تاریخ انتشار
جمعه ۳ ارديبهشت ۱۴۰۰ ساعت ۱۲:۵۵
کد مطلب : ۴۳۳۲۵۵
یک واکسن کرونا و این همه جنجال و حاشیه!
مینو محرز: با واکسن پولی رتبه اول بی‌کفایتی جهان می‌شویم
۰
کبنا ؛ «هیچ کشوری در دنیا واکسن را به مردم نفروخته‌است»؛ مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا این را می‌گوید و تأکید می‌کند «اگر واکسن پولی در ایران اجرایی شود، رتبه اول بی‌کفایتی در جهان را کسب می‌کنیم».
وی با بیان اینکه واکسن در دنیا کم است، تصریح می‌کند: «چرا پولدار‌های عجول همیشه در اول صف باشند؟! اتفاقاً این روز‌ها افراد کم درآمد به دلیل تردد با وسایل نقلیه عمومی بیشتر در معرض خطر قرار دارند.» با وجود این و در شرایط فوق بحرانی کنونی این بار رئیس‌جمهور به صراحت واکسن‌فروشی به مردم وحشت‌زده را مصداق بیمارستان خصوصی می‌داند. در این شرایط و با روند لاک‌پشتی تهیه و تزریق واکسن و در حالی که هنوز واکسیناسیون کادر درمان تمام نشده‌است، مردمی که شاهد بالا گرفتن بحران کرونا هستند، بی‌تردید برای دریافت خارج از نوبت واکسن تلاش می‌کنند و در این رقابت ناعادلانه پولدار‌ها شانس بیشتری برای تزریق واکسن و زنده ماندن دارند.
در همین رابطه کیانوش جهانپور مدیر مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت هم گفته است: درمورد واکسن پولی خارج از وزارت بهداشت تصمیم‌گیری شده است. به جز یک کشور آفریقایی که آن هم ناموفق بود هیچ کجای دنیا واکسن پولی وجود ندارد.
رکورد ۵۰ ساله مرگ در تهران شکسته شد
وضعیت کرونا در کشور روز به روز بحرانی‌تر می‌شود. در حال حاضر ۳۰۱ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۹۵ شهر در وضعیت نارنجی، ۴۵ شهر در وضعیت زرد و هفت شهر در وضعیت آبی قرار دارند.
در آخرین روز از اولین ماه سال با ۱۵۰ فوتی کرونایی و ۲۰۰ فوتی غیر کرونایی رکورد ۵۰ ساله بهشت زهرا شکسته شد. به گفته سعید خال، مدیر عامل بهشت زهرای تهران چنین رکوردی حتی در هشت سال دفاع مقدس هم ثبت نشده‌بود. وی با اشاره به پیک‌ها و موج‌های کرونا و افزایش متوفیان ناشی از کرونا خاطر نشان کرد: «ابتدا در فروردین، سپس تابستان و در ادامه پیک سوم در آبان‌ماه و هم اکنون نیز پیک چهارم را سپری می‌کنیم و در شب عید عدد متوفیان کرونایی شهر تهران تک‌رقمی شد و ما به عدد ۹ رسیدیم و سه‌شنبه متوفی ناشی از کرونا به عدد ۱۴۷ رسید.»
فایزر قاچاق ۱۰ میلیون تومان!
حالا دیگر ظرفیت بیمارستان‌های پایتخت تکمیل شده و برای مدیریت بیماران در چند بیمارستان تهران از جمله بیمارستان شهدای تجریش و بیمارستان مسیح دانشوری بیمارستان صحرایی برپا شده‌است.
در چنین شرایطی بدیهی است که بسیاری از افراد از راه‌های مختلف تلاش کنند تا با تزریق واکسن جان خود را نجات دهند؛ برخی با دزدی سهم واکسن پاکبانان و غسالان و گروه دیگر با پرداخت پول برای تزریق خارج از نوبت واکسن!
