دریافت لینک صفحه با کد QR
روند نامتعارف برخی نام‌گذاری‌ها در یاسوج
13 آذر 1396 ساعت 21:03
محمد غفاری
نام‌ها و تابلوها نماد فرهنگ عمومی و تبلور ذائقه جمعی مردمان هر دیاری‌اند. واژگانِ هر تابلو و اسم‌گذاری‌ها در فضای عمومی هر شهری می‌تواند نماینده و نمایاننده محیط ذهنی بخش عمده‌ای از ساکنان آن سرزمین، به‌حساب آید.
اصل و قاعده بر این است که مردم اسامی فرزندان، ساختمان‌ها و مکان‌های شخصی و اماکن عمومی خود را متناسب بافرهنگ عمومی که از دین یا ملیت آنان الهام گرفته، انتخاب می‌نمایند.
اسامی جزو امور اعتباری و قراردادی‌اند که از اعتبار معتبر یا معتبرین تبعیت می‌کنند. رابطه بین نام‌گذاری‌ها و فرهنگ رابطه تأثیر و تأثر (متقابل) است.
در حوزه رفتار خصوصی عامه شهروندان، مردم همواره تلاشی نموده‌اند که بهترین اسم موردعلاقه خود یا اطرافیان محبوب و محترم خود را بر افراد یا اشیاء وضع نمایند.
وانگهی هر نظام حاکمیتی باز برای نام‌گذاری‌ها به‌ویژه اماکن عمومی، راهبرد و موضع دارد.
در کشور عزیزمان ایران، مردم بهترین مفاهیم و واژگان مذهبی یا ایرانی را انتخاب و با آن سال‌ها زندگی می‌کنند.
بعد از انقلاب، جهت‌گیری، انتخاب و قرار دادن اسامی بر روی افراد و اماکن، متناسب با فضای عمومی انقلاب و ذائقه دین‌خواهی، وطن‌دوستی و میل به گل‌ها و گیاهان و مواهب طبیعی، سیر متطور خود را طی نمود.
گفتمان انقلاب و دفاع ارزش‌مدارانه و سرسختانه از نظام اسلامی و استقلال ملی تا آنجا شکل گرفت که مردم به تأسی از آموزه‌های دینی حتی در یک خانواده و فامیل، چند اسم متبرک و مسمی به اسم ائمه اطهار را انتخاب می‌نمودند.
از نام‌گذاری میادین، خیابان‌ها، کوچه‌ها، قرارگاه‌ها، لشکرها، تیپ‌ها و گردان‌ها گرفته تا دبستان‌ها، دانشگاه‌ها و سالن‌های اجتماعات و ورزشی و حتی بعضاً تعمیرگاه‌ها، مغازه‌ها، پاساژها و همه و همه متأثر از ادبیات انقلابی و پارادایم دینی قرار گرفت حتی به امید ثواب.
نام‌گذاری تیپ قهرمان ۴۸ استان به اسم مبارک «فتح» که چهل و هشتمین سوره قرآن بود، در همین اطلس مبارک قابل تحلیل است.
بر اساس آمار اعلام‌شده از سوی بنیاد شهید تقریباً نام ۰۰۰/ ۲۰ تن از شهیدان از اسماء الله، ۰۰۰/ ۴۵ محمد، ۰۰۰ /۳۶ تن علی، ۰۰۰/ ۲۰ رضا، ۰۰۰/ ۱۳ تن حسین، ۴۰۰ /۵ عباس، ۳۰۰/ ۲ تن قاسم، ۵۰۰ /۴ اکبر و ۵۰۰/ ۳ تن اصغر بوده است.
ادبیات و گفتمان انقلاب تأثیرگذارترین عنصر در حوزه فرهنگ عمومی بود تا آنجا که در همین استان کوچک و کم‌جمعیت ما (۱% جمعیت و مساحت کشور) جمع زیادی از هم استانی‌های عزیز نام یا نام خانوادگی جدید (و متفاوت از دوره طاغوت) برای خود انتخاب نمودند.
خدامحوری و گرایش شدید به مذهب در کنار وطن‌دوستی، آمیزه‌ای مبارک و معنادار آفرید، تا آنجا که رهبر فرزانه انقلاب، راهبرد و الگوی توسعه کلان مملکت را در «الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت» نام گذاشت و چندین برنامه میان‌مدت و درازمدت بر همین اساس تنظیم و ابلاغ و حتی اجرا گردید.
مذهب و ملیت به‌عنوان ۲ عنصر مهم شکل‌دهنده سپهر فرهنگ، شاکله و افقی را فراروی مؤمنان ایرانی ترسیم نمود که سالیانی است مردم این دیار مؤمنانه و هوشمندانه با این واژگان فاخر و با این ادبیات مبارک، زندگی می‌کنند.
قریب به ۴ دهه از تجربه این انقلاب ظفرمند و با چنین رویکردی، می‌گذرد.
اما مع‌الأسف، مدتی است خواسته یا ناخواسته عده‌ای معدود و محدود با سازی ناکوک، مسیر دیگری را طی می‌نماید.
به نظر می‌رسد انتخاب و وضع نام‌هایی نامتعارف بافرهنگ ایرانی و اسلامی و ترویج و تبلیغ آن، خلاف جریان آب شنا کردن است. قطع‌نظر از باب «ارزشی» آن، حتی از باب انتخاب «روشی» نامأنوس، مستلزم آسیب‌شناسی آن توسط عالمان حوزه و دانشگاه و کنشگران عرصه اجتماع و فعالان وادی فرهنگ است. آنان تحلیل نمایند؛ چرا عده‌ای قلیل، حرکت عمومی مبتنی بر گفتمان حاکم و پذیرفته‌شده را برنمی‌تابند؟ انگیزه این اندک افراد ممکن است به یکی از موارد زیر مرتبط باشد؛
۱- سهل‌انگاری
۲- نادانی و کم‌دانی و ضعف مبانی شناختی
۳- انفعال و تأثیرپذیری از فضای منفی ماهواره و کانال‌های ناسالم فضای مجازی
۴- عدم شناخت کافی از پیشینه هویتی و تمدنی خویش
۵- ضعف شناخت کافی از مبانی معرفتی و دینی
۶- بازیچه جریانات سازمان‌یافتهٔ مهاجم و هویت سوز قرار گرفتن
۷- لجبازی، عناد و نافرمانی مدنی (که احتمال آن خیلی ضعیف است)
شیوه‌های اصلاح اعوجات در حوزه پیشگیری و درمان معضل، نام‌گذاری‌های متعارف؛
الف) شیوه فرهنگی و افزایش آگاهی‌های تاریخی و مذهبی
ب) اجرای قوانین موضوعه به‌ویژه در حوزه نظام صنفی
ج) امربه‌معروف و نهی از منکر (نظارت همگانی)
د) اعمال قوانین آمره حاکمیتی توسط دستگاه‌های مربوط (شهرداری، پلیس و ...)
البته پرواضح است گسترده‌ترین، عمیق‌ترین، مانا و ماندگارترین شیوه، روش فرهنگی
و علمی است که داعی و انگیزه نخست نگارنده از این نوشتار است.
ادامه دارد...
کد مطلب: 297355