گلايه‌هاي نابهنگام / دو راهی جهانگیری

کبنا ؛روزنامه‌های ایران در باره سخنان اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور چه می گویند:

جهانگيري؛ شكست ديرهنگام سكوت
آرمان نوشت: «من دستم قلم و کاغذی نیست که کسی را برکنار کند و این در حالی است که من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را نداشته‌ام، پس از من انتظار نداشته باشید که وکیل و وزیر را تغییر دهیم.» این نخستین گلایه نخ تسبیح دولت نخست روحانی است. دیروز آقای معاون اول رئیس جمهور جمله «سکوت و صبوری هم حدی دارد» را به مرحله اجرا در آورد و اسحاق جهانگیری آرام‌ترین مرد کابینه لب به گلایه گشود. او مرد سازندگی است و نسبتی با نشستن و دستور دادن به سایرین برای تحقق اهداف وعده داده شده ندارد، چراکه به‌خوبی می‌داند سیستم اجرایی کشور نقایصی دارد که باید برای پیشبرد امور تنها عمل را در دستور کار داشت. از همین‌رو بود که در نزد آیت‌ا... هاشمی از جایگاه با ارزشی برخوردار بود. در همین مسیر هم جهانگیری سعی می‌کند از آنچه آیت‌ا... هاشمی برای بهبود وضعیت کشور در شرایط سخت تدبیر می‌کرد، بهره بگیرد و این موضوع را پنهان نمی‌کند. چنانکه شهریور ماه سال جاری تاکید کرد: «آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی نگرانی‌هایی جدی نسبت به آینده داشت و شخصیتی آینده‌نگر بود». بی تردید اسحاق کابینه هم بسیار نگران وضعیت کشور است و برخلاف برخی دیگر از دولتمردان هیچگاه تمایل ندارد که تقصیر را به دیگران نسبت دهد، چنانکه چندی پیش چنین گفت:‌ «من از مردم بزرگوار به خاطر وجود برخی مشکلات عذرخواهی می‌کنم و به مردم اطمینان می‌دهم که مدیریت کشور و در رأس آن مقام معظم رهبری به‌صورت شبانه روزی تلاش می‌کنند تا بتوانیم مشکلات و مسائل را از پیش روی کشور برداریم.» جهانگیری معتقد‌ است: «کشور می‌تواند با همین روش آیت‌ا... هاشمی رفسنجانی از بسیاری از تنگناهایی‌که با آن مواجه است، عبور کند.» اما فرزندان آیت‌ا... هاشمی تاکید دارند که رئیس‌جمهور به توصیه‌های پدرشان توجهی نداشت. این موضوع اثبات کننده گلایه جهانگیری در روز گذشته است. یعنی ظاهرا نام او معاون اول رئیس جمهور است، اما رئیس‌جمهور توجهی به تدابیر و راهکارهای ارائه شده از سوی معاون خود ندارد بلکه حلقه‌ای از افرادی را دور خود دارد که نقش‌ پررنگی دارند؛ نکته قابل تأمل اینکه این مدعیان تدبیر بخش زیادی از فعالیت خود را صرف حذف مسئولان اصلی می‌کنند که دلسوزی و تدابیرشان بر همگان اثبات شده است. از سوی دیگر این افراد کم تجربه، اما پر ادعا راهکارهای ناپخته‌ای به روحانی می‌دهند که سبب افزایش انتقادها به پاستور می‌شود و برهمین اساس است که اکنون پس از گذشت یک‌سال‌و‌نیم از دولت دوازدهم، نمی‌توان نمره‌خوبی به کارنامه دولت در حوزه‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و... داد. برخی مدعیان همراهی با رئیس‌جمهور درصدد هستند تا در میدان بزرگ خدمت به مردم به دنبال اهداف سیاسی خودشان باشند و اعتدال را برتر از سازندگی بدانند، اما غافل هستند سازندگی در همراهی با اعتدال است که نتایج بهتری در خدمت به مردم دارد و پاستور محل تسویه حساب سیاسی نیست. از سوی دیگر ظاهرا رئیس‌جمهور هم فراموش کرده که چگونه توانست در سال 96 باز هم کلید پاستور را در دست بگیرد و یادش رفته که اگر ایثار و فداکاری اسحاق جهانگیری و کنار رفتن او از انتخابات نبود شاید دیروز روحانی بود که درباره دولت جهانگیری به اظهار نظر می‌پرداخت.
پاسخ جهانگیری به عضو حلقه اول روحانی
البته گلایه دیروز جهانگیری به‌ کم بودن اختیاراتش نبود چنانکه به‌طور واضح از رفتار برخی نزدیکان روحانی انتقاد کرد. روزگذشته محمد شریعتمداری وزیر مستعفی صمت گفت: «من که دیگر نیستم هیچ جای دیگر هم مرا به کار نگیرید چون اگر این روند ادامه یابد حضور و وجود من کارآیی ندارد.» اما جهانگیری دیگر سکوت نکرد و در واکنش به این ادعای شریعتمداری اظهار داشت: ‌«آقاى شریعتمدارى طورى مى‌گویند بیکارم در حالى که سمت ایشان در وزارت بعدى امروز در مجلس اعلام شده است.» این واکنش نمونه‌ای از رفتارهای غیرمتعارف است که می‌خواهند به‌رغم اطلاع از اشکالات فراوان در عملکردشان خود را بی‌تقصیر نشان دهند و به نوعی افکار عمومی را منحرف کنند که جهانگیری این اجازه را نداد.
