بازگشايي حضوري مدارس؛ فاجعه انساني؟

يکي از سردرگمي خانواده‌ها در روز اول آغاز سال تحصيلي 99-1400، حضور دانش‌آموزان در شهرستان‌هايي با وضعيت قرمز بود. تا چند روز پيش قرار بر اين بود که آنها از طريق برنامه «شاد» روز اول را آغاز کنند. در دستورالعمل دانش مدارس آمده بود: « در شهرهايي با وضعيت سفيد، آموزش حضوري است، در شهرهاي زرد، مدرسه ناگزير است با کم کردن دانش‌آموزان در کلاس‌هاي زوج و فرد يادگيري را مديريت کند و در شهرهايي با وضعيت قرمز تمام کلاس‌ها بايد مجازي و آموزش غيرحضوري باشد» اما حالا در دستورالعمل جديد آمده است، 62‌درصد مدارس که داراي جمعيت کمتر از 100 دانش‌آموز هستند، بايد مانند شرايط عادي و روزهاي طبيعي کلاس‌هاي درس را با رعايت پروتکل‌ها برگزار کنند. در 38‌درصد مدارس ايران که بيش از 100 دانش‌آموز دارند، شوراي مدرسه اختيار دارد که متناسب با متراژ مدرسه و کلاس دانش‌آموزان را گروه‌بندي کند تا بر اساس آن به مدرسه بيايند. حاجي‌ميرزايي در پاسخ به سوال مجري که چرا مقررات يک شبه تغيير کرد، گفت: «نمي‌شود که هر خانواده‌اي هر روز بپرسد در چه شرايطي هستيم و آيا امروز فرزندمان را به مدرسه بفرستيم يا نفرستيم. البته ما هر هفته اوضاع را رصد مي‌کنيم و پروتکل‌هاي سخت‌گيرانه را در آموزش و پرورش ايجاد کرديم و همه کادر ستادي قرار شد تک تک به مدارس سر بزنند». وي ادامه داد: با دستور رئيس‌جمهور استفاده از سامانه شاد براي دانش‌آموزان رايگان است، برخي از خانواده‌ها اين نگراني را دارند، در منطقه‌اي که زندگي مي‌کنند اينترنت نيست يا برخي دانش‌آموزان دسترسي به ابزار هوشمند ندارند ما اعلام مي‌کنيم که کسي لازم نيست ابزار هوشمند تهيه کرده و در سامانه شاد فعاليت کند بلکه مي‌توانند از طريق تلويزيون آموزش‌ها را دنبال کنند در مناطقي که تلويزيون نيز در دسترس نباشد، ما متعهد هستيم به همه دانش‌آموزان آموزش لازم را ارائه کنيم.
واکنش والدين به روز اول مدرسه
واکنش خانواده‌ها نيز در اين رابطه قابل توجه است و بسياري از آنها اعتقاد داشتند که بي‌سوادي بهتر از خطر کرونا براي فرزندانشان است. برخي از آنها در شبکه‌هاي مجازي به آغاز حضوري مدارس مخصوصا در شهرهايي با وضعيت قرمز و هشدار واکنش نشان داده‌اند: «من فرزندم را به مدرسه نفرستادم چون يک بچه 8‌ساله نمي‌تواند پنج ساعت در کلاس درس ماسک بزند. يا اگر مداد يا پاک‌کن از دستش افتاد چطور مي‌تواند آن را ضد عفوني کند؟»، «بچه‌ام صبح به مدرسه نرفت، اما بسياري از والدين آنها را فرستادند، آنها مي‌گفتند که از خانه ماندن فرزندشان خسته شده‌اند!» ،« به‌نظر من يه برنامه‌ريزي مي‌کنن براي اين حجم از بي‌برنامه بودن»، «فرزندم را به مدرسه نفرستادم، اگر فرزندم به کرونا مبتلا شود، واقعا معلوم نيست مسئولان آموزش و پرورش يزد، چه جوابي به ما مي‌دهند»، «صد بار با مدرسه تماس گرفتم و مرتب مشغول بود»، «من فرزندم را به مدرسه فرستادم، چطور خانواده‌ها در مواقع ديگر نظارتي بر حضور آنها در جمع دوستان ندارند و فقط نگران مدارس هستن؟»