تاریخ انتشار
سه شنبه ۱۶ بهمن ۱۳۹۷ ساعت ۰۸:۴۸
کد مطلب : ۴۰۶۹۷۳
یادداشت|
ارزش و جایگا ه فن بیان در ارتباطات موثر
معصومه شریفی
۲
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛امام علی علیه السلام در حکمت 394 نهج البلاغه در باب ارزش سخن میفرمایند: «رُبَّ قَوْلٍ أَنْفَذُ مِنْ صَوْلٍ ---- بسا سخن که از حمله مسلحانه کارگرتر است.»
از مولفه های زندگی اجتماعی ارتباط میباشد. ارتباط فرایندی است که در آن تبادل اطلاعات، افکار، احساسات بین مردم از طریق صحبت کردن، نوشتن و یا زبان بدن صورت میگیرد. و زمانی یک ارتباط میتواند موثر باشد که بتواند مطلب و مفهوم را به طور کامل از طرف اول به طرف دوم منتقل کند و مفهوم پیام به درستی توسط مخاطب درک شود. و چه بسا عدم درک صحیح و درست مخاطب باعث به وجود آمدن مشکلات فراوانی در ارتباط با همکاران یا ارتباط با زوجین میباشد. به طور مثال مرد وقتی صبح میخواهد از خانه بیرون برود با انگشت روی میز خاک گرفته اتاق، به نشانه علاقه یک قلب میکشد اما همسرش چون نتوانسته منظور همسر خود را به خوبی در یابد این عمل را به عنوان توهین تلقی میکند و ناراحت میشود و این زمینه ساز بحثهای دیگر در خانواده میشود. داشتن مهارت ارتباط موثر میتواند نقش بسزایی در بهداشت روانی فرد و در نتیجه جامعه ایفاءکند. بهداشت روانی را انجمن بهداشت روانی کانادا این گونه تعریف کرده است: توانایی و سازگاری
دیدگاههای خود و دیگران و رویا رویی با مشکلات روزمره زندگی
انسانها برای بقا و ادامه زندگی مجبور به بر قراری ارتباط هستند پس چه بهتر که این ارتباط موفق بوده و مهمتر اینکه با تاثیر پذیری همراه باشد عدم توانایی فرد در ایجاد یک ارتباط موثر میتواند پیامدهای منفی زیادی را به دنبال داشته باشد از جمله:
احساس خلا و تنهایی – احساس ضعف و درماندگی -عدم ارضای نیازهای روحی و جسمی - طرد شدن از جانب دیگران - استرس و اضطراب – عدم کنترل رفتار و آسیب پذیر بودن.
موانع مشترک ارتباط موثر:
در تمامی زمینههای ارتباطاتیِ انسانها موانع مشترکی وجود دارند که باید آنها را شناخته و از به کار بردنشان پرهیز کنیم:
• استفاده از اصطلاحات پیچیده، ناآشنا و یا فنی.
• وارد شدن در موضوعها یا مباحثی که حالت «تابو» (پرهیزه) دارند.
منظور از کلمهی تابو آن دسته از سخنان، رفتارها یا امور اجتماعی است که بنا بر رسم، آیین یا مذهب، ممنوع و یا قابل نکوهش محسوب میشوند. این موضوع یکی از موانع ارتباط موثر است که میتواند در زمینههای مذهب، سیاست، معلولیتهای فیزیکی و ذهنی، جنسیت، نژادپرستی و یا هر عقیدهای که ازنظر یکی از طرفهای ارتباط گیرنده غیرقابلقبول شمرده شود؛ وجود داشته باشد. همچنین برخی انسانها از صحبت در مورد احساسات خود گریزان هستند و این موضوع نیز برای آنها حالت نوعی تابو دارد.
• حواسپرتی، بیعلاقگی یا بیتوجهی به گیرندهی پیام.
• تفاوت در ادراک و دیدگاه افراد.
• معلولیتهای جسمانی، مانند مشکلات شنوایی یا گفتاری و مانند آن.
• موانع فیزیکیِ ارتباطات غیرکلامی: در ارتباطهایی که بهصورت رودررو نیستند؛ عدم امکانِ دیدن نشانههای غیرکلامی، حرکتها و حالت کلی چهره و بدن افراد، میتواند از تأثیر ارتباط بکاهد، مانند مکالمهی تلفنی، ارسال و دریافت پیامهای الکترونیک و مانند آنها.
• تفاوت زبانی و یا دشواری ناشی از عدم درک لهجهی طرف مقابل.
• گرفتار شدن در دام پیشفرضهای غلط یا استانداردهای کلیشهای.
• داشتن توقعات و پیشداوری: انسانها در اکثر موقعیتها تمایل دارند که بیشتر از حرفی که در واقعیت زده میشود، آنچه را که میپسندند بشنوند و به همین دلیل به نتیجهگیریهای غلط میرسند.
