تاریخ انتشار
شنبه ۱ دی ۱۳۹۷ ساعت ۱۲:۰۶
کد مطلب : ۴۰۵۶۳۹
دلایل و پیامدهای استعفای وزیر دفاع و خروج نظامیان آمریکا از افغانستان و سوریه را بررسی شد
زلزله نظامی ترامپ در خاورمیانه
۰
کبنا ؛خروج نظامیان آمریکا از افغانستان و سوریه در رسانه‌های کشور بررسی شد.
دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا در اقدامی غیرمنتظره اعلام کرد که بخش قابل توجهی از نیروهای این کشور را از سوریه و افغانستان خارج می‌کند. از نخستین پیامدهای این تصمیم استعفای جمیز ماتیس وزیر دفاع آمریکا بود. از سوی دیگر تحلیلگران با اشاره به ابهامات این تصمیم کاخ سفید، معتقدند که هنوز مشخص نیست که آمریکا درخصوص این مسئله پیش شرطی مطرح کرده یا اینکه با روسیه در زمین سوریه و افغانستان به توافق رسیده است؟ همچنین برخی ناظران از احتمال توافق میان آمریکا و اروپا بر سر خاورمیانه عربی خبر می‌دهند، جایی که تحولات آن به صورت پیچیده و سرنوشت‌سازی در حال رقم خوردن است.
تصمیم غیرمنتظره دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا برای خروج نظامیان این کشور از سوریه و افغانستان در نوع خود به مثابه یک زلزله در سیاست منطقه‌ای ایالات متحده تلقی می‌شود. نخستین پیامد این تصمیم استعفای جمیز ماتیس وزیر دفاع آمریکا بود. او دلیل استعفای خود را فراهم کردن شرایطی برای انتخاب یک فرد همسو با ترامپ در پنتاگون عنوان کرده و گفته است که باید در قبال چین و روسیه یک سیاست شفاف وجود داشته باشد. پیش از این برخی منابع مطلع از اختلاف نظر شدید ماتیس و ترامپ خبر داده و احتمال کناره‌گیری او را مطرح کرده بودند. تحلیلگران معتقدند که ماتیس به خصوص پس از تغییرات بنیادی در تیم سیاست خارجی ترامپ که منجر به روی کار آمدن مایک پمپئو و جان بولتون شد به میزان زیادی با ترامپ دچار اختلاف نظر شده و حتی گفته بود که در انجام وظایفش دچار سردرگمی است.
دگردیسی‌های مداوم در سومین سال ریاست‌جمهوری ترامپ در حالی ادامه دارد که او اکنون با از دست دادن اکثریت در مجلس نمایندگان، با هم‌حزبی‌های خود در سنا نیز دچار کشمکش است. اکنون شمارش معکوس برای تعطیلی دولت به واسطه عدم توافق در بودجه دیوار مرزی با مکزیک آغاز شده و تصمیم غیرمنتظره او در مورد سوریه و افغانستان موجب جدا شدن یکی دیگر از اعضای کلیدی کاخ سفید از دولت شده است. پیش از اعلام رسمی خروج بخشی از نیروهای آمریکا از سوریه و افغانستان برخی از سناتورهای پرنفوذ آمریکایی نسبت به پیامدهای این اقدام به رئیسجمهوری هشدار داده بودند. این اقدام همچنین باعث سقوط قیمت سهام در داخل آمریکا شد و سناتور لیندسی گراهام در واکنش به این اتفاقات، ضمن دفاع از جیمز ماتیس وزیر دفاع مستعفی آمریکا، هشدار داد که این راهبرد ممکن است منجر به یک حمله مشابه یازده سپتامبر به آمریکا شود. از سوی دیگر چاک شومر سناتور پرنفوذ دموکرات هم تصریح کرده که اقدامات شرم آور ترامپ باعث هرج و مرج بیشتر در داخل کشور خواهد شد و او نشان داده که حاضر است تمامی ارکان سیاسی آمریکا را به خطر بیندازد اما به خواسته‌هایی مانند کشیدن دیوار مرزی با مکزیک دست پیدا کند.
آمریکا، کردها را رها کرد؟
اما فارغ از اتفاقاتی که در این خصوص در داخل آمریکا جریان دارد، تصمیم به خروج نیروها از سوریه و افغانستان در شرایطی صورت می‌گیرد که تحولاتی بحرانی در این دو کشور در یک مقطع زمانی سرنوشت‌ساز قرار دارد. در مورد سوریه اکنون با پیروزی‌های اخیر بشار اسد، تنها منطقه ادلب به عنوان آخرین پایگاه مخالفان باقی مانده و تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی برای آینده سیاسی این کشور با گره‌ای کور مواجه شده است. از سوی دیگر هر لحظه امکان دارد که عملیات نظامی ترکیه در شرق فرات آغاز شود و این در حالی است که نظامیان آمریکایی در چنین مقطعی حمایت خود از یگان‌های مدافع خلق را متوقف می‌کنند. به عقیده تحلیلگران عملیات نظامی شرق فرات ترکیه یک تفاوت مهم با عملیات اشغال عفرین توسط این کشور در سال گذشته دارد. اکنون در شرق فرات نزدیک به دو هزار نظامی آمریکایی در کنار هزاران شبه‌نظامی کرد قرار دارند که شروع این عملیات توسط آنکارا، احتمال رویارویی میان نظامیان آمریکا و ترکیه را افزایش می‌داد. در چنین شرایطی دولت آمریکا با بیان اینکه هدف ما از حضور در سوریه مبارزه با داعش بوده است، دستور عقبنشینی بیش از دوهزار نیروی این کشور را صادر می‌کند. همچنین گفته شده که آمریکا قصد دارد پایگاه التنف و منطقه 55 را نیز تعطیل کرده و بخشی از نیروهای خود را به سمت اربیل عراق روانه کند.
همچنین در حالی که استفان دی‌میستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد، پس از مذاکرات چهارجانبه با کشورهای روند آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) در ژنو اعلام کرده که درخصوص لیست اعضای کمیته تدوین قانون اساسی سوریه مشکلاتی وجود دارد و به همین دلیل از شکست خود در تشکیل این کمیته به شدت ابراز تاسف کرده، عماد مصطفی دیپلمات برجسته سوری تصمیم آمریکا از خروج نیروهایش در شرق سوریه را ضربه بزرگی به کردها اعلام و تصریح کرده است که اکنون کردها یا باید دعا کنند که اردوغان از حمله قریب‌الوقوع خود خودداری کند یا اینکه باید با این واقعیت مواجه شوند که به عنوان بخشی از سوریه، بار دیگر با دولت دمشق ادغام شوند. هم‌راستا با این واکنش از سوی سفیر سوریه در چین، ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه با بیان اینکه به زودی عملیات این کشور در شرق فرات آغاز می‌شود، گفت: زمان آن رسیده که اعضای یگان‌های مدافع خلق در همان گودال‌هایی که حفر کرده‌اند دفن شوند!