تفاوت معاون اولی حبیبی با جهانگیری
 بی‌تدبیری در مواجهه با دلسوزی و تدبیر جهانگیری تا آنجا پیش رفت که دیروز حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس جمهور چنین توئیت‌کرد: ‌«کاش در کشور یک بخش تخصصی برای حسابداری فرصت‌های از دست رفته ایجاد شود. جناب دکتر حببیی مرحوم در دوره معاونت ریاست جمهوری این موضوع را طرح نمود ولی اجرا نشد.ِ» ارتباط این توئیت به جهانگیری از آنجا عیان می‌شود که او به مرحوم دکتر حبیبی اشاره کرده که معاون اول آیت‌ا... هاشمی بود. چندی پیش محسن هاشمی هم به «آرمان» گفته بود: «از مرحوم حبیبی در جهت هیات دولت و بعضی از مسائلی که خودشان به ایشان ارجاع می‌دادند، استفاده می‌کردند. به‌طور مثال، امور مربوط به تشریفات، انجام برخی سفرهای خارجی و پروتکل‌های داخلی و حضور در مراسم‌ها. نوع استفاده از معاون اول هم در شرایط کنونی بستگی به آقای روحانی دارد. اگر شما دیدید آقای جهانگیری در جاهایی‌کمتر دیده شده، علتش این است که تیم دولت به‌جای هماهنگی با معاون اول، با شخص رئیس‌جمهور در ارتباط بوده و از او نظرخواهی و دستور گرفته است و در نتیجه، معاون اول کمتر دخالت کرده و دیده می‌شود.»
تناقض کارگزارانی‌ها
اکنون مشخص است که عرصه بیش از حد معمول بر معاون اول رئیس جمهور تنگ شده است، چرا که او عادت به انتقاد و گلایه ندارد. بسیاری از آنچه بر جهانگیری در دولت می‌گذرد آگاه هستند و می‌دانند حلقه اطراف روحانی مدت‌هاست برنامه بی اثر کردن او را دارند. حلقه‌ای که اعضایش برای همه مشخص هستند چنانکه دیروز یک فعال سیاسی با تاکید بر اینکه این صحبت‌ها در شرایط فعلی، خیلی شنیده نمی شود، گفت: به هر حال آقای جهانگیری بنا به مقتضیات و جایگاه خودشان تصمیم‌گیری می‌کنند و صد البته اگر شأن ایشان رعایت نشود در دولت نخواهند ماند. عبدا... ناصری درباره اینکه آیا اظهارات جهانگیری هشداری به دولت بود، گفت: آقای واعظی نسبت به روسای دفتر رئیس جمهور در دولت های گذشته به جز یکی دو مقطع مانند دولت دوم آقای احمدی نژاد، اختیارات فوق‌العاده‌ای دارند که در 40 سال گذشته بی‌سابقه بوده است. اما نکته قابل تأمل آنجاست که غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران هم می‌گوید:« اگر من به‌ جای جهانگیری بودم که حتی نمی‌توانستم منشی خودم را هم تغییر دهم، یک روز هم در کابینه نمی‌ماندم.» باور دلسوزی و ارائه راهکار کرباسچی به جهانگیری چندان روشن نیست. دبیرکل حزب کارگزاران به نوعی خود را همراه جهانگیری نشان می‌دهد اما همگان شاهد هستند که رسانه‌های زیر چتر ایشان فعالیت خود را معطوف به حمایت از مخالفان جهانگیری می‌کنند که به اذعان بسیاری تلاش زیادی برای کاهش نقش آفرینی جهانگیری در دولت دارد. یک بام و دو هوای حزب تحت مدیریت ایشان جفای تلخی به اسحاق جهانگیری است.
هشدار به حلقه اطراف روحانی
به نظر می‌رسد آنچه امروز جهانگیری بیان کرد بخشی از تدبیر او برای کاهش فشارها بر دولت است، چراکه او فداکاری و ایثار خود را بارها نشان داده است. شاید او با این اظهارات درصدد توصیه به حلقه اول روحانی بود که برای حل مشکلات کشور راهکارهای ارائه شده از سوی دلسوزان را نادیده نگیرند.


گلايه‌هاي نابهنگام
اعتماد نوشت؛ استراتژي سكوت تغيير كرده است. اين را مي‌توان از لا‌به‌لاي سخنراني سياستمدار اصلاح‌طلبي برداشت كرد كه در همه 5 سال گذشته هر زمان به حرف آمده، نه محافظه‌كارانه بلكه با نگاهي به منافع ملي سخن گفته است. با اين حال «استخواني در گلو» مانده با يك پيش سخنراني كمي غيررسمي و كنايه‌ و شوخي با وزير سابق صمت كه دست‌كم خودش مطمئن است بار ديگر در همين دولت بر مسند وزارت مي‌نشيند، بيرون جهيده‌، كاسه صبر معاون اول رييس‌جمهوري كه او را به نماد اصلاح‌طلبي دولت مي‌شناسند لبريز شده و به سخن آمده است.
مراسم روز ملي صادرات شايد به همان‌ اندازه كه براي اهل اقتصاد مهم‌ بوده، اين‌بار براي سياست‌ورزان و سياست‌مداران نيز اهميت يافت؛ اسحاق جهانگيري، معاون اول رييس‌جمهوري در اين برنامه بالاخره سكوت طويل‌المدتش را شكست و اعتراف كرد « من مكررا گفته‌ام در شرايط فعلي مديران ريسك‌پذير را مي‌خواهيم. در واكنش به اين صحبت‌هاي من برخي مي‌گويند چرا در اين شرايط مديران را بركنار نمي‌كنيد؛ آنها فكر مي‌كنند كه در دستان من قلم و كاغذ است و راه كه مي‌روم مي‌توانم مدير را بركنار كنم. اين در حالي است كه من تا الان اجازه بركناري منشي‌ام را پيدا نكردم چه برسد به وكيل، وزير و...»