محسن علیزاده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر قرار باشد بخش خصوصی از سهمیه اختصاص داده شده به کشور ما واکسن کرونا را وارد کند و آن را نیز با دریافت هزینه و پول به مردم تزریق کند، تخلف است، افزود: «الان واکسن کرونای فایزر در برخی از خیابان‌ها و بازار سیاه دارو به قیمت ۱۰ میلیون تومان در کشور به فروش می‌رسد!»
واکسن رایگان مثل بیمارستان دولتی، واکسن پولی مثل بیمارستان خصوصی!
با تمام اینها رئیس‌جمهور از رایگان بودن واکسن برای تمام ایرانیان خبر می‌دهد؛ برای دریافت این واکسن رایگان، اما باید صبور بود و شاید پیش از تزریق واکسن ویروس تاجدار راهش را بکشد و خودش از دنیای ما برود! طبق پیش‌بینی‌های قبلی بنا بود واکسیناسیون عمومی، زمستان امسال آغاز شود، اما روند فعلی واکسیناسیون نشان می‌دهد نمی‌توان به این تاریخ چندان دل خوش کرد.
حجت الاسلام حسن روحانی در ستاد ملی مقابله با کرونا با تأکید بر اینکه واکسیناسیون برای کل ملت به صورت رایگان خواهد بود، گفت: «ما در ستاد هم تصویب کرده‌ایم که بانک مرکزی علاوه بر آن خرید ۱۰۰ میلیون دلار دیگر هم ویژه واکسن روی میز بگذارد تا هر کسی می‌تواند واکسن وارد کند که باید بخش خصوصی در این زمینه با وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو هماهنگ باشد. حتی می‌تواند با ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی بخرد و این واکسن را برای واکسیناسیون عمومی در اختیار وزارت بهداشت قرار دهد که این کار شروع هم شده‌است.»
روحانی اضافه کرد: «یک بحث هم داریم که غیر از ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی و واکسنی است که ما داریم خریداری می‌کنیم و آن هم این است که اگر یک بخش خصوصی خواست واکسن با ارز نیمایی وارد کند که آن هم زیر نظر وزارت بهداشت خواهد بود که کدام واکسن چگونه و طبق مقررات بهداشتی باشد، آن هم آزاد است که بیاورند و برای هر کسی خواست استفاده کنند. مثل بیمارستان دولتی که ما برای همه داریم و درکنار آن یک بیمارستان خصوصی هم هست که هر کسی خواست استفاده کند می‌تواند برود استفاده کند. ما واکسیناسیون عمومی را انجام می‌دهیم و به آن متعهد هستیم و طبق چارچوب سند ملی مان پیش می‌رویم، اما اگر دیگران هم در این زمینه خواستند فعال شوند هم بخش خصوصی با ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی می‌تواند برای دولت فعالیت کند، هم می‌تواند عمومی خودش با ارز نیمایی فعالیت کند.»
خبر‌های خوب از واکسن‌های وطنی
روز گذشته خبر‌های خوبی از واکسن‌های تولید داخل هم منتشر شد. دو واکسن پاستور و کووایران برکت برای مرحله سوم کارآزمایی بالینی خود فراخوان دادند و تزریق دوز استنشاقی واکسن رازی کووپارس هم با حضور رئیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی در محل سایت کارآزمایی بالینی این واکسن در بیمارستان رسول اکرم (ص) برگزار شد. واکسن کرونای نوترکیب که توسط انستیتو فینلای کوبا و با مشارکت انستیتو پاستور ایران تولید شده‌است، اکنون بعد از گذراندن موفق فاز ۱ و ۲، وارد فاز سوم کارآزمایی بالینی می‌شود تا پس از تأیید نهایی، در انستیتو پاستور ایران نیز تولید و واکسیناسیون عمومی با آن آغاز شود. حالا باید دید واکسن‌های وطنی می‌تواند بساط واکسن‌فروشی را جمع کند یا نه!
ابتکار هم در این زمینه نوشت: سه اتفاق در روز‌های اخیر منجر شده تا مردم اعتمادشان را به روند واکسیناسیون کرونا در ایران از دست بدهند؛ نخست تخلف در تزریق واکسن به اولویت‌های تعیین شده، دوم ورود واکسن‌هایی که قبلا ممنوع اعلام شده بود به کشور و سوم اعلام پولی شدن واکسن کرونا برای کسانی که می‌خواهند خارج از نوبت و زودتر واکسن دریافت کنند.
