کبنانیوز - بررسی پدیده خودکشی با رویکرد دینی و راهکارهای مقابله با آن

بررسی پدیده خودکشی با رویکرد دینی و راهکارهای مقابله با آن

حجت الاسلام و المسلمین سجاد بادام‌فیروز

خودکشی پدیده‌ی شوم و نامبارکی ست که بعضی اوقات مهمان ناخوانده برخی از شهروندان استان کهگیلویه و بویراحمد می‌شود.
نگاه‌های متفاوتی در مواجهه با حل بحران خودکشی وجود داره و تاکنون بدرستی هرچند ناکافی این پدیده شوم از زوایای مختلفی از جمله روان تحلیلی، جامعه‌شناختی، اقتصادی و... بررسی شده ولی در این زمینه کمتر از دیدگاه‌های و توصیه‌های حکیمانه دینی بهره جسته شده
نگاه اسلام به مساله خودکشی نگاهی روشنگرایانه همراه با تذکر و تعقل هست.
دیدگاه اسلام برخلاف نحله‌های اعتقادی و افراطی همچو پوچ اندیشان (نیهیلیسم) مادی گرایان (ماتریالیسیم) و دنیاگرایان، مبتنی بر واقعیت‌ها و ارجاع به فطرت انسانی ست نه هوس‌های انسانی!!
اسلام معتقد است دنیا
آغاز است ولی پایان نه...
وسیله هست ولی هدف نه....
بخشی از زندگی است ولی تمام آن نه....
بی‌شک فطرت و طبیعت هر انسانی اقتضا دارد تا نیاز‌هایش به نحو مطلوبی پاسخ داده شود به طوری که انحراف در فطرت و طبیعت هر انسانی موجب بروز بحران هویت، اختلالات روحی و روانی، پدیدآمدن ناهنجاری‌های اجتماعی، ضعف بنیه شخصیتی و.... خواهد شد.
خودکشی مصداق روشن انحراف در فطرت و طبیعت انسانیست....
انسانی که طبیعتش میل به بقاء و کمال خواهی دارد قطعا نمی‌تواند خود را محدود به این دنیا و متعلقاتش بداند و خود را در این دنیای محدود، محصور کند.
باتوجه با آیات قرآن و سخنان معصمومین (علیهم السلام) باور اسلام این است که مقصد خودکشی جهنم است و وعده آتش جهنم برای آن داده شده
«وَلا تَقْتُلُوا أَنْفُسَکُمْ إنَّ اللّه َ کانَ بِکُمْ رَحیما، وَمَنْ یَفْعَلْ ذلک عُدْوانا وَظُلْما فَسَوْفَ نُصْلیهِ نارا
و خودکشی نکنید! خداوند نسبت به شما مهربان است. و هر کس این عمل را از روی تجاوز و ستم انجام دهد، به زودی او را در آتشی وارد خواهیم کرد. (سوره نساء آیات ۲۹-۳۰)»
«امام صادق علیه السلام می‌فرماید: «مَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ مُتَعَمِّدا فَهُوَ فی نارِ جَهَنَّمَ خالِدا فی‌ها؛
هر کس عمدا خودکشی بکند، همیشه در آتش دوزخ خواهد بود. (الفروع من الکافی)»
حتی در احادیث آمده که پیامبر گرامی اسلام برای شخصی که با نیزه خودکشی کرده بود نماز میت نخواندند.
اسلام روی خوشی به خودکشی نشان نداده و با عذاب و عتاب‌های شدیدی به مقابله با این پدیده پرداخته تا انسان‌های غافل را هشیار و آگاه کند.
برخلاف پنداری متوهمانه، خودکشی نه رهایی نفس، که گرفتاری و اسارت نفس هست،
خودکشی سرابی است خیال پردازانه که شخص گمان می‌کند با این کار می‌تواند آزاد شود هرگز....
بدانیم خودکشی؛
اسارت نفس است نه رهایی آن...
آغاز حسابرسی است نه پایانش....
پوچ گراییست نه آزاداندیشی...
به اعتقاد نگارنده اگر در مواجهه با بررسی بحران خودکشی در کنار رویکردهای روان تحلیلی و جامعه‌شناختی رویکرد دین گرایانه هم داشته باشیم و بتوانیم افراد در معرض خطر را با سرنوشت ددمنشانه این عمل در آخرت آشنا کنیم شاید به مراتب تاثیرات بیشتری داشته باشد.
راهکارهایی در اینجا متذکر می‌شوم که ان شاء الله بتواند تا حدودی موثر و کارآمد واقع شود هرچند این راهکار‌ها جامع و کامل نباشد ولی قطعا بی‌فایده نخواهد بود.
راهکارهای پیشنهادی:
آسیب‌شناسی واقع بینانه در جلسات تخصصی فراسازمانی مربوط به این معضل اطلاع رسانی هدفمند همراه با نگاه انتقادی رسانه‌های جمعی از جمله خبرگزاری‌ها در مواجهه با اخبار خودکشی استفاده از ظرفیت رسانه‌های جمعی از جمله صدا و سیما درباره بیان عوارض این پدیده استفاده از صاحب نظران و جامعه‌شناسان کشوری برای بررسی این پدیده در استان استفاده از ظرفیت نخبگان استانی در جلسات آسیب‌شناسی مسائل اجتماعی استفاده از توانایی روحانیون و مبلغین در بخش‌های آسیب پذیر استان ارتباط بیشتر خانواده‌ها با فرزندان در معرض خطر ترویج معنویت گرایی در جامعه متخصص بودن افراد مسئول و پیگیر بررسی این مشکل استفاده از ظرفیت هنر، تئا‌تر و نمایش‌های می‌دانی در اماکن تفریحی فراهم کردن زمینه اشتغال و ازدواج جوانان (برای رهایی از بیکاری و تنهایی که می‌تواند از عوامل بروز این پدیده باشد).
فراهم کردن وسایل و سرگرمی‌های تفریحی مثل احداث سالن‌های ورزشی و...، برای تخلیه انرژی متراکم یافته در جوانان ایجاد میل و امید به زندگی توسط خانواده‌ها و رسانه‌های جمعی توجه بیشر و هویت بخشی به افراد آسیب پذیر در خانواده توسط والدین ارتباط مستمر به افراد در معرض خطر توسط دوستان، آشنایان و خانواده تا رفع کامل خطر پرهیز از سختگیری‌های بی‌مورد برای ازدواج جوانان (که مسائل عاطفی و عاشقی یکی از علل اصلی بروز این پدیده است).
امیدوارم همه افراد اعم از مسئولین و مردم نسبت به این پدیده شوم احساس تکلیف کنند تا این معضل اجتماعی در استان هر چه سریع‌تر مرتفع گردد.
باشد که این مختصر رهگشای باشد در این زمینه ان شاء الله...