اين اعتراف اسحاق جهانگيري در برنامه‌اي است كه به گفته خودش حتي نمي‌خواسته در آن حضور يابد با اين حال زماني كه در بخش خبري ساعت 8 صبح نام خود را از زبان مجري به عنوان مدعو و سخنران مي‌شنود، مجاب مي‌شود كه در مراسم شركت كند تا مبادا تعبير و تفسيري از نيامدنش بشود كه از واقعيت دور است.
جهانگيري در اين سخنراني از اختيارات محدود نگفت. او كه اتفاقا كنداكتور برنامه‌هاي هفتگي‌اش كاملا با برنامه‌ها و جلسات اقتصادي بسته مي‌شود از «بي‌اختياري» سخن گفت؛ بي‌اختياري كه تا تغيير و تحول در دفتر كارش هم رسيده است، موضوعي كه صبغه و سابقه‌اش به همان آغاز به كار دولت دوازدهم باز مي‌گردد.
 
معاون اول پرنفوذ و ورقي كه برگشت
درست از همان زمان كه جهانگيري رداي كانديداتوري رياست‌جمهوري را از تن درآورد و پشت شيخ حسن روحاني ايستاد، همان زماني كه نقش «پوششي» خود را تمام و كمال ادا كرد و با نگارش اينكه «من بار اين مسووليت را از خود برداشته مي‌دانم و با اعلام كناره‌گيري از كانديداتوري، تمام توان خود را در خدمت حمايت از دكتر روحاني و پيشبرد برنامه‌هاي آينده ايشان قرار مي‌دهم.» اطلاعيه انصراف از حضور در انتخابات را براي وزارت كشور ارسال كرد؛ همه منتظر بودند تا در دولت جديد در آستانه شكل‌گيري و با پشتوانه راي بيشتر، جايگاه جهانگيري هم به همان‌ اندازه محكم‌تر شود.
شايد نه همه اما اغلب اصلاح‌طلبان انتظار داشتند تا نقش پوششي كه جهانگيري، سخاوتمندانه براي روحاني ايفا كرد در دولت دوازدهم نشو و نما يابد تا مرد تاثيرگذار كابينه دست كم در حوزه اقتصادي لقب گيرد. بركسي پوشيده نبود كه جهانگيري مرد اول تيم اقتصادي روحاني در دولت اول بود. چه آنكه ديروز هم در خلال سخنراني‌ و «گذار از دوران سكوتش» هم از اين تقسيم كار ياد كرد و گفت در دولت اول، روحاني بيشتر وقت خود را صرف برجام و او به مسائل اقتصادي رسيدگي مي‌كرد.
با اين حال ورق براي جهانگيري برگشت و هيچ كدام از انتظارات جريان سياسي كه تمام سرمايه‌ اجتماعي خود را صرف پيروزي روحاني كرده‌بود برآورده نشد.
رفت و آمد اصولگرايان سابق و اعتدالگرايان امروز كه به پاستور بيشتر شد و عيله «تفويض» رقباي‌شان در پاستور شورش كردند، مي‌شد حدس زد كه نه تصميمات كارگروه تحت نظر جهانگيري براي چينش بخش اقتصادي كابينه موثر خواهد افتاد، نه سردوشي‌هاي مديريت اقتصادي بر شانه او نقش خواهد بست. صداي بلند همكاران سابق روحاني در مركز تحقيقات استراتژيك مجمع تشخيص مصلحت نظام كه با رايي لب مرزي و 50درصدي جاي پاي‌شان محكم شده بود بسيار بلندتر از جهانگيري بود؛ از همين رو با آغاز به كار دولت دوازدهم معاون اول استراتژي سكوت پيشه كرد؛ سكوتي كه البته توصيه شده‌بود. اسحاق جهانگيري كه به زعم برخي در مناظرات انتخاباتي كمي «تند» رفته‌بود كه البته اين به اصطلاح‌ تندروي وجاهت او نزد حاكميت را نيز تحت تاثير قرار داد. از همين رو جهانگيري تصميم گرفت بيش از هر چيز سكوت كند.
 
عبور از سكوت يا عبور از روحاني؟
سكوت او اما زماني شكسته كه همه‌چيز نشان مي‌دهد دولت در شرايط آرام و بهنجاري به سر نمي‌برد.كابينه بدون حضور 4 وزير از 18 وزير مشغول كار است و وزارتخانه‌هاي صمت، راه و شهرسازي، كار و از همه مهم‌تر اقتصاد با سرپرست اداره مي‌شوند. خبرهاي غيررسمي حتي حكايت از آن دارد كه محمود حجتي، وزير اصلاح‌طلب جهاد كشاورزي هم از جمله وزرايي است كه مي‌خواهد راه آخوندي را پيش گيرد، ‌احتمالا متن استعفايي تنظيم كند و از اختلاف‌نظر بگويد.
همچنين محمدرضا تابش، عضو هيات‌رييسه فراكسيون اميد در آخرين اظهاراتش از روحاني گلايه كرده‌ كه چرا باز هم روحاني در جريان انتخاب وزراي جديد هيچ مشورتي با فراكسيون نداشته‌ آن هم در حالي كه روحاني همين چند هفته پيش نشستي با اصلاح‌طلبان برگزار كرده و حتي كارگروهي براي افزايش اين تعامل تشكيل شده است. اين اظهارات نشان مي‌دهد كه صداي اعتراض و گلايه‌مندي اصلاح‌طلبان دولت هم‌سو با مجلس است. گلايه‌‌مندي سياسي كه شايد هيچ تعريف دقيقي از آن وجود نداشته‌باشد اما نشان مي‌دهد تيم مقابل و نزديك به روحاني آنقدر پرنفوذ و موثر هست كه اصلاح‌طلبان را به گوشه رينگ بفرستد.
همزماني اين اتفاقات اين پرسش را مطرح مي‌كند كه آيا اصلاح‌طلبان قصد عبور از روحاني را دارند يا تنها مي‌خواهند گلايه‌مندي‌شان را به گوش روحاني برسانند و اين پيام را به بدنه اجتماعي مخابره كنند كه كم‌كم حساب‌شان از دولت جداست و شراكت سياسي وجود ندارد.