یک واکسن کرونا و این همه جنجال و حاشیه!
هفته گذشته یکی از مقام‌های پزشکی در استان خوزستان اعلام کرد بعضی از مدیران شهری در آبادان خارج از نوبت و با استفاده از سهمیه پاکبانان واکسن کرونا زده‌اند.
فرماندار شهرستان اسفراین نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد در یکی از مراکز سالمندان این شهرستان در تزریق واکسن کرونا تخلف رخ داده و موسس این مرکز بر خلاف اولویت‌بندی سند ملی واکسیناسیون کرونا، سه نفر از اعضای خانواده‌اش که ارتباط زیادی با سالمندان این مرکز نداشتند را در فهرست تزریق قرار داده است.
حال در این بین اخبار متناقض دیگری از سمت نهاد رسمی مبارزه با کرونا منتشر شد که احساس بی عدالتی را در میان مردم تشدید کرد. علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد کرونا، نخستین مقام وزارت بهداشت بود که روز یکشنبه ۲۹ فروردین‌ماه در ارتباط با واکسیناسیون اعلام کرد کسانی که نمی‌خواهند منتظر نوبت خود برای تزریق بمانند، می‌توانند با «پرداخت هزینه» زودتر واکسن را دریافت کنند. همزمان با او سخنگوی جمعیت هلال‌احمر هم اعلام کرده بود که اقدام به واردات واکسن خارجی خواهد کرد اما این واکسن‌ها رایگان نخواهد بود.
اما پس از سخنان سخنگوی ستاد کرونا کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، پولی شدن واکسیناسیون را رد کرد و گفت: «هر واکسن مجازی که وارد کشور شود، توسط وزارت بهداشت خریداری شده و به صورت رایگان به مردم تزریق خواهد شد.»
با این حال از سوی دیگر حیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در یک گفت‌وگوی رادیویی گفته است احتمالا واکسن برای شهروندان بدون اولویت «۳۰۰ هزار تومان» هزینه خواهد داشت. با این وصف ایران اولین کشور در جهان خواهد بود که واکسن کرونا را به مردم خود می‌فروشد.
در کنار این اظهارنظر‌ها و تخلفات ریز و درشت، انتشار یک ویدئو در شبکه‌های اجتماعی تیر خلاص را به اعتماد عمومی کشور وارد کرد. تصاویری از یک محموله واکسن آمریکایی در ایران در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. در این ویدئو افرادی که به فارسی حرف می‌زنند در حال باز کردن بسته‌ای حاوی واکسن فایزرند. شواهد موجود در ویدئو نظیر طرح موزاییک‌های کف سالن و خودروی ۲۰۶ داخل تصویر حاکی از آن است که این فیلم قطعا در ایران ضبط شده.
از سوی دیگر در ثانیه‌ای از این ویدئو بالای دستگاهی که دمای یخچال ویژه واکسن در آن پیداست، نشان شرکت مهندسی فراتجهیز آرمان پژوه مشخص است. این شرکت بنا بر آنچه در وب سایتش آمده سازنده انواع یخچال، فریزر و محفظه‌های پزشکی، صنعتی و آزمایشگاهی است که تا دمای منفی ۸۰ و مثبت ۱۸۰ را می‌تواند پوشش دهد. محصولی که واکسن‌های فایزر در ویدئو درون آن قرار می‌گیرند نیز به نظر می‌رسد مدل «دیپ فریزر -۸۰ درجه صندوقی» است.
سایه بی‌اعتمادی بر روند واکسیناسیون در ایران
با وجود این شواهد و قرائن، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در خصوص ویدیویی مربوط به یک پالت واکسن فایزر که در فضای مجازی منتشر شده، گفت: اصالت فیلم منتشر شده را نمی‌توان تایید کرد که در ایران ضبط شده یا در کشور‌های همسایه بوده، اما ممکن است به صورت قاچاق وارد کشور شده باشد.