در همین رابطه مقامات آمریکایی درخصوص دلایل این تصمیم اعلام کرده‌اند که عقبنشینی آنها از سوریه احتمالاً حدود 4 ماه زمان ببرد. آنها تاکید دارند اهداف آمریکا در سوریه به میزان زیادی محقق شده و واشنگتن معتقد است که متحدان محلی قادر به مقابله با گروه‌های تروریستی و افراد باقی مانده از داعش در این کشور هستند. آمریکایی‌ها همچنین خاطرنشان می‌کنند که علت این عقبنشینی نتیجه توافق با ترکیه نیست و آنها همچنان نگران عملیات نظامی ترکیه در شرق فرات هستند اما همچنان سیاست فشار بر بشار اسد و متحدان او را دنبال خواهند کرد.
طالبان در برابر کابل
همزمان با این اتفاق، واشنگتن همچنین اعلام کرده که در حدود 5 تا 7 هزار نفر از نیروهای خود را از افغانستان خارج خواهد کرد. کاهش شدید نیروهای آمریکایی در افغانستان در حالی صورت می‌گیرد که مذاکرات سه روزه آمریکا با گروه طالبان در امارات به کار خود پایان داده و منابع مطلع از جانب طالبان اعلام کرده‌اند که تمرکز مذاکرات بر روی آتش‌بس شش ماهه و بررسی فرآیند ورود نیروهای این گروه به بدنه دولت آینده افغانستان است. بنا بر اعلام سفارت آمریکا در افغانستان، زلمای خلیل‌زاد نماینده ویژه آمریکا در این مذاکرات، بلافاصله به کابل رفته تا اشرف غنی و عبدالله عبدالله را در جریان این گفت‌و‌گوها قرار دهد. هر چند این مذاکرات پشت درهای بسته صورت گرفته و جزئیات دقیق از آن منتشر نشده، اما خلیل‌زاد در پیامی توئیتری اعلام کرده که مذاکرات مفیدی برای پایان جنگ در افغانستان صورت گرفته و مقدمات گفتوگو میان طرف‌های افغانستانی فراهم شده است.
این موضوع در حالی مطرح می‌شود که طالبان هرگونه مذاکره با دولت کابل را رد کرده و حتی به پیشنهاد آتش‌بس نیز جواب منفی داده است. از سوی دیگر دولت اشرف‌غنی به میزان زیادی درگیر تنش‌های امنیتی در افغانستان است و به گفته سخنگوی طالبان محور اصلی مذاکرات بر سر ایجاد دولت موقت و آتش‌بس بوده است. در همین راستا، خبرگزاری رویترز به نقل از نمایندگان طالبان که اسامی آنها فاش نشده، گزارش داده که طالبان معتقد است، اگر عربستان و امارات ضمانت کنند که رهبری دولت موقت بر عهده طالبان خواهد بود، این گروه حاضر است در مورد آتش‌بس شش ماهه توافق کند.
با این حال دولت افغانستان هرگونه مذاکره و توافق بدون حضور نمایندگان دولت را رد و تصریح کرده که بدون حضور دولت این مذاکرات نتیجه‌ای دربر نخواهد داشت. کابل همچنین خاطرنشان کرده که خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تاثیری در روند امنیتی این کشور نخواهد داشت.
آیا آمریکا در مورد خاورمیانه عربی با اروپا توافق کرده است؟
در همین رابطه به منظور بررسی تصمیم غیرمنتظره کاخ سفید برای خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و به خصوص سوریه تحلیل‌های مختلفی از سوی کارشناسان مطرح شده است. برخی از این کارشناسان معتقدند، ترامپ در حالی دست به اتخاذ چنین تصمیمی زده که همواره بر قدرت نظامی آمریکا تاکید دارد، اما برای نخستین بار شاهد هستیم که او رویه اوباما را درخصوص مسائل نظامی در منطقه خاورمیانه در پیش گرفته است. این تصمیم در حالی است که اکثر مشاوران او و نیز دولت‌های غربی در شوک به سر برده و خواستار توضیح کاخ سفید در رابطه با این موضوع هستند. اما گویا ترامپ معتقد است که حضور نظامی کمک چندانی به برقراری موازنه استراتژیک منطقه نخواهد کرد. در این راستا تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند که علی‌رغم شعارهای متفاوت میان روسای جمهوری آمریکا، راهبرد و سیاست بلندمدت این کشور یکسان است.
حال اینکه آمریکا درخصوص خروج نیروهایش شروطی را مطرح کرده یا اینکه با روسیه بر سر آینده دولت در سوریه به توافق رسیده، امری است که همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما ممکن است دولت ترامپ با این اقدام، علاوه بر یک مانور تبلیغاتی گسترده در داخل کشور، ایفای نقش منطقه‌ای خود را به دوش متحدانش واگذار کرده باشد تا آنها با هزینه خود به پیشبرد سیاست‌های کاخ سفید در منطقه اقدام کنند.
این مسئله می‌تواند موجب واگرایی میان بازیگران دخیل در بحران سوریه و افغانستان شده و روند توافقات آتی را با کندی مواجه سازد. به خصوص آنکه اکنون محور آستانه در صحنه تحولات سوریه از نقش پررنگی برخوردار است و در مقابل متحدان آمریکا در این کشور در موضعی ضعیف‌تر قرار دارند.
همچنین برخی دیگر از ناظران معقتدند ممکن است آمریکا بر سر خاورمیانه عربی با اروپایی‌ها به توافق رسیده باشد، خصوصاً اینکه اخبار تائید نشده‌‌ای از نقش فرانسه در رهبری ائتلاف غربی در سوریه به گوش می‌رسد. به همین دلیل با توجه به تهدیدهای مکرر نخست وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه با خروج نظامیان آمریکا، میدان جنگ علیه نیروهای نزدیک به ایران در سوریه را گسترش خواهد داد، ممکن است در صورت توافق احتمالی میان اروپا و آمریکا بر سر خاورمیانه عربی، فشارهای واشنگتن علیه ایران در این برهه سرنوشت‌ساز از تحولات منطقه خاورمیانه افزایش پیدا کند.
خروج آمریکا از سوریه و افغانستان «فریب» یا «فرار»؟!
عصر چهارشنبه روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» با انتشار خبر کوتاهی، همه را غافلگیر کرد، مبنی بر اینکه به گفته منابع آگاه، رئیس‌جمهور قصد دارد همه نظامیان آمریکایی را فورا از سوریه خارج کند.
به دنبال انتشار این خبر که خیلی سریع تیتر اول رسانه‌ها شده بود، ترامپ طی توئیتی دوپهلو، اعلام کرد که حضور نیروهای آمریکایی در سوریه، به خاطر داعش بوده است. وی در توئیت‌های بعدی هم اعلام کرد که آمریکا با پلیس شدن در خاورمیانه و هزینه کردن تریلیون‌ها دلار، چیزی را نصیب خود نکرده و فقط به ایران و روسیه کمک می‌کند.
در هر حال، انتشار این خبر و تایید ضمنی آن توسط رئیس‌جمهور آمریکا، بازار اظهارنظرها و موضع‌گیری‌های مقامات و متحدان آمریکا و تحلیل‌های جور‌و‌اجور و حتی متضاد را داغ کرده بود و در این میان، بسیاری نیز این تصمیم را غیرعملی و بلوف می‌دانستند که «وال استریت ژورنال» صبح جمعه (به وقت تهران) خبر جنجالی جدیدی را رسانه‌ای کرد، مبنی بر اینکه ترامپ قصد دارد، نیمی از نظامیان آمریکایی حاضر در افغانستان (حدود 7000 نفر) را از این کشور خارج کند.
