما در ملاحظات سیاسی یا اجتماعی قرار می‌گیریم و برخلاف منطق سلامت عمل می‌کنیم. اگر مطالبه را نتوانیم کنترل کنیم، مجبور به تصمیم‌های غیرمنطقی می‌شویم. بنابراین خط‌دهی رسانه در جهت سلامت یک اقدام خیر و مسئولانه است و ما از ظرفیت شما باید استفاده کنیم.  

او در پاسخ به سؤالات خبرنگاران درباره مشکلات خدمات دندانپزشکی نیز گفت در مورد خاصی که مطرح شد، من شخصاً از مردم و از مجموعه شبکه بهداشت دنا عذرخواهی می‌کنم. این ایراد از سیستم ماست و باید برطرف شود. اما هدف ما در حوزه دندانپزشکی سلامت دهان گروه‌های هدف است، نه کار درمانی. دندانپزشکان ما باید سراغ مدارس، مادران باردار و گروه‌های آسیب‌پذیر بروند، نه صرفاً کار درمانی انجام دهند.  

شریفی با اشاره به کمبود شدید دندانپزشک در استان گفت در حال حاضر تنها ۵۰ درصد نیاز استان به دندانپزشک تأمین شده و این مشکل ملی است. با همکاری موسسه‌های جهادی مانند مؤسسه مرهم بخشی از خدمات ارائه شده و به‌تازگی هم تفاهم‌نامه‌ای برای ادامه همکاری در مناطق محروم استان امضا شده است.  

وی از تشکیل ستاد فرهنگ سلامت در آینده نزدیک خبر داد و افزود این ستاد با مشارکت نهادهای فرهنگی مانند سازمان تبلیغات، اداره کل فرهنگ و ارشاد و سایر دستگاه‌ها تشکیل خواهد شد تا با یک پروتکل مشترک بین وزارت بهداشت و وزارت ارشاد، برنامه‌های فرهنگی در حوزه‌هایی مثل خودکشی، آسیب‌های اجتماعی و موضوعات حفاظتی به‌صورت منسجم اجرا شود.  

شریفی در ادامه با رد درخواست برخی برای شبانه‌روزی شدن آزمایشگاه‌های مراکز جامعه سلامت گفت هیچ‌جا در پروتکل‌های بهداشت نوشته نشده که آزمایشگاه باید شبانه‌روزی باشد. این تصور غلط است. ما با چنین اقداماتی فقط منابع را هدر می‌دهیم و فکر می‌کنیم به مردم خدمت می‌کنیم، در حالی‌که این درخواست‌ها بیشتر برای حل مشکلات کارکنان است، نه مردم. من مخالف جدی این نوع هزینه‌کردها هستم.  

او افزود آزمایشگاه‌های ما اکنون ۵۲ قلم خدمت را ارائه می‌دهند و با تلاش همکاران و حمایت بیمه‌ها، خدمات لازم تقویت شده است. ممکن است محدودیت فضا و امکانات در برخی شهرستان‌ها وجود داشته باشد، اما هدف ما این است که خدمات به شکل منطقی و هدفمند ارائه شود.