انتشار این فیلم از چند جهت موجب بی اعتمادی مردم شده است. اول اینکه رهبر ایران خرید واکسن‌های کرونای ساخت آمریکا را ممنوع اعلام کرده است. اعلام ممنوعیت واکسن فایزر بعد از این بود که سخنگوی جمعیت هلال احمر ایران از واردات ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار دوز واکسن کرونای شرکت فایزر آمریکا به کمک خیرین آمریکا خبر داده بود. بعد از ممنوعیت، هلال‌احمر اعلام کرد برنامه واردات از آمریکا منتفی شده است.
واکسن ایرانی کرونا همچنان در ابهام
روند واکسیناسیون در ایران مبهم و کند است. ماه‌هاست که وزارت بهداشت وعده واکسیناسیون سراسری با واکسن کرونای ساحت ایران را به مردم داده است. همین وعده منجر به یک تسویه حساب در درون وزارت بهداشت نیز شده است. رضا ملک‌زاده معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت آبان ماه سال گذشته در اعتراض به آنچه «مدیریت بسیار غلط کرونا» و «سخنان نادرست و معرکه‌گیری وزیر درباره تولید واکسن ایرانی کرونا» خوانده استعفا داد.
حال بعد از گذشت بیش از ۵ ماه از وعده‌های سعید نمکی هنوز خبری از واکسن ایرانی نیست و واکسیناسیون با واکسن‌های وارداتی نیز سرشار از ابهام است. وزارت بهداشت وعده داده بود که تا پایان سال ۹۹ بیش از ۱ میلیون دوز واکسن وارداتی به گروه‌های شغلی و سنی حساس تزریق شود اما در نهایت کمتر از ۲۰۰ هزار نفر واکسن کرونا را دریافت کردند. کیانوش جهانپور، رییس مرکز روابط عمومی این وزارتخانه، پنجشنبه پنجم فروردین‌ماه اعلام کرد: «برنامه‌ریزی واکسیناسیون حداقل یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مشمول فاز یک تا پایان سال شمسی گذشته که با لحاظ بسیاری از محدودیت‌ها پیش‌بینی شده بود، عملا محقق نشد».
حیدر محمدی، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره تعداد واکسن‌های وارداتی به کشور آماری را اعلام کرده و گفته: تاکنون ۵۲۰ هزار دوز اسپوتنیک، ۶۵۰ هزار دوز واکسن چینی، ۷۰۰ هزار دوز واکسن آسترازنکا و ۱۲۵ هزار دوز واکسن بهارات هند وارد ایران شده و تاکنون حدود ۵۰۰ هزار دوز واکسن کرونا به مردم تزریق شده است. این عدد کمتر از یک درصد مردم ایران است.
چرا روند واکسیناسیون کرونا در کشور شفاف نیست؟
یکی دیگر از حاشیه‌های مربوط به روند واکسیناسیون کرونا در کشور عدم انتشار لیست اسامی افرادی است که این واکسن را تاکنون دریافت کرده‌اند. پس از انتشار حواشی تزریق خارج از نوبت عده‌ای از مدیران در برخی از شهرهای کشور، بار دیگر طی چند روز اخیر مطالبه شفافیت در روند تزریق واکسن کرونا مطرح می‌شود. کیانوش جهانپور رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت و درمان پس از انتقادها از چرایی عدم انتشار اسامی دریافت کنندگان واکسن در توئیتی نوشت: « رازداری از ارکان اجتناب ناپذیر ارتباطات در نظام سلامت است.درک نادرست این اصل هم به قداست حرفه‌ای آسیب می‌زند، هم بر کیفیت روابط افراد و نظام سلامت و بر سلامت جامعه تاثیرگذار است. اطمینان داشته باشید اطلاعات سلامت شما در سامانه‌های سلامت از جمله سیب محفوظ خواهد ماند.»