پيش از شكست سكوت جهانگيري و استعفاي وزير و گلايه فراكسيون؛ بحران‌هاي اقتصادي ارزي و نزديك شدن تاريخ بازگشت تحريم‌ها با عقبه‌اي از خروج ارديبهشت ماه امريكا از برجام و مجموعه‌اي از اعتراضات و اعتصابات با عقبه دي ماه 96، ملغمه‌اي براي روحاني و همراهانش در دولت دوازدهم رقم زد كه مديريت را سخت‌تر و ناكارآمد كرده است.
همزمان با طرد شدن روز به روز اصلاح‌طلبان از پاستور و كاهش كارآمدي آن به ويژه با نيم نگاهي به دي ماه 96، برخي به اين باور رسيده ‌بودند كه اصلاح‌طلبان بايد دست كم براي حفظ بدنه اجتماعي‌شان از ادامه همراهي با روحاني دست بكشند. با اين حال همچنان نگاه غالب اين بود كه اين همراهي مي‌تواند با «نقد مشفقانه» تركيبي منطقي رقم بزند. همان زمان بحث استعفاي جهانگيري هم مطرح شد و برخي معتقد بودند كه استعفاي جهانگيري مي‌تواند براي او مفري باشد تا همچنان سرمايه اصلاح‌طلبان براي انتخابات 1400 حفظ شود. با اين حال در آن زمان جهانگيري، اصلاح‌طلب راديكال‌ستيز ترجيح داد با سكوت به كار خود ادامه دهد.
زماني كه نوسانات ارز جدي شد بار ديگر روحاني فرمان اقتصادي دولت را از نزديكانش گرفت و به دست جهانگيري سپرد. او در قاب تلويزيون حاضر شد و از تصويب نرخ 4200 توماني ارز دولتي سخن گفت. اين اتفاق باعث شده شايبه‌ها در مورد كيفيت ارتباط روحاني- جهانگيري كاهش يابد اما ادامه مسير نشان داد وضعيت براي جهانگيري تغييري نكرده و حتي بدتر هم شده است تا آنجا كه گويي كليد رفت‌وآمد محل كارش را هم در دست ندارد. با اين حال هنوز مشخص نيست كه جهانگيري به توصيه هم‌حزبي‌اش، ‌غلامحسين كرباسچي عمل مي‌كند كه گفته است «اگر جاي جهانگيري بودم يك روز هم در كابينه نمي‌ماندم» يا نه؟
شايد المان‌هاي فاصله گرفتن اصلاح‌طلبان از روحاني با اظهارات اخير جهانگيري تقويت شد اما همچنان به نظر نمي‌رسد كه تصميمي قطعي براي روشن شدن حد و مرزها به صورت تشكيلاتي اتخاذ شده باشد با اين حال همزمان با صحبت‌هاي جهانگيري قرارگاه سايبري عمار تحليل كرده كه «او قصد دارد با علني كردن اختلافاتش در دولت به نحوي، هم مقدمات خداحافظي قهرمانان‌گونه‌اش از دولت را فراهم آورد و هم خودش و اصلاح‌طلبان را از ناكارآمدي‌هاي دولت مبرا كند!»
 
اعتراض بي‌هنگام؟
شايد فاصله گرفتن اصلاح‌طلبان از دولت به فرض رخداد، اتفاقي طبيعي در عالم سياست باشد چرا كه يك جريان سياسي سرمايه‌اي اجتماعي خرج كرده اما نه كارآمدي لازم را ديده و نه انتظارات جرياني‌اش برطرف شده است. با اين حال اصلاح‌طلبان همواره تاكيد داشته‌اند كه بايد در شرايط كنوني منافع ملي را بر جرياني ارجح دانست. شايد به همين دليل است كه احتمال عبور از روحاني از سوي اصلاح‌طلبان كاهش مي‌يابد. با اين حال اگر اسحاق جهانگيري در دوران سخت دولت، دست به قلم شود و استعفايي تنظيم كند آيا واكنشي به وقت و مطابق با شرايط بحراني روز انجام داده است؟ در واقع در حال حاضر اين پرسش مطرح است كه آيا استعفا يا بيان عيان اختلافات با در نظر گرفتن منافع ملي انجام مي‌پذيرد يا نه؟
ضمن آنكه نبايد ناديده گرفت كه اسحاق جهانگيري كه روزي به توصيه سكوت پيشه مي‌كند و حالا لب مي‌گشايد بايد بسيار زودتر از اين به تصميم مي‌رسيد. چه آنكه برخي پس از حوادث دي ماه 96 اين پيشنهاد را مطرح كردند اما باز هم جهانگيري كه به قول خود در مدت اخير اختيار يك جابه‌جايي ساده را نداشت، پذيرفت تا باز هم در بلبشوي بازار ارز اعلام‌كننده نرخ ارز دولتي باشد؛ اقدامي كه احتمال ترميم ارتباط رييس‌جمهوري و معاون اول را نزديك‌تر مي‌كرد. با اين حال باز هم جهانگيري موفق نشد معاون اولي باشد كه شايد خود يا اصلاح‌طلبان از او انتظار داشتند.
همچنين اصلاح‌طلبان بايد پيش از اتخاذ اين تصميم از برنامه بعدي خود سخن بگويند. اينكه با اين فاصله گرفتن در پي چه هستند؟ آيا اين تحديدها مي‌تواند بدنه اجتماعي كه معتقدند با حمايت از دولت در حال ريزش است را به رويش تبديل كند؟ آيا پيش از هر تصميمي تمام جوانب امر را در نظر گرفته و مشخص خواهند كرد كه فايده كدام تصميم بر هزينه‌هاي آن فائق است؟ با اصلاح‌طلبان ضمن پاسخ به اين پرسش‌ها بايد تكليف خود را با دولت يك سره كنند؛ چرا كه به نظر مي‌رسد كار از «انتقاد مشفقانه» گذشته است. آنها يا بايد رومي رومي باشند يا زنگي زنگي. يا سخن از اختلاف را به متن استعفا و تريبون نكشند يا بايد اين مرز را عيان كنند.