انتشار این خبر جدید، موضع کسانی که ترامپ را در عملی کردن تصمیم خود، جدی می‌دانستند را تقویت کرد و از این پس، کارشناسان روی علت ماجرا متمرکز شدند و در این میان، لحن بسیاری از مقامات کنگره و حتی دولت نیز در مقابل رئیس‌جمهور عوض شد و شکل تهاجمی به خود گرفت.
تحلیل واکنش‌ها
واکنش‌ها نسبت به تصمیم ترامپ، یک‌دست نیست و در میان دولت، کنگره و متحدان کاخ سفید، هم مخالف و هم موافق دارد. در این میان، استعفای «جیمز ماتیس» از وزارت دفاع، نمادی از مخالفت با تصمیم ترامپ در میان نزدیک‌ترین دستیاران وی است. این مخالفت و نگرانی در درون کنگره و در میان مقامات متحدانی چون فرانسه و رژیم صهیونیستی نیز امتداد می‌یابد. آنها همگی این اقدام را هدیه به ایران، روسیه و سوریه می‌دانند.
البته، شخص ترامپ در توجیه تصمیم خود، مدعی است که این تصمیم، روسیه و ایران را ناراحت و نگران کرده است.
در امتداد این نوع نگرش، حامیان رئیس‌جمهور هر چند این موضع ترامپ را بر زبان نمی‌آورند، ولی در توجیه اقدام وی می‌گویند که تصمیم رئیس‌جمهور مبتنی بر راهبرد است.
این جریان تحلیلی که توسط رسانه‌های نزدیک به کاخ سفید دنبال می‌شود، هرچند گمانه‌های مختلف و متفاوتی را پوشش می‌دهد، ولی یک هدف مشخص دارد و آن، کاستن از ننگ و خفتی است که در غرب آسیا متوجه آمریکا شده است.
در همین چارچوب، شبکه «فاکس‌نیوز» ادعا کرد که از این پس و براساس راهبرد جدید، نوعی تقسیم کار میان آمریکا و اسرائیل ایجاد خواهد شد؛ اسرائیل با جنبش حزب‌الله در مرزها سرگرم خواهد شد و آمریکا نیز ایران را هدف حملات هوایی قرار می‌دهد! این ادعای مضحک که اصلا با واقعیت‌ها منطبق نیست را دنباله‌های فاکس‌نیوز و کاخ سفید دامن می‌زنند. در کل، القای این نوع نگاه به افکار جهانی، از روی نگرانی، دستپاچگی و غافلگیری صورت می‌گیرد و سلسله جنبانان آن، ادعاهای مشابهی مثل اینکه «خاورمیانه ارزش ماندن ندارد»، «خروج نظامیان آمریکایی از خاورمیانه باعث می‌شود، ایران اهداف نظامی سهل‌الوصولی نداشته باشد»، «ماندن در خاورمیانه، پرهزینه و بی‌حاصل است»، «خروج آمریکا از منطقه، ایران و روسیه را ناراحت و نگران کرده است» و یا «ترامپ مرد تصمیمات غافلگیرکننده و غیرقابل پیش‌بینی است» را بر سر زبان می‌آورند و همان‌طور که گفته شد، این جریان می‌خواهد ماجرا را خفیف و کوچک جلوه دهد و از میزان شکست ذلت‌بار آمریکا بکاهد.
اما، اینکه بگوییم اقدام ترامپ کاملا سنجیده بوده و یا اینکه نه، ترامپ فردی خودمحور، دیوانه و غیرقابل پیش‌بینی است، چیزی را حل نکرده و ما را نسبت به عمق ماجرا، آگاه نمی‌کند. در چنین شرایطی، بهترین راه برای فهم ماجرا، نگاه به پیامدهای آن است.
این تصمیم ترامپ در صورتی که کاملا به اجرا درآید (کما اینکه تاکنون، نقیض آن نیز گزارش می‌شود)، دستیاران رئیس‌جمهور آمریکا به طور طبیعی به دنبال تعریف و اجرای راهبردهای جدید براساس تحولات جدید خواهند بود؛ آنها احتمالا قصد دارند داعش را در سوریه و طالبان را در افغانستان مجددا جولان بدهند. این سناریو هرچند بعید نیست، ولی به نظر می‌رسد که تکفیری‌ها توان جذب و ویرانگری سابق را ندارند (هرچند در افغانستان اوضاع کمی فرق می‌کند).
به موازات تحلیل فوق، تصمیم ترامپ، پیامدهای دیگری هم دارد که البته، این پیامدها از زبان منتقدان ترامپ در آمریکا و کارشناسان رژیم صهیونیستی هم جاری می‌شود. اولین و فوری‌ترین پیامد، این است که آمریکا کنترل مستقیم خود بر منطقه را از دست خواهد داد؛ وقتی این کنترل و فشار نباشد، رژیم‌های متحد آمریکا در منطقه، از درون و بیرون به خطر می‌افتند و رژیم صهیونیستی نیز به محاصره نیروهای مقاومت
درمی‌آید.
کنترل کشورهای منطقه بر سوخت‌های فسیلی خود، ایجاد نظم جدید در منطقه با محوریت ایران، مقاومت، سوریه، روسیه و ترکیه، از دیگر پیامدهای فوری خروج آمریکا از منطقه خواهد بود و در این میان، چیزی که مهم‌تر از همه است و احتمالا محقق خواهد شد، چند‌قطبی شدن نظم جهانی و عقبنشینی تاریخی کل غرب از منطقه غرب آسیا است.
بنابراین، بی‌دلیل نیست که اشرافیت سیاسی آمریکا، اندیشکده‌های غربی، فرانسه، سران رژیم صهیونیستی، و کردهای مورد حمایت آمریکا در سوریه نسبت به پیامدهای تصمیم ترامپ، به شدت ابراز نگرانی می‌کنند و در مقابل نیز، ایران، روسیه، سوریه و مقاومت، این پیروزی بزرگ را به یکدیگر تبریک می‌گویند و محافل سیاسی و رسانه‌ای دیگر کشورها نیز این اتفاق را پیروزی بزرگ جبهه مقاومت می‌دانند.
زلزله در پنتاگون
گروه بین‌الملل: رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرده که نمی‌خواهد ایالات متحده پلیس خاورمیانه باشد ؛ پس ارتش ایالات متحده از سوریه خارج خواهد شد. «دونالدترامپ» معتقد است که گروه تروریستی داعش ، دشمن منطقه‌ای ایران، روسیه و سوریه است پس واشنگتن نباید در این کشور حضور داشته و هزینه جنگ را بپردازد.
در طرف مقابل یک صف طولانی از منتقدان ایستاده است. «جیمز » وزیردفاع آمریکا در اعتراض به تصمیم ترامپ از مقام خود کناره گیری کرده است. جیمز یک روز پس از تصمیم دونالد ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه استعفای خود را اعلام کرده است.
ترامپ در توییتر خود با اشاره به «بازنشستگی» ژنرال تا پایان فوریه، گفته است، در دوران وزارت دفاع او پیشرفت‌های بزرگی حاصل شده است.
اختلافات کهنه
در دو سال گذشته که به عنوان وزیر دفاع در کابینه ترامپ خدمت می‌کرد، گزارش‌های متعددی در مورد اختلاف نظر شدید او با ترامپ در مورد امور دفاعی و نقش آمریکا در جهان منتشر شده بود.