• تفاوتهای فرهنگی: این موضوع یکی از موارد مهم در موانع ارتباط موثر است. زیرا در فرهنگهای مختلف، نحوه و محدودهی بیان احساسات بسیار متفاوت است و بهعنوانمثال، مفهوم حریم خصوصی در فرهنگهای گوناگون، فرق میکند.
راهکاریی برای خروج از این بن بست در زیر ارائه میشود؛
به موضوع مورد بحث توجه کامل داشته باشید - خوب گوش دهید – اجازه ندهید ذهنتان پریشان شود - درستی و صحت گفتار را بررسی کنید – نسبت به نیازهای دیگران اگاه باشید – دستور ندهید
رو شن فکر باشید - پیشنهاد دهید اما نصیحت نکنید – کاری کنید تا به شما اعتماد پیدا کنند
اجرای موفق راهکارهای فوق همه درگرو برقراری یک ارتباط موثر میباشد و ایجاد یک ارتباط موفق و موثر در گرو مهارت فن بیان و سخنوری میباشد. اگر میخواهید با دوستان خود ارتباط خوبی بر قرار کنید و روابط عمومی خوبی داشته باشید و بتوانید منظور خود را به خوبی و کاملاً به مخاطبین خود منتقل کنید و همچنین کاری کنید که بقیه از همنشینی با شما لذّت ببرند باید فن بیان خوبی داشته باشید. توّجه داشته باشیم که فن بیان لزوماً پرحرفی نیست فن بیان لزوماً حاضر جوابی نیست فن بیان لزوماًخوش صدا بودن نیست فن بیان فقط یک تکنیک نیست. و موضوع عجیب آنجاست که که اکثر افراد تصور میکنند که دارای فن بیان خوبی هستند و اصلاًنیازی به اموزش ندارند و این در حالی است که ما باید بپذیریم که ملاک فن بیان خودمان نیستیم بلکه دیگران هستند که تعیین میکنند ایا ما فن بیانمان خوب است یا خیر. زیرا هدف اصلی از انتقال پیام، دریافت و درک صحیح آن توسط مخاطب است
از کاربردهای فن بیان موثر میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
گویندگی و مجری گری – در جلسات مصاحبه و استخدام - وکلا – مشاوران و روانشناسان بیان احساسات زو جین درزندگی مشترک – سخنرانی کردن
موسسه ستارگان درخشان کلام دنا در نظر دارد تا اولین همایش تخصّصی فن بیان و سخنوری، آسیبها وراهکار ها را با حضور مدرس کشوری استاد مهدی صادقلو در تاریخ 18 بهمن در سالن استاد شهید مطهری اداره کل آموزش و پرورش استان برگزار کنند تا گامی در راستای حل این معضل بر دارد.
---------------------------------------------------------------------------
نویسنده: معصومه شریفی (موسسه آموزشی کلام دنا)
از مولفه های زندگی اجتماعی ارتباط میباشد. ارتباط فرایندی است که در آن تبادل اطلاعات، افکار، احساسات بین مردم از طریق صحبت کردن، نوشتن و یا زبان بدن صورت میگیرد. و زمانی یک ارتباط میتواند موثر باشد که بتواند مطلب و مفهوم را به طور کامل از طرف اول به طرف دوم منتقل کند و مفهوم پیام به درستی توسط مخاطب درک شود. و چه بسا عدم درک صحیح و درست مخاطب باعث به وجود آمدن مشکلات فراوانی در ارتباط با همکاران یا ارتباط با زوجین میباشد. به طور مثال مرد وقتی صبح میخواهد از خانه بیرون برود با انگشت روی میز خاک گرفته اتاق، به نشانه علاقه یک قلب میکشد اما همسرش چون نتوانسته منظور همسر خود را به خوبی در یابد این عمل را به عنوان توهین تلقی میکند و ناراحت میشود و این زمینه ساز بحثهای دیگر در خانواده میشود. داشتن مهارت ارتباط موثر میتواند نقش بسزایی در بهداشت روانی فرد و در نتیجه جامعه ایفاءکند. بهداشت روانی را انجمن بهداشت روانی کانادا این گونه تعریف کرده است: توانایی و سازگاری
دیدگاههای خود و دیگران و رویا رویی با مشکلات روزمره زندگی
انسانها برای بقا و ادامه زندگی مجبور به بر قراری ارتباط هستند پس چه بهتر که این ارتباط موفق بوده و مهمتر اینکه با تاثیر پذیری همراه باشد عدم توانایی فرد در ایجاد یک ارتباط موثر میتواند پیامدهای منفی زیادی را به دنبال داشته باشد از جمله:
احساس خلا و تنهایی – احساس ضعف و درماندگی -عدم ارضای نیازهای روحی و جسمی - طرد شدن از جانب دیگران - استرس و اضطراب – عدم کنترل رفتار و آسیب پذیر بودن.
موانع مشترک ارتباط موثر:
در تمامی زمینههای ارتباطاتیِ انسانها موانع مشترکی وجود دارند که باید آنها را شناخته و از به کار بردنشان پرهیز کنیم:
• استفاده از اصطلاحات پیچیده، ناآشنا و یا فنی.