کاربران توئیتر در واکنش به این سخنان ضمن انتقاد از توجیهاتی که مقام وزارت بهداشت در پاسخ به مطالبه شفافیت مطرح کرده بود، این سوال را مطرح کردند که آیا واکسن زدن مدیران شهرداری‌ها هم جز اسرار است که نباید فاش می‌شد؟
وی با بیان اینکه واکسن در دنیا کم است، تصریح می‌کند: «چرا پولدار‌های عجول همیشه در اول صف باشند؟! اتفاقاً این روز‌ها افراد کم درآمد به دلیل تردد با وسایل نقلیه عمومی بیشتر در معرض خطر قرار دارند.» با وجود این و در شرایط فوق بحرانی کنونی این بار رئیس‌جمهور به صراحت واکسن‌فروشی به مردم وحشت‌زده را مصداق بیمارستان خصوصی می‌داند. در این شرایط و با روند لاک‌پشتی تهیه و تزریق واکسن و در حالی که هنوز واکسیناسیون کادر درمان تمام نشده‌است، مردمی که شاهد بالا گرفتن بحران کرونا هستند، بی‌تردید برای دریافت خارج از نوبت واکسن تلاش می‌کنند و در این رقابت ناعادلانه پولدار‌ها شانس بیشتری برای تزریق واکسن و زنده ماندن دارند.
در همین رابطه کیانوش جهانپور مدیر مرکز اطلاع رسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت هم گفته است: درمورد واکسن پولی خارج از وزارت بهداشت تصمیم‌گیری شده است. به جز یک کشور آفریقایی که آن هم ناموفق بود هیچ کجای دنیا واکسن پولی وجود ندارد.
رکورد ۵۰ ساله مرگ در تهران شکسته شد
وضعیت کرونا در کشور روز به روز بحرانی‌تر می‌شود. در حال حاضر ۳۰۱ شهر کشور در وضعیت قرمز، ۹۵ شهر در وضعیت نارنجی، ۴۵ شهر در وضعیت زرد و هفت شهر در وضعیت آبی قرار دارند.
در آخرین روز از اولین ماه سال با ۱۵۰ فوتی کرونایی و ۲۰۰ فوتی غیر کرونایی رکورد ۵۰ ساله بهشت زهرا شکسته شد. به گفته سعید خال، مدیر عامل بهشت زهرای تهران چنین رکوردی حتی در هشت سال دفاع مقدس هم ثبت نشده‌بود. وی با اشاره به پیک‌ها و موج‌های کرونا و افزایش متوفیان ناشی از کرونا خاطر نشان کرد: «ابتدا در فروردین، سپس تابستان و در ادامه پیک سوم در آبان‌ماه و هم اکنون نیز پیک چهارم را سپری می‌کنیم و در شب عید عدد متوفیان کرونایی شهر تهران تک‌رقمی شد و ما به عدد ۹ رسیدیم و سه‌شنبه متوفی ناشی از کرونا به عدد ۱۴۷ رسید.»
فایزر قاچاق ۱۰ میلیون تومان!
حالا دیگر ظرفیت بیمارستان‌های پایتخت تکمیل شده و برای مدیریت بیماران در چند بیمارستان تهران از جمله بیمارستان شهدای تجریش و بیمارستان مسیح دانشوری بیمارستان صحرایی برپا شده‌است.
در چنین شرایطی بدیهی است که بسیاری از افراد از راه‌های مختلف تلاش کنند تا با تزریق واکسن جان خود را نجات دهند؛ برخی با دزدی سهم واکسن پاکبانان و غسالان و گروه دیگر با پرداخت پول برای تزریق خارج از نوبت واکسن!
محسن علیزاده عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه اگر قرار باشد بخش خصوصی از سهمیه اختصاص داده شده به کشور ما واکسن کرونا را وارد کند و آن را نیز با دریافت هزینه و پول به مردم تزریق کند، تخلف است، افزود: «الان واکسن کرونای فایزر در برخی از خیابان‌ها و بازار سیاه دارو به قیمت ۱۰ میلیون تومان در کشور به فروش می‌رسد!»
واکسن رایگان مثل بیمارستان دولتی، واکسن پولی مثل بیمارستان خصوصی!