رئیسجمهوری آمریکا اواسط شهریور ماه گزارش‌هایی مبنی بر این که به دنبال جایگزینی برای جیمز متیس است را تکذیب کرده و به خبرنگاران گفت که از عملکرد رئیس پنتاگون «بسیار خوشحال» است. با این حال، روزنامه نیویورک‌تایمز حدود ۱۰ روز بعد، در گزارشی با اشاره به اختلافات میان رییس‌جمهوری و وزیر دفاع آمریکا، آینده کاری جیمز متیس را در هاله‌ای از ابهام دانسته و نوشت، دونالد ترامپ درصدد آن است که پس از انتخابات میان‌دوره‌ای، فرد دیگری را به ریاست پنتاگون بگمارد. در همان زمان، سایت خبری پولیتیکو نیز در تحلیلی با اشاره به پنج مورد اختلاف نظر میان این دو، به ریشه‌یابی این موضوع پرداخت.
با این وجود، وزیر دفاع آمریکا اواخر شهریور ماه اعلام کرد، همچنان در پست خود می‌ماند و گفته‌ها درباره رفتن او صحت ندارد. متیس گفت که طی ماه‌های آتی از دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور خارج نخواهد شد. وی قاطعانه همه گزارش‌ها در این زمینه را رد کرده و در گفتوگو با روزنامه‌نگاران در ساختمان وزارت دفاع آمریکا گفت که به «این گزارش‌ها» به هیچ وجه اهمیت نمی‌دهد؛ دو ماه بعد البته مشخص شد که «این گزارش‌ها» هم به گفته‌های او به هیچ وجه اهمیت نمی‌دهند!
ترامپ که قبلاً از عملکرد «سگ دیوانه» ابراز رضایت و خوشحالی کرده بود، در اواخر مهر ماه این ابراز رضایت را با بیان نظر دیگری جایگزین کرد. رییس‌جمهوری آمریکا در گفت‌وگویی با برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه خبری سی‌بی‌اس به این موضوع اشاره کرد که از عملکرد برخی افراد در دولتش رضایت چندانی ندارد؛ از جمله جیمز متیس. ترامپ زمزمه‌های برکناری متیس را این‌گونه مطرح کرد: من دو روز پیش با او ناهار خوردم. من روابط بسیار خوبی با او دارم. اگر بخواهید واقعیت را بدانید، فکر می‌کنم او به نوعی دموکرات است. با این حال ژنرال متیس آدم خوبی است. ما به خوبی با هم کنار می‌آییم. او ممکن است کنار برود. منظورم این است که همه در یک مقطع کنار می‌روند. همه رفتنی هستند. واشنگتن به این صورت است.
استعفای پرگلایه
وزیر دفاع آمریکا در متن استعفای خود نوشته از آنجا که حق رئیس جمهوری است که وزیر دفاعی داشته باشد که با دیدگاه‌هایش همسو باشد، تصمیم گرفته است از سمت وزارت دفاع کناره‌گیری کند. البته در استعفای خود اشاره‌ای به تصمیم دونالد ترامپ در خصوص خروج نیروهای آمریکایی از سوریه نکرده است.
وی در نامه خود نوشته است:« معتقدم ما در مقابل کشورهایی که منافع راهبردی آنها روز به روز تنش بیشتری با منافع ما دارد، می‌بایست رویکردی صریح و قاطع داشته باشیم.این خیلی روشن است که به طور مثال چین و روسیه در پی آن هستند نظمی جهانی بر اساس مدل اقتدارگرایانه خود ایجاد کنند.»
تصریح کرده است که «دیدگاه‌های من در خصوص رفتار محترمانه در قبال متحدان و همچنین رویکردی هشیارانه در زیر نظر داشتن بازیگران مخرب و همزمان رقابت‌های راهبردی، متکی بر چهار دهه تجربه‌ام در خصوص این مسائل است.»
به گزارش رویترز، جیمز پس از دیدار با دونالد ترامپ در بامداد روز جمعه تصمیم خود در خصوص کناره گیری را اعلام کرد.
یک مقام ارشد آمریکایی که نخواسته هویتش فاش شود به آسوشیتدپرس گفته همراه با استعفانامه خود به کاخ سفید رفته و گفتگویی خصوصی به مدت ۴۵ دقیقه با ترامپ داشته است. به گفته این منبع آگاه ملاقات ترامپ و در آرامش پیش رفته و تنشی میان این دو بوجود نیامده است.
واکنش‌ها به کناره گیری آقای پنتاگون
استعفای جیمز واکنش‌هایی در داخل امریکا درپی داشته است. ویلیام کوهن وزیر دفاع سابق آمریکا در گفتوگو با بی‌بی‌سی کناره‌گیری آقای را ضربه بزرگی به دولت آمریکا خواند و گفت: «واقعا نمی‌دانم ژنرال تا کجا باید توهین‌ها یا رد توصیه‌هایش را توسط آقای ترامپ تحمل می‌کرد. زمانی که تمام نهادهای امنیتی اطلاعاتی آمریکا یک صدا گفتند روسیه عامدانه در نظام انتخابات ما دخالت کرده رییس جمهوری به جای اینکه به نهادهای امنیتی آمریکا اعتماد کند گفت من به آقای پوتین اعتماد دارم.»
آقای کوهن افزود: «وقتی که ژنرال و دیگران گفتند تا وقتی خواسته‌های واشنگتن و پیونگ‌یانگ دقیقا از مذاکرات صلح با مشخص نشده رئیس جمهوری نباید با رهبر کره شمالی ملاقات کند باز هم رئیس جمهوری این توصیه را رد کرد.»
به عقیده آقای کوهن آقای ژنرال از اعزام نیروهای آمریکایی همزمان با عید پاک به مرز جنوبی این کشور ناراحت بوده و حالا رد توصیه او برای حفظ نیروهای آمریکا در سوریه جهت شکست واقعی داعش کار را یکسره کرده است.
سناتور جمهوریخواه میچ مک کانل از استعفای جیمز ابراز تاسف کرده است.
«مارکو روبیو» سناتور جمهوریخواه دیگر نیز در توییتر خود نوشته است: استعفا نامه ژنرال خیلی صریح نشان می‌دهد ما به سمت مجموعه‌ای از سیاست‌های اشتباه در حرکت هستیم که کشور را به مخاطره می‌اندازند، به اتحاد با همپیمانان ما لطمه می‌زنند و دشمنان ما را قویتر می‌کنند.
در همین زمینه، «چاک شومر» رهبر اقلیت دموکرات در سنای آمریکا، در واکنس به استعفای وزیر دفاع گفته است، ژنرال به دلیل اختلاف نظر بر سر سوریه و دیوار مرزی از سمت خود استعفا کرد.
«مارک وارنر» سناتور ایالت ویرجینیا با «ترسناک» خواندن وضعیت پیش آمده در توییتر نوشت: «در هرج و مرج و آشفتگی کابینه ترامپ یک جزیره ثبات بوده است.»
سال گذشته«باب کورکر» سناتور جمهوریخواه منتقد ترامپ، گفته بود به همراه «جان کلی» (رییس‌دفتر وقت ترامپ) و «رکس تیلرسون» [وزیر خارجه وقت] کمک می‌کنند تا کشور به هرج و مرج نیفتد. تیلرسون اوایل امسال از سمتش کنار گذاشته شده و کلی نیز قرار است در روزهای آینده برکنار شود.
دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا در اقدامی غیرمنتظره اعلام کرد که بخش قابل توجهی از نیروهای این کشور را از سوریه و افغانستان خارج می‌کند. از نخستین پیامدهای این تصمیم استعفای جمیز ماتیس وزیر دفاع آمریکا بود. از سوی دیگر تحلیلگران با اشاره به ابهامات این تصمیم کاخ سفید، معتقدند که هنوز مشخص نیست که آمریکا درخصوص این مسئله پیش شرطی مطرح کرده یا اینکه با روسیه در زمین سوریه و افغانستان به توافق رسیده است؟ همچنین برخی ناظران از احتمال توافق میان آمریکا و اروپا بر سر خاورمیانه عربی خبر می‌دهند، جایی که تحولات آن به صورت پیچیده و سرنوشت‌سازی در حال رقم خوردن است.
تصمیم غیرمنتظره دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا برای خروج نظامیان این کشور از سوریه و افغانستان در نوع خود به مثابه یک زلزله در سیاست منطقه‌ای ایالات متحده تلقی می‌شود. نخستین پیامد این تصمیم استعفای جمیز ماتیس وزیر دفاع آمریکا بود. او دلیل استعفای خود را فراهم کردن شرایطی برای انتخاب یک فرد همسو با ترامپ در پنتاگون عنوان کرده و گفته است که باید در قبال چین و روسیه یک سیاست شفاف وجود داشته باشد. پیش از این برخی منابع مطلع از اختلاف نظر شدید ماتیس و ترامپ خبر داده و احتمال کناره‌گیری او را مطرح کرده بودند. تحلیلگران معتقدند که ماتیس به خصوص پس از تغییرات بنیادی در تیم سیاست خارجی ترامپ که منجر به روی کار آمدن مایک پمپئو و جان بولتون شد به میزان زیادی با ترامپ دچار اختلاف نظر شده و حتی گفته بود که در انجام وظایفش دچار سردرگمی است.
دگردیسی‌های مداوم در سومین سال ریاست‌جمهوری ترامپ در حالی ادامه دارد که او اکنون با از دست دادن اکثریت در مجلس نمایندگان، با هم‌حزبی‌های خود در سنا نیز دچار کشمکش است. اکنون شمارش معکوس برای تعطیلی دولت به واسطه عدم توافق در بودجه دیوار مرزی با مکزیک آغاز شده و تصمیم غیرمنتظره او در مورد سوریه و افغانستان موجب جدا شدن یکی دیگر از اعضای کلیدی کاخ سفید از دولت شده است. پیش از اعلام رسمی خروج بخشی از نیروهای آمریکا از سوریه و افغانستان برخی از سناتورهای پرنفوذ آمریکایی نسبت به پیامدهای این اقدام به رئیسجمهوری هشدار داده بودند. این اقدام همچنین باعث سقوط قیمت سهام در داخل آمریکا شد و سناتور لیندسی گراهام در واکنش به این اتفاقات، ضمن دفاع از جیمز ماتیس وزیر دفاع مستعفی آمریکا، هشدار داد که این راهبرد ممکن است منجر به یک حمله مشابه یازده سپتامبر به آمریکا شود. از سوی دیگر چاک شومر سناتور پرنفوذ دموکرات هم تصریح کرده که اقدامات شرم آور ترامپ باعث هرج و مرج بیشتر در داخل کشور خواهد شد و او نشان داده که حاضر است تمامی ارکان سیاسی آمریکا را به خطر بیندازد اما به خواسته‌هایی مانند کشیدن دیوار مرزی با مکزیک دست پیدا کند.
آمریکا، کردها را رها کرد؟
اما فارغ از اتفاقاتی که در این خصوص در داخل آمریکا جریان دارد، تصمیم به خروج نیروها از سوریه و افغانستان در شرایطی صورت می‌گیرد که تحولاتی بحرانی در این دو کشور در یک مقطع زمانی سرنوشت‌ساز قرار دارد. در مورد سوریه اکنون با پیروزی‌های اخیر بشار اسد، تنها منطقه ادلب به عنوان آخرین پایگاه مخالفان باقی مانده و تشکیل کمیته تدوین قانون اساسی برای آینده سیاسی این کشور با گره‌ای کور مواجه شده است. از سوی دیگر هر لحظه امکان دارد که عملیات نظامی ترکیه در شرق فرات آغاز شود و این در حالی است که نظامیان آمریکایی در چنین مقطعی حمایت خود از یگان‌های مدافع خلق را متوقف می‌کنند. به عقیده تحلیلگران عملیات نظامی شرق فرات ترکیه یک تفاوت مهم با عملیات اشغال عفرین توسط این کشور در سال گذشته دارد. اکنون در شرق فرات نزدیک به دو هزار نظامی آمریکایی در کنار هزاران شبه‌نظامی کرد قرار دارند که شروع این عملیات توسط آنکارا، احتمال رویارویی میان نظامیان آمریکا و ترکیه را افزایش می‌داد. در چنین شرایطی دولت آمریکا با بیان اینکه هدف ما از حضور در سوریه مبارزه با داعش بوده است، دستور عقبنشینی بیش از دوهزار نیروی این کشور را صادر می‌کند. همچنین گفته شده که آمریکا قصد دارد پایگاه التنف و منطقه 55 را نیز تعطیل کرده و بخشی از نیروهای خود را به سمت اربیل عراق روانه کند.
همچنین در حالی که استفان دی‌میستورا نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد، پس از مذاکرات چهارجانبه با کشورهای روند آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) در ژنو اعلام کرده که درخصوص لیست اعضای کمیته تدوین قانون اساسی سوریه مشکلاتی وجود دارد و به همین دلیل از شکست خود در تشکیل این کمیته به شدت ابراز تاسف کرده، عماد مصطفی دیپلمات برجسته سوری تصمیم آمریکا از خروج نیروهایش در شرق سوریه را ضربه بزرگی به کردها اعلام و تصریح کرده است که اکنون کردها یا باید دعا کنند که اردوغان از حمله قریب‌الوقوع خود خودداری کند یا اینکه باید با این واقعیت مواجه شوند که به عنوان بخشی از سوریه، بار دیگر با دولت دمشق ادغام شوند. هم‌راستا با این واکنش از سوی سفیر سوریه در چین، ژنرال خلوصی آکار وزیر دفاع ترکیه با بیان اینکه به زودی عملیات این کشور در شرق فرات آغاز می‌شود، گفت: زمان آن رسیده که اعضای یگان‌های مدافع خلق در همان گودال‌هایی که حفر کرده‌اند دفن شوند!
در همین رابطه مقامات آمریکایی درخصوص دلایل این تصمیم اعلام کرده‌اند که عقبنشینی آنها از سوریه احتمالاً حدود 4 ماه زمان ببرد. آنها تاکید دارند اهداف آمریکا در سوریه به میزان زیادی محقق شده و واشنگتن معتقد است که متحدان محلی قادر به مقابله با گروه‌های تروریستی و افراد باقی مانده از داعش در این کشور هستند. آمریکایی‌ها همچنین خاطرنشان می‌کنند که علت این عقبنشینی نتیجه توافق با ترکیه نیست و آنها همچنان نگران عملیات نظامی ترکیه در شرق فرات هستند اما همچنان سیاست فشار بر بشار اسد و متحدان او را دنبال خواهند کرد.