، «بي سوادي همان مرگ است، پس اميدوارم در مدرسه پروتکل‌ها را رعايت نمايند، چون اگر کلاس اول را در مدرسه نباشند، بي‌‌‌سواد مي‌شوند». چطور 15‌ميليون خانواده با مدرسه تماس بگيرند. اگر والدين دانش‌آموزان در مدرسه‌اي با 300 دانش‌آموز بخواهند زنگ بزنن و در عرض 30 ثانيه بپرسن مدرسه بازه يا نه، حدود دو ساعت و نيم زمان بدون وقفه نياز دارد!» در اين بين زهرا نژادبهرام، عضو شوراي شهر تهران به خانواده‌ها حق داده که نگران سلامت فرزندانشان باشند و از مسئولان خواسته اين نگراني را اولويت خود قرار دهند. رئيس‌جمهور نيز معتقد است که فاصله‌اي بين جان و يادگيري و آموزش وجود ندارد، اما سيد آرش حسيني ميلاني، سخنگوي کميسيون سلامت، محيط زيست و خدمات شهري شوراي شهر تهران از رئيس‌جمهور خواست توصيه جامعه پزشکي را جدي گرفته و مانع از بازگشايي حضوري مدارس شود. او در توئيتي اعلام کرده است: «آقاي رئيس‌جمهور، توصيه جامعه پزشکي را جدي بگيريد و بازگشايي حضوري مدارس را متوقف کنيد».
شنبه بي‌‌‌کتاب دانش‌آموزان
يکي از ابتدايي‌ترين الزامات حضور در مدارس در دست داشتن کتب درسي است اما به‌نظر مي رسد آموزش و پرورش در اين زمينه نيز با مشکلاتي مواجه است، چرا که توزيع کتب درسي در تمامي مناطق صورت نگرفته است و بسياري از دانش‌آموزان به‌ رغم اينکه قبول خرداد و جا به جايي منزل نداشته و حتي ثبت نامشان نيز به موقع صورت گرفته اما هنوز فراخواني از سوي مدارس براي گرفتن کتب درسي دريافت نکرده‌اند.
فاجعه در راه است؟
عباس آقازاده رئيس مجمع عمومي سازمان نظام پزشکي، در نامه‌اي به ستاد ملي مديريت کرونا، با بيان اينکه دستور بازگشايي حضوري مدارس با شرايط همه‌گيري کرونا و وضعيت قرمز بسياري از مناطق کشور همخواني ندارد، نسبت به وقوع فاجعه انساني هشدار داد و بر لزوم لغو بازگشايي حضوري مدارس در همه مقاطع تحصيلي و مناطق کشور تاکيد کرد. در متن نامه او آمده است: «وزير آموزش و پرورش طي سخناني در اجلاس با مديران اين وزارتخانه، گفته که مدارس بايد از شنبه 15شهريور، به‌طور حضوري بازگشايي شوند، نوشت که اين دستور وزير آموزش و پرورش، با شرايط حاکم بر همه‌گيري ويروس کرونا و وضعيت قرمز بسياري از مناطق کشور، همخواني ندارد. وي در بخش ديگري از نامه عباس آقازاده خطاب به ستاد ملي مديريت کرونا که رياست آن را حسن روحاني بر عهده دارد، تاکيد کرده است که به خطر انداختن جان ميليون‌ها دانش‌آموز و آموزگار و خانواده‌هايشان و دخالت در کارشناسي تخصصي نحوه مقابله و مبارزه با بيماري از سوي مسئولين غيرمرتبط با امور بهداشتي، مي‌تواند در کمترين فاصله زماني به يک فاجعه انساني تبديل شود.