اما علاوه بر بحث منافع ملي و ارتباط آن با تصميمات جرياني و جناحي و همچنين تعيين تكليف ارتباط اصلاح‌طلبان با دولت نبايد فراموش كرد كه در تاريخ جمهوري اسلامي تجربه اختلاف ميان نخست‌وزير و رييس‌جمهوري كه البته بخش عادي از سياست و نشاني از تنوع سلايق سياسي است، ديده مي‌شود. با اين حال آيا سازوكاري وجود دارد كه اختلافاتي از اين دست و مرسوم در دولت‌ها را قابل رفع و رجوع كند يا نه؟


از شوخی با شریعتمداری تا حرف‌های ناگفته معاون اول رئیس‌جمهوری در مراسم روز ملی صادرات
جهانگیری: اجازه تغییر منشی‌ام را هم ندارم، چه برسد به وزیر!
صبح دیروز بیست‌ودومین مراسم گرامیداشت روز ملی صادرات با حضور اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهوری، محمد شریعتمداری وزیر پیشین وزارت صنعت، معدن و تجارت، رضا رحمانی سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت و جمعی از فعالان اقتصادی، اعضای اتاق بازرگانی و صادرکنندگان برگزار شد. چیزی که درباره این مراسم بیشتر مورد توجه قرار گرفت، برخی سخنان جهانگیری بود که تعدادی از سایت‌های خبری آن را نشانه‌ای از افشاگری معاون اول رئیس‌جمهوری درباره موقعیتش در دولت قلمداد کردند. از حاشیه‌های این مراسم می‌توان به صحبت‌های ابتدایی جهانگیری که از عدم تمایل خود برای حضور در این مراسم گفت، اشاره کرد. معاون اول رئیس‌جمهوری در ابتدای صحبت‌های خود گفت: «نمی‌خواستم به این مراسم بیایم و تصمیمم برنیامدن بود. با وجود این‌که شب قبل آقای شریعتمداری با من صحبت کرد و از من برای این مراسم مجددا دعوت کرد من به او گفتم شرایطم جوری است که شاید در این مراسم شرکت نکنم، اما وقتی در بخش خبری ساعت هشت صبح اعلام شد جلسه با حضور من برگزار می‌شود، فکر کردم که تعبیر و تفسیر دیگری از نیامدن من بشود، بنابراین آمدم که خدمت صادرکنندگان عرض ادب کنم». با این حال از بخش‌های دیگری از صحبت‌های جهانگیری بداشت ویژه‌ای شد. معاون اول رئیس‌جمهوری در این مراسم گفت: «وضعیت خاصی را در شرایط کنونی اقتصاد تجربه می‌کنیم و نمی‌توانیم غیرصادقانه صحبت کنیم و در سابقه مدیریتی من هم اینطور نیست که اگر با تولیدکننده و صادرکننده صحبت کردم مواردی نادرستی را عنوان کنم و سعی کرده‌ام، تا آنچه که در رابطه با مسائل کشور و شرایط اقتصادی و تولیدی می‌دانم، خلاف آن چیزی را نگویم که می‌دانم، اما همه آنچه را که می‌دانم نمی‌گویم، زیرا گفتن برخی مسائل در شرایط فعلی به صلاح کشور نیست. اما به هرحال برخی مسائل پشت پرده نیست». شوخی جهانگیری با محمد شریعتمداری که شنبه شب از وزارت صنعت، معدن و تجارت استعفا داد تا دیروز به عنوان گزینه پیشنهادی رئیس‌جمهوری برای وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به مجلس معرفی شود، از دیگر حاشیه‌های سخنان معاون اول رئیس‌جمهوری در مراسم دیروز بود. پیش از سخنان جهانگیری، شریعتمداری به بیان  مطالبی درباره وضعیت صادرات در کشور پرداخت. وی در صحبت‌های خود بارها به استعفایش از وزارت صنعت، معدن و تجارت و این‌که در حال حاضر در هیچ سمتی مشغول به کار نیست اشاره کرد و با این پیش‌فرض، توصیه‌ها و راهکارهایی خطاب به معاون اول رئیس‌جمهوری  ارائه کرد. جهانگیری نیز در صحبت‌های خود با بیان اینکه این مراسم، آخرین حضور آقای شریعتمداری در وزارت صنعت، معدن و تجارت بود، اظهار کرد: «آقای شریعتمداری از دوستان قدیمی من است و به او ارادات زیادی دارم. ایشان زحمت بسیاری در وزارت صمت کشیدند و ان‌شاءالله در وزارتخانه جدیدشان موفق باشند. آقای شریعتمداری یک جور پشت تریبون حرف می‌زند و می‌گوید من بیکارم؛ این در حالی است که همین امروز پشت در منتظر ماند و وقتی مطمئن شد وزیر بعدی است وارد جلسه شد و در صندلی خود نشست». معاون اول رئیس‌جمهوری همچنین به بخش‌هایی از صحبت‌های شریعتمداری در این مراسم اشاره کرد و گفت: «آقای شریعتمداری از این موضع صحبت کرد که مدیران کشور ترسیده‌اند. این در حالی است که من مکررا گفته‌ام در شرایط فعلی مدیران ریسک‌پذیر را می‌خواهیم. در واکنش به این صحبت‌های من برخی می‌گویند چرا در این شرایط مدیران را برکنار نمی‌کنید؛ آنها فکر می‌کنند که در دستان من قلم و کاغذ است و راه که می‌روم می‌توانم مدیر را برکنار کنم. این در حالی است که من تا الان اجازه برکناری منشی‌ام را پیدا نکرده‌ام. پس از من انتظار نداشته باشید که وکیل و وزیر را تغییر دهم». وی ادامه داد: «برکناری کارساز نیست بلکه مدیر باید ریسک‌پذیر و تصمیم‌گیر باشد؛ اگر مدیری این موضوع را نمی‌پذیرد به کشور ظلم می‌کند که پستی را قبول می‌کند». به گزارش ایسنا، جهانگیری در بخش‌های دیگری از صحبت‌های خود به اعلام  یک خبر خوب در حوزه دارو پرداخت و گفت: «گرچه شرایط سختی در کشور وجود دارد، اما در شورای هماهنگی اقتصادی سران سه قوه تصویب کردیم که پنج میلیون دلار از صندوق توسعه ملی برداشت کنیم و به ریال تبدیل نماییم تا فقط برای شرکت‌های داروسازی مورد استفاده قرار بگیرد». معاون اول رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه تحریم‌های آمریکا علیه ایران زورگویی و باج‌گیری از ملت ایران است، اظهار کرد: «اینکه دولت با اطمینان اعلام می‌کند که واردات کالاهای اساسی و داروهای مورد نیاز مردم در حال انجام و هیچ کمبودی در این زمینه وجود ندارد، نه به دلیل اقدامات بشردوستانه ایالات متحده آمریکا، بلکه به دلیل راهکارهایی است که خود برای مواجهه با این شرایط اتخاذ کرده است». وی با بیان اینکه در شرایط خاصی قرار گرفته‌ایم و در این شرایط باید با یکدیگر صادقانه صحبت کنیم، اظهار کرد: «امروز در کشور مسائلی وجود دارد که تقریبا میان مردم ایران روشن و واضح است و از مسائل پشت پرده نیست». معاون اول رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه شرایط اقتصادی کشور صرفا تحت تاثیر سیاست‌های اقتصادی نیست گفت: «شرایط اقتصادی کشور تحت تاثیر عوامل گوناگونی نظیر شرایط بین‌المللی، مسائل سیاسی و اجتماعی در داخل کشور و محیط پیرامون اقتصاد است. همچنین اقتصاد ما به مسائلی نظیر اینکه در فرهنگ ما بخش خصوصی را خوب یا بد تلقی کنند یا اینکه بخش خصوصی بتواند با دنیا خوب کار کند، در فعالیت بنگاه‌های اقتصادی تاثیرگذار است». وی با بیان اینکه در دوره فعلی اتفاقات ویژه‌ای در حوزه بین‌الملل و سیاست داخلی افتاده است، تصریح کرد: «در مسائل سیاست داخلی همه باید تلاش کنند تا روحیه جوانمردی را در کشور تقویت کنند؛ چراکه امروز ما به ترویج این روحیه نیازمند هستیم و باید کاری کنیم تا مردم احساس کنند که می‌توانند با جوانمردی فعالیت و زندگی کنند». معاون اول رئیس‌جمهوری در ادامه با اشاره به اتفاقات فضای بین‌الملل و اعلام خروج ترامپ از برجام و همچنین سیاست‌های ایالات متحده آمریکا برای وارد کردن ایران به جنگ اقتصادی خاطر نشان کرد: «در این شرایط ممکن است برخی توصیه کنند که ما با ترامپ صحبت و در نهایت موافقت کنیم، اما روحیه و غیرت ایرانی گاهی اوقات اجازه این کار را نمی‌دهد، بلکه ما باید به او بگوییم که از حرف زور خود دست بردارد تا با هم گفت‌وگو کنیم». وی با تاکید بر اینکه دولت جمهوری اسلامی ایران و مردم این کشور بارها نشان داده‌اند که اهل منطق و گفت‌وگو هستند گفت: «حرفمان این است که باید از موضع برابر گفت‌وگوها انجام شود». وی با بیان اینکه دولت در برابر اعمال تحریم‌های آمریکا دست بسته ننشسته است، ادامه داد: «در دولت راهکارهایی پیدا کرده‌ایم که برخلاف میل آمریکایی‌ها بتوانیم نفت خود را صادر، ‌در حوزه حمل و نقل فعالیت‌های خود را انجام دهیم، تبادلات مالی خود را برقرار کنیم و در سایر حوزه‌ها به اهداف مورد نظر خود دست یابیم. من نمی‌گویم که راه پیش‌روی کشور راه ساده‌ای است بلکه معتقدم این راه پر از سنگلاخ و دشوار است اما بر این باورم که باید در داخل کشور اراده کنیم و این راه را پشت سر بگذاریم». جهانگیری با تاکید بر اینکه صادرات برای تامین نیاز کشور است، تصریح کرد: «اگر کسی بنا به هر دلیلی صادرات خود را با هدف خروج سرمایه و نه تامین نیاز کشور انجام دهد، نه تنها خدمتی انجام نداده بلکه عکس آن را انجام داده است». جهانگیری با تاکید بر اینکه دولت دوازدهم توجه ویژه‌ای به موضوع اقتصاد دارد، گفت: «رئیس‌جمهوری در دوره نخست خود، اولویت اول را به نتیجه رساندن برجام قرار داده بود اما امروز تقریبا تمام زمان خود را روی اقتصاد می‌گذارد».