طالبان در برابر کابل
همزمان با این اتفاق، واشنگتن همچنین اعلام کرده که در حدود 5 تا 7 هزار نفر از نیروهای خود را از افغانستان خارج خواهد کرد. کاهش شدید نیروهای آمریکایی در افغانستان در حالی صورت می‌گیرد که مذاکرات سه روزه آمریکا با گروه طالبان در امارات به کار خود پایان داده و منابع مطلع از جانب طالبان اعلام کرده‌اند که تمرکز مذاکرات بر روی آتش‌بس شش ماهه و بررسی فرآیند ورود نیروهای این گروه به بدنه دولت آینده افغانستان است. بنا بر اعلام سفارت آمریکا در افغانستان، زلمای خلیل‌زاد نماینده ویژه آمریکا در این مذاکرات، بلافاصله به کابل رفته تا اشرف غنی و عبدالله عبدالله را در جریان این گفت‌و‌گوها قرار دهد. هر چند این مذاکرات پشت درهای بسته صورت گرفته و جزئیات دقیق از آن منتشر نشده، اما خلیل‌زاد در پیامی توئیتری اعلام کرده که مذاکرات مفیدی برای پایان جنگ در افغانستان صورت گرفته و مقدمات گفتوگو میان طرف‌های افغانستانی فراهم شده است.
این موضوع در حالی مطرح می‌شود که طالبان هرگونه مذاکره با دولت کابل را رد کرده و حتی به پیشنهاد آتش‌بس نیز جواب منفی داده است. از سوی دیگر دولت اشرف‌غنی به میزان زیادی درگیر تنش‌های امنیتی در افغانستان است و به گفته سخنگوی طالبان محور اصلی مذاکرات بر سر ایجاد دولت موقت و آتش‌بس بوده است. در همین راستا، خبرگزاری رویترز به نقل از نمایندگان طالبان که اسامی آنها فاش نشده، گزارش داده که طالبان معتقد است، اگر عربستان و امارات ضمانت کنند که رهبری دولت موقت بر عهده طالبان خواهد بود، این گروه حاضر است در مورد آتش‌بس شش ماهه توافق کند.
با این حال دولت افغانستان هرگونه مذاکره و توافق بدون حضور نمایندگان دولت را رد و تصریح کرده که بدون حضور دولت این مذاکرات نتیجه‌ای دربر نخواهد داشت. کابل همچنین خاطرنشان کرده که خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان تاثیری در روند امنیتی این کشور نخواهد داشت.
آیا آمریکا در مورد خاورمیانه عربی با اروپا توافق کرده است؟
در همین رابطه به منظور بررسی تصمیم غیرمنتظره کاخ سفید برای خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و به خصوص سوریه تحلیل‌های مختلفی از سوی کارشناسان مطرح شده است. برخی از این کارشناسان معتقدند، ترامپ در حالی دست به اتخاذ چنین تصمیمی زده که همواره بر قدرت نظامی آمریکا تاکید دارد، اما برای نخستین بار شاهد هستیم که او رویه اوباما را درخصوص مسائل نظامی در منطقه خاورمیانه در پیش گرفته است. این تصمیم در حالی است که اکثر مشاوران او و نیز دولت‌های غربی در شوک به سر برده و خواستار توضیح کاخ سفید در رابطه با این موضوع هستند. اما گویا ترامپ معتقد است که حضور نظامی کمک چندانی به برقراری موازنه استراتژیک منطقه نخواهد کرد. در این راستا تحلیلگران خاطرنشان می‌کنند که علی‌رغم شعارهای متفاوت میان روسای جمهوری آمریکا، راهبرد و سیاست بلندمدت این کشور یکسان است.
حال اینکه آمریکا درخصوص خروج نیروهایش شروطی را مطرح کرده یا اینکه با روسیه بر سر آینده دولت در سوریه به توافق رسیده، امری است که همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد، اما ممکن است دولت ترامپ با این اقدام، علاوه بر یک مانور تبلیغاتی گسترده در داخل کشور، ایفای نقش منطقه‌ای خود را به دوش متحدانش واگذار کرده باشد تا آنها با هزینه خود به پیشبرد سیاست‌های کاخ سفید در منطقه اقدام کنند.
این مسئله می‌تواند موجب واگرایی میان بازیگران دخیل در بحران سوریه و افغانستان شده و روند توافقات آتی را با کندی مواجه سازد. به خصوص آنکه اکنون محور آستانه در صحنه تحولات سوریه از نقش پررنگی برخوردار است و در مقابل متحدان آمریکا در این کشور در موضعی ضعیف‌تر قرار دارند.
همچنین برخی دیگر از ناظران معقتدند ممکن است آمریکا بر سر خاورمیانه عربی با اروپایی‌ها به توافق رسیده باشد، خصوصاً اینکه اخبار تائید نشده‌‌ای از نقش فرانسه در رهبری ائتلاف غربی در سوریه به گوش می‌رسد. به همین دلیل با توجه به تهدیدهای مکرر نخست وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه با خروج نظامیان آمریکا، میدان جنگ علیه نیروهای نزدیک به ایران در سوریه را گسترش خواهد داد، ممکن است در صورت توافق احتمالی میان اروپا و آمریکا بر سر خاورمیانه عربی، فشارهای واشنگتن علیه ایران در این برهه سرنوشت‌ساز از تحولات منطقه خاورمیانه افزایش پیدا کند.
خروج آمریکا از سوریه و افغانستان «فریب» یا «فرار»؟!
عصر چهارشنبه روزنامه آمریکایی «وال استریت ژورنال» با انتشار خبر کوتاهی، همه را غافلگیر کرد، مبنی بر اینکه به گفته منابع آگاه، رئیس‌جمهور قصد دارد همه نظامیان آمریکایی را فورا از سوریه خارج کند.
به دنبال انتشار این خبر که خیلی سریع تیتر اول رسانه‌ها شده بود، ترامپ طی توئیتی دوپهلو، اعلام کرد که حضور نیروهای آمریکایی در سوریه، به خاطر داعش بوده است. وی در توئیت‌های بعدی هم اعلام کرد که آمریکا با پلیس شدن در خاورمیانه و هزینه کردن تریلیون‌ها دلار، چیزی را نصیب خود نکرده و فقط به ایران و روسیه کمک می‌کند.
در هر حال، انتشار این خبر و تایید ضمنی آن توسط رئیس‌جمهور آمریکا، بازار اظهارنظرها و موضع‌گیری‌های مقامات و متحدان آمریکا و تحلیل‌های جور‌و‌اجور و حتی متضاد را داغ کرده بود و در این میان، بسیاری نیز این تصمیم را غیرعملی و بلوف می‌دانستند که «وال استریت ژورنال» صبح جمعه (به وقت تهران) خبر جنجالی جدیدی را رسانه‌ای کرد، مبنی بر اینکه ترامپ قصد دارد، نیمی از نظامیان آمریکایی حاضر در افغانستان (حدود 7000 نفر) را از این کشور خارج کند.
انتشار این خبر جدید، موضع کسانی که ترامپ را در عملی کردن تصمیم خود، جدی می‌دانستند را تقویت کرد و از این پس، کارشناسان روی علت ماجرا متمرکز شدند و در این میان، لحن بسیاری از مقامات کنگره و حتی دولت نیز در مقابل رئیس‌جمهور عوض شد و شکل تهاجمی به خود گرفت.