با تمام اینها رئیس‌جمهور از رایگان بودن واکسن برای تمام ایرانیان خبر می‌دهد؛ برای دریافت این واکسن رایگان، اما باید صبور بود و شاید پیش از تزریق واکسن ویروس تاجدار راهش را بکشد و خودش از دنیای ما برود! طبق پیش‌بینی‌های قبلی بنا بود واکسیناسیون عمومی، زمستان امسال آغاز شود، اما روند فعلی واکسیناسیون نشان می‌دهد نمی‌توان به این تاریخ چندان دل خوش کرد.
حجت الاسلام حسن روحانی در ستاد ملی مقابله با کرونا با تأکید بر اینکه واکسیناسیون برای کل ملت به صورت رایگان خواهد بود، گفت: «ما در ستاد هم تصویب کرده‌ایم که بانک مرکزی علاوه بر آن خرید ۱۰۰ میلیون دلار دیگر هم ویژه واکسن روی میز بگذارد تا هر کسی می‌تواند واکسن وارد کند که باید بخش خصوصی در این زمینه با وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو هماهنگ باشد. حتی می‌تواند با ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی بخرد و این واکسن را برای واکسیناسیون عمومی در اختیار وزارت بهداشت قرار دهد که این کار شروع هم شده‌است.»
روحانی اضافه کرد: «یک بحث هم داریم که غیر از ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی و واکسنی است که ما داریم خریداری می‌کنیم و آن هم این است که اگر یک بخش خصوصی خواست واکسن با ارز نیمایی وارد کند که آن هم زیر نظر وزارت بهداشت خواهد بود که کدام واکسن چگونه و طبق مقررات بهداشتی باشد، آن هم آزاد است که بیاورند و برای هر کسی خواست استفاده کنند. مثل بیمارستان دولتی که ما برای همه داریم و درکنار آن یک بیمارستان خصوصی هم هست که هر کسی خواست استفاده کند می‌تواند برود استفاده کند. ما واکسیناسیون عمومی را انجام می‌دهیم و به آن متعهد هستیم و طبق چارچوب سند ملی مان پیش می‌رویم، اما اگر دیگران هم در این زمینه خواستند فعال شوند هم بخش خصوصی با ارز ۴هزارو۲۰۰ تومانی می‌تواند برای دولت فعالیت کند، هم می‌تواند عمومی خودش با ارز نیمایی فعالیت کند.»
خبر‌های خوب از واکسن‌های وطنی
روز گذشته خبر‌های خوبی از واکسن‌های تولید داخل هم منتشر شد. دو واکسن پاستور و کووایران برکت برای مرحله سوم کارآزمایی بالینی خود فراخوان دادند و تزریق دوز استنشاقی واکسن رازی کووپارس هم با حضور رئیس مؤسسه تحقیقات واکسن و سرم‌سازی رازی در محل سایت کارآزمایی بالینی این واکسن در بیمارستان رسول اکرم (ص) برگزار شد. واکسن کرونای نوترکیب که توسط انستیتو فینلای کوبا و با مشارکت انستیتو پاستور ایران تولید شده‌است، اکنون بعد از گذراندن موفق فاز ۱ و ۲، وارد فاز سوم کارآزمایی بالینی می‌شود تا پس از تأیید نهایی، در انستیتو پاستور ایران نیز تولید و واکسیناسیون عمومی با آن آغاز شود. حالا باید دید واکسن‌های وطنی می‌تواند بساط واکسن‌فروشی را جمع کند یا نه!
ابتکار هم در این زمینه نوشت: سه اتفاق در روز‌های اخیر منجر شده تا مردم اعتمادشان را به روند واکسیناسیون کرونا در ایران از دست بدهند؛ نخست تخلف در تزریق واکسن به اولویت‌های تعیین شده، دوم ورود واکسن‌هایی که قبلا ممنوع اعلام شده بود به کشور و سوم اعلام پولی شدن واکسن کرونا برای کسانی که می‌خواهند خارج از نوبت و زودتر واکسن دریافت کنند.
یک واکسن کرونا و این همه جنجال و حاشیه!
هفته گذشته یکی از مقام‌های پزشکی در استان خوزستان اعلام کرد بعضی از مدیران شهری در آبادان خارج از نوبت و با استفاده از سهمیه پاکبانان واکسن کرونا زده‌اند.