• وارد شدن در موضوعها یا مباحثی که حالت «تابو» (پرهیزه) دارند.
منظور از کلمهی تابو آن دسته از سخنان، رفتارها یا امور اجتماعی است که بنا بر رسم، آیین یا مذهب، ممنوع و یا قابل نکوهش محسوب میشوند. این موضوع یکی از موانع ارتباط موثر است که میتواند در زمینههای مذهب، سیاست، معلولیتهای فیزیکی و ذهنی، جنسیت، نژادپرستی و یا هر عقیدهای که ازنظر یکی از طرفهای ارتباط گیرنده غیرقابلقبول شمرده شود؛ وجود داشته باشد. همچنین برخی انسانها از صحبت در مورد احساسات خود گریزان هستند و این موضوع نیز برای آنها حالت نوعی تابو دارد.
• حواسپرتی، بیعلاقگی یا بیتوجهی به گیرندهی پیام.
• تفاوت در ادراک و دیدگاه افراد.
• معلولیتهای جسمانی، مانند مشکلات شنوایی یا گفتاری و مانند آن.
• موانع فیزیکیِ ارتباطات غیرکلامی: در ارتباطهایی که بهصورت رودررو نیستند؛ عدم امکانِ دیدن نشانههای غیرکلامی، حرکتها و حالت کلی چهره و بدن افراد، میتواند از تأثیر ارتباط بکاهد، مانند مکالمهی تلفنی، ارسال و دریافت پیامهای الکترونیک و مانند آنها.
• تفاوت زبانی و یا دشواری ناشی از عدم درک لهجهی طرف مقابل.
• گرفتار شدن در دام پیشفرضهای غلط یا استانداردهای کلیشهای.
• داشتن توقعات و پیشداوری: انسانها در اکثر موقعیتها تمایل دارند که بیشتر از حرفی که در واقعیت زده میشود، آنچه را که میپسندند بشنوند و به همین دلیل به نتیجهگیریهای غلط میرسند.
• تفاوتهای فرهنگی: این موضوع یکی از موارد مهم در موانع ارتباط موثر است. زیرا در فرهنگهای مختلف، نحوه و محدودهی بیان احساسات بسیار متفاوت است و بهعنوانمثال، مفهوم حریم خصوصی در فرهنگهای گوناگون، فرق میکند.
راهکاریی برای خروج از این بن بست در زیر ارائه میشود؛
به موضوع مورد بحث توجه کامل داشته باشید - خوب گوش دهید – اجازه ندهید ذهنتان پریشان شود - درستی و صحت گفتار را بررسی کنید – نسبت به نیازهای دیگران اگاه باشید – دستور ندهید
رو شن فکر باشید - پیشنهاد دهید اما نصیحت نکنید – کاری کنید تا به شما اعتماد پیدا کنند
اجرای موفق راهکارهای فوق همه درگرو برقراری یک ارتباط موثر میباشد و ایجاد یک ارتباط موفق و موثر در گرو مهارت فن بیان و سخنوری میباشد. اگر میخواهید با دوستان خود ارتباط خوبی بر قرار کنید و روابط عمومی خوبی داشته باشید و بتوانید منظور خود را به خوبی و کاملاً به مخاطبین خود منتقل کنید و همچنین کاری کنید که بقیه از همنشینی با شما لذّت ببرند باید فن بیان خوبی داشته باشید. توّجه داشته باشیم که فن بیان لزوماً پرحرفی نیست فن بیان لزوماً حاضر جوابی نیست فن بیان لزوماًخوش صدا بودن نیست فن بیان فقط یک تکنیک نیست. و موضوع عجیب آنجاست که که اکثر افراد تصور میکنند که دارای فن بیان خوبی هستند و اصلاًنیازی به اموزش ندارند و این در حالی است که ما باید بپذیریم که ملاک فن بیان خودمان نیستیم بلکه دیگران هستند که تعیین میکنند ایا ما فن بیانمان خوب است یا خیر. زیرا هدف اصلی از انتقال پیام، دریافت و درک صحیح آن توسط مخاطب است
از کاربردهای فن بیان موثر میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
گویندگی و مجری گری – در جلسات مصاحبه و استخدام - وکلا – مشاوران و روانشناسان بیان احساسات زو جین درزندگی مشترک – سخنرانی کردن
موسسه ستارگان درخشان کلام دنا در نظر دارد تا اولین همایش تخصّصی فن بیان و سخنوری، آسیبها وراهکار ها را با حضور مدرس کشوری استاد مهدی صادقلو در تاریخ 18 بهمن در سالن استاد شهید مطهری اداره کل آموزش و پرورش استان برگزار کنند تا گامی در راستای حل این معضل بر دارد.
---------------------------------------------------------------------------
نویسنده: معصومه شریفی (موسسه آموزشی کلام دنا)