تحلیل واکنش‌ها
واکنش‌ها نسبت به تصمیم ترامپ، یک‌دست نیست و در میان دولت، کنگره و متحدان کاخ سفید، هم مخالف و هم موافق دارد. در این میان، استعفای «جیمز ماتیس» از وزارت دفاع، نمادی از مخالفت با تصمیم ترامپ در میان نزدیک‌ترین دستیاران وی است. این مخالفت و نگرانی در درون کنگره و در میان مقامات متحدانی چون فرانسه و رژیم صهیونیستی نیز امتداد می‌یابد. آنها همگی این اقدام را هدیه به ایران، روسیه و سوریه می‌دانند.
البته، شخص ترامپ در توجیه تصمیم خود، مدعی است که این تصمیم، روسیه و ایران را ناراحت و نگران کرده است.
در امتداد این نوع نگرش، حامیان رئیس‌جمهور هر چند این موضع ترامپ را بر زبان نمی‌آورند، ولی در توجیه اقدام وی می‌گویند که تصمیم رئیس‌جمهور مبتنی بر راهبرد است.
این جریان تحلیلی که توسط رسانه‌های نزدیک به کاخ سفید دنبال می‌شود، هرچند گمانه‌های مختلف و متفاوتی را پوشش می‌دهد، ولی یک هدف مشخص دارد و آن، کاستن از ننگ و خفتی است که در غرب آسیا متوجه آمریکا شده است.
در همین چارچوب، شبکه «فاکس‌نیوز» ادعا کرد که از این پس و براساس راهبرد جدید، نوعی تقسیم کار میان آمریکا و اسرائیل ایجاد خواهد شد؛ اسرائیل با جنبش حزب‌الله در مرزها سرگرم خواهد شد و آمریکا نیز ایران را هدف حملات هوایی قرار می‌دهد! این ادعای مضحک که اصلا با واقعیت‌ها منطبق نیست را دنباله‌های فاکس‌نیوز و کاخ سفید دامن می‌زنند. در کل، القای این نوع نگاه به افکار جهانی، از روی نگرانی، دستپاچگی و غافلگیری صورت می‌گیرد و سلسله جنبانان آن، ادعاهای مشابهی مثل اینکه «خاورمیانه ارزش ماندن ندارد»، «خروج نظامیان آمریکایی از خاورمیانه باعث می‌شود، ایران اهداف نظامی سهل‌الوصولی نداشته باشد»، «ماندن در خاورمیانه، پرهزینه و بی‌حاصل است»، «خروج آمریکا از منطقه، ایران و روسیه را ناراحت و نگران کرده است» و یا «ترامپ مرد تصمیمات غافلگیرکننده و غیرقابل پیش‌بینی است» را بر سر زبان می‌آورند و همان‌طور که گفته شد، این جریان می‌خواهد ماجرا را خفیف و کوچک جلوه دهد و از میزان شکست ذلت‌بار آمریکا بکاهد.
اما، اینکه بگوییم اقدام ترامپ کاملا سنجیده بوده و یا اینکه نه، ترامپ فردی خودمحور، دیوانه و غیرقابل پیش‌بینی است، چیزی را حل نکرده و ما را نسبت به عمق ماجرا، آگاه نمی‌کند. در چنین شرایطی، بهترین راه برای فهم ماجرا، نگاه به پیامدهای آن است.
این تصمیم ترامپ در صورتی که کاملا به اجرا درآید (کما اینکه تاکنون، نقیض آن نیز گزارش می‌شود)، دستیاران رئیس‌جمهور آمریکا به طور طبیعی به دنبال تعریف و اجرای راهبردهای جدید براساس تحولات جدید خواهند بود؛ آنها احتمالا قصد دارند داعش را در سوریه و طالبان را در افغانستان مجددا جولان بدهند. این سناریو هرچند بعید نیست، ولی به نظر می‌رسد که تکفیری‌ها توان جذب و ویرانگری سابق را ندارند (هرچند در افغانستان اوضاع کمی فرق می‌کند).
به موازات تحلیل فوق، تصمیم ترامپ، پیامدهای دیگری هم دارد که البته، این پیامدها از زبان منتقدان ترامپ در آمریکا و کارشناسان رژیم صهیونیستی هم جاری می‌شود. اولین و فوری‌ترین پیامد، این است که آمریکا کنترل مستقیم خود بر منطقه را از دست خواهد داد؛ وقتی این کنترل و فشار نباشد، رژیم‌های متحد آمریکا در منطقه، از درون و بیرون به خطر می‌افتند و رژیم صهیونیستی نیز به محاصره نیروهای مقاومت
درمی‌آید.
کنترل کشورهای منطقه بر سوخت‌های فسیلی خود، ایجاد نظم جدید در منطقه با محوریت ایران، مقاومت، سوریه، روسیه و ترکیه، از دیگر پیامدهای فوری خروج آمریکا از منطقه خواهد بود و در این میان، چیزی که مهم‌تر از همه است و احتمالا محقق خواهد شد، چند‌قطبی شدن نظم جهانی و عقبنشینی تاریخی کل غرب از منطقه غرب آسیا است.
بنابراین، بی‌دلیل نیست که اشرافیت سیاسی آمریکا، اندیشکده‌های غربی، فرانسه، سران رژیم صهیونیستی، و کردهای مورد حمایت آمریکا در سوریه نسبت به پیامدهای تصمیم ترامپ، به شدت ابراز نگرانی می‌کنند و در مقابل نیز، ایران، روسیه، سوریه و مقاومت، این پیروزی بزرگ را به یکدیگر تبریک می‌گویند و محافل سیاسی و رسانه‌ای دیگر کشورها نیز این اتفاق را پیروزی بزرگ جبهه مقاومت می‌دانند.
زلزله در پنتاگون
گروه بین‌الملل: رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرده که نمی‌خواهد ایالات متحده پلیس خاورمیانه باشد ؛ پس ارتش ایالات متحده از سوریه خارج خواهد شد. «دونالدترامپ» معتقد است که گروه تروریستی داعش ، دشمن منطقه‌ای ایران، روسیه و سوریه است پس واشنگتن نباید در این کشور حضور داشته و هزینه جنگ را بپردازد.
در طرف مقابل یک صف طولانی از منتقدان ایستاده است. «جیمز » وزیردفاع آمریکا در اعتراض به تصمیم ترامپ از مقام خود کناره گیری کرده است. جیمز یک روز پس از تصمیم دونالد ترامپ برای خروج نیروهای آمریکایی از سوریه استعفای خود را اعلام کرده است.
ترامپ در توییتر خود با اشاره به «بازنشستگی» ژنرال تا پایان فوریه، گفته است، در دوران وزارت دفاع او پیشرفت‌های بزرگی حاصل شده است.
اختلافات کهنه
در دو سال گذشته که به عنوان وزیر دفاع در کابینه ترامپ خدمت می‌کرد، گزارش‌های متعددی در مورد اختلاف نظر شدید او با ترامپ در مورد امور دفاعی و نقش آمریکا در جهان منتشر شده بود.