فرماندار شهرستان اسفراین نیز روز سه‌شنبه اعلام کرد در یکی از مراکز سالمندان این شهرستان در تزریق واکسن کرونا تخلف رخ داده و موسس این مرکز بر خلاف اولویت‌بندی سند ملی واکسیناسیون کرونا، سه نفر از اعضای خانواده‌اش که ارتباط زیادی با سالمندان این مرکز نداشتند را در فهرست تزریق قرار داده است.
حال در این بین اخبار متناقض دیگری از سمت نهاد رسمی مبارزه با کرونا منتشر شد که احساس بی عدالتی را در میان مردم تشدید کرد. علیرضا رئیسی، سخنگوی ستاد کرونا، نخستین مقام وزارت بهداشت بود که روز یکشنبه ۲۹ فروردین‌ماه در ارتباط با واکسیناسیون اعلام کرد کسانی که نمی‌خواهند منتظر نوبت خود برای تزریق بمانند، می‌توانند با «پرداخت هزینه» زودتر واکسن را دریافت کنند. همزمان با او سخنگوی جمعیت هلال‌احمر هم اعلام کرده بود که اقدام به واردات واکسن خارجی خواهد کرد اما این واکسن‌ها رایگان نخواهد بود.
اما پس از سخنان سخنگوی ستاد کرونا کیانوش جهانپور، رئیس مرکز روابط عمومی وزارت بهداشت، پولی شدن واکسیناسیون را رد کرد و گفت: «هر واکسن مجازی که وارد کشور شود، توسط وزارت بهداشت خریداری شده و به صورت رایگان به مردم تزریق خواهد شد.»
با این حال از سوی دیگر حیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و داروی وزارت بهداشت در یک گفت‌وگوی رادیویی گفته است احتمالا واکسن برای شهروندان بدون اولویت «۳۰۰ هزار تومان» هزینه خواهد داشت. با این وصف ایران اولین کشور در جهان خواهد بود که واکسن کرونا را به مردم خود می‌فروشد.
در کنار این اظهارنظر‌ها و تخلفات ریز و درشت، انتشار یک ویدئو در شبکه‌های اجتماعی تیر خلاص را به اعتماد عمومی کشور وارد کرد. تصاویری از یک محموله واکسن آمریکایی در ایران در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شود. در این ویدئو افرادی که به فارسی حرف می‌زنند در حال باز کردن بسته‌ای حاوی واکسن فایزرند. شواهد موجود در ویدئو نظیر طرح موزاییک‌های کف سالن و خودروی ۲۰۶ داخل تصویر حاکی از آن است که این فیلم قطعا در ایران ضبط شده.
از سوی دیگر در ثانیه‌ای از این ویدئو بالای دستگاهی که دمای یخچال ویژه واکسن در آن پیداست، نشان شرکت مهندسی فراتجهیز آرمان پژوه مشخص است. این شرکت بنا بر آنچه در وب سایتش آمده سازنده انواع یخچال، فریزر و محفظه‌های پزشکی، صنعتی و آزمایشگاهی است که تا دمای منفی ۸۰ و مثبت ۱۸۰ را می‌تواند پوشش دهد. محصولی که واکسن‌های فایزر در ویدئو درون آن قرار می‌گیرند نیز به نظر می‌رسد مدل «دیپ فریزر -۸۰ درجه صندوقی» است.
سایه بی‌اعتمادی بر روند واکسیناسیون در ایران
با وجود این شواهد و قرائن، کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو در خصوص ویدیویی مربوط به یک پالت واکسن فایزر که در فضای مجازی منتشر شده، گفت: اصالت فیلم منتشر شده را نمی‌توان تایید کرد که در ایران ضبط شده یا در کشور‌های همسایه بوده، اما ممکن است به صورت قاچاق وارد کشور شده باشد.