رونمایی از اختلافات در پاستور
دیروز اظهارنظرهای  صریح دو چهره سرشناس دولت، باردیگر اختلاف های داخلی پاستور را به رسانه ها کشاند. مسئله ای که از سوی برخی تحلیل گران به دفتر رئیس جمهور و اختلاف دیدگاه های بین «محمود واعظی» رئیس دفتر روحانی و «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهور منتسب می شود. تحلیلی که حدود یک سال است هر ازگاهی در رسانه ها مطرح می شود. این بار اما مسئله خیلی صریح تر مطرح شده است. روز گذشته «محمد شریعتمداری» وزیر سابق صمت که از سوی رئیس جمهور برای وزارت کار معرفی شده است جملات انتقادی صریحی مطرح کرد: «هیچ جایی دیگر من را به کار نگیرید زیرا اگر شرایط مهیا نباشد نمی توان کار کرد». شریعتمداری این جمله را خطاب به اسحاق جهانگیری گفته است. البته جهانگیری که دومین مقام اجرایی کشور است نیز خود با لحنی انتقادی گفت که «من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را نداشته‌ام، پس از من انتظار نداشته باشید که وکیل و  وزیر را تغییر دهم». برخی سایت ها از این جمله جهانگیری به عنوان «اولین افشاگری جهانگیری ازسطح  اختیاراتش در دولت» یاد کردند.  گزارش خبری خراسان درباره این تحولات و تحلیل های مرتبط با آن را بخوانید. 
شایعات قبلی تایید می شود؟
اواسط تیرماه امسال، در بحبوحه نقدها به دولت برای تغییر در تیم اقتصادی اش، برخی منابع خبری مدعی استعفای اسحاق جهانگیری شدند از جمله پایگاه خبری اصلاح طلب انتخاب که مدعی شده بود اسحاق جهانگیری چند بار از سمت خود استعفا کرده است. ادعایی که البته بعدا تکذیب و از سوی یک منبع آگاه در ریاست جمهوری «خبرسازی های دروغین و غیرواقعی و موهوم»  «به امید ایجاد فضا برای انتخابات آینده» و «حرکت در مسیر خواسته بیگانگان» توصیف شد.  سایت انتخاب در آن برهه مدعی شده بود: «جهانگیری معتقد است هیچ کاره است و عموم اختیارات در دستان واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور است». همان زمان سایت آفتاب نیوز که برخی آن را به نوعی وابسته به حزب اعتدال توسعه یعنی حزب محمدباقر نوبخت می دانند، گزارشی با تیتر «پشت‌پرده تلاش‌های ریاکارانه کارگزارانی‎ها علیه دولت؛ سهم‌خواهی یا پوشاندن درگیری درون حزبی؟»  علیه حزب کارگزاران کار کرد و  تلویحا انتقادهای صریحی به جهانگیری مطرح کرد. این بحث ها البته مربوط به این ماه های اخیر نیست و سال گذشته نیز برخی شایعات درباره اختلاف در دولت و حتی استعفای جهانگیری تکذیب شده بود. حتی در برهه ای برخی روزنامه های اصلاح طلب خطاب به جهانگیری نوشتند که استعفا کند و از دولت خارج شود اما واعظی رئیس دفتر رئیس جمهور در واکنش به این پیشنهادها گفت: «کسانی که چنین حرف هایی را در جامعه می زنند، نه خیرخواه آقای جهانگیری هستند، نه خیرخواه دولت... هیچ اختلافی میان آقای جهانگیری با دولت، وزیران یا شــخص آقای روحانی وجود ندارد.» 
جهانگیری: همه آن چه را که می‌دانم نمی‌گویم
با این حال ظاهرا، اسحاق جهانگیری کمی صراحت بیانش را بیشتر کرده است. او دیروز اگرچه در مراسم روز ملی صادرات سخن می گفت اما به صراحت نقدهای جنجالی هم مطرح کرد که آشکارا به اختیارات او در دولت تنه می زند. به گزارش فارس و انتخاب، معاون اول رئیس‌جمهور اظهار کرد:‌ «ما در کشور در این شرایط مدیر ریسک‌پذیر می‌خواهیم و دست من، قلم و کاغذی نیست که کسی را برکنار کند، این در حالی است که من تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را نداشته‌ام، پس انتظار نداشته باشید که وکیل و وزیر را تغییر دهم.» وی با بیان این که به آقای شریعتمداری قول داده بودم در این روز شرکت کنم، گفت: امروز شرایط حضور نداشتم ولی زمانی که در اخبار شنیدم این جلسه با حضور بنده برگزار می‌شود، آمدم تا تعبیر و تفسیری از این جلسه نشود... وضعیت خاصی را در شرایط کنونی اقتصاد تجربه می‌کنیم و نمی‌توانیم غیرصادقانه صحبت کنیم . اما همه آن چه را که می‌دانم نمی‌گویم، زیرا گفتن برخی مسائل در شرایط فعلی به صلاح کشور نیست.»وی در عین حال در اشاره ظریفی مسئولیت اوضاع اقتصادی را هم متوجه شخص روحانی دانست و گفت : «در دور اول رئیس‌جمهور اولویتش را موضوع برجام قرار داد و من بیشتر به مسائل اقتصادی رسیدگی می‌کردم و امروز رئیس‌جمهور برای مسائل اقتصادی بیشتر وقت می‌گذارد.»جالب این که جهانگیری در جلسه اخیر روحانی با اقتصاد دانان هم حضور نداشت .
شریعتمداری: من را در هیچ جای دولت با این شرایط به کار نگیرید
به گزارش تسنیم، محمد شریعتمداری وزیر سابق صمت نیز که دیروز از سوی رئیس جمهور به عنوان وزیر پیشنهادی کار به مجلس معرفی شده است، در این جلسه با برشمردن مشکلاتی که پیش روی تصمیم گیری های مدیریتی قرار دارد خطاب به معاون اول رئیس جمهور گفت: «هیچ جای دیگری من را به کار نگیرید زیرا اگر شرایط مهیا نباشد نمی توان کار کرد.» وی همچنین اظهار کرد: «در دولت باید مدیران خائن بترسند اما مدیر خادم نباید بترسد و باید بتواند برای رفع مشکلات ابتکار عمل بیشتری داشته باشد اما در این شرایط هیچ مدیری حاضر نمی شود امضا کند و همه امور به سمت وزیر ختم می شود‌.»