رئیسجمهوری آمریکا اواسط شهریور ماه گزارش‌هایی مبنی بر این که به دنبال جایگزینی برای جیمز متیس است را تکذیب کرده و به خبرنگاران گفت که از عملکرد رئیس پنتاگون «بسیار خوشحال» است. با این حال، روزنامه نیویورک‌تایمز حدود ۱۰ روز بعد، در گزارشی با اشاره به اختلافات میان رییس‌جمهوری و وزیر دفاع آمریکا، آینده کاری جیمز متیس را در هاله‌ای از ابهام دانسته و نوشت، دونالد ترامپ درصدد آن است که پس از انتخابات میان‌دوره‌ای، فرد دیگری را به ریاست پنتاگون بگمارد. در همان زمان، سایت خبری پولیتیکو نیز در تحلیلی با اشاره به پنج مورد اختلاف نظر میان این دو، به ریشه‌یابی این موضوع پرداخت.
با این وجود، وزیر دفاع آمریکا اواخر شهریور ماه اعلام کرد، همچنان در پست خود می‌ماند و گفته‌ها درباره رفتن او صحت ندارد. متیس گفت که طی ماه‌های آتی از دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور خارج نخواهد شد. وی قاطعانه همه گزارش‌ها در این زمینه را رد کرده و در گفتوگو با روزنامه‌نگاران در ساختمان وزارت دفاع آمریکا گفت که به «این گزارش‌ها» به هیچ وجه اهمیت نمی‌دهد؛ دو ماه بعد البته مشخص شد که «این گزارش‌ها» هم به گفته‌های او به هیچ وجه اهمیت نمی‌دهند!
ترامپ که قبلاً از عملکرد «سگ دیوانه» ابراز رضایت و خوشحالی کرده بود، در اواخر مهر ماه این ابراز رضایت را با بیان نظر دیگری جایگزین کرد. رییس‌جمهوری آمریکا در گفت‌وگویی با برنامه «۶۰ دقیقه» شبکه خبری سی‌بی‌اس به این موضوع اشاره کرد که از عملکرد برخی افراد در دولتش رضایت چندانی ندارد؛ از جمله جیمز متیس. ترامپ زمزمه‌های برکناری متیس را این‌گونه مطرح کرد: من دو روز پیش با او ناهار خوردم. من روابط بسیار خوبی با او دارم. اگر بخواهید واقعیت را بدانید، فکر می‌کنم او به نوعی دموکرات است. با این حال ژنرال متیس آدم خوبی است. ما به خوبی با هم کنار می‌آییم. او ممکن است کنار برود. منظورم این است که همه در یک مقطع کنار می‌روند. همه رفتنی هستند. واشنگتن به این صورت است.
استعفای پرگلایه
وزیر دفاع آمریکا در متن استعفای خود نوشته از آنجا که حق رئیس جمهوری است که وزیر دفاعی داشته باشد که با دیدگاه‌هایش همسو باشد، تصمیم گرفته است از سمت وزارت دفاع کناره‌گیری کند. البته در استعفای خود اشاره‌ای به تصمیم دونالد ترامپ در خصوص خروج نیروهای آمریکایی از سوریه نکرده است.
وی در نامه خود نوشته است:« معتقدم ما در مقابل کشورهایی که منافع راهبردی آنها روز به روز تنش بیشتری با منافع ما دارد، می‌بایست رویکردی صریح و قاطع داشته باشیم.این خیلی روشن است که به طور مثال چین و روسیه در پی آن هستند نظمی جهانی بر اساس مدل اقتدارگرایانه خود ایجاد کنند.»
تصریح کرده است که «دیدگاه‌های من در خصوص رفتار محترمانه در قبال متحدان و همچنین رویکردی هشیارانه در زیر نظر داشتن بازیگران مخرب و همزمان رقابت‌های راهبردی، متکی بر چهار دهه تجربه‌ام در خصوص این مسائل است.»
به گزارش رویترز، جیمز پس از دیدار با دونالد ترامپ در بامداد روز جمعه تصمیم خود در خصوص کناره گیری را اعلام کرد.
یک مقام ارشد آمریکایی که نخواسته هویتش فاش شود به آسوشیتدپرس گفته همراه با استعفانامه خود به کاخ سفید رفته و گفتگویی خصوصی به مدت ۴۵ دقیقه با ترامپ داشته است. به گفته این منبع آگاه ملاقات ترامپ و در آرامش پیش رفته و تنشی میان این دو بوجود نیامده است.
واکنش‌ها به کناره گیری آقای پنتاگون
استعفای جیمز واکنش‌هایی در داخل امریکا درپی داشته است. ویلیام کوهن وزیر دفاع سابق آمریکا در گفتوگو با بی‌بی‌سی کناره‌گیری آقای را ضربه بزرگی به دولت آمریکا خواند و گفت: «واقعا نمی‌دانم ژنرال تا کجا باید توهین‌ها یا رد توصیه‌هایش را توسط آقای ترامپ تحمل می‌کرد. زمانی که تمام نهادهای امنیتی اطلاعاتی آمریکا یک صدا گفتند روسیه عامدانه در نظام انتخابات ما دخالت کرده رییس جمهوری به جای اینکه به نهادهای امنیتی آمریکا اعتماد کند گفت من به آقای پوتین اعتماد دارم.»
آقای کوهن افزود: «وقتی که ژنرال و دیگران گفتند تا وقتی خواسته‌های واشنگتن و پیونگ‌یانگ دقیقا از مذاکرات صلح با مشخص نشده رئیس جمهوری نباید با رهبر کره شمالی ملاقات کند باز هم رئیس جمهوری این توصیه را رد کرد.»
به عقیده آقای کوهن آقای ژنرال از اعزام نیروهای آمریکایی همزمان با عید پاک به مرز جنوبی این کشور ناراحت بوده و حالا رد توصیه او برای حفظ نیروهای آمریکا در سوریه جهت شکست واقعی داعش کار را یکسره کرده است.
سناتور جمهوریخواه میچ مک کانل از استعفای جیمز ابراز تاسف کرده است.
«مارکو روبیو» سناتور جمهوریخواه دیگر نیز در توییتر خود نوشته است: استعفا نامه ژنرال خیلی صریح نشان می‌دهد ما به سمت مجموعه‌ای از سیاست‌های اشتباه در حرکت هستیم که کشور را به مخاطره می‌اندازند، به اتحاد با همپیمانان ما لطمه می‌زنند و دشمنان ما را قویتر می‌کنند.
در همین زمینه، «چاک شومر» رهبر اقلیت دموکرات در سنای آمریکا، در واکنس به استعفای وزیر دفاع گفته است، ژنرال به دلیل اختلاف نظر بر سر سوریه و دیوار مرزی از سمت خود استعفا کرد.
«مارک وارنر» سناتور ایالت ویرجینیا با «ترسناک» خواندن وضعیت پیش آمده در توییتر نوشت: «در هرج و مرج و آشفتگی کابینه ترامپ یک جزیره ثبات بوده است.»
سال گذشته«باب کورکر» سناتور جمهوریخواه منتقد ترامپ، گفته بود به همراه «جان کلی» (رییس‌دفتر وقت ترامپ) و «رکس تیلرسون» [وزیر خارجه وقت] کمک می‌کنند تا کشور به هرج و مرج نیفتد. تیلرسون اوایل امسال از سمتش کنار گذاشته شده و کلی نیز قرار است در روزهای آینده برکنار شود.