انتشار این فیلم از چند جهت موجب بی اعتمادی مردم شده است. اول اینکه رهبر ایران خرید واکسن‌های کرونای ساخت آمریکا را ممنوع اعلام کرده است. اعلام ممنوعیت واکسن فایزر بعد از این بود که سخنگوی جمعیت هلال احمر ایران از واردات ۱۵۰ تا ۲۰۰ هزار دوز واکسن کرونای شرکت فایزر آمریکا به کمک خیرین آمریکا خبر داده بود. بعد از ممنوعیت، هلال‌احمر اعلام کرد برنامه واردات از آمریکا منتفی شده است.
واکسن ایرانی کرونا همچنان در ابهام
روند واکسیناسیون در ایران مبهم و کند است. ماه‌هاست که وزارت بهداشت وعده واکسیناسیون سراسری با واکسن کرونای ساحت ایران را به مردم داده است. همین وعده منجر به یک تسویه حساب در درون وزارت بهداشت نیز شده است. رضا ملک‌زاده معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت آبان ماه سال گذشته در اعتراض به آنچه «مدیریت بسیار غلط کرونا» و «سخنان نادرست و معرکه‌گیری وزیر درباره تولید واکسن ایرانی کرونا» خوانده استعفا داد.
حال بعد از گذشت بیش از ۵ ماه از وعده‌های سعید نمکی هنوز خبری از واکسن ایرانی نیست و واکسیناسیون با واکسن‌های وارداتی نیز سرشار از ابهام است. وزارت بهداشت وعده داده بود که تا پایان سال ۹۹ بیش از ۱ میلیون دوز واکسن وارداتی به گروه‌های شغلی و سنی حساس تزریق شود اما در نهایت کمتر از ۲۰۰ هزار نفر واکسن کرونا را دریافت کردند. کیانوش جهانپور، رییس مرکز روابط عمومی این وزارتخانه، پنجشنبه پنجم فروردین‌ماه اعلام کرد: «برنامه‌ریزی واکسیناسیون حداقل یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر مشمول فاز یک تا پایان سال شمسی گذشته که با لحاظ بسیاری از محدودیت‌ها پیش‌بینی شده بود، عملا محقق نشد».
حیدر محمدی، مدیرکل امور دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو درباره تعداد واکسن‌های وارداتی به کشور آماری را اعلام کرده و گفته: تاکنون ۵۲۰ هزار دوز اسپوتنیک، ۶۵۰ هزار دوز واکسن چینی، ۷۰۰ هزار دوز واکسن آسترازنکا و ۱۲۵ هزار دوز واکسن بهارات هند وارد ایران شده و تاکنون حدود ۵۰۰ هزار دوز واکسن کرونا به مردم تزریق شده است. این عدد کمتر از یک درصد مردم ایران است.
چرا روند واکسیناسیون کرونا در کشور شفاف نیست؟
یکی دیگر از حاشیه‌های مربوط به روند واکسیناسیون کرونا در کشور عدم انتشار لیست اسامی افرادی است که این واکسن را تاکنون دریافت کرده‌اند. پس از انتشار حواشی تزریق خارج از نوبت عده‌ای از مدیران در برخی از شهرهای کشور، بار دیگر طی چند روز اخیر مطالبه شفافیت در روند تزریق واکسن کرونا مطرح می‌شود. کیانوش جهانپور رئیس روابط عمومی وزارت بهداشت و درمان پس از انتقادها از چرایی عدم انتشار اسامی دریافت کنندگان واکسن در توئیتی نوشت: « رازداری از ارکان اجتناب ناپذیر ارتباطات در نظام سلامت است.درک نادرست این اصل هم به قداست حرفه‌ای آسیب می‌زند، هم بر کیفیت روابط افراد و نظام سلامت و بر سلامت جامعه تاثیرگذار است. اطمینان داشته باشید اطلاعات سلامت شما در سامانه‌های سلامت از جمله سیب محفوظ خواهد ماند.»
کاربران توئیتر در واکنش به این سخنان ضمن انتقاد از توجیهاتی که مقام وزارت بهداشت در پاسخ به مطالبه شفافیت مطرح کرده بود، این سوال را مطرح کردند که آیا واکسن زدن مدیران شهرداری‌ها هم جز اسرار است که نباید فاش می‌شد؟