عبدا... ناصری: فرصت طلایی جهانگیری برای استعفا از بین رفته است
این اظهارات صریح واکنش ها و تحلیل هایی را در پی داشت و به نظر می رسد دامنه این واکنش ها و تحلیل ها بیشتر نیز خواهد شد. در همین باره غلامحسین کرباسچی دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی دیروز به اظهارات جهانگیری اشاره کرد و گفت: اگر من به‌جای جهانگیری بودم که حتی نمی‌توانستم منشی خودم را هم تغییر دهم، یک روز هم در کابینه نمی‌ماندم.روز گذشته عبدا... ناصری، تحلیل گر اصلاح طلب نیز به انتخاب گفت: همان زمانی که تغییراتی در دفتر رئیس جمهور به وجود آمد و صحبت از کاهش اختیارات آقای جهانگیری شد، می شد این صحبت ها را مطرح کرد. اما اکنون فرصت طلایی که جهانگیری می توانست استعفا کند از بین رفته است. ناصری تاکید کرد: اکنون نگاه مردم به گونه ای است که این اظهارات چیزی را تغییر نمی دهد و باور اجتماعی را درباره این که آقای جهانگیری، اختیار تغییر یک منشی را نداشته باشد، تقویت نمی کند. در واقع افکار عمومی نمی تواند این موضوع را بپذیرد. ناصری درباره این که آیا اظهارات جهانگیری هشداری به دولت بود، گفت: «آقای واعظی نسبت به روسای دفتر رئیس جمهور در دولت های گذشته به جز یکی دو مقطع مانند دولت دوم آقای احمدی نژاد، اختیارات فوق العاده ای دارند که در 40 سال گذشته بی سابقه بوده است.» ناصری یک ماه پیش در روزنامه اعتماد نوشته بود: «درگیری لفظی اخیر اعتدال و توسعه با کارگزاران حامل یک پیام و آن افزایش اختلاف میان محمود واعظی از اعتدال و توسعه و اسحاق جهانگیری از کارگزاران است. مبادله بیانیه میان کارگزاران که دربین احزاب اصلاح‌طلب نزدیک‌ترین حزب به روحانی است و اعتدال و توسعه که پایگاه حسن روحانی است منطقی جز این ندارد زیرا با این بیانیه‌پراکنی‌ها نه تصمیمی عوض می‌شود و نه هیچ یک از افراد صاحب مسند در دولت می شوند.»
علی صوفی: واعظی به دنبال کم رنگ کردن نقش جهانگیری در دولت است
به گزارش باشگاه خبرنگاران، علی صوفی، وزیر تعاون دولت اصلاحات و فعال سیاسی اصلاح طلب، نیز با اشاره به جلسه اخیر رئیس جمهور با اقتصاددانان،  غیبت جهانگیری در این جلسه را «مصداق کم رنگ شدن نقش معاون اول در دولت» دانست. وی تصریح کرد:  جای تعجب است که در جلسه  روحانی با اصلاح‌طلبان، واعظی به جای جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور حضور یافته است.اکنون باید دید با اظهارنظرهای صریحی که دیروز شاهد بودیم، تغییری جدیدتر در آرایش دولت ایجاد می شود وآیا رئیس جمهور می تواند از قدرت خود برای پایان دادن به این اختلافات که ظاهرا مسئله اصلی کشور یعنی معیشت مردم را به حاشیه برده استفاده کند و به این اختلاف های سیاسی به نفع مردم و کشور پایان دهد؟ یا بازهم مانند گذشته شاهد تکذیب های پرطمطراق خواهیم بود و دوباره چندماه بعد روز از نو  روزی از نو؟ پاسخ به این سوال را شاید فقط سکان دار پاستور می داند البته اگر بخواهد همه توان دولت را روی مسئله اصلی کشور متمرکز کند.    
 خبرمرتبط واکنش کاربران فضای مجازی به جملات جهانگیری
اظهارات صریح اللهجه جهانگیری مبنی بر این که «تا این لحظه اجازه برکناری منشی خودم را نداشته‌ام» دیروز در فضای مجازی بازتاب گسترده ای داشت.کاربران در توئیتر نیز به بیان واکنش های خود درباره این موضوع پرداختند که در ادامه برخی از این توئیت ها آمده است: * آقای جهانگیری اختیار نداری؟ کاری نداره استعفا بده * گفتن این که منشی ام  رو  نمی تونم عوض کنم فقط ضعف شمارو نشون می‌ده * افشاگری_جهانگیری واکنش به چه تحولاتی در دولت است؟ * آیا جهانگیری قصد خداحافظی از دولت را دارد؟آیا واعظی قرار است جای جهانگیری را بگیرد؟ * پس افتخار واگذاری رانت 18 میلیارد دلاری جهانگیری به یک سوم یا یک چهارم قیمت واقعی را به پای چه کسی باید نوشت؟ * روحانی رسما دولت را ‌ملک طلق واعظی کرده است. * بدون اصلاح ساختاری صمت، کل آن را تقدیم واعظی کرده و گزینه‌های اقتصادی را به نوبخت بخشیده. شریعتمداری را هم با اطمینان از رای نیاوردنش معرفی کرده، تا بعد کار را به واعظی واگذار کند. * آقای جهانگیری بهتر نیست شما هم استعفا کنید؟قطع به یقین می دانم درباره معرفی وزرای ترمیمی با شما اصلا مشورت نشده است.... برای چه در چنین دولتی می مانید؟خفت و خواری تا به کی؟ * آقای جهانگیری اگر توانایی عوض کردن منشی خود را ندارید، چگونه می خواهید وضعیت اقتصاد را عوض کنید؟